Litigation costs in civil and commercial matters are governed by national legislation and costs are not harmonised at EU level. Thus, costs vary from one Member State to another.

To obtain detailed information on costs of proceedings in the Member States, as well as on several case studies carried out on behalf of the European Commission, please select one of the flags listed on the right hand side.

If you do not have sufficient financial resources to meet the costs of a court case you can apply for legal aid.

Additional information can be obtained from the attached study (available in English and French only) undertaken to identify the sources of costs of civil judicial proceedings in each Member State by:

• defining the proportion of each identified source of cost on the overall cost of civil judicial proceedings,
• comparing the costs incurred by litigants in different Member States,
• identifying variations in sources of costs and costs amounts,
• identifying how transparency of the costs of judicial proceedings and the limitation of differences in sources of costs and costs amounts can foster greater access to justice,
• making recommendations for possible actions at the EU level, possibly through the establishment of minimum standards, to facilitate access to justice by improving the transparency of costs of civil justice,
• generally, identifying links, where appropriate and relevant, between costs of justice and access to justice for the citizens, and
• identifying specific issues pertaining to cross-border disputes.

The study provides a snapshot of the situation in the European Union at a precise moment in time - December 2007.

Related Attachments

Study on the Transparency of Costs of Civil Judicial Proceedings in the EU  (2615 Kb)  – English version

Study on the Transparency of Costs of Civil Judicial Proceedings in the EU  (2665 Kb)  – French version

Annex 1: Results of the public questionnaire  (1700 Kb) 

National report - Belgium  (829 Kb) 

National report - Bulgaria  (566 Kb) 

National report - Czech Republic  (703 Kb) 

National report - Denmark  (560 Kb) 

National report - Germany  (565 Kb) 

National report - Estonia  (872 Kb) 

National report - Ireland  (400 Kb) 

National report - Greece  (849 Kb) 

National report - Spain  (640 Kb) 

National report - France  (1312 Kb) 

National report - Italy  (772 Kb) 

National report - Cyprus  (555 Kb) 

National report - Latvia  (742 Kb) 

National report - Lithuania  (950 Kb) 

National report - Luxembourg  (551 Kb) 

National report - Hungary  (533 Kb) 

National report - Malta  (742 Kb) 

National report - Netherlands  (702 Kb) 

National report - Austria  (829 Kb) 

National report - Poland  (396 Kb) 

National report - Portugal  (781 Kb) 

National report - Romania  (544 Kb) 

National report - Slovenia  (723 Kb) 

National report - Slovakia  (872 Kb) 

National report - Finland  (504 Kb) 

National report - Sweden  (457 Kb) 

National report - United Kingdom  (448 Kb) 

Regelgeving inzake vergoedingen voor beoefenaars van juridische beroepen

Gerechtsdeurwaarders

In civiele zaken

De erelonen van gerechtsdeurwaarders in burgerlijke en handelszaken zijn geregeld in een koninklijk besluit van 30 november 1976. Sedert 1 januari 2012 is de gerechtsdeurwaarder in België onderworpen aan de btw-wetgeving. Behoudens de wettelijk voorziene uitzonderingen zal hij dan ook btw moeten aanrekenen op zijn erelonen en kosten.

Wetteksten en tarieven zijn beschikbaar op de website van de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders van België of op de Portaalsite van de Rechterlijke Macht van België (rubriek "Wetgeving").

In strafzaken

De erelonen van gerechtsdeurwaarders in strafzaken zijn geregeld in een koninklijk besluit van 23 augustus 2015. Sedert 1 januari 2012 is de gerechtsdeurwaarder in België onderworpen aan de btw-wetgeving. Behoudens de wettelijk voorziene uitzonderingen zal hij dan ook btw moeten aanrekenen op zijn erelonen en kosten.

Wetteksten en tarieven zijn beschikbaar op de website van de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders van België of de Portaalsite van de Rechterlijke Macht van België (rubriek "Wetgeving").

Advocaten

Er bestaat geen regeling voor de erelonen van advocaten. Advocaten stellen hun erelonen vrijelijk vast en kunnen daarover onderhandelen met hun cliënten. Erelonen moeten wel met een billijke gematigdheid worden vastgesteld. De Raad van de Orde van Advocaten kan nagaan of advocaten deze grenzen niet hebben overschreden.

Er zijn meerdere berekeningswijzen mogelijk: een vergoeding per uur, een vergoeding per prestatie, een vergoeding afhankelijk van de waarde van de zaak (percentage van de waarde van het geschil), enz. Een beding omtrent erelonen dat uitsluitend verbonden is aan de uitslag van het geschil, is krachtens artikel 446 ter van het Gerechtelijk Wetboek verboden (“pactum de quota litis"). Advocaten moeten hun cliënten voorafgaandelijk op de hoogte brengen van de wijze waarop zij hun erelonen berekenen. Erelonen van advocaten zijn in België niet onderworpen aan btw.

Vaste kosten

Vaste kosten bij civiele procedures

Vaste kosten voor partijen bij civiele procedures

In België zijn de gerechtskosten vast. De kosten variëren naar gelang van de rechterlijke instantie waarbij de procedure is ingeleid en afhankelijk van de fase van het proces (procedure in eerste aanleg of beroepsprocedure).

De kosten van de gerechtelijke procedure worden aangeduid als "kosten" en worden geregeld in de artikelen 1017 en volgende van het Gerechtelijk Wetboek. Artikel 1018 van het Gerechtelijke Wetboek bevat een gedetailleerd overzicht van de kosten. De kosten omvatten:

• de diverse, griffie- en registratierechten. De griffierechten omvatten de rolrechten, de opstelrechten en de uitgifterechten en worden geregeld in de artikelen 268 en volgende van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten;
• de prijs en de emolumenten en lonen van de gerechtelijke akten;
• de prijs van de uitgifte van het vonnis;
• de uitgaven betreffende alle onderzoeksmaatregelen, onder meer het getuigen- en deskundigengeld. Wat de getuigen betreft, worden in een koninklijk besluit van 27 juli 1972 het getuigengeld en de teruggave van voorschotten geregeld;
• de reis- en verblijfkosten van de magistraten, de griffiers en van de partijen, wanneer hun reis door de rechter bevolen is, en de kosten van de akten, wanneer deze uitsluitend met het oog op het geding opgemaakt zijn;
• de in artikel 1022 van het Gerechtelijke Wetboek bedoelde rechtsplegingsvergoeding;
• het ereloon, de emolumenten en de kosten van de bemiddelaar die aangewezen is overeenkomstig artikel 1734 van het Gerechtelijke Wetboek.

Overeenkomstig artikel 1019 omvatten de registratierechten die worden gerekend tot de kosten het volgende:

• het algemeen vast recht,
• de specifieke vaste rechten, en
• de rechten verschuldigd op de vonnissen die veroordeling, vereffening of toewijzing van sommen of roerende waarden inhouden.

Behalve wanneer staten bij verdrag hebben bedongen dat hun onderdanen ontslagen zijn van borgstelling ter voldoening aan het vonnis en behalve in bepaalde uitzonderingsgevallen, zijn vreemdelingen als hoofdeiser of tussenkomende partij gehouden, indien de Belgische verweerder het vordert, een borg te stellen voor de betaling van de uit het geding voortvloeiende kosten en schadevergoedingen waarin zij kunnen worden verwezen. Dat is vastgesteld in artikel 851 van het Gerechtelijk Wetboek.

Er moet in voorkomend geval ook rekening worden gehouden met de kosten voor gerechtsdeurwaarders, advocaten (zie hierboven), vertalers en tolken (zie hieronder).

Fase van de civiele procedure waarin vaste kosten moeten worden voldaan

Een aantal kosten moet worden voldaan voordat de vordering wordt ingesteld. Dat is het geval voor de griffierechten die worden betaald op het ogenblik dat de zaak op de rol wordt ingeschreven.

De kosten die tijdens de procedure ontstaan, moeten in de regel tijdens de procedure worden betaald.

Voor bepaalde kosten moet een voorschot worden betaald. Zo worden deskundigen betaald bij wege van voorschot dat wordt gestort door de partij die de instructiemaatregel heeft gevraagd. De partij die vraagt dat een getuige zal worden gehoord, moet krachtens artikel 953 vóór dat verhoor een voorschot ten belope van het getuigengeld en van de terugbetaling der kosten (reiskosten, enz.) aan de griffier in consignatie geven.

De gerechtskosten worden soms voorgeschoten door de advocaat en deze neemt ze dan op in zijn staat van kosten en erelonen.

Vaste kosten bij strafrechtelijke procedures

Vaste kosten voor alle partijen bij strafrechtelijke procedures

De regeling voor vaste kosten in strafrechtelijke procedures is opgenomen in de artikelen 91 en volgende van een koninklijk besluit van 28 december 1950.

Wanneer het slachtoffer, bij toepassing van artikel 66 Wetboek van strafvordering, klacht indient in handen van de onderzoeksrechter, met stelling van burgerlijke partij, zal de onderzoeksrechter aan het slachtoffer vragen een bedrag in geld te consigneren ter griffie van de rechtbank van eerste aanleg (dit is de waarborg). Wanneer de klacht ontvankelijk en geldig wordt verklaard, zal het slachtoffer deze waarborg terugkrijgen.

Fase van de strafrechtelijke procedure waarin vaste kosten moeten worden voldaan

De regeling voor vaste kosten in strafrechtelijke procedures is opgenomen in de artikelen 91 en volgende van een koninklijk besluit van 28 december 1950.

Wanneer de onderzoeksrechter meent dat een verhoging van de waarborg verantwoord blijkt, zal hij daartoe een uitnodiging versturen aan het slachtoffer om die waarborg te voldaan.

Gerechtskosten bij grondwettelijke procedures

Vaste kosten voor partijen bij grondwettelijke procedures

De enige kosten voor de partijen bij een grondwettelijke procedure zijn de kosten voor toezending van een aangetekende brief.

Informatie die wettelijke vertegenwoordigers (advocaten) vooraf moeten verstrekken

Informatie over de rechten en verplichtingen van de partijen

Volgens hun beroepsregels moeten advocaten hun cliënten informatie en advies verstrekken. Dit houdt in dat de advocaten hun cliënten inlichtingen verstrekken over hun rechten en verplichtingen.

Advocaten moeten hun cliënten onder andere informatie verstrekken over de wijze waarop zij hun erelonen berekenen.

Informatie over gerechtskosten

Waar kan ik informatie vinden over gerechtskosten in België?

Informatie over dat onderwerp is beschikbaar op de website van de FOD Justitie, op de website van de Commissie voor de Modernisering van de Rechterlijke Orde (rubriek "Juridische info") of op de websites van de verschillende juridische beroepen.

Dergelijke informatie kunt u ook vinden in de betrokken wetteksten of bij de griffier of een advocaat.

In welke talen kan ik informatie krijgen over de gerechtskosten in België?

Deze informatie is beschikbaar in het Nederlands en het Frans.

Waar kan ik informatie vinden over bemiddeling/mediation?

Informatie over bemiddeling/mediation is beschikbaar op de website van de FOD Justitie (rubriek publicaties) en op de website van de Federale Bemiddelingscommissie.

Waar kan ik aanvullende informatie vinden over kosten?

Een website over gerechtskosten

Zie hierboven.

Waar kan ik informatie vinden over de gemiddelde duur van een procedure?

Een advocaat kan u bij benadering zeggen hoe lang uw procedure zal duren. Dat is afhankelijk van het soort procedure dat u wenst in te leiden en van de rechterlijke instantie waarbij u een vordering wenst in te stellen.

Waar kan ik informatie vinden over de gemiddelde totale kosten van een specifieke procedure?

Een advocaat kan u een raming geven van de kosten van uw procedure. Dat is afhankelijk van het soort procedure dat u wenst in te leiden en van de rechterlijke instantie waarbij u een vordering wenst in te stellen.

Belasting over de toegevoegde waarde (btw)

Waar kan ik informatie over dat onderwerp vinden? Wat zijn de geldende btw‑tarieven?

De meegedeelde kosten zijn exclusief btw. Het geldende btw-tarief is 21%.

Het blijven vaste kosten en dus invariant.

