In this section you will find an overview of the costs of proceedings applicable to France. For a more in-depth analysis on the costs of proceedings, please consult the following case studies: Family law – Divorce Family law – Care of children Family law – Maintenance Commercial law – Contract Commercial law – Liability
The rates are made up of fixed fees and variable fees (often as percentage of the value of the dispute). A distinction should be made between:
Decree no. 80-608 of 30 July 1980 sets the rates for court advocates at the Courts of Appeal. Officers of the court / Lawyers.
Regulations set the rates for lawyers representing parties at first instance (Decree no. 72-784 of 25 August 1972 and no. 75-785 of 21 August 1975).
Court appointed process servers
The rates for court appointed process servers to serve claim forms, notices of application and court orders are dealt with in decree no. 96-1080 of 12 December 1996.
Fixed legal expenses for litigants in civil proceedings
In civil matters, there are fees that are legally indispensable in order to pursue an action, and their amount has been set either by legislation or by order of the court. These fees are known as costs.
They comprise:
The stage when fixed costs must be paid in civil proceedings
Civil proceedings costs include all sums paid out or owed by the parties before or in the course of an action.
These are for example, before the opening of the proceedings, the costs of consulting legal advisers, technical specialists and travel costs.
In the course of the action, these costs may concern the costs of proceedings paid to officers of the court or court officials, fees paid to the State and consultancy fees.
After the proceedings, they may concern the costs of enforcing the judgment.
Fixed legal expenses for litigants in constitutional proceedings
As there are no provisions for individuals to bring an action before the Constitutional Council under current French rules of procedure, there is no need to answer this question.
It is a matter of professional conduct for officers of the court to provide their clients with information pertaining to the rights and obligations of the parties.
On the websites of the Ministry of Justice and various professions.
The information is available in French.
There is no website that publishes the costs of proceedings.
The rates are given exclusive of taxes. The applicable rate of VAT is still 19.6% with the exception of services given to recipients of legal aid (5.5%).
Legal aid makes no distinction between civil or criminal matters, or the nature of the dispute. It focuses solely on the applicant’s resources when deciding to grant or refuse the benefit.
Thus, every person with French nationality and every national from Member States of the European Union, as well as non-profit, legal entities who wish to assert their legal rights but do not have sufficient resources may claim legal aid.
Similarly, foreign nationals, who are habitually and lawfully resident in France, are entitled to benefit from legal aid in civil matters. This condition for lawful residence is not required in criminal matters. Moreover, the benefit will not be denied to minors, irrespective of the type of proceedings involved (civil, administrative or criminal).
The resources taken into account are the legal aid applicant’s average monthly resources of the last calendar year, as well as the resources of persons living habitually in the applicant’s home, where appropriate. In the latter case, the acceptance ceilings for the benefit are raised by adjustments for dependants.
However, recipients of certain types of income support (supplementary benefit from the National Solidarity Fund or the basic guaranteed income) are exempt from having to prove that their resources are insufficient.
Furthermore, different welfare benefits are not taken into account when calculating resources (family allowances, social security payments, housing benefit).
Legal aid may be full or partial, depending on the resources of the applicant. The revenue ceilings for granting legal aid are updated every year by the finance act. For 2009, the average monthly income received in 2008 for a single person must be:
These ceilings are raised by EUR 164 for each of the first two dependants living with the applicant (children, spouse, cohabitee, civil partner, ascendant, etc.) and EUR 104 for the third and subsequent dependant.
As a general rule, the status (e.g. victim or accused) of the party to the proceedings is not taken into account. There is no difference in the way victims, the accused, claimants or defendants in criminal or civil proceedings are treated when deciding whether or not to grant legal aid.
However, the justice system’s framework and planning law of 9 September 2002 improved the conditions for access to justice for victims of the most serious crimes, namely intentional attacks against life or personal integrity (crimes defined and punished by Articles 221-1 to 221-5, 222-1 to 222-6, 222-8, 222-10, 222-14 (1° and 2°), 222‑23 to 222-26, 421-1 (1°) and 421-3 (1° to 4°) of the Criminal Code), and their dependants, so that they may bring a civil action for damages arising out of an attack against the person. In order to benefit from legal aid, the victims and their dependants are exempt from having to prove their resources. This provision applies specifically to victims of rape or physical abuse of a minor under 15 years old or persons who are particularly vulnerable, and which lead to death or permanent disability.
Furthermore, in exceptional circumstances the means condition may be waived, regardless of the status within the proceedings of the legal aid applicant (claimant/defendant, victim/accused) where their circumstances are of particular interest having regard to the object of the litigation or the foreseeable costs of the proceedings.
In particular, this provision applies to the victim of a criminal offence as a result of the circumstances in which that offence was committed.
