Koszty

Prawo rodzinne – rozwód

Prawo rodzinne – prawo do opieki nad dziećmi

Prawo rodzinne – alimenty

Prawo handlowe – umowy

Prawo handlowe – odpowiedzialność

Przepisy regulujące opłaty pobierane przez przedstawicieli zawodów prawniczych

Prawnicy

Informacje ogólne

Opłaty pobierane przez prawników są zróżnicowane i uzależnione od stopnia trudności, zakresu oraz czasu trwania określonej sprawy. Wysokość wynagrodzenia może być ustalana dowolnie w drodze umowy między prawnikiem a klientem, jednak nie powinna wykraczać poza wartości graniczne określone w ustawie i w przepisach regulujących zawód prawnika.

Wysokość należnego wynagrodzenia może być ustalana na podstawie:

• stawki godzinowej naliczanej w zależności od liczby przepracowanych godzin;
• ustalonej kwoty;
• kwoty uzależnionej od pozytywnego rozstrzygnięcia sprawy: oprócz ustalonej kwoty prawnik może, w przypadku pomyślnego zakończenia postępowania, również zażądać wypłaty kwoty dodatkowej, stałej bądź też zmiennej (wyliczanie wynagrodzenia prawnika wyłącznie w oparciu o wynik postępowania sądowego jest jednak surowo zabronione);
• zarówno stawki godzinowej, jak i ustalonej kwoty, niezależnie od uzyskanego wyniku.

Przedstawienie szacunkowej kwoty wynagrodzenia jest prawie niemożliwe, ponieważ informacje te można uzyskać dopiero po przedstawieniu sprawy prawnikowi, który uwzględniając wszystkie aspekty sprawy, a przede wszystkim przewidywany nakład pracy, wartość przedmiotu sporu, a także charakter strony postępowania, ocenia wysokość przysługującego mu wynagrodzenia.

Komornicy (egzekutorzy sądowi)

Informacje ogólne

Wysokość opłat zależy od rodzaju czynności związanych z przeprowadzeniem egzekucji na mocy orzeczenia sądu lub nakazu egzekucyjnego zgodnie z prawem. Wykaz opłat został ustanowiony przez Ministra Sprawiedliwości we współpracy z Krajową Unią Komorników Sądowych.Komornik sądowy opłacany jest przez stronę, którą wystąpiła o przeprowadzenie określonej procedury. Na ogół komornicy sądowi pobierają opłaty za każdą pojedynczą czynność egzekucyjną.

W przypadku egzekucji roszczeń pieniężnych maksymalne opłaty są następujące:

W przypadku roszczeń nieprzekraczających 50 000 RON włącznie	Maksymalna opłata wynosi 10% wartości roszczenia (np. gdy wartość roszczenia wynosi 40 000 RON, opłata nie może przekroczyć 400 RON, czyli 100 EUR).
W przypadku roszczeń o wartości pomiędzy 50 000 a 80 000 RON włącznie	Maksymalna opłata równa się stałej kwocie 5 000 RON powiększonej o 3% kwoty, o którą dana suma przekracza 50 000 RON.
W przypadku roszczeń o wartości pomiędzy 80 000 a 100 000 RON włącznie	Maksymalna opłata równa się stałej kwocie 5 900 RON powiększonej o 2% kwoty, o którą dana suma przekracza 80 000 RON.
W przypadku roszczeń o wartości przekraczającej 100 000	Maksymalna opłata równa się stałej kwocie 6 300 RON powiększonej o 1% kwoty, o którą dana suma przekracza 100 000 RON.

