This page provides you with information about the costs of justice in Lithuania.
Family law – custody of the children
Commercial law – responsibility
There is no such profession in Lithuania.
Lawyers' fees are not regulated in Lithuania. They vary according to the level of complexity of the case and of the resources involved. However, fees may not be superior to the maximum amount established by recommendations approved by the Minister for Justice and the Chairman of the Council of the Lithuanian Bar Association (Lietuvos advokatų tarybos pirmininkas).
There is no such profession in Lithuania.
Bailiffs play a role only if the debtor does not comply with the judgment and legally enforceable documents have to be produced. The fees, their payment and exemption from enforcement costs are regulated by the Instructions for executing judgements. All enforcement costs must be paid by the judgment creditor. The bailiff’s fees are to be recovered from the debtor during or after the execution of the judgment.
The amount of the fees depends on the type of enforcement required and the number of times it is provided. Some enforcement costs are fixed: some cost LTL 60 per hour and some are determined based on a percentage of the value of the assets subject to enforcement.
Fixed costs for litigants in civil proceedings
In civil proceedings, litigation costs comprise stamp duty and other costs: legal representation, delivery of court documents, experts’ or witnesses’ fees, execution, etc. Stamp duty is, where applicable, defined in the Code of Civil Procedure and is fixed. Litigation costs are defined in section VIII of the Code of Civil Procedure (Civilinio proceso kodeksas).
Stage of the civil proceeding where fixed costs for litigants must be paid
Stamp duty is normally paid before presenting a claim to the court.
Fixed costs for litigants in criminal proceedings
There are no fixed costs for litigants in criminal proceedings.
Fixed costs for litigants in constitutional proceedings
Constitutional proceedings are free of charge, but are not available to the general public.
There is no such direct obligation under law.
Costs in civil proceedings are defined in Section VIII of the Code of Civil Procedure.
More information is available in the attached Lithuania’s report of the Study on Transparency of costs (950 Kb)
Information is available in English.
More information is available on the website: Court mediation procedure.
According to Lithuanian legislation, there are two kinds of state-guaranteed legal aid:
All citizens of the Republic of Lithuania, citizens of other member states of the European Union, other natural persons residing lawfully in Lithuania or member states, and other persons specified in international treaties to which Lithuania is signatory are eligible for primary legal aid irrespective of their income.
All citizens of the Republic of Lithuania, citizens of other member states of the European Union and other natural persons residing lawfully in the Republic of Lithuania and other member states may apply for secondary legal aid. To receive secondary legal aid, a person’s property and annual income should not exceed the property and income levels set by the government in the Law governing state-guaranteed legal aid.
Thus a common threshold system is used when assessing indigence (a maximum amount below which an applicant is considered indigent).
Right to legal aid
The government has established two property and income levels that apply. The applicant's property and income should not exceed the first or second level defined by law. Moreover, the applicant's annual net income (over the last twelve months) should not exceed the first or second income levels defined in Lithuanian law.
Indigence is not the only criterion used to determine a person’s ability to receive secondary legal aid.
First level legal aid entitlement is established when a person's income per year does not exceed LTL 8 000 (€2 318.8) plus LTL 3 000 (€869.6) for each dependant. Second level legal aid entitlement is established when a person's income per year does not exceed LTL 12 000 (€3 478.2) plus LTL 4 400 (€1 275.3) for each dependant. The obligations of the applicant towards his or her dependants are not taken into account for the purpose of assessing indigence.
The extent of secondary legal aid, taking account of a person’s property and income, shall be guaranteed and covered by the state as follows:
The state must guarantee and cover 100 percent of the costs of the secondary legal aid provided to people specified in Article 12 of this Law (see below). This is paid regardless of the person’s property and income. The exception is individuals (referred to in subparagraph 6 of Article 12 of the Law) who can freely dispose of property and income. Such individuals are assigned to the second level. Here, the state will guarantee and cover 50 per cent of the costs of secondary legal aid.
Some groups of persons are eligible for secondary legal aid regardless of the property and income levels established by the government (under Article 12 of the Law on state-guaranteed legal aid):
The court must pay experts for loss of earnings – at work or from their usual occupation – for each day they are required to spend in court. They are paid for providing their expertise, and reimbursed for any expenses related to appearing in court, travelling and accommodation, together with a daily subsistence allowance. A party who files a petition to call in experts must pay a surety for an amount established by the court in advance. If both parties submit petitions for an expert(s), they shall pay the surety in equal parts. The surety is paid into the court’s special account.
If, in cases provided by the Lithuanian Civil Code (Lietuvos Respublikos civilinis kodeksas) or other laws, the court calls witnesses (liudytojai) and experts (ekspertai) on its own initiative, the expenses are payable from the state budget. This may involve ordering an examination or performing an inspection of the scene of the event.
When establishing the size of the surety, the amount of future expenses must be taken into consideration. The court pays the amounts to the experts after they have performed their duties. The court must also pay expert institutions for carrying out an investigation in accordance with an invoice presented after the investigation has been completed. These amounts will be paid from the court’s special account, opened in a bank according to the court’s location. The amounts paid to experts and expert institutions must, when no surety has been collected, be charged to the court’s special account and paid by the party against whom judgment was made, or by the parties in proportion to the magnitude of the claims allowed and dismissed. The Ministry of Justice establishes the maximum amounts of these expenses
The court reimburses translators for loss of earnings – arising from their absence from work or usual daily occupation – for each day they are required to spend in court. Translators must be paid for their translation work, and reimbursed for any expenses they incur due to appearing in court, travelling, accommodation and a daily subsistence allowance. A party who submits documents to court and requires them to be translated into a foreign language must pay in advance a surety of the amount established by the court.
The court must pay translators from the state budget funds allocated for this purpose, except for amounts paid to translators for translation into a foreign language of court documents submitted by the parties. The cost of interpretation/ translation services during a court session must be covered by the state budget. The Ministry of Justice has established the maximum amount of this expenditure.
Lithuania’s report of the Study on Transparency of costs (950 Kb)
The national language version of this page is maintained by the respective Member State. The translations have been done by the European Commission service. Possible changes introduced in the original by the competent national authority may not be yet reflected in the translations. The European Commission accepts no responsibility or liability whatsoever with regard to any information or data contained or referred to in this document. Please refer to the legal notice to see copyright rules for the Member State responsible for this page.
W tym studium przypadku dotyczącym dziedziny prawa rodzinnego – rozwodu, zwrócono się do państw członkowskich o dostarczenie osobom występującym z wnioskiem rozwodowym informacji o kosztach postępowania na przykładzie następujących sytuacji:
Przypadek A – sytuacja krajowa: para zawiera związek małżeński. Następnie rozstają się i uzgadniają rozwód.
Przypadek B – sytuacja międzynarodowa: Dwoje obywateli tego samego państwa członkowskiego (państwa członkowskiego A) zawiera związek małżeński. Zostaje on zawarty w państwie członkowskim A. Po ślubie małżeństwo przenosi się do innego państwa członkowskiego (państwa członkowskiego B), w którym pracuje i zamieszkuje. Krótko po tym małżeństwo rozpada się i żona wraca do państwa członkowskiego A, podczas gdy mąż pozostaje w państwie członkowskim B. Para uzgadnia rozwód. Po powrocie do państwa członkowskiego A żona niezwłocznie składa wniosek rozwodowy do sądu państwa członkowskiego B.