As a general rule, there is no particular condition which governs the granting of legal aid to defendants in the main action. However, where those defendants pursue any form of legal redress (appeal, application to set a judgment aside, or an appeal for a decision to be set aside on a point of law (cassation)), the situation of the respondents to the appeal/application is improved if they already had the benefit of legal aid. Indeed, these individuals automatically retain the benefit of legal aid in order to defend themselves.
However, it is important to remember the general rule that applies both to claimant and defendant in the main action, whereby legal aid is not granted if the costs covered by this benefit are underwritten by a legal expenses insurance policy or an equivalent protection system.
Before the small claims and summary offences court and the district court, the parties are not bound to instruct a lawyer. If the value of the action is less than EUR 4 000, matters may be brought before these courts using a simplified procedure which dispenses with the parties’ requirement to use a court appointed process server.
Applications to review measures relating to the exercise of parental responsibility, including applications in relation to adoption, where the child was adopted before the age of 15 years, or measures taken following a divorce, or applications for maintenance payments may be made without a lawyer by way of a simple application.
As with all proceedings before the civil courts, these courts do not charge fees for issuing proceedings or entering judgment.
In civil matters, any judgment or decision that brings an end to an action must make a ruling on the costs incurred in the proceedings.
As a general rule, costs (fixed fees – see above) are payable by the losing party. However, the court may in a reasoned judgment order the other party to pay some or all of those costs.
A party may also request that the opponent bear all or part of the charges incurred, and which are not included in the costs. These concern, for example, the lawyer’s advocacy fees, the fees for the process server’s report and travel expenses. If this happens, the court can order the party required to pay the costs, or in default the losing party, to pay the other party an amount which the court determines to cover the expenses incurred and not included in the costs. The court will have regard to principles of fairness and the financial circumstances of the party ordered to pay. The court may, of its own motion, state that there are no grounds for making such an order for reasons based on the same considerations.
In civil matters, remuneration of experts appointed by the court is set by order of the court.
If the court instructs an expert, it will set a retainer from which the remuneration will be deducted. The retainer will be as close as possible to the expected final payment. The court will designate the party or parties who must lodge the retainer with the court office.
Once the expert’s report is lodged, the court will set the remuneration, having particular regard to the enquiries carried out, respect for time limits and the quality of the work done. The court will authorise the expert to return the appropriate amounts lodged at the court office, or as appropriate, payment of additional sums to the expert, indicating the party or parties who are to be responsible for this.
The judgment or decision bringing an end to the action gives a ruling on liability for remunerating the expert. As a general rule, this liability falls to the losing party, unless the court, through a reasoned decision, makes the other party liable for part or all of this fee.
On the other hand, the fees of experts not appointed by the court are agreed freely between the expert and the client, and they are not included in the costs. A party may apply to the court for an order for the losing party or otherwise the party ordered to pay the costs to pay a sum to cover the fees thus incurred. The court will make a ruling having regard to principles of fairness and the financial circumstances of the party ordered to pay.
These fees are the responsibility of the losing party, unless the court, through a reasoned decision, makes the other party liable for part or all of this fee.
The national language version of this page is maintained by the respective Member State. The translations have been done by the European Commission service. Possible changes introduced in the original by the competent national authority may not be yet reflected in the translations. The European Commission accepts no responsibility or liability whatsoever with regard to any information or data contained or referred to in this document. Please refer to the legal notice to see copyright rules for the Member State responsible for this page.
W tym studium przypadku dotyczącym dziedziny prawa rodzinnego – rozwodu, zwrócono się do państw członkowskich o dostarczenie osobom występującym z wnioskiem rozwodowym informacji o kosztach postępowania na przykładzie następujących sytuacji:
Przypadek A – sytuacja krajowa: para zawiera związek małżeński. Następnie rozstają się i uzgadniają rozwód.
Przypadek B – sytuacja międzynarodowa: Dwoje obywateli tego samego państwa członkowskiego (państwa członkowskiego A) zawiera związek małżeński. Zostaje on zawarty w państwie członkowskim A. Po ślubie małżeństwo przenosi się do innego państwa członkowskiego (państwa członkowskiego B), w którym pracuje i zamieszkuje. Krótko po tym małżeństwo rozpada się i żona wraca do państwa członkowskiego A, podczas gdy mąż pozostaje w państwie członkowskim B. Para uzgadnia rozwód. Po powrocie do państwa członkowskiego A żona niezwłocznie składa wniosek rozwodowy do sądu państwa członkowskiego B.