Rechtshulp

Inkomensdrempel voor rechtshulp bij civiele procedures

Deze kwestie wordt geregeld in de artikelen 508/1 en volgende van het Gerechtelijk Wetboek.

Juridische eerstelijnsbijstand is voor iedereen kosteloos. Het gaat om een eerste juridisch advies om meer duidelijkheid te krijgen:

• praktische inlichtingen,
• juridische informatie,
• een eerste juridisch advies of de verwijzing naar een gespecialiseerde instantie of organisatie.

Deze juridische eerstelijnsbijstand wordt verstrekt door beoefenaars van juridische beroepen en is volledig kosteloos, ongeacht uw inkomsten.

Juridische tweedelijnsbijstand wordt verstrekt aan personen van wie de inkomsten niet toereikend zijn om de kosten van een advocaat te betalen en omvat de gedeeltelijke of volledige kosteloze bijstand door een advocaat. Een advocaat zal u dan advies verstrekken en u verdedigen. In een koninklijk besluit van 18 december 2003 zijn de voorwaarden van de volledige of gedeeltelijke kosteloosheid van de juridische tweedelijnsbijstand en de rechtsbijstand vastgesteld.

Personen die op grond van hun sociale situatie aanspraak kunnen maken op volledig kosteloze bijstand:

• alleenstaanden met een maandelijks netto-inkomen van minder dan 978euro;
• alleenstaanden met een persoon ten laste en met een maandelijks netto-inkomen van minder dan 1.255euro (+ 173,48 euro per persoon ten laste);
• personen met een gezin (getrouwd of samenwonend) en met een maandelijks netto-gezinsinkomen van minder 1.255 euro (+ 173,48 euro per persoon ten laste);
• personen met een leefloon of een bijstandsuitkering;
• personen met een inkomensgarantie voor ouderen (IGO);
• personen met een inkomensvervangende uitkering voor gehandicapten die geen integratievergoeding ontvangen;
• personen met een kind ten laste dat gewaarborgde kinderbijslag ontvangt;
• personen die een sociale woning in het Vlaams Gewest of het Brussels Hoofdstedelijk Gewest huren voor een prijs die overeenkomt met de helft van de basishuur of die in het Waalse Gewest een minimumhuur betalen;
• alle minderjarigen;
• vreemdelingen, voor wat betreft de indiening van het verzoek tot machtiging van verblijf of van een administratief of rechterlijk beroep tegen een beslissing die genomen werd op grond van de wetten betreffende de toegang, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen;
• asielaanvragers of personen die verklaren of vragen om als vluchteling te worden erkend of die een aanvraag indienen voor het statuut van ontheemde;
• personen tijdens de procedure van collectieve schuldenregeling of personen die een procedure van collectieve schuldenregeling willen inleiden.

Personen die op grond van een (weerlegbaar) vermoeden van ontoereikendheid van inkomsten aanspraak kunnen maken op kosteloze bijstand:

• gedetineerden als bedoeld in de wet op de onmiddellijke verschijning, van wie men vermoedt dat hun inkomen niet voldoende hoog is, tenzij het tegendeel bewezen is;
• geesteszieken die het voorwerp hebben uitgemaakt van een maatregel vastgesteld in de wet van 26 juni 1990 betreffende de bescherming van de persoon van de geesteszieke, worden, behoudens tegenbewijs, beschouwd als personen van wie de inkomsten onvoldoende zijn;
• beklaagden als bedoeld in de wet betreffende de onmiddellijke verschijning.

Personen die in aanmerking komen voor gedeeltelijke kosteloze bijstand (de advocaat kan een redelijke vergoeding vragen voor zijn prestaties):

• alleenstaanden met een maandelijks netto-inkomen tussen 978 euro en 1.255 euro;
• alleenstaanden met een persoon ten laste en met een maandelijks netto-inkomen tussen 1.255 euro en 1 531 euro (+173.48 euro per persoon ten laste);
• personen die samenwonen met hun echtgenoot of met iedere andere persoon met wie zij een feitelijk gezin vormen en die een maandelijks netto‑gezinsinkomen tussen 1.255 euro en 1 531 euro (+173.48euro per persoon ten laste);

De bovenvermelde bedragen worden elk jaar aangepast aan de evolutie van het indexcijfer van de consumptieprijzen.

Rechtsbijstand heeft betrekking op de gerechtskosten. Indien de cliënt niet over voldoende middelen beschikt om de gerechtskosten te dekken, kan hij zich, hetzij zelf hetzij via zijn advocaat, wenden tot het Bureau voor rechtsbijstand. Hij kan, afhankelijk van de mate van insolvabiliteit, geheel of gedeeltelijk worden vrijgesteld van de verplichting tot betaling van de kosten voor gerechtsdeurwaarders, deskundigen, enz. Deze kwestie wordt geregeld in de artikelen 664 en volgende van het Gerechtelijk Wetboek.

Wanneer kan men als slachtoffer of als gedaagde in een strafprocedure rechtshulp krijgen?

Om als gedaagde dan wel als slachtoffer in een strafprocedure rechtshulp te krijgen gelden dezelfde voorwaarden als hierboven beschreven.

Zijn er kosteloze procedures?

Ja, bijvoorbeeld de procedure tot het verkrijgen van een collectieve schuldenregeling of tot het verkrijgen van de mogelijkheid om kosteloos in rechte op te treden.

Wanneer wordt de in het ongelijk gestelde partij verwezen in de kosten van de in het gelijk gestelde partij?

In civiele en handelszaken

De artikelen 1017 en volgende: bij de uitspraak van het vonnis wordt de in het ongelijk gestelde partij in beginsel in de kosten verwezen (kosten voor een gerechtsdeurwaarder, deskundigen, rechtbanken).

De in het ongelijk gestelde partij moet een forfaitaire tegemoetkoming in de kosten en erelonen van de advocaat van de in het gelijk gestelde partij betalen. Deze tegemoetkoming heet "rechtsplegingsvergoeding" en is een forfaitaire tegemoetkoming die wordt berekend volgens een tarieftabel die is opgesteld op basis van de in het geding zijnde bedragen. Zij dekt niet noodzakelijkerwijze alle erelonen. In een koninklijk besluit van 26 oktober 2007 zijn de bedragen van deze "rechtsplegingsvergoeding" vastgesteld. Het gaat om minimum‑ en maximumbedragen. Het is de rechter die binnen deze schalen het bedrag van de rechtsplegingsvergoeding vaststelt.

Het is in sommige gevallen ook mogelijk dat de rechter de in het ongelijk gestelde partij niet in de kosten verwijst, maar dat hij deze kwestie op een andere manier regelt (verdeling van de kosten,…).

In strafzaken

In het geval van een veroordeling van de beklaagde en van de personen die voor het misdrijf burgerrechtelijk aansprakelijk zijn, worden deze in beginsel in de procedurekosten verwezen en worden zij veroordeeld tot het betalen van een rechtsplegingsvergoeding (forfaitaire tegemoetkoming in de kosten en erelonen van de advocaat van de in het gelijk gestelde partij – zie hierboven de rubriek 'In civiele en handelszaken'). Wanneer de beklaagde en de personen die voor het misdrijf burgerrechtelijk aansprakelijk zijn echter niet worden veroordeeld en de burgerlijke partij in het ongelijk wordt gesteld, kan de burgerlijke partij worden verwezen in de kosten jegens de staat en jegens de beschuldigde of in een gedeelte ervan en kan zij worden veroordeeld tot het betalen van een rechtsplegingsvergoeding. In sommige gevallen kunnen de procedurekosten ten laste van de staat zijn. De betrokken regeling is opgenomen in het Wetboek van Strafvordering.

Vergoeding van deskundigen

In civiele en handelszaken

Er bestaat geen regeling voor de erelonen van deskundigen, die zelf vrijelijk het bedrag van hun erelonen vaststellen. De rechter beperkt zich tot een marginale toetsing van deze erelonen (hij kan ingrijpen wanneer de partijen en de deskundige geen overeenstemming kunnen bereiken), maar er is geen wettekst waarin de bedragen voor de erelonen van deskundigen worden vastgesteld. Deze kwestie valt onder de artikelen 987 en volgende van het Gerechtelijk Wetboek en een koninklijk besluit van 24 mei 1933.

In een koninklijk besluit van 14 november 2003 wordt evenwel het tarief vastgesteld van de erelonen en de kosten voor de deskundigen aangewezen door de arbeidsgerechten in het kader van medische deskundige onderzoeken betreffende:

• de geschillen betreffende de tegemoetkomingen aan gehandicapten;
• de gezinsbijslag voor werknemers en zelfstandigen;
• de werkloosheidsverzekering, en
• de regeling voor verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen.

In strafzaken

De erelonen van deskundigen in strafzaken zijn geregeld in een koninklijk besluit van 28 december 1950 en een ministeriële omzendbrief van 22 januari 2009. De tarieven voor 2010 zijn bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 2 februari 2010.

Wetteksten zijn beschikbaar op de website van de Commissie voor de Modernisering van de Rechterlijke Orde (rubriek "Juridische info" – "professionelen" – "tarieven" – "gerechtskosten") of op de Portaalsite van de Rechterlijke Macht van België (rubriek "wetgeving").

Vergoeding van vertalers en tolken

Het kan nodig zijn tijdens de procedure een vertaler of een tolk in te schakelen, bijvoorbeeld wanneer de documenten in een andere taal dan de proceduretaal zijn opgesteld of wanneer een getuige een andere taal spreekt of wanneer een partij een andere taal spreekt dan de proceduretaal en de proceduretaal niet begrijpt of de rechter de taal van die partij niet begrijpt. Deze kwestie wordt geregeld in de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken.

In strafzaken

De erelonen van vertalers en tolken in strafzaken zijn geregeld in een koninklijk besluit van 22 december 2016. De tarieven voor 2009 zijn bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 12 januari 2009.

Wetteksten zijn beschikbaar op de website van de Portaalsite van de Rechterlijke Macht van België (rubriek "wetgeving").

Links

Federale Overheidsdienst Justitie

Commissie voor de Modernisering van de Rechterlijke Orde

Bestanden

Verslag van België over de studie betreffende de transparantie van de kosten(829 Kb)

Belangrijke opmerking vooraf: in België bestaat er geen regeling voor de kosten en erelonen van advocaten (deze kosten en erelonen hangen af van de moeilijkheidsgraad en het belang van de zaak, de naam en de reputatie van de advocaat, de spoedeisendheid van de zaak, de uitkomst van de zaak,…). In België moeten de advocaten echter beroepsregels in acht nemen en zijn zij wettelijk verplicht hun erelonen met een billijke gematigdheid vast te stellen (zie supra).

De verstrekte raming van de kosten is louter indicatief.

Kosten in België

Kosten van gerechtelijke procedures, rechtsmiddelen en alternatieve geschillenbeslechting

Kosten voor advocaten, deurwaarders en deskundigen

Vergoeding van getuigen, kosten voor pand of borgsom en andere relevante vergoedingen

Kosten voor rechtsbijstand en andere vergoedingen

Zie de rubriek "Rechtshulp" van de bijdrage over procedurekosten.

Kosten voor het vertalen en tolken

Belangrijke opmerking vooraf: in België bestaat er geen regeling voor de kosten en erelonen van advocaten (deze kosten en erelonen hangen af van de moeilijkheidsgraad en het belang van de zaak, de naam en de reputatie van de advocaat, de spoedeisendheid van de zaak, de uitkomst van de zaak,…). In België moeten de advocaten echter beroepsregels in acht nemen en zijn zij wettelijk verplicht hun erelonen met een billijke gematigdheid vast te stellen (zie supra).

De verstrekte raming van de kosten is louter indicatief.

Kosten in België

Kosten van gerechtelijke procedures, rechtsmiddelen en alternatieve geschillenbeslechting

Kosten voor advocaten, deurwaarders en deskundigen

Vergoeding van getuigen, kosten voor pand of borgsom en andere relevante vergoedingen

Kosten voor rechtsbijstand en andere vergoedingen

Zie de rubriek "Rechtshulp" van de bijdrage over procedurekosten.