Szczegółowe informacje na temat minimalnych i maksymalnych opłat stosownie do rodzaju czynności egzekucyjnej

Opłaty należne przed wydaniem orzeczenia (przed wniesieniem roszczenia)

Powiadomienie i przekazanie dokumentów procesowych	Między 20 RON (5 EUR) a 400 RON (100 EUR)
Stwierdzenie stanu faktycznego i sporządzenie inwentarza majątku (art. 239 kodeksu postępowania cywilnego)	Między 100 RON (25 EUR) a 2 200 RON (550 EUR) w przypadku dłużnika będącego osobą fizyczną lub 5 200 RON (1300 EUR) w przypadku dłużnika będącego osobą prawną
Protokół stwierdzający wysokość rzeczywistej oferty	Między 50 RON (12,5 EUR) a 350 RON (87,5 EUR).
Zajęcie mienia	10% faktycznej wartości
Ubezpieczenie sekwestru	Między 100 RON (25 EUR) a 1 200 RON (300 EUR) w przypadku dłużnika będącego osobą fizyczną lub 2 200 RON (550 EUR) w przypadku dłużnika będącego osobą prawną
Konsultacja prawna związana ze sporządzeniem dokumentów egzekucyjnych	między 20 RON (5 EUR) a 200 RON (50 EUR)

 

Opłaty należne podczas postępowania

Obwieszczenie	60 RON (15 EUR) to minimalna opłata w przypadku roszczenia o wartości nieprzekraczającej 1 000 RON (250 EUR) 60 RON plus 2% kwoty, o którą dana suma przekracza 1 000 RON, w przypadku roszczeń przekraczających 1 000 RON	W przypadku kwot do 50 000 RON (12 500 EUR) opłata może wynosić do 10% wartości roszczenia; w przypadku kwot pomiędzy 50 001 RON a 80 000 (20 000 EUR) opłata wynosi 3% wartości roszczenia; w przypadku kwot pomiędzy 80 001 RON a 100 000 RON (25 000 EUR) opłata wynosi 2% wartości roszczenia; oraz w przypadku kwot przekraczających 100 000 RON opłata wynosi 1% wartości roszczenia.
Sprzeciw wobec braku zapłaty weksli, skryptów dłużnych lub czeków	Minimalna opłata wynosi 150 RON (37,5 EUR).	Maksymalna opłata wynosi 400 RON (100 EUR).
Zajęcie sądowe	Minimalna opłata wynosi 100 RON (25 EUR.	Maksymalna opłata wynosi 1 200 RON (300 EUR) w przypadku dłużnika będącego osobą fizyczną lub 2 200 RON (550 EUR) w przypadku dłużnika będącego osobą prawną.

 

Opłaty należne po zakończeniu postępowania (po wydaniu przez sąd orzeczenia)

Przyznanie opieki nad małoletnim lub wyznaczenie mu miejsca zamieszkania	Pomiędzy 50 RON (w przybliżeniu 12,5 EUR) a 1 000 RON (250 EUR).
Kontakty z dzieckiem/odwiedziny dziecka (osoby małoletniej)	Pomiędzy 50 RON (w przybliżeniu 12,5 EUR) a 500 RON (125 EUR).

 

W przypadku odzyskiwania długów

Ściąganie wierzytelności/dochodzenie roszczeń poprzez egzekucję na ruchomościach	Opłaty minimalne 60 RON (15 EUR) w przypadku roszczeń o wartości nieprzekraczającej 1 000 RON (250 EUR) 60 RON plus 2% kwoty, o którą dana suma przekracza 1 000 RON, w przypadku roszczeń przekraczających 1 000 RON	Opłaty maksymalne W przypadku kwot do 50 000 RON (12 500 EUR) opłata wynosi do 10%; w przypadku kwot pomiędzy 50 001 RON a 80 000 (20 000 EUR) opłata wynosi 3%; w przypadku kwot pomiędzy 80 001 RON a 100 000 RON (25 000 EUR) opłata wynosi 2%; oraz w przypadku kwot przekraczających 100 000 RON opłata wynosi 1%.
Ściąganie wierzytelności/dochodzenie roszczeń poprzez egzekucję na nieruchomościach	Opłaty minimalne 150 RON (37,5 EUR) w przypadku roszczeń o wartości nieprzekraczającej 1 000 RON (250 EUR) 150 RON (37,5 EUR) plus 2% kwoty, o którą dana suma przekracza 1 000 RON, w przypadku roszczeń przekraczających 1 000 RON	Opłaty maksymalne W przypadku kwot nieprzekraczających 50 000 RON (12 500 EUR) opłata wynosi do 10%; w przypadku kwot pomiędzy 50 001 RON a 80 000 (20 000 EUR) opłata wynosi 3%; w przypadku kwot pomiędzy 80 001 RON a 100 000 RON (25 000 EUR) opłata wynosi 2%; oraz w przypadku kwot przekraczających 100 000 RON opłata wynosi 1%.