Kazus | Proces | Postępowanie odwoławcze | Alternatywne rozstrzyganie sporów | |||||
Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne opłaty | Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne opłaty | Czy ta opcja jest dostępna w omawianym kazusie? | Koszty | |
Kazus A | nie | nie | nie | nie | nie | nie | Mediacja jest możliwa w celu ewentualnego pogodzenia stron co do skutków rozwodu, jednak ogłoszenie rozwodu musi nastąpić w drodze orzeczenia sądu. | Kosztami mediacji są obciążane strony, może ona jednak zostać sfinansowana w ramach pomocy prawnej. |
Kazus B | jak wyżej | jak wyżej | jak wyżej | jak wyżej | jak wyżej | jak wyżej | jak wyżej | jak wyżej |
Kazus | Prawnik | Woźny sądowy | Biegły | ||||
Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Średnie koszty | Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Koszty przed wydaniem orzeczenia | Koszty po wydaniu orzeczenia | Czy korzystanie z jego pomocy jest obowiązkowe? | Koszty | |
Kazus A | Tak | Opłaty są ustalane dowolnie | Tak w przypadku jednostronnego pozwu Nie w przypadku wspólnego pozwu | Jednostronny pozew: 18,70 EUR Doręczenie: 26,70 EUR | Doręczenie: 26,70 EUR | Konieczna jest pomoc notariusza, jeśli istnieje wspólna nieruchomość | Według stawek |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej | Idem | Akt pochodzący z innego państwa członkowskiego 50 EUR Akt skierowany do innego państwa członkowskiego 36,30 EUR | Akt pochodzący z innego państwa członkowskiego 50 EUR Akt skierowany do innego państwa członkowskiego 36,30 EUR | Jak wyżej | Jak wyżej |
Kazus | Zwrot kosztów poniesionych przez świadków | Gwarancja lub inne zabezpieczenie | Inne koszty | |||
Czy świadkom zwraca się poniesione przez nich koszty? | Koszt | Czy istnieje, w jakich przypadkach i jak często jest stosowane? | Koszt | Opis | Koszt | |
Kazus A | Nie | Nie | Nie | Nie | Nie | Nie |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej |
Kazus | Pomoc prawna | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami jest stosowana? | Kiedy pomoc jest przyznawana w pełnym zakresie? | Warunki? | |
Kazus A | O pomoc małżonek może się zwrócić przed procesem lub w jego trakcie. Pomoc zostaje przyznana, jeśli: – pozew rozwodowy wniesiony przez małżonka nie wydaje się w sposób oczywisty niedopuszczalny lub bezzasadny; – jego zadeklarowane środki finansowe nie przekraczają pułapów określonych przez prawo; – koszty postępowania rozwodowego nie są objęte ubezpieczeniem ochrony prawnej; | Państwo ponosi wszelkie koszty postępowania, jeśli małżonek korzysta z pełnej pomocy. | Pomoc jest przyznawana w pełnym zakresie, jeśli miesięczne środki zadeklarowane przez wnioskodawcę nie przekraczają 911 EUR miesięczne w przypadku pełnej pomocy. Powyżej, do 1367 EUR, przyznawana jest częściowa pomoc. Pułapy środków są wyższe o 164 EUR w przypadku dwóch pierwszych osób na utrzymaniu i o 104 EUR w przypadku trzeciej i kolejnych osób na utrzymaniu |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej |
Kazus | Zwrot kosztów | |
Czy strona wygrywająca sprawę może otrzymać zwrot kosztów postępowania? | Czy istnieją sytuacje, w których koszty pomocy prawnej należy zwrócić organizacji jej udzielającej? | |
Kazus A | Nie, w przypadku porozumienia stron, zasadniczo koszty są dzielone, chyba że strony uzgodnią lub sędzia postanowi inaczej. | Gdy, zgodnie z orzeczeniem rozwodu, kosztami postępowania zostaje obciążony małżonek, który nie korzysta z pomocy prawnej, jest on zobowiązany zwrócić Skarbowi Państwa koszty poniesione przez państwo w związku z obroną małżonka korzystającego z pomocy prawnej. |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej |
Kazus | Tłumaczenie pisemne | Tłumaczenie ustne | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | |
Kazus A | Należy dostarczyć sędziemu przetłumaczone dokumenty | Brak danych statystycznych na temat kosztów | Gdy sędzia nie zna języka, którym porozumiewają się strony | Określa sędzia |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej |
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
W tym studium przypadku dotyczącym dziedziny prawa rodzinnego – opieki nad dziećmi, zwrócono się do państw członkowskich o dostarczenie powodom informacji o kosztach postępowania na przykładzie następujących sytuacji:
Przypadek A – sytuacja krajowa: Dwie osoby przez wiele lat pozostawały ze sobą w nieformalnym związku. W momencie rozstania mieli trzyletnie dziecko. Orzeczeniem sądu opieka nad dzieckiem zostaje przyznana matce, ojciec uzyskuje prawo do osobistej styczności z dzieckiem. Matka wnosi pozew o ograniczenie prawa do osobistej styczności przyznanego ojcu.