Kazus | Sąd | ||
Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne opłaty | |
Kazus A | Małżonkowie składający wniosek o rozwiązanie małżeństwa za obopólną zgodą są zwolnieni z urzędowej opłaty w sprawach rozpoznawanych przez sąd. | Uczestnicy postępowania wnoszą opłatę w kwocie 10 LTL za dodatkowy odpis dokumentu sądowego oraz 1 LTL za każdą stronę. | Sąd zasądza zwrot kosztów postępowania poniesionych przez stronę wygrywającą od drugiej strony nawet wówczas, gdy druga strona jest zwolniona z obowiązku zapłaty kosztów postępowania na rzecz państwa. |
Kazus B | Zagraniczne osoby fizyczne lub prawne podlegają tym samym warunkom uzyskiwania zwolnienia, obniżenia, odroczenia i rozłożenia terminów płatności, jakie mają zastosowanie wobec obywateli litewskich. | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Postępowanie odwoławcze | ||
Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne opłaty | |
Kazus A | Małżonkowie składający wniosek o rozwiązanie małżeństwa za obopólną zgodą są zwolnieni z urzędowej opłaty w sprawach rozpoznawanych przez sąd. | Uczestnicy postępowania wnoszą opłatę w kwocie 10 LTL za dodatkowy odpis dokumentu sądowego oraz 1 LTL za każdą stronę. | Sąd zasądza zwrot kosztów postępowania poniesionych przez stronę wygrywającą od drugiej strony nawet wówczas, gdy druga strona jest zwolniona z obowiązku zapłaty kosztów postępowania na rzecz państwa. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Alternatywne metody rozstrzygania sporów | |
Czy istnieje taka możliwość w przypadku tego rodzaju spraw? | Koszty | |
Kazus A | Tak, po ustaleniu przedmiotu sporu na posiedzeniu wstępnym sąd daje obu stronom możliwość osiągnięcia obustronnie akceptowalnego kompromisowego porozumienia i rozstrzygnięcia w ten sposób sprawy polubownie. | Bezpłatnie |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Prawnik | |
Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Średnie koszty | |
Kazus A | Zastępstwo przez prawnika nie jest obowiązkowe. | Zob. powyżej część dotycząca przepisów w zakresie opłat pobieranych przez przedstawicieli zawodów prawniczych |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Komornik | ||
Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Koszty przed wydaniem orzeczenia | Koszty po wydaniu orzeczenia | |
Kazus A | Nie | Nie. Komornicy wykonują swoje zadania wyłącznie po wydaniu tytułów wykonawczych. | Regulowane wytycznymi w sprawie wykonania wyroku. Koszty muszą zostać zwrócone przez dłużnika. Kwota zależy od rodzaju egzekucji oraz liczby czynności egzekucyjnych – koszty mogą być stałe, w wysokości 60 LTL za godzinę, lub stanowić wartość procentową wartości danego przedmiotu/-ów. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Biegły | |
Czy korzystanie z jego pomocy jest obowiązkowe? | Koszty | |
Kazus A | Sąd może powołać biegłego lub zlecić przygotowanie ekspertyzy w kwestiach, które wymagają specjalistycznej wiedzy z dziedziny nauk ścisłych, medycyny, nauk humanistycznych, inżynierii lub rzemiosła, z uwzględnieniem opinii uczestników postępowania. | Strona składająca odnośny wniosek obowiązana jest wnieść z góry kaucję w kwocie ustalonej przez sąd. Rząd lub upoważniona instytucja ustalają maksymalną wysokość wydatków. Sąd zasądza zwrot kosztów postępowania poniesionych przez stronę wygrywającą od drugiej strony nawet wówczas, gdy druga strona jest zwolniona z obowiązku zapłaty kosztów postępowania na rzecz państwa. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Zwrot kosztów poniesionych przez świadków | Gwarancja lub zabezpieczenie | Inne opłaty | |||
Czy świadkom zwraca się poniesione przez nich koszty? | Koszt | Czy istnieją, w jakich przypadkach i jak często są stosowane? | Koszt | Opis | Koszt | |
Kazus A | Tak, kwoty wypłacane świadkom są dodawane do kwoty wydatków związanych z rozpoznaniem sprawy. | Zob. powyżej część dotycząca wynagrodzenia biegłych | Zob. powyżej część dotycząca wynagrodzenia biegłych | Sąd musi uwzględnić sytuację materialną strony płacącej. Kwota zależy od charakteru czynności procesowych i nie może przekroczyć 100 000 LTL. | Inne koszty obejmują: 1) kontrolę na miejscu; 2) poszukiwania pozwanego; 3) doręczenie dokumentów sądowych; 4) wykonanie orzeczenia sądu; 5) zwrot kosztów pracy kuratora; 6) inne niezbędne i zasadne koszty. | Zob. powyżej część dotycząca biegłych. Koszty poszukiwania pozwanego obowiązana jest pokryć strona, która wniosła o wszczęcie poszukiwań lub sąd. Zob. część dotycząca opłat na rzecz komorników. Kurator ma prawo do otrzymania wynagrodzenia z tytułu reprezentacji zgodnie ze stawkami i procedurami ustanowionymi przez rząd lub jego upoważnioną instytucję. Koszty reprezentowania ponosi strona, na wniosek której kurator został powołany i która obowiązana jest pokryć koszty reprezentowania jej z góry. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Pomoc prawna | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami ma zastosowanie? | Kiedy pomoc obejmuje całość kosztów? | Warunki? | |
Kazus A | Istnieje możliwość wnioskowania o udzielenie podstawowej pomocy prawnej zgodnie z opisem powyżej w części dotyczącej pomocy prawnej. Prawo do uzyskania dodatkowej pomocy prawnej przysługuje na warunkach określonych powyżej w części dotyczącej pomocy prawnej. | Państwo gwarantuje pokrycie 100% kosztów podstawowej pomocy prawnej. Koszty dodatkowej pomocy prawnej uwzględniają sytuację majątkową i dochody danej osoby (zob. powyżej część dotycząca pomocy prawnej).