 

Sądowi eksperci techniczni

Opłaty pobierane przez sądowych ekspertów technicznych są zróżnicowane.

Opłatą za sądową ocenę techniczną ustalana jest przez organ, który zarządził ocenę, przy uwzględnieniu złożoności oceny, nakładu pracy oraz stopnia specjalizacji lub stopnia naukowego sądowego eksperta technicznego.

• sądowa ocena techniczna przeprowadzana jest na zarządzenie sądu, organów prowadzących postępowanie karne lub innych organów mających za zadanie ustalenie faktów lub okoliczności sprawy, poprzez wyznaczenie sądowych ekspertów technicznych działających na podstawie zezwolenia wydanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości;
• zainteresowana strona ma prawo wystąpić o przeprowadzenie oceny przez wyznaczonego sądowego eksperta technicznego wraz z sądowym ekspertem technicznym lub specjalistą doradzającym w danej stronie, wyznaczonym i opłacanym przez tą stronę oraz zatwierdzonym przez organ sądowy, który zarządził ocenę. Wynagrodzenie wyznaczonego sądowego eksperta technicznego uzgadniane jest przez daną stronę i eksperta w zawieranej między nimi umowie oraz wypłacane jest przez stronę, która wyznaczyła eksperta.

Koszty stałe

Koszty stałe stron w postępowaniu cywilnym

Koszty stałe związane ze wszczęciem postępowania sądowego: opłaty sądowe oraz opłaty skarbowe

W przypadku roszczeń rozpatrywanych na drodze sądowej, które podlegają opłatom sądowym, należy nabyć znak opłaty sądowej.

Opłaty sądowe

Opłaty sądowe mogą wynosić od około 0,5 EUR do ponad 1 500 EUR.

W przypadku roszczeń, których wartość pieniężną można ustalić (np. w sprawach alimentacyjnych, handlowych) wysokość opłat sądowych jest zróżnicowana w zależności od wartości roszczenia:

Wartość roszczenia	Wysokość opłaty sądowej
Poniżej 39 RON	2 RON
39,01 RON – 388,00 RON	2 RON plus 10% z kwoty, o jaką wartość roszczenia przekracza pułap 39 RON
388,01 RON – 3 879,00 RON	37 RON 37 plus 8% z kwoty, o jaką wartość roszczenia przekracza pułap 388 RON
3 879,01 RON – 19 395,00 RON	316 RON plus 6% z kwoty, o jak wartość roszczenia przekracza pułap 3 879 RON
19 395,01 RON – 38 790,00 RON	1 247 RON plus 4% z kwoty, o jaką wartość roszczenia przekracza pułap 19 395 RON
38 790,01 RON – 193 948,00 RON	2 023 RON plus 2% z kwoty, o jaką wartość roszczenia przekracza pułap 38 790 RON
Powyżej 193 948,00 RON	5 126 RON plus 1% z kwoty, o jaką wartość roszczenia przekracza pułap 193 948 RON

 

W przypadku roszczeń z zakresu prawa rodzinnego opłaty sądowe wynoszą:

W przypadku rozwodu spowodowanego rozkładem pożycia małżeńskiego lub rozwodu orzekanego za obopólną zgodą małżonków (art. 38 ust. 1 i ust. 2 rumuńskiego kodeksu rodzinnego)	39 RON (10 EUR)
W przypadku rozwodu spowodowanego niezdolnością jednego z małżonków do wywiązywania się ze swoich obowiązków na rzecz rodziny, o ile niezdolność ta wynika z poważnej choroby (art. 38 ust. 3 rumuńskiego kodeksu rodzinnego) oraz rozwodu spowodowanego niskimi dochodami jednego z partnerów (poniżej minimalnej krajowej płacy brutto) lub zupełnym brakiem dochodu	8 RON (2 EUR)
W przypadku przyznania opieki nad dziećmi, ustalenia miejsca zamieszkania małoletniego dziecka, uznania dziecka w celu nadania mu nazwiska rodzica	6 RON (2,5 EUR)