Przypadek B – sytuacja transgraniczna, w której czytelnik występuje jako adwokat w państwie członkowskim A: Dwie osoby mieszkające w państwie członkowskim (państwie członkowskim B) przez wiele lat pozostawały ze sobą w nieformalnym związku. Mają wspólne dziecko, jednak niezwłocznie po jego urodzeniu rozstają się. Orzeczeniem sądu w państwie członkowskim B opieka nad dzieckiem zostaje przyznana matce, ojciec uzyskuje prawo do osobistej styczności z dzieckiem. Po uzyskaniu zgody sądu matka i dziecko przenoszą się na stałe do innego państwa członkowskiego (państwa członkowskiego A), podczas gdy ojciec pozostaje w państwie członkowskim B. Kilka lat później matka wnosi pozew w państwie członkowskim A o ograniczenie prawa do osobistej styczności przysługującego ojcu.
Kazus | Proces | Postępowanie odwoławcze | Alternatywne rozstrzyganie sporów | |||||
Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne koszty | Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne koszty | Czy ta opcja jest dostępna w omawianym kazusie? | Koszty | |
Kazus A | Nie | Nie | Nie | Nie | Nie | Nie | Możliwa jest mediacja sądowa. Możliwa jest również mediacja pozasądowa. | Kosztami mediacji zostają obciążone strony. Opłaty określa sędzia, może ona jednak zostać sfinansowana w ramach pomocy prawnej. Dobrze jest sporządzić umowę o opłatach między mediatorem a stronami. |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej |
Kazus | Prawnik | Woźny sądowy | Biegły | ||||
Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Średnie koszty | Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Koszty przed wydaniem orzeczenia | Koszty po wydaniu orzeczenia | Czy korzystanie z jego pomocy jest obowiązkowe? | Koszty | |
Kazus A | Nie | Nie | Tak w przypadku jednostronnego pozwu Nie w przypadku wspólnego pozwu | Jednostronny pozew: 18,70 EUR Doręczenie: 26,70 EUR | Jeśli sekretariat nie ogłasza decyzji, opłata za doręczenie przez woźnego sądowego wynosi: 26,70 EUR | Nie | Określa sędzia |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Akt pochodzący z innego państwa członkowskiego 50 EUR Akt skierowany do innego państwa członkowskiego 36,30 EUR | Akt pochodzący z innego państwa członkowskiego 50 EUR Akt skierowany do innego państwa członkowskiego 36,30 EUR | Jak wyżej | Jak wyżej |
Kazus | Zwrot kosztów poniesionych przez świadków | Gwarancja lub inne zabezpieczenie | Inne koszty | |||
Czy świadkom zwraca się poniesione przez nich koszty? | Czy istnieje, w jakich przypadkach i jak często jest stosowany? | Czy istnieje, w jakich przypadkach i jak często jest stosowane? | Koszt | Opis | Koszt | |
Kazus A | Nie | Nie | Nie | Nie | Nie | Nie |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej |
Kazus | Pomoc prawna | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami jest stosowana? | Kiedy pomoc jest przyznawana w pełnym zakresie? | Warunki? | |
Kazus A | O pomoc można zwrócić się przed procesem lub w jego trakcie. Pomoc zostaje przyznana, jeśli zadeklarowane przez rodzica środki finansowe nie przekraczają pułapów określonych przez prawo. | Państwo ponosi wszelkie koszty postępowania, jeśli rodzic korzysta z pełnej pomocy prawnej. | Pomoc jest przyznawana w pełnym zakresie, jeśli miesięczne środki zadeklarowane przez wnioskodawcę nie przekraczają 911 EUR miesięczne w przypadku całkowitej pomocy. Powyżej, do 1367 EUR, przyznawana jest częściowa pomoc. Pułapy środków są wyższe o 164 EUR w przypadku dwóch pierwszych osób na utrzymaniu i o 104 EUR w przypadku trzeciej i kolejnych osób na utrzymaniu. |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej |
Kazus | Tłumaczenie pisemne | Tłumaczenie ustne | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | |
Kazus A | Należy dostarczyć sędziemu przetłumaczone dokumenty. | Brak danych statystycznych. | Gdy sędzia nie zna języka, którym porozumiewają się strony | Wynagrodzenie ustala sędzia. |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej |
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
W tym studium przypadku dotyczącym dziedziny prawa rodzinnego – świadczeń alimentacyjnych, zwrócono się do państw członkowskich o dostarczenie powodom informacji o kosztach postępowania na przykładzie następujących sytuacji:
Przypadek A – sytuacja krajowa: Dwie osoby przez wiele lat pozostawały ze sobą w nieformalnym związku. W momencie rozstania mieli trzyletnie dziecko. Orzeczeniem sądu opieka nad dzieckiem została przyznana matce. Do rozstrzygnięcia pozostała jedynie kwota świadczeń alimentacyjnych, które ojciec powinien wypłacać matce na pokrycie kosztów utrzymania i edukacji dziecka. Matka wnosi pozew w tej sprawie.