| Osoby, które chcą uzyskać podstawową pomoc prawną mogą składać wnioski do organu wykonawczego gminy, właściwego dla zadeklarowanego miejsca pobytu. Osoby, które chcą uzyskać dodatkową pomoc prawną muszą złożyć wniosek wraz z uzasadniającymi go dokumentami potwierdzającymi przysługujące im prawo do uzyskania dodatkowej pomocy prawnej. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Zwrot kosztów | |||
Czy strona wygrywająca sprawę może otrzymać zwrot kosztów postępowania? | Jeżeli zwrot nie obejmuje wszystkich kosztów, to zasadniczo jaką ich część? | Jakie koszty nigdy nie podlegają zwrotowi? | Czy istnieją sytuacje, w których koszty pomocy prawnej należy zwrócić organizacji jej udzielającej? | |
Kazus A | Strony, które wyrażają obopólną zgodę na rozwód, są zwolnione z kosztów postępowania. | Koszty zagwarantowanej przez państwo pomocy prawnej oraz koszty poniesione przez dłużnika w procesie egzekucji. | W przypadku, gdy udzielanie dodatkowej pomocy prawnej zostaje zakończone z powodów, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt. 1, 2 oraz 6 ustawy. Od osoby, której pomoc została udzielona może zostać zasądzony zwrot kosztów zgodnie z procedurą przewidzianą w stosownych przepisach prawa. W przypadku, gdy świadczenia z tytułu ubezpieczenia wypłacane są po pokryciu kosztów, koszty dodatkowej pomocy prawnej muszą zostać zwrócone do budżetu państwa w terminie jednego miesiąca od daty wypłaty świadczenia z tytułu ubezpieczenia zgodnie z procedurą ustanowioną przez Ministra Sprawiedliwości. Jeżeli dana osoba nie wywiąże się z obowiązku zwrotu tychże kosztów, będą one musiały zostać ściągnięte zgodnie z procedurą przewidzianą w przepisach prawa. W sytuacji, gdy została przyznana dodatkowa pomoc prawna (art. 12 pkt 6 ustawy), ale uległy zmianie okoliczności (art. 11 ust. 2 pkt 1), wówczas dana osoba obowiązana jest dokonać zwrotu kwoty dodatkowej pomocy prawnej do budżetu państwa w terminie ustalonym przez odnośne służby. W razie niewywiązania się z tego obowiązku przedmiotowe koszty zostaną ściągnięte zgodnie z wymaganą przepisami prawa procedurą. W przypadku, gdy zostało pokryte 50% kosztów dodatkowej pomocy prawnej, a wnioskodawca nie wniesie swojego wkładu w wysokości 50% kosztów postępowania cywilnego lub administracyjnego w wymaganym terminie, sprawa może zostać umorzona bez wydawania przez sąd decyzji w odniesieniu do meritum sprawy, zaś wnioskodawca będzie obowiązany zwrócić koszty udzielonej dodatkowej pomocy prawnej w terminie ustalonym przez odnośne służby. Państwo będzie reprezentowane przez służby ds. pomocy prawnej. | |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Tłumaczenie pisemne | Tłumaczenie ustne | Inne koszty właściwe dla sporów transgranicznych? | |||
Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | Charakterystyka | Szacunkowy koszt? | |
Kazus A | Wszystkie dokumenty sądowe wraz z załącznikami muszą być przedłożone w sądzie w języku urzędowym państwa. | Strona, której dokumenty sądowe muszą zostać przetłumaczone na język obcy, obowiązana jest wnieść z góry ustaloną przez sąd kaucję na poczet kosztów postępowania. Jeżeli obie strony składają wnioski, wówczas obie będą obowiązane wnieść przedmiotową kaucję w równych częściach. | Osoby, które nie władają językiem urzędowym mają zagwarantowane prawo do korzystania w toku postępowania z usług w zakresie tłumaczenia pisemnego i ustnego. | Sąd ma obowiązek dokonać zapłaty należności wobec tłumaczy ustnych/ pisemnych ze środków budżetu państwa. | ||
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
W tym studium przypadku dotyczącym dziedziny prawa rodzinnego – opieki nad dziećmi, zwrócono się do państw członkowskich o dostarczenie powodom informacji o kosztach postępowania na przykładzie następujących sytuacji:
Przypadek A – sytuacja krajowa: Dwie osoby przez wiele lat pozostawały ze sobą w nieformalnym związku. W momencie rozstania mieli trzyletnie dziecko. Orzeczeniem sądu opieka nad dzieckiem zostaje przyznana matce, ojciec uzyskuje prawo do osobistej styczności z dzieckiem. Matka wnosi pozew o ograniczenie prawa do osobistej styczności przyznanego ojcu.
Przypadek B – sytuacja transgraniczna, w której czytelnik występuje jako adwokat w państwie członkowskim A: Dwie osoby mieszkające w państwie członkowskim (państwie członkowskim B) przez wiele lat pozostawały ze sobą w nieformalnym związku. Mają wspólne dziecko, jednak niezwłocznie po jego urodzeniu rozstają się. Orzeczeniem sądu w państwie członkowskim B opieka nad dzieckiem zostaje przyznana matce, ojciec uzyskuje prawo do osobistej styczności z dzieckiem. Po uzyskaniu zgody sądu matka i dziecko przenoszą się na stałe do innego państwa członkowskiego (państwa członkowskiego A), podczas gdy ojciec pozostaje w państwie członkowskim B. Kilka lat później matka wnosi pozew w państwie członkowskim A o ograniczenie prawa do osobistej styczności przysługującego ojcu.
Kazus | Sąd | Postępowanie odwoławcze | ||||
Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne opłaty | Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne opłaty | |
Kazus A | Opłaty urzędowe w sprawach dotyczących sporów o kontakty z dziećmi między rodzicami, którzy się rozstali wynoszą 100 LTL. Sądy mogą korygować tę kwotę uwzględniając wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych za dany kwartał (obecnie – 132) | Uczestnicy postępowania wnoszą opłatę w kwocie 10 LTL za dodatkowy odpis dokumentu sądowego oraz 1 LTL za każdą stronę. | Sąd zasądza zwrot kosztów postępowania poniesionych przez stronę wygrywającą od strony przeciwnej nawet wówczas, gdy druga strona jest zwolniona z obowiązku zapłaty kosztów postępowania na rzecz państwa. | Opłaty urzędowe w sprawach dotyczących sporów o kontakty z dziećmi między rodzicami, którzy się rozstali wynoszą 100 LTL. Sądy mogą korygować tę kwotę uwzględniając wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych za dany kwartał (obecnie – 132) | Uczestnicy postępowania wnoszą opłatę w kwocie 10 LTL za dodatkowy odpis dokumentu sądowego oraz 1 LTL za każdą stronę. | Sąd zasądza zwrot kosztów postępowania poniesionych przez stronę wygrywającą od strony przeciwnej nawet wówczas, gdy druga strona jest zwolniona z obowiązku zapłaty kosztów postępowania na rzecz państwa. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Alternatywne metody rozstrzygania sporów | |
Czy istnieje taka możliwość w przypadku tego rodzaju spraw? | Koszty | |
Kazus A | Tak, po ustaleniu przedmiotu sporu na posiedzeniu wstępnym sąd daje obu stronom możliwość osiągnięcia obustronnie akceptowalnego kompromisowego porozumienia i rozstrzygnięcia w ten sposób sprawy polubownie. | Bezpłatnie |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej A |
Kazus | Prawnik | Komornik | |||
Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Średnie koszty | Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Koszty przed wydaniem orzeczenia | Koszty po wydaniu orzeczenia | |
Kazus A | Zastępstwo przez prawnika nie jest obowiązkowe. | Zob. powyżej część dotycząca przepisów w zakresie opłat pobieranych przez przedstawicieli zawodów prawniczych | Nie | Nie | Nie. Komornicy wykonują swoje zadania wyłącznie po wydaniu tytułów wykonawczych. Koszty egzekucji: 60 LTL, której to kwoty komornik może domagać się w każdym przypadku egzekucji, 200 LTL tytułem wynagrodzenia komornika, a także inne koszty egzekucji w zależności od rodzaju i liczby czynności egzekucyjnych. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Biegły | |
Czy korzystanie z jego pomocy jest obowiązkowe? | Koszty | |
Kazus A | Sąd może powołać biegłego lub zlecić przygotowanie ekspertyzy w kwestiach, które wymagają specjalistycznej wiedzy z dziedziny nauk ścisłych, medycyny, nauk humanistycznych, inżynierii lub rzemiosła, z uwzględnieniem opinii uczestników postępowania. | Strona składająca odnośny wniosek obowiązana jest wnieść z góry kaucję w kwocie ustalonej przez sąd. Rząd lub upoważniona instytucja ustalają maksymalną wysokość wydatków. Sąd zasądza zwrot kosztów postępowania poniesionych przez stronę wygrywającą od strony przeciwnej nawet wówczas, gdy druga strona jest zwolniona z obowiązku zapłaty kosztów postępowania na rzecz państwa. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Zwrot kosztów poniesionych przez świadków | Gwarancja lub zabezpieczenie | Inne opłaty | |||
Czy świadkom zwraca się poniesione przez nich koszty? | Koszt | Czy istnieją, w jakich przypadkach i jak często są stosowane? | Koszt | Opis | Koszt | |
Kazus A | Tak, kwoty wypłacane świadkom są dodawane do kwoty wydatków związanych z rozpoznaniem sprawy. | Zob. powyżej część dotycząca wynagrodzenia biegłych | Zob. powyżej część dotycząca wynagrodzenia biegłych | Sąd musi uwzględnić sytuację materialną strony płacącej. Kwota zależy od charakteru czynności procesowych i nie może przekroczyć 100 000 LTL. | Inne koszty obejmują: 1) kontrolę na miejscu; 2) poszukiwania pozwanego; 3) doręczenie dokumentów sądowych; 4) wykonanie orzeczenia sądu; 5) zwrot kosztów pracy kuratora; 6) inne niezbędne i zasadne koszty. | Zob. powyżej część dotycząca biegłych. Koszty poszukiwania pozwanego obowiązana jest pokryć strona, która wniosła o wszczęcie poszukiwań lub sąd. Zob. część dotycząca opłat na rzecz komorników. Kurator ma prawo do otrzymania wynagrodzenia z tytułu zastępstwa zgodnie ze stawkami i procedurami ustanowionymi przez rząd lub jego upoważnioną instytucję. Koszty zastępstwa ponosi strona, na wniosek której kurator został powołany i która obowiązana jest pokryć swoje koszty zastępstwa z góry. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Pomoc prawna | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami ma zastosowanie? | Kiedy pomoc obejmuje całość kosztów? | Warunki? | |
Kazus A | Istnieje możliwość wnioskowania o udzielenie podstawowej pomocy prawnej zgodnie z opisem powyżej w części dotyczącej pomocy prawnej. Prawo do uzyskania dodatkowej pomocy prawnej przysługuje na warunkach określonych powyżej w części dotyczącej pomocy prawnej. | Państwo gwarantuje pokrycie 100% kosztów podstawowej pomocy prawnej. Koszty dodatkowej pomocy prawnej uwzględniają sytuację majątkową i dochody danej osoby (zob. powyżej część dotycząca pomocy prawnej).