 

• Opłata skarbowa (w przybliżeniu 1 EUR) – od 1,5 RON do 5 RON
• Postanowienia sądowe – koszt postanowienia (w przybliżeniu 1 EUR)

Orzeczenia sądowe, wezwania sądowe oraz powiadomienia są przekazywane bezpłatnie stronom postępowania, świadkom, biegłym, a także wszelkim innym osobom lub instytucjom biorącym udział w postępowaniu.

Konsultacja lub sporządzanie kopii dokumentów znajdujących się w aktach sądowych oraz zaświadczeń wystawianych przez biuro sekretarza sądu podlegają opłacie (maksymalnie do 4 RON).

• Koszty uzyskania uwierzytelnionej kopii treści orzeczenia (poniżej 1 EUR)

Złożenie w sądzie wniosku o dostarczenie kopii ostatecznego i prawomocnego orzeczenia sądowego

Opłata sądowa w wysokości 2 RON

 

Inne rodzaje postępowań: koszty stałe

Opłaty pobierane przez tłumaczy

1. Wynagrodzenie tłumaczy

Wynagrodzenie jest określane w postanowieniu sądowym, wydawanym przez sąd wyznaczający tłumacza. Minimalna stawka wynosząca 20 RON jest zwiększana:

• o 50% w przypadku tłumaczeń z języka orientalnego lub na język orientalny (japoński, chiński) lub też w przypadku tłumaczeń z języka rzadko występującego lub na taki język; a także w przypadku tłumaczeń w trybie pilnym (w czasie 24-48 godzin);
• o 100% w przypadku tłumaczeń symultanicznych lub usług świadczonych w soboty i niedziele, podczas świąt państwowych lub w inne dni wolne od pracy, lub w godzinach nocnych między 22.00 a 6.00.

Określone wysokości stawek są następujące:

W przypadku posiadających uprawnienia tłumaczy ustnych	23,15 RON (w przybliżeniu 6 EUR) za godzinę lub w stosownych przypadkach za mniej niż godzinę (w częściach ułamkowych godziny)
W przypadku tłumaczy pisemnych	33,56 RON (w przybliżeniu 8 EUR) za stronę

 

Do powyższych kwot należy w przypadkach wymaganych prawem dodać podatek VAT.

2. Wynagrodzenie komorników (egzekutorów sądowych)

Wysokość wynagrodzenia zależy od nakładu pracy niezbędnego do przeprowadzenia egzekucji orzeczenia sądu lub nakazu egzekucji z mocy prawa. Jednak to Ministerstwo Sprawiedliwości przy współpracy z Krajowym Związkiem Egzekutorów Sądowych ustaliło skalę opłat. Więcej informacji znajduje się w przedstawionym powyżej rozdziale na temat wynagrodzenia komorników.

Środki odwoławcze

Koszty procesu odbywającego się w pierwszej instancji mają podobny charakter do kosztów należnych w przypadku postępowania odwoławczego, które jednak wynoszą do 50% wysokości kosztów poniesionych podczas procesu.

Etap postępowania cywilnego, na którym strony muszą uiścić koszty stałe

1. Opłaty sądowe

Opłaty te uiszcza się z góry, przed otrzymaniem, sporządzeniem lub wydaniem stosownych dokumentów lub przed wyświadczeniem żądanej usługi. W praktyce oznacza to, że wnioskodawca w chwili wniesienia roszczenia uiszcza opłatę sądową w wysokości, którą oszacował jako właściwą. Sąd podczas pierwszej rozprawy ustala należną opłatę sądową i nakazuje stronie pokrycie ewentualnie brakującej kwoty.

2. Wynagrodzenie egzekutorów sądowych

Strona, na której żądanie przeprowadzono egzekucję musi z góry pokryć koszty z nią związane. Zapłacenie z góry wynagrodzenia egzekutorów sądowych nie może być jednakże warunkiem przeprowadzenia egzekucji orzeczeń sądowych.