Przypadek B – sytuacja transgraniczna, w której czytelnik występuje jako adwokat w państwie członkowskim A: Dwie osoby pozostają ze sobą w nieformalnym związku w państwie członkowskim (państwie członkowskim B). Mają trzyletnie dziecko. Rozstają się. Orzeczeniem sądu w państwie członkowskim B opieka nad dzieckiem zostaje przyznana matce. Za zgodą ojca dziecka, matka i dziecko przenoszą się na stałe do innego państwa członkowskiego (państwa członkowskiego A).
Nierozstrzygnięta pozostaje jedna kwestia. Dotyczy ona kwoty świadczeń alimentacyjnych, które ojciec powinien wypłacać matce na pokrycie kosztów utrzymania i edukacji dziecka. Matka wnosi pozew w tej sprawie w państwie członkowskim A.
Kazus | Proces | Postępowanie odwoławcze | Alternatywne rozstrzyganie sporów | |||||
Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne koszty | Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne koszty | Czy ta opcja jest dostępna w omawianym kazusie? | Koszty | |
Kazus A | Nie | Nie | Nie | Nie | Nie | Nie | Możliwa jest mediacja sądowa. Możliwa jest również mediacja pozasądowa. | Kosztami mediacji są obciążane strony, opłaty określa sędzia, mediacja może jednak zostać sfinansowana w ramach pomocy prawnej. Dobrze jest sporządzić umowę o opłatach między mediatorem a stronami. |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej |
Kazus | Prawnik | Woźny sądowy | Biegły | ||||
Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Średnie koszty | Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Koszty przed wydaniem orzeczenia | Koszty po wydaniu orzeczenia | Czy korzystanie z jego pomocy jest obowiązkowe? | Koszty | |
Kazus A | Nie | Nie | Nie | Nie | Nie | Nie | Określa sędzia |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej |
Kazus | Zwrot kosztów poniesionych przez świadków | Gwarancja lub inne zabezpieczenie | Inne koszty | |||
Czy świadkom zwraca się poniesione przez nich koszty? | Koszt | Czy istnieje, w jakich przypadkach i jak często jest stosowane? | Koszt | Opis | Koszt | |
Kazus A | Nie | Nie | Nie | Nie | Nie | Nie |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej |
Kazus | Pomoc prawna | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami jest stosowana? | Kiedy pomoc jest przyznawana w pełnym zakresie? | Warunki? | |
Kazus A | O pomoc matka może się zwrócić przed procesem lub w jego trakcie. Pomoc zostaje przyznana, jeśli zadeklarowane środki finansowe nie przekraczają pułapów określonych przez prawo. | Państwo ponosi wszelkie koszty postępowania, jeśli matka korzysta z pełnej pomocy. | Pomoc jest przyznawana w pełnym zakresie, jeśli miesięczne środki zadeklarowane przez matkę nie przekraczają 911 EUR miesięczne w przypadku całkowitej pomocy. Powyżej - do 1367 EUR, przyznawana jest częściowa pomoc. Pułapy środków są wyższe o 164 EUR w przypadku dwóch pierwszych osób na utrzymaniu matki i o 104 EUR w przypadku trzeciej i kolejnych osób na utrzymaniu. |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej |
Kazus | Zwrot kosztów | |
Czy strona wygrywająca sprawę może otrzymać zwrot kosztów postępowania? | Czy istnieją sytuacje, w których koszty pomocy prawnej należy zwrócić organizacji jej udzielającej? | |
Kazus A | Tak, jeśli taka jest decyzja sądu. | Gdy decyzją sędziego ds. rodzinnych kosztami postępowania zostaje obciążony ojciec, który nie korzysta z pomocy prawnej, jest on zobowiązany zwrócić Skarbowi Państwa koszty poniesione przez państwo w związku z obroną matki korzystającej z pomocy prawnej. |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej |
Kazus | Tłumaczenie pisemne | Tłumaczenie ustne | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | |
Kazus A | Należy dostarczyć sędziemu przetłumaczone dokumenty. | Brak danych statystycznych. | Gdy sędzia nie zna języka, którym porozumiewają się strony. | Wynagrodzenie ustala sędzia |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej |
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
W tym studium przypadku dotyczącym dziedziny prawa handlowego – umów, zwrócono się do państw członkowskich o dostarczenie sprzedawcom informacji o kosztach postępowania na przykładzie następujących sytuacji:
Przypadek A – sytuacja krajowa: Przedsiębiorstwo dostarczyło towary o wartości 20 000 EUR. Sprzedawca nie otrzymał zapłaty, ponieważ nabywca uznał, że towary nie odpowiadają wcześniejszym uzgodnieniom.
Sprzedawca decyduje się pozwać nabywcę o zapłatę całej ceny.