Kosten voor het vertalen en tolken

Belangrijke opmerking vooraf: in België bestaat er geen regeling voor de kosten en erelonen van advocaten (deze kosten en erelonen hangen af van de moeilijkheidsgraad en het belang van de zaak, de naam en de reputatie van de advocaat, de spoedeisendheid van de zaak, de uitkomst van de zaak,…). In België moeten de advocaten echter beroepsregels acht nemen en zijn zij wettelijk verplicht hun erelonen met een billijke gematigdheid vast te stellen (zie supra).

De verstrekte raming van de kosten is louter indicatief.

Kosten in België

Kosten van gerechtelijke procedures, rechtsmiddelen en alternatieve geschillenbeslechting

Kosten voor advocaten, deurwaarders en deskundigen

Vergoeding van getuigen, kosten voor pand of borgsom en andere relevante vergoedingen

Kosten voor rechtsbijstand en andere vergoedingen

Zie de rubriek "Rechtshulp" van de bijdrage over procedurekosten.

Kosten voor het vertalen en tolken

Belangrijke opmerking vooraf: in België bestaat er geen regeling voor de kosten en erelonen van advocaten (deze kosten en erelonen hangen af van de moeilijkheidsgraad en het belang van de zaak, de naam en de reputatie van de advocaat, de spoedeisendheid van de zaak, de uitkomst van de zaak,…). In België moeten de advocaten echter beroepsregels in acht nemen en zijn zij wettelijk verplicht hun erelonen met een billijke gematigdheid vast te stellen (zie supra).

De verstrekte raming van de kosten is louter indicatief.

Kosten in België

Kosten van gerechtelijke procedures, rechtsmiddelen en alternatieve geschillenbeslechting

Kosten voor advocaten, deurwaarders en deskundigen

Vergoeding van getuigen, kosten voor pand of borgsom en andere relevante vergoedingen

Kosten voor rechtsbijstand en andere vergoedingen

Zie de rubriek "Rechtshulp" van de bijdrage over procedurekosten.

Kosten voor het vertalen en tolken

Belangrijke opmerking vooraf: in België bestaat er geen regeling voor de kosten en erelonen van advocaten (deze kosten en erelonen hangen af van de moeilijkheidsgraad en het belang van de zaak, de naam en de reputatie van de advocaat, de spoedeisendheid van de zaak, de uitkomst van de zaak,…). In België moeten de advocaten echter beroepsregels in acht nemen en zijn zij wettelijk verplicht hun erelonen met een billijke gematigdheid vast te stellen (zie supra).

De verstrekte raming van de kosten is louter indicatief.

 Kosten in België

Kosten van gerechtelijke procedures, rechtsmiddelen en alternatieve geschillenbeslechting

Kosten voor advocaten, deurwaarders en deskundigen

Vergoeding van getuigen, kosten voor pand of borgsom

Kosten voor rechtsbijstand en andere vergoedingen

Zie de rubriek "Rechtshulp" van de bijdrage over procedurekosten.

Kosten voor het vertalen en tolken

Let op: de oorspronkelijke versie van deze pagina () is onlangs gewijzigd. Aan de vertaling in het Nederlands wordt momenteel gewerkt.

Procedurekosten - Bulgarije

Deze pagina bevat informatie over de gerechtskosten in Bulgarije.

Regelgeving inzake de honoraria van beoefenaars van justitiële beroepen

Advocaten

Wet op de orde van advocaten (meest recente wijziging in staatsblad nr. 69 van 5.8.2008).

Artikel 36:

1. De advocaat heeft recht op een honorarium voor zijn werk.
2. Het bedrag van het honorarium wordt door de advocaat en de cliënt overeengekomen. Het bedrag moet billijk en gerechtvaardigd zijn, en ten minste beantwoorden aan de aard van de dienstverlening (beschikking van de algemene raad van de orde van advocaten).
3. Bij gebreke van een overeenkomst wordt de vergoeding, op verzoek van de advocaat of de cliënt, door de raad van de orde bepaald (beschikking van de algemene raad van de orde van advocaten).
4. De vergoeding kan door de rechter worden bepaald als een vast bedrag en/of als een percentage van een bedrag, afhankelijk van de einduitspraak. Deze regel is niet van toepassing op de vergoedingen in strafzaken, en in civiele zaken over niet-materiële belangen.

Artikel 38:

1. De advocaat kan rechtsbijstand verlenen aan:

• alimentatiegerechtigde personen;
• personen in financiële moeilijkheden;
• verwanten, vrienden en andere advocaten;

1. In deze gevallen heeft de advocaat recht op de vergoeding indien de tegenpartij in de kosten is verwezen. De rechter stelt de vergoeding vast op een bedrag dat niet lager ligt dan hetgeen overeenstemt met het bepaalde in artikel 36, lid 3, en veroordeelt de tegenpartij tot betaling ervan.

De vergoedingen (honoraria) zijn geregeld bij beschikking nr. 1 van 2004 van de algemene raad van de orde van advocaten. Dit zijn de minima:

1. Advies, informatie, opstellen van stukken en overeenkomsten:

• een vast honorarium - ca. € 10 tot  € 300;
• naargelang van het materiële belang van de zaak, een vast honorarium (ca. € 75 tot  € 350), plus een percentage van het materiële belang (0,1 tot 1%).

1. Honoraria in civiel- en bestuursrechtelijke procedures, per instantie:

• vast honorarium (ca. € 50 tot  € 250);
• naargelang van het materiële belang dat in het geding is, een vast honorarium (ca. € 50 tot  € 325), plus een percentage van het materiële belang (2 tot 6%).

1. Procedure voor tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen:

• de helft van de in punt 2 bedoelde honoraria.

1. Procedures over strafrechtelijke en bestuursrechtelijke sancties, per instantie, uitsluitend vaste tarieven:

• vooronderzoek, ongeveer € 150;
• vooronderzoek, ca. € 150 tot  € 900, afhankelijk van de ernst van de feiten waarop de instructie betrekking heeft;
• zaken betreffende bestuursrechtelijke sancties, € 75.

1. Procedures op grond van bijzondere wetten (jeugdbescherming, familierecht, huiselijk geweld, uitlevering, Europees aanhoudingsbevel, enzovoort):

• uitsluitend vaste honoraria, ca. € 75 tot € 125.

Deurwaarders

Sinds 2006 treden particuliere en publieke tenuitvoerleggingsfunctionarissen als deurwaarder op. In beide gevallen gelden wettelijke tarieven:

1. Wat de publieke functionarissen betreft, deel II van het legestarief van de rechtbanken volgens het wetboek van burgerlijke rechtsvordering (2008).
2. Wat de particuliere functionarissen betreft, artikel 78 van de wet op de particuliere tenuitvoerleggingsfunctionarissen, en het tarief van de honoraria en kosten voor tenuitvoerlegging in de wet op de particuliere tenuitvoerleggingsfunctionarissen.

De tarieven zijn voor beide gevallen identiek.

De particuliere tenuitvoerleggingsfunctionaris berekent een extra honorarium van 50 procent op het basistarief voor betekening van stukken op vrije dagen en vakantiedagen, dagvaarding per e-mail, en verstrekking van afschriften van conclusies, kennisgevingen en bescheiden.

Vaste kosten

Kosten in civiele procedures

Kosten in civiele procedures

In deel I van het tarief van de legestarieven van de rechtbanken volgens het wetboek van burgerlijke rechtsvordering (2008) is het volgende bepaald:

• in civiele vorderingen is het tarief 4% van het geëiste bedrag, met een minimum van € 25;
• ten aanzien van vorderingen tot morele schadevergoeding is het tarief  € 15 tot  € 40;
• ter zake van echtscheiding (ook op gemeenschappelijk verzoek) bedraagt het tarief 2% van hetgeen de verdeling en de alimentatie elk van beide partijen over een periode van drie jaar opleveren;
• voor tenuitvoerleggingsbevelen, 2% van het materiële belang, met een minimum van € 12,5;
• in adoptiezaken, € 12,5;
• voor  beslaglegging, € 20;
• voor inbeslagneming van bewijsstukken, € 10;
• in insolventiezaken, € 25 voor individuele ondernemers, € 125 voor vennootschappen.

Procedurestand waarin de vaste kosten moeten worden betaald

De leges worden betaald voordat de procedure een aanvang neemt of de handeling wordt verricht (artikel 76 van het wetboek van burgerlijke rechtsvordering).

Vaste kosten in strafzaken

Vaste kosten ten laste van de partijen in strafzaken

De toerekening van de kosten en vergoedingen in strafzaken is geregeld in het wetboek van strafvordering:

Artikel 187: Kostendekking

1. De kosten van de strafprocedure worden, tenzij de wet anders bepaalt, gedekt uit het daarvoor bestemde bedrag op de begroting van de betrokken instantie.
2. Met betrekking tot klachtdelicten moet het kostenbedrag door de klager voorafgaandelijk, of althans binnen  zeven dagen worden gedeponeerd.
3. Met betrekking tot klachtdelicten komen de kosten van de bewijsvoering door de verdachte ten laste van de begroting van de rechtbank.

De vaste kosten zijn bepaald in tarief nr.1 van de - laatstelijk in 2005 gewijzigde - wet op de legesheffing door de rechtbanken, het openbaar ministerie, de recherche, en het ministerie van justitie:

• indiening van de klacht in een klachtdelictprocedure -  € 6;
• civiele vordering in de klachtdelictprocedure - € 2,5;
• verzoek om eerherstel in een lopende zaak - € 3.

Procedurestand waarin de vaste kosten moeten worden betaald

De bovenbedoelde kosten moeten door de klager voorafgaandelijk, of althans binnen zeven dagen,  worden gedeponeerd.

Vaste kosten in een constitutionele procedure

Vaste kosten ten laste van de partijen in een constitutionele procedure

Het Bulgaarse rechtswezen kent geen constitutionele procedure.

Informatie die de vertegenwoordiger in rechte vooraf moet verstrekken

Rechten en verplichtingen van de partijen

Volgens artikel 40, lid 3, van de wet op de orde van advocaten moet de advocaat de cliënt nauwkeurig over diens rechten en verplichtingen informeren. De advocaat is niet uitdrukkelijk verplicht zijn cliënt te informeren over de kosten die deze tijdens de procedure vooruit zal moeten betalen. De verplichting ligt echter wel besloten in zijn beroepscode.

Informatie over de kosten

Waar is informatie over de kosten te vinden?

Rechtssubjecten die een procedure willen aanspannen beschikken niet over publieke bronnen - een officiële of officieuze website of een overheidsinstantie - waaruit zij beknopte informatie over de daaraan verbonden kosten kunnen krijgen. Zij zijn daarvoor in de eerste plaats op hun advocaat aangewezen.

Wel kan men op de volgende publieke websites de regelgeving inzake leges en proceskosten raadplegen, en zelf de berekening maken: nationale wetgeving , nationale raad van de orde van advocaten, hoge raad voor de magistratuur, nationaal bureau rechtsbijstandvoorziening. Deze websites bestaan alleen in het Bulgaars.

In welke talen is de informatie verkrijgbaar?

Alle genoemde websites zijn momenteel uitsluitend in het Bulgaars.

Waar is informatie te vinden over bemiddeling / mediation?

De informatie staat op de website van het ministerie van justitie.

Waar is aanvullende informatie te vinden over de procedurekosten?

Waar is informatie te vinden over de gemiddelde duur van de verschillende procedures?

De website van de hoge raad voor de magistratuur bevat jaarlijkse en halfjaarlijkse verslagen over de justitiële verrichtingen op de verschillende niveaus, met informatie over de zaken die binnen de laatste drie en zes maanden, het laatste jaar, de laatste twee jaar en binnen een langere termijn zijn afgesloten. De dienst statistiek van de hoge raad voor de magistratuur verstrekt analyses en informatie over de gemiddelde duur van de procedure in civiel-, straf- en  bestuursrechtelijke zaken.

Waar is informatie te vinden over de gemiddelde totale kosten van een bepaalde procedure?

Hierover wordt door de overheid geen informatie verstrekt.

Belasting over de toegevoegde waarde

Hoe wordt deze informatie verstrekt? Welke percentages zijn van toepassing?

De btw is in de kosten inbegrepen (zie de tarieven en regelgeving hierboven).