3. Wynagrodzenie tłumaczy

Strona, która złożyła wniosek o świadczenie usług tłumaczeniowych, musi przed upływem 5 dni od daty ustalenia wysokości wynagrodzenia wnieść opłatę ustaloną przez sąd, pokryć koszty podróży służbowej lub wynagrodzenie tłumacza.

4. Wynagrodzenie biegłych

Kwota ustalona jako opłata tymczasowa oraz, w odpowiednich przypadkach, zaliczka na poczet kosztów podróży, powinny zostać zapłacone w terminie pięciu dni od wyznaczenia sądowego eksperta technicznego przez stronę, która wystąpiła o ocenę, na specjalny rachunek otwarty w tym celu przez lokalny urząd ds. ocen technicznych ocen sądowych i księgowych. Sąd może również zdecydować, że koszty te poniosą obie strony.

Opłata za sądową ocenę techniczną ustalana jest przez organ, który zarządził ocenę, przy uwzględnieniu złożoności oceny, nakładu pracy oraz stopnia specjalizacji lub stopnia naukowego sądowego eksperta lub specjalisty.

Koszty stałe w postępowaniu karnym

Koszty stałe stron w postępowaniu karnym

Nie ma kosztów stałych stron odnoszących się do postępowania karnego.

Koszty stałe w postępowaniu konstytucyjnym

Koszty stałe stron w postępowaniu konstytucyjnym

Nie ma kosztów stałych stron odnoszących się do postępowania konstytucyjnego.

Informacje wstępne, których powinni udzielić zastępcy prawni

Prawa i obowiązki stron

Zastępcy prawni w Rumunii nie mają bezpośredniego obowiązku udzielenia stronom informacji wstępnych na temat ich praw i obowiązków, szans powodzenia sprawy i kosztów związanych z postępowaniem. Na mocy statutu zawodowego prawników, prawnik ma jednakże obowiązek udzielenia klientowi rady w sposób natychmiastowy, uczciwy, prawidłowy i z należytą starannością.

Regulacje prawne dotyczące kosztów

Gdzie zdobyć informacje na temat regulacji prawnych dotyczących kosztów w Rumunii?

Informacje na temat różnych źródeł kosztów nie są łatwo dostępne, gdyż nie są one publikowane na stronach internetowych instytucji publicznych ani omawiane w broszurach. Informacje można uzyskać bezpośrednio od osób pracujących w tej dziedzinie lub znaleźć je w następujących przepisach dotyczących kosztów sądowych:

1. Opłaty sądowe i opłata skarbowa są regulowane ustawą nr 146/1997 w sprawie opłat sądowych oraz rozporządzeniem rządu nr 32/1995 w sprawie opłat skarbowych.
2. wysokość honorariów adwokackich regulowana jest ustawą nr 188/2000 w sprawie komorników sądowych oraz rozporządzeniem nr 2550/C z dnia 14 listopada 2006 r. zatwierdzającym opłaty minimalne i maksymalne za usługi świadczone przez komorników sądowych.
3. opłaty pobierane przez ekspertów technicznych są regulowane przepisami kodeksu postępowania cywilnego oraz rozporządzeniem rządu nr 2/2000 w sprawie organizacji działalności specjalistycznych biegłych sądowych i pozasądowych.
4. Opłaty pobierane przez tłumaczy są regulowane przepisami kodeksu postępowania cywilnego, ustawą nr 178 oraz zarządzeniem nr 772 z dnia 5 marca 2009 r. w sprawie ustalenia opłat pobieranych przez uprawnionych tłumaczy ustnych i pisemnych.

W jakich językach można uzyskać informacje o źródłach kosztów w Rumunii?

Przepisy regulujące koszty są dostępne wyłącznie w języku rumuńskim.

Gdzie zdobyć informacje na temat mediacji?