| Osoby, które chcą uzyskać podstawową pomoc prawną mogą składać wnioski do organu wykonawczego gminy, właściwego dla zadeklarowanego miejsca pobytu. Osoby, które chcą uzyskać dodatkową pomoc prawną muszą złożyć wniosek wraz z uzasadniającymi go dokumentami potwierdzającymi przysługujące im prawo do uzyskania dodatkowej pomocy prawnej. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Zwrot kosztów | ||
Czy strona wygrywająca sprawę może otrzymać zwrot kosztów postępowania? | Jakie koszty nigdy nie podlegają zwrotowi? | Czy istnieją sytuacje, w których koszty pomocy prawnej należy zwrócić organizacji jej udzielającej? | |
Kazus A | Strona wygrywająca może otrzymać zwrot kosztów postępowania od strony przegrywającej. | Koszty zagwarantowanej przez państwo pomocy prawnej oraz koszty poniesione przez dłużnika w procesie egzekucji. | W przypadku, gdy udzielanie dodatkowej pomocy prawnej zostaje zakończone z powodów, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt. 1, 2 oraz 6 ustawy. Od osoby, której pomoc została udzielona może zostać zasądzony zwrot kosztów zgodnie z procedurą przewidzianą w stosownych przepisach prawa. W przypadku, gdy świadczenia z tytułu ubezpieczenia wypłacane są po pokryciu kosztów, koszty dodatkowej pomocy prawnej muszą zostać zwrócone do budżetu państwa w terminie jednego miesiąca od daty wypłaty świadczenia z tytułu ubezpieczenia zgodnie z procedurą ustanowioną przez Ministra Sprawiedliwości. Jeżeli dana osoba nie wywiąże się z obowiązku zwrotu tychże kosztów, będą one musiały zostać odzyskane zgodnie z procedurą przewidzianą w przepisach prawa. W sytuacji, gdy została przyznana dodatkowa pomoc prawna (art. 12 pkt 6 ustawy), ale uległy zmianie okoliczności (w art. 11 ust. 2 pkt 1), wówczas dana osoba obowiązana jest dokonać zwrotu kwoty dodatkowej pomocy prawnej do budżetu państwa w terminie ustalonym przez odnośne służby. W razie niewywiązania się z tego obowiązku przedmiotowe koszty zostaną odzyskane zgodnie z wymaganą przepisami prawa procedurą. W przypadku gdy zostało pokryte 50% kosztów dodatkowej pomocy prawnej, a wnioskodawca nie wniesie swojego wkładu w wysokości 50% kosztów postępowania cywilnego lub administracyjnego w wymaganym terminie, sprawa może zostać umorzona bez wydawania przez sąd decyzji w odniesieniu do meritum sprawy, zaś wnioskodawca będzie obowiązany zwrócić koszty udzielonej dodatkowej pomocy prawnej w terminie ustalonym przez odnośne służby. Państwo będzie reprezentowane przez służby ds. pomocy prawnej. |
Kazus | Tłumaczenie pisemne | Tłumaczenie ustne | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | |
Kazus A | Wszystkie dokumenty sądowe wraz z załącznikami muszą być przedłożone w sądzie w języku urzędowym państwa. | Strona, której dokumenty sądowe muszą zostać przetłumaczone na język obcy, obowiązana jest wnieść z góry ustaloną przez sąd kaucję na poczet kosztów postępowania. Jeżeli obie strony składają wnioski, wówczas obie będą obowiązane wnieść przedmiotową kaucję w równych częściach. | Osoby, które nie władają językiem urzędowym mają zagwarantowane prawo do korzystania w toku postępowania z usług w zakresie tłumaczenia pisemnego i ustnego. | Sąd ma obowiązek dokonać zapłaty należności wobec tłumaczy ustnych/pisemnych ze środków budżetu państwa. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
W tym studium przypadku dotyczącym dziedziny prawa rodzinnego – świadczeń alimentacyjnych, zwrócono się do państw członkowskich o dostarczenie powodom informacji o kosztach postępowania na przykładzie następujących sytuacji:
Przypadek A – sytuacja krajowa: Dwie osoby przez wiele lat pozostawały ze sobą w nieformalnym związku. W momencie rozstania mieli trzyletnie dziecko. Orzeczeniem sądu opieka nad dzieckiem została przyznana matce. Do rozstrzygnięcia pozostała jedynie kwota świadczeń alimentacyjnych, które ojciec powinien wypłacać matce na pokrycie kosztów utrzymania i edukacji dziecka. Matka wnosi pozew w tej sprawie.
Przypadek B – sytuacja transgraniczna, w której czytelnik występuje jako adwokat w państwie członkowskim A: Dwie osoby pozostają ze sobą w nieformalnym związku w państwie członkowskim (państwie członkowskim B). Mają trzyletnie dziecko. Rozstają się. Orzeczeniem sądu w państwie członkowskim B opieka nad dzieckiem zostaje przyznana matce. Za zgodą ojca dziecka, matka i dziecko przenoszą się na stałe do innego państwa członkowskiego (państwa członkowskiego A).
Nierozstrzygnięta pozostaje jedna kwestia. Dotyczy ona kwoty świadczeń alimentacyjnych, które ojciec powinien wypłacać matce na pokrycie kosztów utrzymania i edukacji dziecka. Matka wnosi pozew w tej sprawie w państwie członkowskim A.