Rechtsbijstand

Inkomensdrempel in civiele zaken

Volgens de rechtsbijstandswet gelden in civiele en strafzaken dezelfde voorwaarden (zie verder):

Artikel 22:

• Rechtsbijstand (in de zin van het eerste en het tweede onderdeel van artikel 21) wordt verstrekt aan personen die voor maandelijkse sociale bijstand in aanmerking komen (volgens de procedure in de uitvoeringsregeling wet sociale bijstand), en aan personen die in een instelling voor gespecialiseerde maatschappelijke dienstverlening zijn geplaatst.
• Rechtsbijstand (in de zin van het eerste en het tweede onderdeel van artikel 21) moet volgens de procedure in de jeugdbeschermingswet worden verstrekt aan het pleeggezin, het gezin of de vrienden en verwanten bij wie het kind verblijft.
• Het besluit tot plaatsing van een kind moet, naar gelang van het geval, door het hoofd van het directoraat sociale bijstand of door de rechter zijn bekrachtigd.  Eenieder die niet, volgens de procedure van de uitvoeringsregeling wet sociale bijstand, zijn aanspraak op een maandelijkse sociale uitkering heeft doen gelden, moet bij het nationaal bureau rechtsbijstandvoorziening een attest van het hoofd van het directoraat sociale bijstand indienen, waarin verklaard wordt dat hij voor de uitkering in aanmerking komt.

In civiel- en bestuursrechtelijke zaken gelden aanvullende vereisten.

Artikel 23:

1. In civiel- en bestuursrechtelijke zaken wordt rechtsbijstand verleend als de rechter, op grond van gegevens van de bevoegde instanties, oordeelt dat de betrokkene zich geen advocaat kan veroorloven. Hierbij neemt hij de volgende factoren in aanmerking:

• het persoonlijk of gezinsinkomen;
• de geattesteerde vermogenstoestand;
• de gezinssituatie;
• de gezondheidssituatie;
• de beroepsactiviteit;
• de leeftijd;
• andere geverifieerde omstandigheden.

Inkomensdrempel voor de verdachte in strafzaken

Naast de in artikel 22 van de rechtsbijstandswet bepaalde criteria (zie hierboven), zijn de volgende bepalingen van toepassing:

Artikel 23:

1. De (in het derde onderdeel van artikel 21 bedoelde) rechtsbijstand omvat de gevallen waarin de verdachte zich door een raadsman moet laten verdedigen of vertegenwoordigen.
2. De rechtsbijstand omvat voorts de gevallen waarin de verdachte, verweerder of partij in een straf-, civiel- of bestuursrechtelijke procedure zich geen advocaat kan veroorloven, niettemin rechtsbijstand verlangt, en deze rechtsbijstand in het belang van de rechtsbedeling geboden is.
3. In strafzaken oordeelt de bevoegde instantie op grond van de vermogenstoestand of de betrokkene zich geen advocaat kan veroorloven.

Inkomensdrempel voor het slachtoffer in strafzaken

De drempel is dezelfde als voor de andere partijen in strafzaken (zie hierboven).

Andere voorwaarden voor het verlenen van rechtsbijstand aan het slachtoffer

Er zijn geen specifieke wettelijke voorwaarden; de algemene regels inzake rechtsbijstand in strafzaken (artikelen 22 en 23 van de rechtsbijstandswet) zijn van toepassing.

Andere voorwaarden voor het verlenen van rechtsbijstand aan de verdachte

Er zijn geen specifieke wettelijke voorwaarden; de algemene regels inzake rechtsbijstand in strafzaken (artikelen 22 en 23 van de rechtsbijstandswet) zijn van toepassing.

Kosteloze rechtspleging

Artikel 83: Vrijstelling van leges en kosten

1. De volgende processuele handelingen zijn van leges en kosten vrijgesteld:

• vorderingen van werknemers en bedienden, alsmede collectieve acties, voortvloeiend uit een legitieme arbeidsverhouding;
• alimentatievorderingen;
• vorderingen van het openbaar ministerie;
• vorderingen wegens civiele aansprakelijkheid in strafzaken waarin een definitieve veroordeling is uitgesproken;
• vertegenwoordigers die speciaal zijn aangewezen voor partijen zonder bekend adres.

1. Natuurlijke personen hoeven geen leges en proceskosten te betalen als de rechter oordeelt dat zij niet over voldoende middelen beschikken. Bij de behandeling van het vrijstellingsverzoek neemt de rechter de volgende factoren in aanmerking:

• het persoonlijk of gezinsinkomen;
• de geattesteerde vermogenstoestand;
• de gezinssituatie;
• de gezondheidstoestand;
• de activiteit;
• de leeftijd;
• andere relevante omstandigheden.

1. In de in de leden 1 en 2 bedoelde gevallen worden de proceskosten betaald uit het daarvoor bestemde bedrag op de begroting van de rechtbank.

Artikel 84: Vrijstelling in bijzondere gevallen

Vrijgesteld van leges, maar niet van proceskosten zijn:

1. de staat en zijn instellingen, behalve in zaken betreffende hun vermogen en hun vorderingen en rechten met een particulier karakter (wijziging in staatsblad nr. 50 van 2008, in werking sinds 1.3.2008; gewijzigd bij arrest van het grondwettelijk hof in zaak nr. 3 van 2008, staatsblad nr. 63 van 2008);
2. het Bulgaarse Rode Kruis;
3. de gemeenten, behalve ter zake van hun vorderingen en vermogensrechten met een particulier karakter, particuliere gemeentelijke eigendomsrechten.

Wanneer wordt de in het ongelijk gestelde partij verwezen in de kosten van de in het gelijk gestelde partij?

Civiele zaken

Artikel 78: Toerekening van kosten

1. De kosten van de eiser (met name de proceskosten en in voorkomend geval de kosten van verdediging) moeten door de verweerder worden gedragen naar verhouding van het gedeelte van de eis dat is toegewezen
2. Indien geen verweer is gevoerd, wordt de verweerder in de kosten van de eiser verwezen.
3. De verweerder heeft aanspraak op terugbetaling van de kosten naar verhouding van het niet toegewezen gedeelte van de eis.
4. De verweerder heeft aanspraak op terugbetaling van de kosten indien het proces wordt gestaakt.
5. Indien terugbetaling wordt geëist van kosten van verdediging die te hoog zijn volgens de juridische en feitelijke moeilijkheidsgraad van het dossier, kan de rechter op verzoek van de tegenpartij een kleiner bedrag toekennen, doch niet kleiner dan het in artikel 36 van de wet op de advocatuur bepaalde bedrag.
6. Indien de in het gelijk gestelde partij is vrijgesteld van leges en proceskosten, komen deze volledig ten laste van de gedaagde.  De bedragen worden door de rechter bepaald.
7. Indien de in het gelijk gestelde partij rechtsbijstand geniet, worden de kosten van verdediging terugbetaald aan het nationaal bureau rechtsbijstandvoorziening, in verhouding tot het toegewezen gedeelte van de eis. De kosten komen te haren laste ten belope van het niet toegewezen gedeelte van de eis.
8. De honoraria van de verdediging worden tevens terugbetaald aan rechtspersonen en individuele ondernemers met een raadsman in eigen dienst.
9. In geval van minnelijke schikking moet de helft van het gedeponeerde legesbedrag aan de eiser worden terugbetaald. De kosten van de procedure en de schikking blijven te zijnen laste, tenzij anders is overeengekomen.
10. Derden die bijstand verlenen* dragen zelf de kosten van de door hen verrichte processuele handelingen.
11. Indien het openbaar ministerie optreedt, worden de kosten aan de staat terugbetaald, of door de staat gedragen.

*In een civiele procedure, personen die gelden als afzonderlijke partij met eigen rechten en plichten overeenkomstig het wetboek van burgerlijke rechtsvordering.

Strafzaken

Wetboek van strafvordering - kosten en vergoedingen

Artikel 187: Kostendekking

1. De kosten van de strafprocedure worden, tenzij de wet anders bepaalt, gedekt uit het daartoe bestemde bedrag op de begroting van de betrokken instantie.
2. In procedures ter zake van klachtdelicten wordt het kostenbedrag door de klager vooraf, of althans binnen zeven dagen gedeponeerd.
3. Met betrekking tot klachtdelicten komen de kosten van de bewijsvoering door de verdachte ten laste van de begroting van de rechtbank.

Artikel 188: Vaststelling van de kosten

1. Het kostenbedrag wordt door de rechter of de instruerende instantie vastgesteld.
2. De vergoeding voor de getuigen - werknemers of bedienden - wordt door de rechter vastgesteld.

Artikel 189: Beslissing inzake de kosten

1. De rechter doet in de beslissing ten principale tevens uitspraak over de kosten.
2. De kosten van vertaling in de instructiefase komen ten laste van de instruerende instantie; die van de behandeling ter terechtzitting ten laste van de rechtbank.
3. Wordt de verdachte schuldig bevonden, dan verwijst de rechter hem in de kosten van het proces, met inbegrip van het honorarium en de andere kosten van de ambtshalve toegevoegde raadsman. De proceskosten omvatten voorts de onkosten die zijn gemaakt door de klager en de civiele partij, mits zij daartoe een aanvraag hebben ingediend. Zijn er meerdere personen in het ongelijk gesteld, dan worden de kosten door de rechter naar verhouding omgeslagen.
4. De verdachte die gedeeltelijk onschuldig is bevonden wordt door de rechter uitsluitend verwezen in de kosten die verband houden met het gedeelte van de tenlastelegging waarvoor hij wel is veroordeeld.

Artikel 190: Verdeling van de kosten

1. Indien de verdachte is vrijgesproken of van rechtsvervolging is ontslagen, komen alle kosten van de gewone strafvervolging ten laste van de staat, en de kosten van de klachtdelictprocedure ten laste van de klager.
2. Dwangbevelen betreffende de kosten worden door de rechter in eerste aanleg uitgevaardigd.

Vergoeding van deskundigen

Het wetboek van burgerlijke rechtsvordering bevat een algemene regel inzake de vergoeding voor deskundigen in civiele zaken.

Artikel 75: Vaststelling van de kosten

"… het honorarium van de deskundigen wordt vastgesteld door de rechter, rekening houdend met het verrichte werk en de gemaakte onkosten.

Beschikking nr. 1 van 2008 van de hoge raad voor de magistratuur betreffende de registratie, kwalificatie en vergoeding van deskundigen is van toepassing op civiel-, straf- en bestuursrechtelijke zaken. Artikel 29 bepaalt dat de vergoeding wordt vastgesteld door de instantie die de deskundige aanwijst, rekening houdend met:

1. De moeilijkheidsgraad van de opdracht
2. De bekwaamheid en de kwalificatie van de deskundige
3. De duur van de opdracht
4. De inhoud van de opdracht
5. Noodzakelijke onkosten, zoals materiaal, verbruiksartikelen, instrumenten, apparatuur, enzovoort
6. Andere factoren, zoals deadlines, overwerk, werken op feestdagen, enzovoort.

Vergoeding van vertalers en tolken

Civiele zaken

De regels betreffende deskundigen gelden ook voor vertalers (zie hierboven).

Strafzaken

Wetboek van strafvordering: Artikel 189, lid 2.

De kosten van vertaling in de instructiefase komen ten laste van de instruerende instantie, die van de behandeling ter terechtzitting ten laste van de rechtbank.

Bestanden

bevindingen uit de studie naar kostentransparantie(566 Kb)

Regelgeving inzake vergoedingen voor beoefenaars van juridische beroepen

Advocaten

Tsjechië kent slechts één soort advocaat.

De tarieven en beloning van advocaten voor het verlenen van juridische diensten (het advocatentarief) zijn vastgelegd in Verordening nr. 177/1996 Sb. van 4 juni 1996 van het ministerie van Justitie. De tekst van de verordening is beschikbaar in het Engels op de website van de Tsjechische orde van advocaten.

Tarieven van advocaten kunnen ook onderling worden afgesproken tussen de betrokken partijen.

In de meeste civiele zaken (waaronder familie- en handelszaken) is juridische vertegenwoordiging niet verplicht.