Ustawa nr 192/2006 w sprawie mediacji oraz organizacji zawodu mediatora reguluje kwestie związane z mediacją. Wspomniana ustawa przewiduje, że mediator ma prawo do otrzymania wynagrodzenia ustalonego w drodze porozumienia stron, a także do otrzymania zwrotu kosztów poniesionych w związku z mediacją.

Gdzie zdobyć dodatkowe informacje na temat kosztów?

Gdzie zdobyć informacje na temat średniej długości trwania różnych postępowań?

Dane statystyczne dotyczące średniej długości trwania spraw można znaleźć w rocznym sprawozdaniu dotyczącym działalności sądownictwa w Rumunii, które jest dostępne w rumuńskiej wersji językowej na publicznych stronach internetowych Naczelnej Rady Sądownictwa i Prokuratury (zob. rozdział 3.4 zatytułowany Wskaźniki jakościowe działalności sądownictwa, s. 155-162).

Podatek od wartości dodanej

Opłaty sądowe, opłata skarbowa oraz opłaty pobierane przez prawników objęte umową w sprawie pomocy prawnej nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przypadkach wymaganych prawem naliczana jest stawka VAT od opłaty za tłumaczenie dokumentów.

Pomoc prawna

Próg dochodów stosowany w sprawach cywilnych

Średni miesięczny dochód netto na członka rodziny	Warunki przyznania
Poniżej 500 RON (w przybliżeniu 125 EUR)	Średni dochód powinien utrzymywać się poniżej przewidzianego progu przez co najmniej 2 miesiące przed wszczęciem postępowania sądowego; w tym wypadku państwo w całości pokrywa koszty postępowania.
Poniżej 800 RON (w przybliżeniu 200 EUR)	Średni dochód powinien utrzymywać się poniżej przewidzianego progu przez co najmniej 2 miesiące przed wszczęciem postępowania sądowego; w tym wypadku państwo pokrywa 50% kosztów postępowania.

 

Pomoc prawna jest przyznawana również:

• gdy koszty stałe lub ogólne szacunkowe koszty procesu mogą ograniczać konstytucyjne prawo obywatela do rzeczywistego dostępu do wymiaru sprawiedliwości; lub
• gdy prawo obywatela do dostępu do wymiaru sprawiedliwości może być ograniczone ze względu na różnice w kosztach utrzymania występujące między państwem członkowskim zamieszkania a Rumunią;
• niezależnie od dochodu osoby otrzymującej pomoc prawną, gdy szczególne przepisy prawa przewidują prawo do otrzymania pomocy prawnej lub darmowej pomocy prawnej na zasadzie środka ochrony dla osoby otrzymującej pomoc (jeśli osoba ta jest małoletnia, niepełnosprawna lub też znajduje się w innej, wyjątkowej sytuacji).

Próg dochodów w sprawach karnych stosowany w odniesieniu do oskarżonych

Próg dochodów ma zastosowanie wyłącznie w sprawach cywilnych. Główne przepisy prawne regulujące tę kwestię w sprawach karnych znajdują się w art. 171 kodeksu postępowania karnego. Oskarżeni otrzymują pomoc prawną, gdy:

1. są osobami nieletnimi;
2. przebywali w zakładzie wychowawczym lub w wychowawczym zakładzie medycznym;
3. byli uprzednio aresztowani lub pozostawali pod nadzorem w związku z innymi sprawami karnymi;
4. przebywali w zakładzie opieki medycznej lub są w trakcie przymusowego leczenia;
5. organ prowadzący postępowanie przygotowawcze lub sąd uznają, że oskarżeni nie mają możliwości samodzielnej obrony;
6. przewidzianą ustawą karą za przestępstwo, którego dotyczą zarzuty, jest kara dożywotniego pozbawienia wolności lub kara pozbawienia wolności w wymiarze co najmniej 5 lat.

Próg dochodów w sprawach karnych stosowany w odniesieniu do poszkodowanych

Próg dochodów nie ma zastosowania wobec poszkodowanych w zakresie spraw karnych. Stosowne przepisy prawne regulujące tę kwestię znajdują się w art. 173 kodeksu postępowania karnego.