Kazus | Sąd | ||
Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne opłaty | |
Kazus A | Powodowie wnioskujący o przyznanie świadczeń alimentacyjnych na dziecko są zwolnieni z urzędowej opłaty w sprawach rozpoznawanych przez sąd. | Uczestnicy postępowania wnoszą opłatę w kwocie 10 LTL za dodatkowy odpis dokumentu sądowego oraz 1 LTL za każdą stronę. | Sąd zasądza zwrot kosztów postępowania poniesionych przez stronę wygrywającą od strony przeciwnej nawet wówczas, gdy druga strona jest zwolniona z obowiązku zapłaty kosztów postępowania na rzecz państwa. |
Kazus B | Zagraniczne osoby fizyczne lub prawne podlegają tym samym warunkom uzyskiwania zwolnienia, obniżenia, odroczenia i rozłożenia terminów płatności, jakie mają zastosowanie wobec obywateli litewskich. | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Postępowanie odwoławcze | ||
Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne opłaty | |
Kazus A | Powodowie wnioskujący o przyznanie świadczeń alimentacyjnych na dziecko są zwolnieni z urzędowej opłaty w sprawach rozpoznawanych przez sąd. | Uczestnicy postępowania wnoszą opłatę w kwocie 10 LTL za dodatkowy odpis dokumentu sądowego oraz 1 LTL za każdą stronę. | Sąd zasądza zwrot kosztów postępowania poniesionych przez stronę wygrywającą od drugiej strony nawet wówczas, gdy druga strona jest zwolniona z obowiązku zapłaty kosztów postępowania na rzecz państwa. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Alternatywne metody rozstrzygania sporów | |
Czy istnieje taka możliwość w przypadku tego rodzaju spraw? | Koszty | |
Kazus A | Tak, po ustaleniu przedmiotu sporu na posiedzeniu wstępnym sąd daje obu stronom możliwość osiągnięcia obustronnie akceptowalnego kompromisowego porozumienia i rozstrzygnięcia w ten sposób sprawy polubownie. | Bezpłatnie |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Prawnik | |
Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Średnie koszty | |
Kazus A | Zastępstwo przez prawnika nie jest obowiązkowe. | Zob. powyżej część dotycząca przepisów w zakresie opłat pobieranych przez przedstawicieli zawodów prawniczych |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Komornik | ||
Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Koszty przed wydaniem orzeczenia | Koszty po wydaniu orzeczenia | |
Kazus A | Nie | Nie | Nie. Komornicy wykonują swoje zadania wyłącznie po wydaniu tytułów wykonawczych. Koszty egzekucji: 1) Obowiązek okresowej płatności alimentów egzekwowany jest z wynagrodzenia dłużnika – 30 LTL z tytułu egzekucji, którą to kwotę komornik otrzymuje w każdym przypadku egzekucji, a także inne koszty egzekucji w zależności od rodzaju i liczby czynności egzekucyjnych; 2) jeżeli alimenty egzekwowane są z majątku dłużnika, wówczas w każdym przypadku koszty egzekucji oraz wynagrodzenia komornika będą zależeć od wielkości zadłużenia. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Biegły | |
Czy korzystanie z jego pomocy jest obowiązkowe? | Koszty | |
Kazus A | Sąd może powołać biegłego lub zlecić przygotowanie ekspertyzy w kwestiach, które wymagają specjalistycznej wiedzy z dziedziny nauk ścisłych, medycyny, nauk humanistycznych, inżynierii lub rzemiosła, z uwzględnieniem opinii uczestników postępowania. | Strona składająca odnośny wniosek obowiązana jest wnieść z góry kaucję w kwocie ustalonej przez sąd. Rząd lub upoważniona instytucja ustalają maksymalną wysokość wydatków. Sąd zasądza zwrot kosztów postępowania poniesionych przez stronę wygrywającą od strony przeciwnej nawet wówczas, gdy druga strona jest zwolniona z obowiązku zapłaty kosztów postępowania na rzecz państwa. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Zwrot kosztów poniesionych przez świadków | Gwarancja lub zabezpieczenie | ||
Czy świadkom zwraca się poniesione przez nich koszty? | Koszt | Czy istnieją, w jakich przypadkach i jak często są stosowane? | Koszt | |
Kazus A | Tak, kwoty wypłacane świadkom są dodawane do kwoty wydatków związanych z rozpoznaniem sprawy. | Tak, kwoty wypłacane świadkom są dodawane do kwoty wydatków związanych z rozpoznaniem sprawy. | Zob. powyżej część dotycząca wynagrodzenia biegłych | Zob. powyżej część dotycząca wynagrodzenia biegłych |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Inne opłaty | |
Opis | Koszt | |
Kazus A | Inne koszty obejmują: 1) kontrolę na miejscu; 2) poszukiwania pozwanego; 3) doręczenie dokumentów sądowych; 4) wykonanie orzeczenia sądu; 5) zwrot kosztów pracy kuratora; 6) inne niezbędne i zasadne koszty. | Zob. powyżej część dotycząca biegłych. Koszty poszukiwania pozwanego obowiązana jest pokryć strona, która wniosła o wszczęcie poszukiwań lub sąd. Zob. część dotycząca opłat na rzecz komorników. Kurator ma prawo do otrzymania wynagrodzenia z tytułu reprezentacji zgodnie ze stawkami i procedurami ustanowionymi przez rząd lub jego upoważnioną instytucję. Koszty reprezentowania ponosi strona, na wniosek której opiekun został powołany i która obowiązana jest pokryć koszty reprezentowania jej z góry. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Pomoc prawna | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami ma zastosowanie? | Kiedy pomoc obejmuje całość kosztów? | Warunki? | |
Kazus A | Istnieje możliwość wnioskowania o udzielenie podstawowej pomocy prawnej zgodnie z opisem powyżej w części dotyczącej pomocy prawnej. Prawo do uzyskania dodatkowej pomocy prawnej przysługuje na warunkach określonych powyżej w części dotyczącej pomocy prawnej. | Państwo gwarantuje pokrycie 100% kosztów podstawowej pomocy prawnej. Koszty dodatkowej pomocy prawnej uwzględniają sytuację majątkową i dochody danej osoby (zob. powyżej część dotycząca pomocy prawnej).