Vaste kosten

Vaste kosten bij civiele procedures

Vaste kosten voor procederende partijen bij civiele procedures

In wet nr. 549/1991 Coll. over gerechtskosten (alleen beschikbaar in het Tsjechisch) zijn de kosten voor civiele procedures vastgelegd. Deze kosten zijn afhankelijk van de soort procedure. In sommige gevallen gelden vaste tarieven, in andere gevallen wordt het tarief berekend op basis van een percentage.

De kosten moeten in alle gevallen in Tsjechische kronen (CZK) worden betaald en kunnen per bank worden overgeboekt naar de rekening van de staat (of de rechtbank). Kosten tot CZK 5000 kunnen met een fiscale zegel (kolek) worden betaald. Fiscale zegels zijn te koop bij postkantoren en sommige andere verkooppunten.

De betreffende rechtbank moet de procederende persoon mededelen welk bedrag hij of zij moet betalen.

Stadium van de civiele procedure waarin de vaste kosten moeten worden voldaan

De kosten moeten binnen drie dagen na de datum van de mededeling worden betaald, voordat de eerste zitting plaatsvindt.

Vaste kosten bij strafzaken

Vaste kosten voor procederende partijen in strafzaken

Strafprocessen worden ambtshalve gestart (door het bureau van de openbare aanklager) en de gedaagde betaalt alleen de kosten van de juridische vertegenwoordiging.

Stadium van de strafprocedure waarin de vaste kosten moeten worden voldaan

Bij strafprocessen hoeven geen gerechtskosten te worden betaald.

Vaste kosten bij constitutionele procedures

Vaste kosten voor procederende partijen bij constitutionele procedures

Er zijn geen vaste gerechtskosten voor zaken die voor het Grondwettelijk Hof van Tsjechië worden gebracht, maar vertegenwoordiging door een advocaat is verplicht.

Stadium van de constitutionele procedure waarin de vaste kosten moeten worden voldaan

Er zijn geen vaste gerechtskosten.

Informatie die wettelijke vertegenwoordigers vooraf moeten verstrekken

Rechten en verplichtingen van de partijen

Juridische vertegenwoordigers zijn niet verplicht vooraf informatie te verstrekken.

De rechten en plichten van de partijen kunnen in samenspraak tussen een advocaat en zijn/haar cliënt worden vastgesteld.

Kosten – rechtsgrondslag

Waar kan ik informatie vinden over procedurekosten in Tsjechië?

Het is aan te raden een advocaat te raadplegen over elke afzonderlijke zaak. Vanaf het moment dat een zaak is begonnen, is de rechtbank verantwoordelijk voor de bekendmaking van de te betalen gerechtskosten.

In welke talen kan ik informatie verkrijgen over procedurekosten in Tsjechië?

Aangezien Tsjechisch de enige officiële taal is van Tsjechië, is het niet wettelijk verplicht informatie in andere talen te verstrekken. De kwaliteit van deze informatie hangt daarmee af van de bereidwilligheid en de vaardigheden van de persoon die de informatie ter beschikking stelt.

Waar kan ik informatie vinden over bemiddeling-mediation/verzoening?

Informatie over bemiddeling/mediation is beschikbaar op de website van de Tsjechische unie van mediators (AMČR).

Waar kan ik aanvullende informatie vinden over procedurekosten?

Websites met informatie over procedurekosten

Er bestaat geen officiële website met informatie over procedurekosten.

Waar kan ik informatie vinden over de gemiddelde duur van de verschillende procedures?

Op de website van het ministerie van Justitie staan diverse statistieken, maar de duur is grotendeels afhankelijk van de specifieke aard van de betreffende rechtszaak. Op grond van enkele wettelijke voorschriften gelden tijdslimieten voor specifieke handelingen van de rechtbank (bijvoorbeeld prejudiciële beslissingen).

Waar kan ik informatie vinden over de gemiddelde totale kosten van een specifieke soort rechtszaak?

De te betalen kosten zijn afhankelijk van de omstandigheden van de specifieke rechtszaak. Het is daarom niet mogelijk hierover van tevoren gegevens te verstrekken.

Belasting over de toegevoegde waarde

Hoe wordt deze informatie weergegeven?

Gerechtskosten zijn vrij van BTW en het te betalen bedrag is begrensd. In de advocatentarieven is BTW niet inbegrepen. Sommige advocatenkantoren, die BTW-plichtig zijn, voegen BTW toe (19%).

Welke percentages zijn van toepassing?

Zie het bovenstaande punt over BTW.

Rechtsbijstand

Van toepassing zijnde inkomensdrempel bij civiele procedures

Er is geen specifieke inkomensdrempel van toepassing. Rechters kunnen op verzoek iedere situatie echter afzonderlijk beoordelen. Een gedeeltelijke of volledige vrijstelling voor de betaling van de gerechtskosten is mogelijk, mits de eiser niet onredelijk handelt. Een rechtbank kan een juridisch medewerker aan een eiser toewijzen indien juridische vertegenwoordiging verplicht is.

Kosteloze rechtsbijstand wordt verleend door gespecialiseerde ngo’s (afhankelijk van het onderwerp) of door de Tsjechisch orde van advocaten. In specifieke gevallen kan de Tsjechische orde van advocaten een advocaat aanwijzen om kosteloos juridische diensten te verlenen. Of iemand in aanmerking komt voor kosteloze rechtsbijstand, hangt niet alleen af van het inkomen, maar ook van de algehele financiële situatie van het huishouden van de betreffende persoon.

Van toepassing zijnde inkomensdrempel bij strafprocedures voor gedaagden

Er is geen specifieke inkomensdrempel van toepassing. In alle gevallen waarin juridische vertegenwoordiging verplicht is en de gedaagde geen eigen advocaat heeft, krijgt de gedaagde door de rechtbank een advocaat toegewezen.

Van toepassing zijnde inkomensdrempel bij strafprocedures voor slachtoffers

Slechts enkele ngo’s verlenen kosteloze rechtsbijstand aan slachtoffers. Slechts in enkele specifieke gevallen zijn slachtoffers een partij in een strafproces. In andere gevallen zijn ze verplicht de zaak voor de rechter te brengen (hierbij is de bovenstaande informatie over de van toepassing zijnde inkomensdrempel voor rechtsbijstand bij civiele procedures van toepassing).

Andere voorwaarden in verband met het toekennen van rechtsbijstand voor slachtoffers

Slachtoffers kunnen vergoeding eisen van het ministerie van Justitie (krachtens wet nr. 209/1997 Coll.).

Andere voorwaarden in verband met het toekennen van rechtsbijstand voor gedaagden

De bovenstaande informatie over de van toepassing zijnde inkomensdrempel voor rechtsbijstand voor gedaagden bij strafprocedures is van toepassing.

Kosteloze procedures

Vorderingen die voor het Grondwettelijk Hof zijn gebracht, zijn kosteloos. In bepaalde soorten procedures hoeven geen gerechtskosten te worden betaald (vastgelegd in § 11 van  wet nr. 549/1991 Coll. inzake gerechtskosten), bijvoorbeeld als de eiser minderjarig is en sommige andere gevallen (bijvoorbeeld als de staat of overheidsorganen een partij zijn in de procedure, als een buitenlander asiel aanvraagt of in andere zaken waarin een ‘zwakkere’ partij procedeert).

Wanneer wordt de in het ongelijk gestelde partij verwezen in de kosten van de in het gelijk gestelde partij?

Dit wordt in elke zaak afzonderlijk door de rechter (in zijn of haar definitieve uitspraak) bepaald. De rechter kan de in het ongelijk gestelde partij veroordelen in alle of een deel van de kosten. Dit is echter niet van toepassing in echtscheidingszaken. Een veroordeling in de kosten kan ook de kosten voor advocaten omvatten.

Vergoeding van deskundigen

Kosten voor deskundigen die door de rechtbank worden aangewezen, betaalt de rechtbank zelf. De kosten komen alleen voor rekening van de procederende partijen indien deze zelf om diensten van een deskundige verzoeken. In sommige specifieke gevallen kan de rechtbank de in het ongelijk gestelde partij verwijzen in de kosten voor een deskundige.

Vergoeding van vertalers en tolken

De rechtbank betaalt de vergoedingen voor vertalers en tolken in gerechtelijke procedures. Indien de partij een buitenlander is die de Tsjechische taal niet beheerst, heeft hij of zij het recht de rechtbank in zijn of haar moedertaal toe te spreken.

Bestanden

Verslag van Tsjechië van het onderzoek naar de transparantie van kosten(703 Kb)

Let op: de oorspronkelijke versie van deze pagina () is onlangs gewijzigd. Aan de vertaling in het Nederlands wordt momenteel gewerkt.

Casestudy 1 – familierecht - echtscheiding - Tsjechië

In deze casestudy over familierecht – echtscheiding, werd de lidstaten gevraagd om de partij die de echtscheiding aanvraagt, advies te geven over de proceskosten, teneinde de volgende situaties te onderzoeken:

Zaak A – Nationale situatie: een koppel huwt. Later gaan de echtgenoten uit elkaar en komen zij overeen om uit de echt te scheiden.

Zaak B – Grensoverschrijdende situatie: twee onderdanen van dezelfde lidstaat (lidstaat A) huwen. Het huwelijk vindt plaats in lidstaat A. Na het huwelijk verhuist het koppel naar een andere lidstaat (lidstaat B), waar het zijn verblijfplaats vestigt om er te wonen en te werken. Kort daarna gaat het koppel uit elkaar: de vrouw keert terug naar lidstaat A en haar echtgenoot blijft in lidstaat B. Het koppel is het eens om uit de echt te scheiden. Na haar terugkeer naar lidstaat A vraagt de vrouw onmiddellijk de echtscheiding aan voor de rechterlijke instanties van lidstaat B.

Kosten in Tsjechië

Kosten voor de rechtsgang, beroep en alternatieve geschillenbeslechting

Kosten voor advocaten, deurwaarders en deskundigen

Vergoeding van getuigen, kosten voor pand of borgsom en andere relevante vergoedingen

Kosten voor rechtsbijstand en andere vergoedingen

Kosten voor het vertalen en tolken

Let op: de oorspronkelijke versie van deze pagina () is onlangs gewijzigd. Aan de vertaling in het Nederlands wordt momenteel gewerkt.

Casestudy 2 – familierecht – voogdij over de kinderen - Tsjechië

In deze casestudy over familierecht – gezagsrecht over de kinderen, werd de lidstaten gevraagd om de eiser advies te geven over de proceskosten, teneinde de volgende situaties te onderzoeken:

Zaak A – Nationale situatie: twee personen hebben een aantal jaren ongehuwd samengeleefd. Zij hebben een kind van drie jaar wanneer zij uit elkaar gaan. Bij rechterlijke beslissing krijgt de moeder het gezagsrecht over het kind en de vader een omgangsrecht. De moeder stelt een rechtsvordering in tot inperking van het omgangsrecht van de vader.

Zaak B – Grensoverschrijdende situatie waarin u advocaat bent in lidstaat A: twee personen hebben een aantal jaren ongehuwd samengeleefd in een lidstaat (lidstaat B). Zij hebben samen een kind maar gaan onmiddellijk na de geboorte van het kind uit elkaar. Bij rechterlijke beslissing in lidstaat B krijgt de moeder het gezagsrecht over het kind en de vader een omgangsrecht. De moeder en het kind gaan, met toestemming van de rechter, in een andere lidstaat wonen (lidstaat A) en de vader blijft in lidstaat B. Een paar jaar later stelt de moeder in lidstaat A een rechtsvordering in tot wijziging van het omgangsrecht van de vader.

Kosten in Tsjechië

Kosten voor de rechtsgang, beroep en alternatieve geschillenbeslechting

Kosten voor advocaten, deurwaarders en deskundigen

Vergoeding van getuigen, kosten voor pand of borgsom en andere relevante vergoedingen

Kosten voor rechtsbijstand en andere vergoedingen

Kosten voor het vertalen en tolken

Let op: de oorspronkelijke versie van deze pagina () is onlangs gewijzigd. Aan de vertaling in het Nederlands wordt momenteel gewerkt.