Przypadek B – sytuacja międzynarodowa: Przedsiębiorstwo mające siedzibę w państwie członkowskim B dostarczyło towary o wartości 20 000 nabywcy w państwie członkowskim A. Umowa podlega prawu państwa członkowskiego B i jest sporządzona w języku tego państwa. Sprzedawca nie otrzymał zapłaty, ponieważ nabywca mający siedzibę w państwie członkowskim A uznał, że towary nie odpowiadają wcześniejszym uzgodnieniom. Sprzedawca decyduje się złożyć w państwie członkowskim A pozew, w którym domaga się zapłaty pełnej ceny przewidzianej w umowie z nabywcą.
Kazus | Proces | ||
Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne koszty | |
Kazus A | Sąd wielkiej instancji: nie, nie ma wstępnych opłat. Sąd gospodarczy: tak, są wstępne opłaty, których minimalna kwota wynosi 69,97 EUR. | Sąd wielkiej instancji: nie | Sąd wielkiej instancji: nie |
Kazus B | Sąd wielkiej instancji: nie, nie ma wstępnych opłat. Sąd gospodarczy: tak, są wstępne opłaty, których minimalna kwota wynosi 69,97 EUR. | Sąd wielkiej instancji: nie | Sąd wielkiej instancji: nie |
Kazus | Postępowanie odwoławcze | Alternatywne rozstrzyganie sporów | |||
Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne koszty | Czy ta opcja jest dostępna w omawianym kazusie? | Koszty | |
Kazus A | Nie | Nie | Nie | Tak Postępowanie pojednawcze Mediacja sądowa Mediacja pozasądowa | Bezpłatnie Opłaty określa sędzia Umowa między stronami a mediatorem |
Kazus B | Nie | Nie | Nie | Tak Postępowanie pojednawcze Mediacja sądowa Mediacja pozasądowa | Bezpłatnie Opłaty określa sędzia Umowa między stronami a mediatorem |
Kazus | Prawnik | Woźny sądowy | Biegły | ||||
Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Średnie koszty | Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Koszty przed wydaniem orzeczenia | Koszty po wydaniu orzeczenia | Czy korzystanie z jego pomocy jest obowiązkowe? | Koszty | |
Kazus A | Sąd wielkiej instancji: tak Sąd gospodarczy: nie Sąd apelacyjny: tak | Adwokaci: Brak danych statystycznych Adwokaci przed sądami apelacyjnymi: 983 EUR | Tak | Pozew: 18,70 EUR Doręczenie: 26,70 EUR | Doręczenie: 26,70 EUR | Nie | Wynagrodzenie ustala sędzia |
Kazus B | Sąd wielkiej instancji: tak Sąd gospodarczy: nie Sąd apelacyjny: tak | Adwokaci: Brak danych statystycznych Adwokaci przed sądami apelacyjnymi: 983 EUR | Tak | Pozew: 18,70 EUR Doręczenie: 26,70 EUR | Doręczenie: 26,70 EUR | Nie | Wynagrodzenie ustala sędzia |
Kazus | Zwrot kosztów poniesionych przez świadków | Gwarancja lub inne zabezpieczenie |
Czy świadkom zwraca się poniesione przez nich koszty? | Czy istnieje, w jakich przypadkach i jak często jest stosowane? | |
Kazus A | Tak (dekret z dnia 27 grudnia 1920 r. w sprawie zmiany stawek kosztów zwracanych świadkom) | Nie |
Kazus B | Tak (dekret z dnia 27 grudnia 1920 r. w sprawie zmiany stawek kosztów zwracanych świadkom) | Nie |
Kazus | Pomoc prawna | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami jest stosowana? | Kiedy pomoc jest przyznawana w pełnym zakresie? | Warunki? | |
Kazus A | Osoby prawne prowadzące działalność dochodową (na przykład spółka handlowa) nie mogą skorzystać z pomocy prawnej. We Francji bowiem pomoc ta jest przyznawana wyłącznie osobom fizycznym, a także, pod pewnym warunkami, osobom prawnym prowadzącym działalność niezarobkową i syndykom współwłasności. | Państwo ponosi wszelkie koszty postępowania, jeśli matka korzysta z pełnej pomocy. | Pomoc jest przyznawana w pełnym zakresie, jeśli miesięczne środki zadeklarowane przez wnioskodawcę nie przekraczają 911 EUR miesięczne w przypadku całkowitej pomocy. Powyżej, do 1367 EUR, przyznawana jest częściowa pomoc. Pułapy środków są wyższe o 164 EUR w przypadku dwóch pierwszych osób na utrzymaniu i o 104 EUR w przypadku trzeciej i kolejnych osób na utrzymaniu |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej |
Kazus | Zwrot kosztów | |||
Czy strona wygrywająca sprawę może otrzymać zwrot kosztów postępowania? | Jeżeli zwrot nie obejmuje wszystkich kosztów, to zasadniczo jaką ich część? | Jakie koszty nigdy nie podlegają zwrotowi? | Czy istnieją sytuacje, w których koszty pomocy prawnej należy zwrócić organizacji jej udzielającej? | |
Kazus A | tak | Zwrot wszystkich kosztów objętych taryfą, chyba że sędzia postanowi inaczej. | Koszty poza taryfą: zwrot kosztów ustala sędzia według zasady słuszności | Gdy decyzją sędziego kosztami postępowania zostaje obciążona strona, która nie korzysta z pomocy prawnej, jest ona zobowiązana zwrócić skarbowi państwa koszty poniesione przez państwo w związku z obroną strony postępowania korzystającej z pomocy prawnej. |
Kazus B | Tak | Zwrot wszystkich kosztów objętych taryfą, chyba że sędzia postanowi inaczej. | Koszty poza taryfą: zwrot kosztów ustala sędzia według zasady słuszności | Jak wyżej |
Kazus | Tłumaczenie pisemne | Tłumaczenie ustne | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | |
Kazus A | Potrzeba przetłumaczenia dokumentów przedłożonych sędziemu | Brak danych statystycznych | Gdy sędzia nie zna języka, którym porozumiewają się strony | Wynagrodzenie ustala sędzia |
Kazus B | Potrzeba przetłumaczenia dokumentów przedłożonych sędziemu Środek dowodowy w ramach rozporządzenia 1206/2001 z dnia 28 maja 2001 r. | Brak danych statystycznych. | Gdy sędzia nie zna języka, którym porozumiewają się strony Środek dowodowy w ramach rozporządzenia 1206/2001 z dnia 28 maja 2001 r. | Wynagrodzenie ustala sędzia. |
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
W tym studium przypadku dotyczącym dziedziny prawa handlowego – odpowiedzialności, zwrócono się do państw członkowskich o dostarczenie klientom informacji na temat kosztów postępowania, na przykładzie następujących sytuacji:
Przypadek A – sytuacja krajowa: Producent urządzeń grzewczych dostarcza grzejnik instalatorowi. Instalator sprzedaje grzejnik klientowi i instaluje go w jego domu. Wkrótce potem w domu klienta wybucha pożar. Wszyscy uczestnicy transakcji (producent urządzeń grzewczych, instalator i klient końcowy) są ubezpieczeni. Powstaje spór w kwestii przyczyny pożaru. Nikt nie chce wypłacić odszkodowania klientowi.
Ten ostatni decyduje się zatem złożyć pozew, w którym domaga się pełnego odszkodowania od producenta urządzeń grzewczych, instalatora tych urządzeń oraz agencji ubezpieczeniowych.
Przypadek B – sytuacja międzynarodowa: Producent urządzeń grzewczych w państwie członkowskim B dostarcza grzejnik instalatorowi w państwie członkowskim B. Instalator sprzedaje grzejnik klientowi w państwie członkowskim C i instaluje go w jego domu. Wkrótce potem w domu klienta wybucha pożar. Wszyscy uczestnicy transakcji (producent urządzeń grzewczych, instalator i klient końcowy) są ubezpieczeni przez agencję ubezpieczeniową w swoim państwie członkowskim. Powstaje spór w kwestii przyczyny pożaru. Nikt nie chce wypłacić odszkodowania klientowi.
Ten ostatni decyduje się zatem złożyć w państwie członkowskim A pozew, w którym domaga się pełnego odszkodowania od producenta urządzeń grzewczych, instalatora tych urządzeń oraz agencji ubezpieczeniowej w państwie członkowskim A.