| Osoby, które chcą uzyskać podstawową pomoc prawną mogą składać wnioski do organu wykonawczego gminy, właściwego dla zadeklarowanego miejsca pobytu. Osoby, które chcą uzyskać dodatkową pomoc prawną muszą złożyć wniosek wraz z uzasadniającymi go dokumentami potwierdzającymi przysługujące im prawo do uzyskania dodatkowej pomocy prawnej. |
Kazus | Zwrot kosztów | |||
Czy strona wygrywająca sprawę może otrzymać zwrot kosztów postępowania? | Jeżeli zwrot nie obejmuje wszystkich kosztów, to zasadniczo jaką ich część? | Jakie koszty nigdy nie podlegają zwrotowi? | Czy istnieją sytuacje, w których koszty pomocy prawnej należy zwrócić organizacji jej udzielającej? | |
Kazus A | Strona wygrywająca może otrzymać zwrot kosztów postępowania od strony przegrywającej. | W przypadku, gdy udzielanie dodatkowej pomocy prawnej zostaje zakończone z powodów, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 1, 2 oraz 6 ustawy. Od osoby, której pomoc została udzielona może zostać zasądzony zwrot kosztów zgodnie z procedurą przewidzianą w stosownych przepisach prawa. W przypadku, gdy świadczenia z tytułu ubezpieczenia wypłacane są po pokryciu kosztów, koszty dodatkowej pomocy prawnej muszą zostać zwrócone do budżetu państwa w terminie jednego miesiąca od daty wypłaty świadczenia z tytułu ubezpieczenia zgodnie z procedurą ustanowioną przez Ministra Sprawiedliwości. Jeżeli dana osoba nie wywiąże się z obowiązku zwrotu tychże kosztów, będą one musiały zostać ściągnięte zgodnie z procedurą przewidzianą w przepisach prawa. W sytuacji, gdy została przyznana dodatkowa pomoc prawna (art. 12 pkt 6 ustawy), ale uległy zmianie okoliczności (art. 11 ust. 2 pkt 1), wówczas dana osoba obowiązana jest dokonać zwrotu kwoty dodatkowej pomocy prawnej do budżetu państwa w terminie ustalonym przez odnośne służby. W razie niewywiązania się z tego obowiązku przedmiotowe koszty zostaną zwindykowane zgodnie z wymaganą przepisami prawa procedurą. W przypadku, gdy zostało pokryte 50% kosztów dodatkowej pomocy prawnej, a wnioskodawca nie wniesie swojego wkładu w wysokości 50% kosztów postępowania cywilnego lub administracyjnego w wymaganym terminie, sprawa może zostać umorzona bez wydawania przez sąd decyzji w odniesieniu do meritum sprawy, zaś wnioskodawca będzie obowiązany zwrócić koszty udzielonej dodatkowej pomocy prawnej w terminie ustalonym przez odnośne służby. Państwo będzie reprezentowane przez służby ds. pomocy prawnej. | Koszty zagwarantowanej przez państwo pomocy prawnej oraz koszty poniesione przez dłużnika w procesie egzekucji. | W przypadku, gdy udzielanie dodatkowej pomocy prawnej zostaje zakończone z powodów, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt. 1, 2 oraz 6 ustawy. Od osoby, której pomoc została udzielona może zostać zasądzony zwrot kosztów zgodnie z procedurą przewidzianą w stosownych przepisach prawa. W przypadku, gdy świadczenia z tytułu ubezpieczenia wypłacane są po pokryciu kosztów, koszty dodatkowej pomocy prawnej muszą zostać zwrócone do budżetu państwa w terminie jednego miesiąca od daty wypłaty świadczenia z tytułu ubezpieczenia zgodnie z procedurą ustanowioną przez Ministra Sprawiedliwości. Jeżeli dana osoba nie wywiąże się z obowiązku zwrotu tychże kosztów, będą one musiały zostać ściągnięte zgodnie z procedurą przewidzianą w przepisach prawa. W sytuacji, gdy została przyznana dodatkowa pomoc prawna (podpunkt 6 art. 12 ustawy), ale uległy zmianie okoliczności (podpunkt 1 w punkcie 2 art. 11), wówczas dana osoba obowiązana jest dokonać zwrotu kwoty dodatkowej pomocy prawnej do budżetu państwa w terminie ustalonym przez odnośne służby. W razie niewywiązania się z tego obowiązku przedmiotowe koszty zostaną ściągnięte zgodnie z wymaganą przepisami prawa procedurą. W przypadku, gdy zostało pokryte 50% kosztów dodatkowej pomocy prawnej, a wnioskodawca nie wniesie swojego wkładu w wysokości 50% kosztów postępowania cywilnego lub administracyjnego w wymaganym terminie, sprawa może zostać umorzona bez wydawania przez sąd decyzji w odniesieniu do meritum sprawy, zaś wnioskodawca będzie obowiązany zwrócić koszty udzielonej dodatkowej pomocy prawnej w terminie ustalonym przez odnośne służby. W sytuacji, gdy istnieje konieczność ściągnięcia kosztów dodatkowej pomocy prawnej, Państwo musi być reprezentowane przez służby ds. pomocy prawnej. |
Kazus | Tłumaczenie pisemne | Tłumaczenie ustne | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | |
Kazus A | Wszystkie dokumenty sądowe wraz z załącznikami muszą być przedłożone w sądzie w języku urzędowym państwa. | Strona, której dokumenty sądowe muszą zostać przetłumaczone na język obcy, obowiązana jest wnieść z góry ustaloną przez sąd kaucję na poczet kosztów postępowania. Jeżeli obie strony składają wnioski, wówczas obie będą obowiązane wnieść przedmiotową kaucję w równych częściach. | Osoby, które nie władają językiem urzędowym mają zagwarantowane prawo do korzystania w toku postępowania z usług w zakresie tłumaczenia pisemnego i ustnego. | Sąd ma obowiązek dokonać zapłaty należności wobec tłumaczy ustnych/pisemnych ze środków budżetu państwa. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
W tym studium przypadku dotyczącym dziedziny prawa handlowego – umów, zwrócono się do państw członkowskich o dostarczenie sprzedawcom informacji o kosztach postępowania na przykładzie następujących sytuacji:
Przypadek A – sytuacja krajowa: Przedsiębiorstwo dostarczyło towary o wartości 20 000 EUR. Sprzedawca nie otrzymał zapłaty, ponieważ nabywca uznał, że towary nie odpowiadają wcześniejszym uzgodnieniom.
Sprzedawca decyduje się pozwać nabywcę o zapłatę całej ceny.
Przypadek B – sytuacja międzynarodowa: Przedsiębiorstwo mające siedzibę w państwie członkowskim B dostarczyło towary o wartości 20 000 nabywcy w państwie członkowskim A. Umowa podlega prawu państwa członkowskiego B i jest sporządzona w języku tego państwa. Sprzedawca nie otrzymał zapłaty, ponieważ nabywca mający siedzibę w państwie członkowskim A uznał, że towary nie odpowiadają wcześniejszym uzgodnieniom. Sprzedawca decyduje się złożyć w państwie członkowskim A pozew, w którym domaga się zapłaty pełnej ceny przewidzianej w umowie z nabywcą.
Kazus | Sąd | Postępowanie odwoławcze | Alternatywne metody rozstrzygania sporów | ||||
Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne opłaty | Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne opłaty | Czy istnieje taka możliwość w przypadku tego rodzaju spraw? | |
Kazus A | Opłata skarbowa w wysokości 3%, ale nie mniej niż 50 LTL (w faktycznie toczących się postępowaniach, w których wartość roszczenia nie przekracza 100 000 LTL lub 29 000 EUR) | Uczestnicy postępowania wnoszą opłatę w kwocie 10 LTL za dodatkowy odpis dokumentu sądowego oraz 1 LTL za każdą stronę. | Koszty związane z rozpoznaniem sprawy: 1) kontrola na miejscu; 2) poszukiwania pozwanego; 3) doręczenie dokumentów sądowych; 4) wykonanie orzeczenia sądu; 5) zwrot kosztów pracy kuratora; 6) inne niezbędne i zasadne koszty. | Opłata skarbowa w wysokości 3%, ale nie mniej niż 50 LTL (w faktycznie toczących się postępowaniach, w których wartość roszczenia nie przekracza 100 000 LTL lub 29 000 EUR) | Uczestnicy postępowania wnoszą opłatę w kwocie 10 LTL za dodatkowy odpis dokumentu sądowego oraz 1 LTL za każdą stronę. | Koszty związane z rozpoznaniem sprawy: 1) kontrola na miejscu; 2) poszukiwania pozwanego; 3) doręczenie dokumentów sądowych; 4) wykonanie orzeczenia sądu; 5) zwrot kosztów pracy kuratora; 6) inne niezbędne i zasadne koszty. | Tak |