Casestudy 4 – handelsrecht – overeenkomsten - Tsjechië

In deze casestudy over handelsrecht – overeenkomstenrecht, werd de lidstaten gevraagd om de verkoper advies te geven over de proceskosten, teneinde de volgende situaties te onderzoeken:

Zaak A – Nationale situatie: een bedrijf heeft goederen geleverd met een waarde van 20 000 euro. De verkoper werd niet betaald omdat de koper vindt dat de goederen niet in overeenstemming zijn met hetgeen was overeengekomen.

De verkoper stelt een rechtsvordering in tot volledige betaling van de prijs.

Zaak B – Grensoverschrijdende situatie: een bedrijf waarvan het hoofdkantoor in lidstaat B is gevestigd, levert aan een koper in lidstaat A goederen met een waarde van 20 000 euro. Op de overeenkomst is het recht van lidstaat B van toepassing en de overeenkomst is opgesteld in de taal van lidstaat B. De verkoper werd niet betaald omdat de koper in lidstaat A vindt dat de goederen niet in overeenstemming zijn met hetgeen was overeengekomen. De verkoper stelt in lidstaat A een rechtsvordering in tot volledige betaling van de prijs, zoals is bepaald in de overeenkomst met de koper.

Kosten in Tsjechië

Kosten voor de rechtsgang, beroep en alternatieve geschillenbeslechting

Kosten voor advocaten, deurwaarders en deskundigen

Vergoeding van getuigen, kosten voor pand of borgsom en andere relevante vergoedingen

Kosten voor rechtsbijstand en andere vergoedingen

Kosten voor het vertalen en tolken

Let op: de oorspronkelijke versie van deze pagina () is onlangs gewijzigd. Aan de vertaling in het Nederlands wordt momenteel gewerkt.

Casestudy 5 – handelsrecht – verantwoordelijkheid - Tsjechië

In deze casestudy over handelsrecht – aansprakelijkheidsrecht, werd de lidstaten gevraagd om de klant advies te geven over de proceskosten, teneinde de volgende situaties te onderzoeken:

Zaak A – Nationale situatie: een fabrikant van verwarmingstoestellen levert een verwarmingstoestel aan een installateur. De installateur verkoopt het verwarmingstoestel door aan een klant en installeert dat in diens huis. Kort daarna ontstaat er brand in het huis. Elke betrokkene (fabrikant, installateur en eindklant) is verzekerd. De oorzaak van de brand wordt betwist. Niemand wil de klant schadeloosstellen.

De klant stelt een rechtsvordering in tot volledige schadeloosstelling door de fabrikant, de installateur en de verzekeringsmaatschappijen.

Zaak B – Grensoverschrijdende situatie: een fabrikant van verwarmingstoestellen in lidstaat B levert een verwarmingstoestel aan een installateur in lidstaat C. De installateur verkoopt het verwarmingstoestel door aan een klant in lidstaat A en installeert dat in diens huis. Kort daarna ontstaat er brand in het huis. Elke betrokkene (fabrikant, installateur en eindklant) is verzekerd bij een verzekeringsmaatschappij in de eigen lidstaat. De oorzaak van de brand wordt betwist. Niemand wil de klant schadeloosstellen.

De klant stelt in lidstaat A een rechtsvordering in tot volledige schadeloosstelling door de fabrikant, de installateur en de verzekeringsmaatschappij in lidstaat A.

Kosten in Tsjechië

Kosten voor de rechtsgang, beroep en alternatieve geschillenbeslechting

Kosten voor advocaten, deurwaarders en deskundigen

Vergoeding van getuigen, kosten voor pand of borgsom en andere relevante vergoedingen

Kosten voor rechtsbijstand en andere vergoedingen

Kosten voor het vertalen en tolken

Regelgeving inzake vergoedingen die in rekening worden gebracht door beoefenaars van juridische beroepen

In principe is er geen regelgeving inzake vergoedingen die in rekening worden gebracht door beoefenaars van juridische beroepen. Het gerechtshof (landsret) heeft echter wel richtbedragen vastgesteld die door het publiek kunnen worden geraadpleegd. Iedereen kan bij de tuchtraad voor de advocatuur Advokatnævnet een klacht indienen met betrekking tot de vergoeding van een advocaat.

Vaste gerechtelijke kosten

Vaste gerechtelijke kosten in civiele procedures

Vaste gerechtelijke kosten voor partijen in civiele procedures

Volgens de Deense wetgeving dient de eiser bij indiening van de rechtsvordering een vergoeding te betalen. Het basistarief is vastgesteld op 500 DKK. Indien het bedrag van de vordering meer bedraagt dan 50 000 DKK is het tarief 750 DKK, plus 1,2 % van het verschil tussen het gevorderde bedrag en 50 000 DKK.

Indien het bedrag van de vordering meer bedraagt dan 50 000 DKK dient ook een zittingsvergoeding te worden betaald voor de rechtszitting. Deze vergoeding is gelijk aan de vergoeding die bij de indiening van de rechtsvordering wordt betaald. De eiser dient dus ook voor de rechtszitting 750 DKK te betalen, plus 1,2 % van het verschil tussen het gevorderde bedrag en 50 000 DKK.

Voor beide soorten gerechtskosten (de vergoeding voor de indiening van de rechtsvordering en voor de rechtszitting) is een maximum bepaald van 75 000 DKK. In bepaalde zaken (bijvoorbeeld waar het gaat om de uitoefening van overheidstaken) is de bovengrens beperkt tot 2 000 DKK.

In sommige zaken, waaronder zaken die onder het familierecht vallen, hoeven geen kosten aan de rechtbank te worden betaald.

Fase van de civiele procedure waarin de partijen vaste kosten moeten voldoen

Zoals boven al aangegeven dient de eiser bij indiening van de vordering het eerste bedrag te betalen.

De eventuele kosten voor de rechtszitting dienen te worden voldaan wanneer de datum voor die rechtszitting is vastgesteld, maar niet eerder dan drie maanden vóór de zitting.

Vaste kosten in strafrechtelijke procedures

Vaste gerechtelijke kosten voor partijen in strafrechtelijke procedures

Bij strafzaken is er normaal gesproken geen sprake van gerechtskosten. Een klein aantal strafzaken wordt echter aanhangig gemaakt door een particuliere aanklager, en dan gelden voor de gerechtskosten dezelfde regels als in civiele zaken.

Vaste kosten in constitutionele procedures

Vaste gerechtelijke kosten voor partijen in constitutionele procedures

Constitutionele zaken kunnen zowel van civiele of strafrechtelijke aard zijn. Er zijn in Denemarken geen aparte regels voor constitutionele procedures.

Informatie die wettelijke vertegenwoordigers moeten verstrekken

Rechten en verplichtingen van de partijen

Punt 16.8 van de gedragscode van de Deense orde van advocaten (Advokatsamfundets advokatetiske regler) luidt als volgt:

“Een advocaat dient zich ten volle in te zetten voor de afhandeling van de zaak van zijn cliënt tegen zo laag mogelijke kosten, met inachtneming van diens wensen en instructies.”

Kosten – rechtsgrondslag

Waar kan ik informatie vinden over de rechtsgrondslag van kosten in Denemarken?

Informatie over de rechtsgrondslag van kosten is beschikbaar op de websites van de Deense orde van advocaten Advokatsamfundet en de Deense rechtscolleges Danmarks Domstole.

In welke talen kan ik informatie vinden over de rechtsgrondslag van kosten in Denemarken?

Informatie over de rechtsgrondslag van kosten is beschikbaar in het Deens en in het Engels.

Waar kan ik informatie vinden over bemiddeling/mediation?

Informatie over mediation (retsmægling) is beschikbaar op de website van de Deense rechtscolleges Danmarks Domstole.

Waar kan ik aanvullende informatie vinden over procedurekosten?

Websites met informatie over kosten

De officiële website van de Deense beheersdienst van hoven en rechtbanken Domstolsstyrelsen biedt algemene informatie over het Deense rechtsapparaat alsmede contactinformatie.

Waar kan ik informatie vinden over de gemiddelde duur van de verschillende procedures?

Informatie over de gemiddelde duur van de verschillende procedures is te vinden op de website van de Deense rechtscolleges Danmarks Domstole.

Belasting over de toegevoegde waarde

Waar kan ik deze informatie vinden?

De gepubliceerde tarieven zijn gewoonlijk inclusief btw.

Rechtsbijstand

De toepasselijke inkomensgrens op het gebied van civiel recht

De inkomensgrens voor rechtsbijstand wordt eens per jaar aangepast. In 2019 waren de inkomensgrenzen als volgt:

• Alleenstaande: 329 000 DKK
• Aanvrager gehuwd of in een vergelijkbare relatie: 418 000 DKK
• Verhoging per kind: 57 000 DKK.

Iedereen heeft, ongeacht het inkomen, recht op een basale vorm van gratis, mondeling, juridisch advies van de instellingen voor rechtsbijstand (advokatvagten en retshjælpen).

De toepasselijke inkomensgrens op het gebied van strafrecht voor de verdachte

Het recht van een verdachte op procesvertegenwoordiging is niet afhankelijk van het inkomen, maar van de aard van de zaak. In het algemeen geldt dat wanneer de verdachte schuldig wordt bevonden, hij of zij de eigen advocaat moet betalen, ongeacht zijn of haar inkomen.

De toepasselijke inkomensgrens op het gebied van strafrecht voor slachtoffers

Het recht van een slachtoffer op procesvertegenwoordiging is niet afhankelijk van het inkomen, maar van de aard van de zaak. Volgens artikel 741 bis van de Wet inzake de rechterlijke organisatie zijn de belangrijkste gevallen waarin slachtoffers aanspraak kunnen maken op procesvertegenwoordiging, zaken die draaien om seksuele en gewelddelicten. De advocaat wordt dan door de staat betaald.

Overige voorwaarden voor de toekenning van rechtsbijstand aan slachtoffers

Zie het bovenstaande antwoord over de inkomensdrempel voor rechtsbijstand voor slachtoffers bij strafrechtelijke procedures.

Overige voorwaarden voor de toekenning van rechtsbijstand aan verdachten

Zie het bovenstaande antwoord over de inkomensdrempel voor rechtsbijstand voor verdachten bij strafrechtelijke procedures.

Zijn er kosteloze gerechtelijke procedures?

Zoals hierboven aangegeven (in de paragraaf over vaste kosten voor partijen in civiele procedures) hoeven er voor bepaalde civiele zaken geen gerechtskosten te worden voldaan. Het kan echter zijn dat in het vervolg van de procedure andere kosten (zoals het honorarium van de advocaat) wel betaald moeten worden.

Wanneer wordt de in het ongelijk gestelde partij verwezen in de kosten van de in het gelijk gestelde partij?

De regels voor vergoeding van kosten gemaakt in civiele zaken zijn opgenomen in hoofdstuk 30 van de Wet inzake de rechterlijke organisatie (retsplejeloven).

In de regel moet de in het ongelijk gestelde partij de kosten van de in het gelijk gestelde partij vergoeden. In speciale gevallen kan de rechter echter besluiten dat de in het ongelijk gestelde partij de kosten van de in het gelijk gestelde partij niet of slechts gedeeltelijk hoeft te vergoeden.

Er kan alleen een vergoeding worden toegekend van kosten die verband houden met de correcte afhandeling van de zaak.

Vergoeding van deskundigen

De eiser is verantwoordelijk voor betaling van de kosten van een deskundige indien hij of zij heeft verzocht om een deskundigenoordeel inzake een specifieke kwestie.

Als een zaak is afgerond, bepaalt de rechter of de verdachte c.q. verweerder al dan niet de kosten van de deskundige dient te vergoeden. Dit hangt af van de uitkomst van de zaak.

Vergoeding van vertalers en tolken

In de regel wordt de vergoeding van tolken in civiele zaken betaald door de rechtzoekenden.
In strafrechtelijke zaken wordt de vergoeding van tolken betaald door de schatkist.

Relevante documenten

Verslag van Denemarken over de transparantie van gerechtelijke kosten(560 Kb)

Regelgeving inzake vergoedingen voor beoefenaars van juridische beroepen

Juristen

Duitsland heeft een enkele beroepsaanduiding ‘advocaat’ (Rechtsanwalt); er wordt geen onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten advocaten.