Kazus | Proces | Postępowanie odwoławcze | Alternatywne rozstrzyganie sporów | |||||
Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne koszty | Wstępne opłaty sądowe | Opłaty za protokołowanie | Inne koszty | Czy ta opcja jest dostępna w omawianym kazusie? | Koszty | |
Kazus A | Sąd wielkiej instancji: Brak wstępnych opłat Sąd gospodarczy: tak, są wstępne opłaty, których minimalna kwota wynosi 69,97 EUR | Sąd wielkiej instancji: nie | Sąd wielkiej instancji: nie | Nie | Nie | Nie | Tak Postępowanie pojednawcze Mediacja sądowa Mediacja pozasądowa | Bezpłatnie Opłaty określa sędzia Umowa między stronami a mediatorem |
Kazus B | Sąd wielkiej instancji: nie Sąd gospodarczy: tak, są wstępne opłaty, których minimalna kwota wynosi 69,97 EUR | Sąd wielkiej instancji: nie | Sąd wielkiej instancji: nie | Nie | Nie | Nie | Tak Postępowanie pojednawcze Mediacja sądowa Mediacja pozasądowa | Bezpłatnie Opłaty określa sędzia Umowa między stronami a mediatorem |
Kazus | Prawnik | Woźny sądowy | Biegły | ||||
Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Średnie koszty | Czy zastępstwo jest obowiązkowe? | Koszty przed wydaniem orzeczenia | Koszty po wydaniu orzeczenia | Czy korzystanie z jego pomocy jest obowiązkowe? | Koszty | |
Kazus A | Sąd wielkiej instancji: tak Sąd gospodarczy: nie Sąd apelacyjny: tak | Adwokaci: Brak danych statystycznych Adwokaci przed sądami II instancji ws. cywilnych: 983 EUR | Tak | Pozew: 18,70 EUR Doręczenie: 26,70 EUR | Doręczenie: 26,70 EUR | Nie | Wynagrodzenie ustala sędzia. |
Kazus B | Sąd wielkiej instancji: tak Sąd gospodarczy: nie Sąd apelacyjny: tak | Adwokaci: Brak danych statystycznych Adwokaci przed sądami II instancji ws. cywilnych: 983 EUR | Tak | Pozew: 18,70 EUR Doręczenie: 26,70 EUR | Doręczenie: 26,70 EUR | Nie | Wynagrodzenie ustala sędzia. |
Kazus | Zwrot kosztów poniesionych przez świadków |
Czy świadkom zwraca się poniesione przez nich koszty? | |
Kazus A | Tak (dekret z dnia 27 grudnia 1920 r. w sprawie zmiany stawek kosztów zwracanych świadkom) |
Kazus B | Tak (dekret z dnia 27 grudnia 1920 r. w sprawie zmiany stawek kosztów zwracanych świadkom) |
Kazus | Pomoc prawna | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami jest stosowana? | Kiedy pomoc jest przyznawana w pełnym zakresie? | Warunki? | |
Kazus A | O pomoc może zwrócić się przed procesem lub w jego trakcie nabywca – osoba fizyczna lub osoba prawna prowadząca działalność niezarobkową. Pomoc zostaje przyznana, jeśli: – pozew wniesiony przez nabywcę nie wydaje się w sposób oczywisty niedopuszczalny lub bezzasadny; – jego zadeklarowane środki finansowe nie przekraczają pułapów określonych przez prawo; – koszty postępowania nie są objęte ubezpieczeniem ochrony prawnej; | Państwo ponosi wszelkie koszty postępowania, jeśli nabywca korzysta z pełnej pomocy. | Pomoc jest przyznawana w pełnym zakresie, jeśli miesięczne środki zadeklarowane przez wnioskodawcę nie przekraczają 911 EUR miesięczne w przypadku całkowitej pomocy. Powyżej, do 1367 EUR, przyznawana jest częściowa pomoc. Pułapy środków są wyższe o 164 EUR w przypadku dwóch pierwszych osób na utrzymaniu i o 104 EUR w przypadku trzeciej i kolejnych osób na utrzymaniu |
Kazus B | Jak wyżej | Jak wyżej | Jak wyżej |
|
Zwrot kosztów
Czy strona wygrywająca sprawę może otrzymać zwrot kosztów postępowania?
Czy strona wygrywająca sprawę może otrzymać zwrot kosztów postępowania?
Czy strona wygrywająca sprawę może otrzymać zwrot kosztów postępowania?
Czy strona wygrywająca sprawę może otrzymać zwrot kosztów postępowania?
Kazus A
Tak
Zwrot wszystkich kosztów objętych taryfą, chyba że sędzia postanowi inaczej.
Koszty poza taryfą: zwrot kosztów ustala sędzia wedug zasady słuszności
Gdy decyzją sędziego kosztami postępowania zostaje obciążona strona, która nie korzysta z pomocy prawnej, ta ostatnia jest zobowiązana zwrócić Skarbowi Państwa koszty poniesione przez państwo w związku z obroną strony postępowania korzystającej z pomocy prawnej.
Kazus B
Tak
Zwrot wszystkich kosztów objętych taryfą, chyba że sędzia postanowi inaczej.
Koszty poza taryfą: zwrot kosztów ustala sędzia według zasady słuszności
Jak wyżej
Kazus | Tłumaczenie pisemne | Tłumaczenie ustne | ||
Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne? | Szacunkowy koszt? | |
Kazus A | Potrzeba przetłumaczenia dokumentów przedłożonych sędziemu | Brak danych statystycznych | Gdy sędzia nie zna języka, którym porozumiewają się strony | Wynagrodzenie ustala sędzia. |
Kazus B | Potrzeba przetłumaczenia dokumentów przedłożonych sędziemu Środek dowodowy w ramach rozporządzenia 1206/2001 z dnia 28 maja 2001 r. | Brak danych statystycznych. | Gdy sędzia nie zna języka, którym porozumiewają się strony Środek dowodowy w ramach rozporządzenia 1206/2001 z dnia 28 maja 2001 r. | Wynagrodzenie ustala sędzia. |
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.