Kazus | Prawnik | |
Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Średnie koszty | |
Kazus A | Zastępstwo przez prawnika nie jest obowiązkowe. | Zob. powyżej część dotycząca przepisów w zakresie opłat pobieranych przez przedstawicieli zawodów prawniczych |
Kazus B |
Kazus | Komornik | Biegły | |||
Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Koszty przed wydaniem orzeczenia | Koszty po wydaniu orzeczenia | Czy korzystanie z jego pomocy jest obowiązkowe? | Koszty | |
Kazus A | Nie | Nie | Nie. Komornicy wykonują swoje zadania wyłącznie po wydaniu tytułów wykonawczych. Koszty egzekucji: 1) 600 LTL, jeżeli zadłużenie wynosi od 50 000 LTL (ok. 15 000 EUR) do 100 000 LTL (ok. 29 000 EUR) oraz 6%, wyegzekwowanej kwoty zadłużenia, ale nie mniej niż 4 000 LTL, tytułem wynagrodzenia komornika, a także inne koszty egzekucji w zależności od rodzaju i liczby czynności egzekucyjnych. 2) Wynagrodzenie komornika zależne jest od wielkości zadłużenia. | Sąd może powołać biegłego lub zlecić przygotowanie ekspertyzy w kwestiach, które wymagają specjalistycznej wiedzy z dziedziny nauk ścisłych, medycyny, nauk humanistycznych, inżynierii lub rzemiosła, z uwzględnieniem opinii uczestników postępowania. | Strona składająca odnośny wniosek obowiązana jest wnieść z góry kaucję w kwocie ustalonej przez sąd. Rząd lub upoważniona instytucja ustalają maksymalną wysokość wydatków. Sąd zasądza zwrot kosztów postępowania poniesionych przez stronę wygrywającą od strony przeciwnej nawet wówczas, gdy druga strona jest zwolniona z obowiązku zapłaty kosztów postępowania na rzecz państwa. |
Kazus B | Nie | Nie | Analogicznie jak w kazusie A |
Kazus | Zwrot kosztów poniesionych przez świadków | Gwarancja lub zabezpieczenie | ||
Czy świadkom zwraca się poniesione przez nich koszty? | Koszt | Czy istnieją, w jakich przypadkach i jak często są stosowane? | Koszt | |
Kazus A | Tak, kwoty wypłacane świadkom są dodawane do kwoty wydatków związanych z rozpoznaniem sprawy. | Zob. powyżej część dotycząca opłat na rzecz biegłych | Zob. powyżej część dotycząca opłat na rzecz biegłych | Sąd musi uwzględnić sytuację materialną strony płacącej. Kwota zależy od charakteru czynności procesowych i nie może przekroczyć 100 000 LTL. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Inne opłaty | |
Opis | Koszt | |
Kazus A | Inne koszty obejmują: 1) kontrolę na miejscu; 2) poszukiwania pozwanego; 3) doręczenie dokumentów sądowych; 4) wykonanie orzeczenia sądu; 5) zwrot kosztów pracy kuratora; 6) inne niezbędne i zasadne koszty. | Zob. powyżej część dotycząca biegłych. Koszty poszukiwania pozwanego obowiązana jest pokryć strona, która wniosła o wszczęcie poszukiwań lub sąd. Zob. część dotycząca opłat na rzecz komorników. Kurator ma prawo do otrzymania wynagrodzenia z tytułu reprezentacji zgodnie ze stawkami i procedurami ustanowionymi przez rząd lub jego upoważnioną instytucję. Koszty reprezentowania ponosi strona, na wniosek której kurator został powołany i która obowiązana jest pokryć koszty reprezentowania jej z góry. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Kazus | Pomoc prawna | Zwrot kosztów |
Kiedy i pod jakimi warunkami ma zastosowanie? | Czy strona wygrywająca sprawę może otrzymać zwrot kosztów postępowania? | |
Kazus A | Pomoc prawna nie ma zastosowania. | Strona wygrywająca może otrzymać zwrot kosztów postępowania od strony przegrywającej. |
Kazus B |
Kazus | Tłumaczenie pisemne | Tłumaczenie ustne | |
Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | |
Kazus A | Wszystkie dokumenty sądowe wraz z załącznikami muszą być przedłożone w sądzie w języku urzędowym państwa. | Osoby, które nie władają językiem urzędowym mają zagwarantowane prawo do korzystania w toku postępowania z usług w zakresie tłumaczenia pisemnego i ustnego. | Sąd ma obowiązek dokonać zapłaty należności wobec tłumaczy ustnych/pisemnych ze środków budżetu państwa. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
W tym studium przypadku dotyczącym dziedziny prawa handlowego – odpowiedzialności, zwrócono się do państw członkowskich o dostarczenie klientom informacji na temat kosztów postępowania, na przykładzie następujących sytuacji:
Przypadek A – sytuacja krajowa: Producent urządzeń grzewczych dostarcza grzejnik instalatorowi. Instalator sprzedaje grzejnik klientowi i instaluje go w jego domu. Wkrótce potem w domu klienta wybucha pożar. Wszyscy uczestnicy transakcji (producent urządzeń grzewczych, instalator i klient końcowy) są ubezpieczeni. Powstaje spór w kwestii przyczyny pożaru. Nikt nie chce wypłacić odszkodowania klientowi.
Ten ostatni decyduje się zatem złożyć pozew, w którym domaga się pełnego odszkodowania od producenta urządzeń grzewczych, instalatora tych urządzeń oraz agencji ubezpieczeniowych.
Przypadek B – sytuacja międzynarodowa: Producent urządzeń grzewczych w państwie członkowskim B dostarcza grzejnik instalatorowi w państwie członkowskim B. Instalator sprzedaje grzejnik klientowi w państwie członkowskim C i instaluje go w jego domu. Wkrótce potem w domu klienta wybucha pożar. Wszyscy uczestnicy transakcji (producent urządzeń grzewczych, instalator i klient końcowy) są ubezpieczeni przez agencję ubezpieczeniową w swoim państwie członkowskim. Powstaje spór w kwestii przyczyny pożaru. Nikt nie chce wypłacić odszkodowania klientowi.
Ten ostatni decyduje się zatem złożyć w państwie członkowskim A pozew, w którym domaga się pełnego odszkodowania od producenta urządzeń grzewczych, instalatora tych urządzeń oraz agencji ubezpieczeniowej w państwie członkowskim A.
Kazus | Sąd | Postępowanie odwoławcze | ||||
Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne opłaty | Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne opłaty | |
Kazus A | Opłata skarbowa w wysokości 3%, ale nie mniej niż 50 LTL (w faktycznie toczących się postępowaniach, w których wartość roszczenia nie przekracza 100 000 LTL lub 29 000 EUR) | Uczestnicy postępowania wnoszą opłatę w kwocie 10 LTL za dodatkowy odpis dokumentu sądowego oraz 1 LTL za każdą stronę. | Koszty związane z rozpoznaniem sprawy: 1) kontrola na miejscu; 2) poszukiwania pozwanego; 3) doręczenie dokumentów sądowych; 4) wykonanie orzeczenia sądu; 5) zwrot kosztów pracy kuratora; 6) inne niezbędne i zasadne koszty. | Opłata skarbowa w wysokości 3%, ale nie mniej niż 50 LTL (w faktycznie toczących się postępowaniach, w których wartość roszczenia nie przekracza 100 000 LTL lub 29 000 EUR) | Uczestnicy postępowania wnoszą opłatę w kwocie 10 LTL za dodatkowy odpis dokumentu sądowego oraz 1 LTL za każdą stronę. | Koszty związane z rozpoznaniem sprawy: 1) kontrola na miejscu; 2) poszukiwania pozwanego; 3) doręczenie dokumentów sądowych; 4) wykonanie orzeczenia sądu; 5) zwrot kosztów pracy kuratora; 6) inne niezbędne i zasadne koszty. |
Kazus | Prawnik | |
Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Średnie koszty | |