In Duitsland worden de honoraria van advocaten berekend in overeenstemming met het Rechtsanwaltsvergütungsgesetz (RVG, wet inzake de vergoeding van advocaten) of op basis van tariefafspraken. In principe zijn tariefafspraken altijd mogelijk als alternatief voor de reglementaire honoraria. De bepalingen van § 49b van de Bundesrechtsanwaltsordnung (BRAO, federale juristenwet) en §§ 3a tot en met 4b van de wet inzake de vergoeding van advocaten moeten echter wel in acht worden genomen. In het bijzonder kan, als de advocaat de cliënt in de rechtszaal vertegenwoordigt, het afgesproken honorarium niet lager zijn dan het door de wet bepaalde honorarium. Een hogere vergoeding dan de wet voorschrijft mag te allen tijde worden afgesproken.

Het vergoedingsschema dat hoort bij de RVG (bijlage 1 bij de RVG) schrijft vaste honoraria of bandbreedten van honoraria voor die gelden voor afzonderlijke activiteiten. De hoogte van het honorarium wordt normaal gesproken bepaald in samenhang met de waarde van de eis. De bandbreedten van honoraria op basis van de waarde van de eis bepalen het maximale en minimale honorarium dat moet worden betaald. De daadwerkelijke niveaus van de honoraria op basis van de waarde van de eis zijn vastgelegd in de honorariatabel (bijlage 2 bij de RVG). In alle gevallen moet het passende honorarium binnen de voorgeschreven bandbreedte ex aequo et bono worden bepaald, rekening houdend met alle omstandigheden, in het bijzonder de omvang en moeilijkheid van het betreffende werk, het belang van de zaak en het inkomen en de financiële situatie van de cliënt. Als de advocaat een bepaald risico loopt of aansprakelijkheid heeft, kan hiermee ook rekening worden gehouden bij het bepalen van zijn of haar honorarium. Bandbreedten van honoraria met statutaire maximale en minimale waarden gelden voor een aantal speciale gebieden, in het bijzonder strafzaken en kwesties op het gebied van sociale wetgeving.

Gerechtsdeurwaarders

Gerechtsdeurwaarders (Gerichtsvollzieher) brengen alleen de kosten in rekening die zijn bepaald in het Gerichtsvollzieherkostengesetz (GvKostG, wet gerechtsdeurwaarderskosten). Er is een vast honorarium voorgeschreven voor elke afzonderlijke activiteit die de gerechtsdeurwaarder uitvoert.

Vaste kosten

Vaste kosten in civiele procedures

Vaste kosten voor procederende partijen in civiele procedures

De rechtbank ontvangt in de regel een procedurevergoeding die wordt berekend aan de hand van de waarde van de eis. Voor civiele zaken is dit geregeld in het Gerichtskostengesetz (GKG, wet inzake gerechtskosten) en het Gesetz über Gerichtskosten in Familiensachen (FamGKG, wet inzake gerechtskosten in familiezaken). De tarieven zijn vastgelegd in het kostenschema (bijlage 1 bij de betreffende wet). De honoraria zijn op basis van de waarde van de eis vastgelegd in de honorariatabel (bijlage 2 bij de betreffende wet). In algemene civiele zaken en in zaken betreffende familieconflicten, met name alimentatiezaken, is het tarief 3,0. In huwelijkszaken is het 2,0 en in zaken met betrekking kinderen, bijvoorbeeld wanneer het gaat om voogdij en omgangsrecht, is het tarief 0,5. De procedurewaarde wordt als volgt bepaald:

• In huwelijkszaken wordt de procedurewaarde overgelaten aan het oordeel van de rechtbank, die daarbij rekening houdt met de specifieke omstandigheden van de betreffende zaak, in het bijzonder de omvang en het belang van de zaak en het relatieve inkomen en de relatieve vermogensposities van de echtgenoten. Het inkomen wordt berekend op basis van driemaal het netto-inkomen van beide echtgenoten. De rechtbank stelt in de regel de procedurewaarde op driemaal het netto-inkomen van beide echtgenoten.
• In zaken betreffende familieconflicten hangt de waarde in de regel af van de waarde van de eis. In alimentatiezaken wordt de waarde gebaseerd op de gevorderde toekomstige alimentatiebetalingen, met als maximum het bedrag voor een jaar. In de berekening worden eventuele tot het moment van indiening van de aanvraag opgelopen betalingsachterstanden meegenomen.
• In zaken met betrekking tot kinderen, waarin het bijvoorbeeld gaat om voogdij en omgangsrecht, is het tarief 3 000 EUR.

Wanneer er geen afspraken over het honorarium zijn gemaakt, worden de honoraria voor vertegenwoordiging voor de rechter door een advocaat berekend aan de hand van de waarde van de eis. De waarde van de eis komt doorgaans overeen met de procedurewaarde die is gebruikt om de rechtbankkosten te bepalen. Het Rechtsanwaltsvergütungsgesetz (RVG) bepaalt nauwkeurig welke honoraria voor welk type rechtszaak van toepassing zijn en tegen welke tarieven. De tarieven op basis van het gevorderde bedrag zijn vastgelegd in bijlage 2 bij de RVG. Voor civiele zaken in eerste aanleg ontvangen advocaten in de regel een procedurevergoeding van 1,3 maal het tarief en een zittingshonorarium van 1,2 maal het tarief. Wanneer in eerste aanleg een schikking tot stand wordt gebracht, ontvangen advocaten bovendien een schikkingshonorarium tegen een tarief van 1,0.

Moment in de civiele procedure waarop vaste kosten betaald moeten worden

Voor algemene civiele zaken, alimentatiezaken en huwelijkszaken, moeten de rechtbankkosten worden voldaan wanneer de zaak aanhangig wordt gemaakt of de aanvraag wordt ingediend. Bij familiezaken moeten ze aan het eind van de procedure worden betaald. Tenzij anders overeengekomen wordt de vergoeding voor de diensten van de advocaat betaald na het voltooien van de opdracht. Advocaten hebben echter het wettelijke recht om een voorschot te vragen.

Vaste kosten in strafrechtelijke procedures

Vaste kosten voor procederende partijen in strafrechtelijke procedures

In strafzaken worden pas rechtbankkosten geheven nadat het vonnis is uitgesproken. De kosten worden bepaald in samenhang met de opgelegde straf en variëren van 120 EUR tot 900 EUR. Als er geen afspraken over het honorarium zijn gemaakt, ontvangt de advocaat, of hij nu raadsman van de verdachte is of vertegenwoordiger van een medeaanklager, honoraria voor bepaalde mijlpalen die zijn gedefinieerd in een raamwerk dat hiertoe volgens de wet voor elke zaak moet worden opgesteld. De hoogten van de bedragen worden per zaak bij wet voorgeschreven.

Moment in de strafrechtelijke procedure waarop vaste kosten betaald moeten worden

De rechtbankkosten moeten worden betaald nadat het vonnis is uitgesproken. Tenzij anders overeengekomen wordt de vergoeding voor de diensten van de advocaat betaald na voltooiing van hun opdracht. Advocaten hebben echter het wettelijke recht om een voorschot te vragen.

Vaste kosten in grondwettelijke procedures

Vaste kosten voor procederende partijen in grondwettelijke procedures

Er zijn geen rechtbankkosten voor procedures voor het Bundesverfassungsgericht (federaal grondwettelijk hof), met uitzondering van kosten voor vexatoire acties (§ 34 van het Bundesverfassungsgerichtsgesetz). Een advocaat is alleen nodig als er een hoorzitting is (§ 22 van het Bundesverfassungsgerichtsgesetz).

Moment in de grondwettelijke procedure waarop vaste kosten betaald moeten worden

Tenzij anders overeengekomen wordt de vergoeding van de advocaat in principe betaald na het voltooien van de opdracht. Advocaten hebben echter het wettelijke recht om een voorschot te vragen.

Informatie die wettelijke vertegenwoordigers vooraf moeten verstrekken

Rechten en verplichtingen van de partijen

Advocaten zijn verplicht cliënten volledige informatie en volledig advies te geven en moet hun cliënten de veiligste en minst risicovolle manier voorstellen om het gewenste doel te bereiken. Advocaten moet ook wijzen op eventuele risico's van de zaak, zodat de cliënten een weloverwogen beslissing kunnen nemen. De mate waarin informatie moet worden verstrekt is afhankelijk van hoeveel de cliënt volgens de advocaat moet weten. Advocaten moet de vragen van hun cliënten volledig en naar waarheid beantwoorden. Voordat een zaak naar de rechter gaat, moeten advocaten de vooruitzichten en risico's van het voeren van een rechtszaak duidelijk maken. Dit geldt zowel voor de kostenrisico's als voor de vooruitzichten op succes.

Advocaten hebben in bepaalde gevallen speciale verplichtingen om informatie te verstrekken:

• Als het honorarium van een advocaat is gebaseerd op de waarde van de eis, dan is hij of zij verplicht hierop de aandacht te vestigen voordat hij of zij de opdracht aanvaardt (§ 49b (5) van de Bundesrechtsanwaltsordnung).
• Als er een overeenkomst wordt aangegaan met betrekking tot de vergoeding van een advocaat, moet hij of zij erop wijzen dat, als vergoeding van de kosten wordt toegewezen, alleen de statutaire honoraria worden terugbetaald (§ 3a (1), zin 3 van de wet inzake de vergoeding van advocaten).
• Als een advocaat met een cliënt overeenkomt dat hij of zij een honorarium op basis van 'no cure, no pay' ontvangt, moet hij of zij de cliënt erop wijzen dat deze afspraak niet van invloed is op eventuele andere kosten die de cliënt moet betalen (§ 4a (3), zin 2 van de wet inzake de vergoeding van advocaten).
• Voor het sluiten van een overeenkomst om een cliënt te vertegenwoordigen in een rechtszaak in eerste aanleg voor een arbeidsrechtbank, moeten advocaten hun cliënt erop wijzen dat de kosten voor een advocaat niet worden terugbetaald (§ 12a (1), zin 2 van het Arbeitsgerichtsgesetz, (arbeidsrechtbankenwet)).

Hoe kosten worden bepaald - rechtsgrondslag

Waar kan ik informatie vinden over de wetgeving inzake kosten in Duitsland?

De tekst van de wetten inzake kosten is verkrijgbaar in de boekhandel. U kunt ook de meest recente versie gratis raadplegen op het internet.

In welke talen kan ik informatie verkrijgen over wetgeving inzake kosten in Duitsland?

De informatie is in het Duits.

Waar kan ik aanvullende informatie vinden over procedurekosten?

Online-informatie over procedurekosten

De nieuwste versies van wetten zijn te vinden op de officiële website van het Bondsministerie van Justitie. De verschillende wetten inzake kosten kunt u downloaden door de betreffende afkorting (GKG, FamGKG, GvKostG en RVG) in te voeren.

Waar kan ik informatie vinden over de gemiddelde duur van de verschillende procedures?

Het Statistisches Bundesamt (federale statistiekbureau) brengt een jaarlijkse reeks statistische publicaties over justitie uit. Reeks 10, subreeks 2.1 bevat bijvoorbeeld gegevens over de duur van civielrechtelijke procedures in Duitsland, per deelstaat en district van het Oberlandesgericht (hogere arrondissementsrechtbank). Er worden afzonderlijke gegevens vermeld voor de Amtsgerichte (kantongerechten) en de Landgerichte (arrondissementsrechtbanken) enerzijds en de Oberlandesgerichte anderzijds, en ook voor procedures in eerste en tweede aanleg. De reeks bevat geen statistieken over de tijdsduur van de procedures in verschillende soorten zaken.

Waar kan ik informatie vinden over de gemiddelde totale kosten van een specifieke soort procedure?

Er zijn boeken te koop met daarin tabellen met het gemiddelde kostenrisico in civielrechtelijke procedures.

Belasting over de toegevoegde waarde

Waar kan ik informatie vinden over btw? Wat zijn de tarieven?

Rechtbanken en gerechtsdeurwaarders hoeven geen btw aan te rekenen. Advocaten moeten 19% btw aanrekenen. Deze wordt afzonderlijk in rekening gebracht als onkosten en is dus niet inbegrepen in de tarieven.