Bezpłatne postępowania sądowe

Następujące roszczenia są zwolnione z mocy prawa z wszelkich kosztów sądowych:

• wszelkie roszczenia mające związek z: 1) ochroną i wspieraniem praw dziecka (regulowane ustawą nr 272/2004 dotyczącą wspierania i ochrony praw dzieci), 2) opieką, 3) kuratelą, (4) pomocą oferowaną osobom poważnie chorym psychicznie (upośledzonym);
• roszczenia mające związek z prawnymi i umownymi zobowiązaniami alimentacyjnymi oraz wszystkie roszczenia mające związek z przysposobieniem (regulowane ustawą nr 273/2004 w sprawie przysposobienia);
• pozostałe roszczenia przewidziane w różnych ustawach.

Kiedy strona przegrywająca sprawę musi pokryć koszty poniesione przez stronę wygrywającą?

W sprawach cywilnych zasady dotyczące obciążenia kosztami lub zwrotu kosztów są regulowane postanowieniami art. 274-276 kodeksu postępowania cywilnego. Zasadniczo:

• strona przegrywająca ma obowiązek (na żądanie) pokrycia kosztów sprawy sądowej;
• sędzia nie może obniżyć opłaty sądowej ani żadnych wydatków poniesionych przez stronę wygrywającą;
• pozwany, który podczas pierwszej rozprawy uznał roszczenie powoda, nie musi pokrywać opłat sądowych, chyba że został oficjalnie zawiadomiony przez komornika w drodze szczególnej, wyżej wspomnianej procedury poprzedzającej wydanie wyroku.

W sprawach karnych zasady zasądzania/zwrotu kosztów są regulowane postanowieniami art. 189-193 kodeksu postępowania karnego. Zasadniczo:

• wydatki niezbędne do wykonania czynności procesowych, zarządzania dowodami, utrzymania dowodów rzeczowych, wynagrodzenia prawników, a także wszelkie pozostałe wydatki mające związek z procesami karnymi są pokrywane z pieniędzy przekazywanych przez państwo lub pokrywane przez strony;
• w przypadku wyroku skazującego oskarżony musi pokryć koszty sądowe poniesione przez państwo, z wyjątkiem wynagrodzenia tłumaczy wyznaczonych przez organy sądowe – nie dotyczy to spraw, w których przyznano bezpłatną pomoc prawną;
• w przypadku uniewinnienia lub umorzenia postępowania, koszty prawne poniesione przez państwo są pokrywane zgodnie z następującymi zasadami:

W przypadku uniewinnienia koszty ponosi: a) poszkodowany, w stopniu, w jakim zostały przez poszkodowanego spowodowane; b) strona, której roszczenia cywilne zostały w pełni odrzucone, w stopniu w jakim koszty zostały przez tę stronę spowodowane; c) oskarżony, gdy nawet po uniewinnieniu jest wciąż zobowiązany do wypłacenia odszkodowania.

W przypadku umorzenia postępowania koszty ponosi: a) oskarżony, jeśli orzeczono o braku odpowiedzialności karnej lub jeśli istnieje powód do odstąpienia od wymierzenia kary; b) obie strony w przypadku pojednania; c) poszkodowany w przypadku wycofania lub zbyt późnego wniesienia skargi do sądu.

• W przypadku amnestii, przedawnienia lub wycofania skargi, a także w przypadku zaistnienia przyczyny uzasadniającej odstąpienie od wymierzenia kary, jeżeli oskarżony żąda kontynuacji postępowania karnego, koszty sądowe mogą być uiszczone przez poszkodowanego lub przez oskarżonego, w zależności od innych powiązanych przepisów prawa.
• We wszystkich pozostałych przypadkach państwo pokrywa poniesione koszty sądowe.

Wynagrodzenie biegłych

Artykuł 274 Kodeksu postępowania cywilnego stanowi, że strona przegrywająca zobowiązana jest, na wniosek, zapłacić koszty prawne, w tym koszty sądowych ekspertów technicznych poniesione przez stronę wygrywającą.

Powiązane dokumenty

Rumuńskie sprawozdanie w sprawie badania przejrzystości kosztów  (544 Kb)