Kazus A | Zastępstwo przez prawnika nie jest obowiązkowe. | Zob. powyżej część dotycząca przepisów w zakresie opłat pobieranych przez przedstawicieli zawodów prawniczych |
Kazus B |
Kazus | Komornik | Biegły | |||
Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Koszty przed wydaniem orzeczenia | Koszty po wydaniu orzeczenia | Czy korzystanie z jego pomocy jest obowiązkowe? | Koszty | |
Kazus A | Nie | Nie | Nie. Komornicy wykonują swoje zadania wyłącznie po wydaniu tytułów wykonawczych. Koszty egzekucji: 1) 600 LTL, jeżeli zadłużenie wynosi od 50 000 LTL (ok. 15 000 EUR) do 100 000 LTL (ok. 29 000 EUR) oraz 6%, wyegzekwowanej kwoty zadłużenia, ale nie mniej niż 4 000 LTL, tytułem wynagrodzenia komornika, a także inne koszty egzekucji w zależności od rodzaju i liczby czynności egzekucyjnych. 2) Wynagrodzenie komornika zależne jest od wielkości zadłużenia. | Sąd może powołać biegłego lub zlecić przygotowanie ekspertyzy w kwestiach, które wymagają specjalistycznej wiedzy z dziedziny nauk ścisłych, medycyny, nauk humanistycznych, inżynierii lub rzemiosła, z uwzględnieniem opinii uczestników postępowania. | Strona składająca odnośny wniosek obowiązana jest wnieść z góry kaucję w kwocie ustalonej przez sąd. Rząd lub upoważniona instytucja ustalają maksymalną wysokość wydatków. Sąd zasądza zwrot kosztów postępowania poniesionych przez stronę wygrywającą od strony przeciwnej nawet wówczas, gdy druga strona jest zwolniona z obowiązku zapłaty kosztów postępowania na rzecz państwa. |
Kazus B | Nie | Nie | Analogicznie jak w kazusie A |
Kazus | Zwrot kosztów poniesionych przez świadków | Gwarancja lub zabezpieczenie | ||
Czy świadkom zwraca się poniesione przez nich koszty? | Koszt | Czy istnieją, w jakich przypadkach i jak często są stosowane? | Koszt | |
Kazus A | Tak, kwoty wypłacane świadkom są dodawane do kwoty wydatków związanych z rozpoznaniem sprawy. | Zob. powyżej część dotycząca opłat na rzecz biegłych | Zob. powyżej część dotycząca opłat na rzecz biegłych | Sąd musi uwzględnić sytuację materialną strony płacącej. Kwota zależy od charakteru czynności procesowych i nie może przekroczyć 100 000 LTL. |
Kazus | Inne opłaty | |
Opis | Koszt | |
Kazus A | Inne koszty obejmują: 1) kontrolę na miejscu; 2) poszukiwania pozwanego; 3) doręczenie dokumentów sądowych; 4) wykonanie orzeczenia sądu; 5) zwrot kosztów pracy kuratora; 6) inne niezbędne i zasadne koszty. | Zob. powyżej część dotycząca biegłych. Koszty poszukiwania pozwanego obowiązana jest pokryć strona, która wniosła o wszczęcie poszukiwań lub sąd. Zob. część dotycząca opłat na rzecz komorników. Kurator ma prawo do otrzymania wynagrodzenia z tytułu reprezentacji zgodnie ze stawkami i procedurami ustanowionymi przez rząd lub jego upoważnioną instytucję. Koszty reprezentowania ponosi strona, na wniosek której kurator został powołany i która obowiązana jest pokryć koszty reprezentowania jej z góry. |
Kazus B |
Kazus | Pomoc prawna | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami ma zastosowanie? | Kiedy pomoc obejmuje całość kosztów? | Warunki? | |
Kazus A | Istnieje możliwość wnioskowania o udzielenie podstawowej pomocy prawnej zgodnie z opisem powyżej w części dotyczącej pomocy prawnej. Prawo do uzyskania dodatkowej pomocy prawnej przysługuje na warunkach określonych powyżej w części dotyczącej pomocy prawnej. | Państwo gwarantuje pokrycie 100% kosztów podstawowej pomocy prawnej. Koszty dodatkowej pomocy prawnej uwzględniają sytuację majątkową i dochody danej osoby (zob. powyżej część dotycząca pomocy prawnej).
| Osoby, które chcą uzyskać podstawową pomoc prawną mogą składać wnioski do organu wykonawczego gminy, właściwego dla zadeklarowanego miejsca pobytu. Osoby, które chcą uzyskać dodatkową pomoc prawną muszą złożyć wniosek wraz z uzasadniającymi go dokumentami potwierdzającymi przysługujące im prawo do uzyskania dodatkowej pomocy prawnej. |
Kazus B | Analogicznie jak w kazusie A | Analogicznie jak w kazusie A | Analogicznie jak w kazusie A |
Kazus | Zwrot kosztów | ||
Czy strona wygrywająca sprawę może otrzymać zwrot kosztów postępowania? | Jakie koszty nigdy nie podlegają zwrotowi? | Czy istnieją sytuacje, w których koszty pomocy prawnej należy zwrócić organizacji jej udzielającej? | |
Kazus A | Strona wygrywająca może otrzymać zwrot kosztów postępowania od strony przegrywającej. | Koszty zagwarantowanej przez państwo pomocy prawnej nie obejmują kosztów, których zwrot sąd zasądza od strony przegrywającej, ani kosztów poniesionych w procesie egzekucji. | W przypadku, gdy udzielanie dodatkowej pomocy prawnej zostaje zakończone z powodów, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 1, 2 oraz 6 ustawy. Od osoby, której pomoc została udzielona może zostać zasądzony zwrot kosztów zgodnie z procedurą przewidzianą w stosownych przepisach prawa. W przypadku, gdy świadczenia z tytułu ubezpieczenia wypłacane są po pokryciu kosztów, koszty dodatkowej pomocy prawnej muszą zostać zwrócone do budżetu państwa w terminie jednego miesiąca od daty wypłaty świadczenia z tytułu ubezpieczenia zgodnie z procedurą ustanowioną przez Ministra Sprawiedliwości. Jeżeli dana osoba nie wywiąże się z obowiązku zwrotu tychże kosztów, będą one musiały zostać ściągnięte zgodnie z procedurą przewidzianą w przepisach prawa. W sytuacji, gdy została przyznana dodatkowa pomoc prawna (art. 12 pkt 6 ustawy), ale uległy zmianie okoliczności (art. 11 pkt 2 ust. 1), wówczas dana osoba obowiązana jest dokonać zwrotu kwoty dodatkowej pomocy prawnej do budżetu państwa w terminie ustalonym przez odnośne służby. W razie niewywiązania się z tego obowiązku przedmiotowe koszty zostaną ściągnięte zgodnie z wymaganą przepisami prawa procedurą. W przypadku, gdy zostało pokryte 50% kosztów dodatkowej pomocy prawnej, a wnioskodawca nie wniesie swojego wkładu w wysokości 50% kosztów postępowania cywilnego lub administracyjnego w wymaganym terminie, sprawa może zostać umorzona bez wydawania przez sąd decyzji w odniesieniu do meritum sprawy, zaś wnioskodawca będzie obowiązany zwrócić koszty udzielonej dodatkowej pomocy prawnej w terminie ustalonym przez odnośne służby. W sytuacji, gdy istnieje konieczność windykacji kosztów dodatkowej pomocy prawnej, państwo musi być reprezentowane przez służby ds. pomocy prawnej. |
Kazus B | Analogicznie jak w kazusie A | Analogicznie jak w kazusie A |
Kazus | Tłumaczenie pisemne | Tłumaczenie ustne | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | |
Kazus A | Wszystkie dokumenty sądowe wraz z załącznikami muszą być przedłożone w sądzie w języku urzędowym państwa. | Strona, której dokumenty sądowe muszą zostać przetłumaczone na język obcy, obowiązana jest wnieść z góry ustaloną przez sąd kaucję na poczet kosztów postępowania. Jeżeli obie strony składają wnioski, wówczas obie będą obowiązane wnieść przedmiotową kaucję w równych częściach. | Osoby, które nie władają językiem urzędowym mają zagwarantowane prawo do korzystania w toku postępowania z usług w zakresie tłumaczenia pisemnego i ustnego. | Sąd ma obowiązek dokonać zapłaty należności wobec tłumaczy ustnych/pisemnych ze środków budżetu państwa. |
Kazus B | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej | Analogicznie jak w sytuacji krajowej |
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.