Rechtsbijstand

Toepasselijke inkomensgrens op civielrechtelijk gebied

Om rechtsbijstand kan worden verzocht door iedereen die, vanwege zijn of haar persoonlijke en financiële omstandigheden, niet in staat is de kosten van de procesvoering te betalen of deze slechts deels of in termijnen kan betalen. De in te stellen gerechtelijke procedure of het juridisch verweer moet een redelijke kans van slagen hebben en niet lichtzinnig lijken. Procederende partijen moeten echter, voor zover redelijk, van eigen middelen gebruikmaken. Afhankelijk van zijn of haar inkomen kan een partij rechtsbijstand worden verleend zonder terugbetalingsverplichting of met de verplichting om terug te betalen in termijnen. Het Bondsministerie van Justitie heeft een folder gemaakt met de titel ‘Beratungshilfe und Prozesskostenhilfe’ (Juridisch advies en rechtsbijstand), die, met behulp van voorbeelden, antwoord geeft op de meest gestelde vragen.

Toepasselijke inkomensgrens voor verweerders op strafrechtelijk gebied

Inkomensgrenzen gelden niet voor verdachten of verweerders op strafrechtelijk gebied. Voor de toekenning van rechtsbijstand gelden hierbij andere criteria.

Toepasselijke inkomensgrens voor slachtoffers op strafrechtelijk gebied

De toekenning van rechtsbijstand is gebonden aan inkomensdrempels. Deze zijn flexibel en worden bepaald in samenhang met de verwachte kosten van de zaak en de sociale situatie van de eiser (alimentatieverplichtingen, woonlasten). Rechtsbijstand kan ook worden toegekend met de verplichting om terug te betalen in termijnen.

Overige voorwaarden voor rechtsbijstand aan slachtoffers op strafrechtelijk gebied

Slachtoffers van bepaalde ernstige misdrijven kunnen verzoeken om kosteloze toewijzing van een juridisch adviseur, ongeacht hun financiële situatie.

Overige voorwaarden voor rechtsbijstand aan verdachten

Rechtsbijstand voor verdachten/verweerders (toewijzing van een door de rechtbank aangestelde raadsman) is niet gebonden aan inkomensgrenzen, maar aan juridische voorwaarden. Deze hebben voornamelijk betrekking op de ernst van het delict, de dreigende juridische consequenties (zoals het verbod op het uitoefenen van een beroep of verplichte opname in een psychiatrisch of neurologisch ziekenhuis), de vraag of de verdachte in voorarrest zit en of er een procedure voor verzekerde bewaring loopt, of de vorige raadsman is geschorst, de complexiteit van de feitelijke en juridische situatie en of de verdachte al dan niet in staat is zijn of haar eigen verweer te voeren.

Kosteloze rechtszaken

Op grond van § 183 van het Sozialgerichtsgesetz (SGG, wet sociale rechtbanken) zijn procedures voor deze rechtbanken kosteloos voor uitkeringsgerechtigden (d.w.z. verzekerden, personen met een uitkering, inclusief personen met een weduwe-uitkering, gehandicapten en hun vertegenwoordigers, op voorwaarde dat zij in die hoedanigheid bij de rechtszaak betrokken zijn als eisers of verweerders). Eisers en verweerders in rechtszaken voor sociale rechtbanken die niet in deze categorieën vallen, moeten een standaardtarief betalen in overeenstemming met § 184 van de SGG (150 EUR voor procedures voor de Sozialgerichte (sociale rechtbanken), 225 EUR voor procedures voor de Landessozialgerichte (sociale rechtbanken van de deelstaten), 300 EUR voor procedures voor het Bundessozialgericht (federale sociale rechtbank). § 197a van het SGG maakt afwijking van deze speciale regels mogelijk, waarbij de kosten die normaliter moeten worden betaald op grond van het Gerichtskostengesetz ook van toepassing zijn op zaken voor de sociale rechtbanken, als noch de eiser, noch de verweerder in een zaak behoort tot de personen die worden genoemd in § 183 van het SGG.

De volgende regelingen gelden in strafzaken: als de verdachte wordt vrijgesproken of als de zaak niet voor de rechter komt of als de verdachte wordt ontslagen van rechtsvervolging, dienen de kosten (overheidsuitgaven) en de noodzakelijke uitgaven van de verdachte in principe door de staat te worden betaald.

Wanneer wordt de in het ongelijk gestelde partij verwezen in de kosten van de in het gelijk gestelde partij?

De verliezende partij moet de kosten van de andere partij vergoeden voor zover deze noodzakelijk waren voor het voeren van de rechtszaak; dat wil zeggen het statutaire honorarium van de advocaat en de reiskosten van de andere partij, inclusief eventuele inkomstendervingen als gevolg van het bijwonen van de rechtszaak.

Vergoeding van deskundigen

Deskundigen die door de rechtbank worden opgeroepen ontvangen een vergoeding op basis van een uurtarief; deze is wettelijk vastgesteld in het Justizvergütungs- und –entschädigungsgesetz (JVEG, wet inzake gerechtelijke vergoedingen en schadeloosstellingen) en moet worden betaald door de partijen in de procedure.

De kosten van een deskundige die particulier wordt ingeschakeld door een partij bij de voorbereiding van de rechtszaak maken geen deel uit van de procedurekosten waarvan de terugbetaling door de uitspraak van rechter wordt geregeld. Deze kosten moeten dus afzonderlijk worden gevorderd. Als de partij een deskundige heeft ingeschakeld om tijdens de rechtszaak te adviseren, is terugbetaling afhankelijk van de noodzaak daarvan in de betreffende zaak. De kosten van een deskundige die door de rechtbank wordt ingeschakeld om te getuigen, worden betaald door de verliezende partij. Als de partijen slechts gedeeltelijk in het gelijk zijn gesteld, moeten beide partijen hun deel van de kosten betalen op basis van de relatieve mate waarin ze hebben gewonnen of verloren.

Vergoeding van vertalers en tolken

Vertalers en tolken die worden ingeschakeld door de rechtbank ontvangen een vergoeding waarvan de hoogte ook wettelijk is vastgesteld in het Justizvergütungs- und –entschädigungsgesetz (JVEG) en die eveneens moet worden betaald door de partijen in de procedure. Tolken worden betaald op basis van een uurtarief; vertalers ontvangen een vergoeding per vertaalde regel.

In strafzaken worden de tolk- en vertaalkosten voor verweerders of belanghebbende partijen, mits ze noodzakelijk zijn voor de verdediging of voor de uitoefening van procedurele rechten, normaliter door de staat betaald.

Links

Bondsministerie van Justitie

Arbeitsgemeinschaft Mediation im Deutschen Anwaltverein

Bundes-Arbeitsgemeinschaft für Familien-Mediation e.V.

Bundesverband Mediation e.V.

Bundesverband Mediation in Wirtschaft und Arbeitswelt e.V.

CfM

Bundesverband deutscher Banken

Bundesverband öffentlicher Banken Deutschlands

Deutsche Bundesbank Schlichtungsstelle

Bundesverband der Deutschen Volksbanken und Raiffeisenbanken

Ombudsfrau der privaten Bausparkassen

Ombudsmann der Landesbausparkassen

Die Verbraucher Initiative

Bundesärztekammer

Schlichtungsstelle Mobilität

Reiseschiedsstelle

Verzoeningsraad voor buurtverkeer in Noordrijn-Westfalen

Ombudsman voor particuliere gezondheids- en zorgverzekering

Schlichtungsstelle für den Nahverkehr in NRW

Schlichtungsstelle der Bundesnetzagentur

Ombudsmann Immobilien im Immobilienverband Deutschland

Arbitrageraden van de kamers van koophandel en ambachten

Gütestelle Honorar- und Vergaberecht

Zentralverband Deutsches Kraftfahrzeuggewerbe

Nieuwste versies van wetten

Let op: de oorspronkelijke versie van deze pagina () is onlangs gewijzigd. Aan de vertaling in het Nederlands wordt momenteel gewerkt.

Casestudy 1 – familierecht - echtscheiding - Duitsland

In deze casestudy over familierecht – echtscheiding, werd de lidstaten gevraagd om de partij die de echtscheiding aanvraagt, advies te geven over de proceskosten, teneinde de volgende situaties te onderzoeken:

Zaak A – Nationale situatie: een koppel huwt. Later gaan de echtgenoten uit elkaar en komen zij overeen om uit de echt te scheiden.

Zaak B – Grensoverschrijdende situatie: twee onderdanen van dezelfde lidstaat (lidstaat A) huwen. Het huwelijk vindt plaats in lidstaat A. Na het huwelijk verhuist het koppel naar een andere lidstaat (lidstaat B), waar het zijn verblijfplaats vestigt om er te wonen en te werken. Kort daarna gaat het koppel uit elkaar: de vrouw keert terug naar lidstaat A en haar echtgenoot blijft in lidstaat B. Het koppel is het eens om uit de echt te scheiden. Na haar terugkeer naar lidstaat A vraagt de vrouw onmiddellijk de echtscheiding aan voor de rechterlijke instanties van lidstaat B.

Kosten in Duitsland

Kosten voor gerechtelijke procedures en rechtsmiddelen

Kosten voor advocaten

Kosten voor vergoeding van getuigen en kosten voor pand of borgsom

Kosten voor rechtsbijstand en andere vergoedingen

Kosten voor het vertalen en tolken

Let op: de oorspronkelijke versie van deze pagina () is onlangs gewijzigd. Aan de vertaling in het Nederlands wordt momenteel gewerkt.

Casestudy 2 – familierecht – voogdij over de kinderen - Duitsland

In deze casestudy over familierecht – gezagsrecht over de kinderen, werd de lidstaten gevraagd om de eiser advies te geven over de proceskosten, teneinde de volgende situaties te onderzoeken:

Zaak A – Nationale situatie: twee personen hebben een aantal jaren ongehuwd samengeleefd. Zij hebben een kind van drie jaar wanneer zij uit elkaar gaan. Bij rechterlijke beslissing krijgt de moeder het gezagsrecht over het kind en de vader een omgangsrecht. De moeder stelt een rechtsvordering in tot inperking van het omgangsrecht van de vader.

Zaak B – Grensoverschrijdende situatie waarin u advocaat bent in lidstaat A: twee personen hebben een aantal jaren ongehuwd samengeleefd in een lidstaat (lidstaat B). Zij hebben samen een kind maar gaan onmiddellijk na de geboorte van het kind uit elkaar. Bij rechterlijke beslissing in lidstaat B krijgt de moeder het gezagsrecht over het kind en de vader een omgangsrecht. De moeder en het kind gaan, met toestemming van de rechter, in een andere lidstaat wonen (lidstaat A) en de vader blijft in lidstaat B. Een paar jaar later stelt de moeder in lidstaat A een rechtsvordering in tot wijziging van het omgangsrecht van de vader.

Kosten in Duitsland

Kosten van gerechtelijke procedures, rechtsmiddelen en alternatieve geschillenbeslechting

Kosten voor advocaten, deurwaarders en deskundigen

Kosten voor vergoeding van getuigen

Kosten voor rechtsbijstand en andere vergoedingen

Kosten voor het vertalen en tolken

Let op: de oorspronkelijke versie van deze pagina () is onlangs gewijzigd. Aan de vertaling in het Nederlands wordt momenteel gewerkt.

Casestudy 3 – familierecht - alimentatie - Duitsland

In deze casestudy over familierecht – alimentatie, werd de lidstaten gevraagd om de eiser advies te geven over de proceskosten, teneinde de volgende situaties te onderzoeken:

Zaak A – Nationale situatie: twee personen hebben een aantal jaren ongehuwd samengeleefd. Zij hebben een kind van drie jaar wanneer zij uit elkaar gaan. Bij rechterlijke beslissing krijgt de moeder het gezagsrecht over het kind. Het enige onopgeloste geschilpunt betreft het bedrag van de alimentatie dat de vader aan de moeder is verschuldigd voor het levensonderhoud en de opvoeding van het kind. De moeder stelt daartoe een rechtsvordering in.

Zaak B – Grensoverschrijdende situatie waarin u advocaat bent in lidstaat A: twee personen hebben ongehuwd samengeleefd in een lidstaat (lidstaat B). Zij hebben een kind van drie jaar. Zij gaan uit elkaar. Bij rechterlijke beslissing in lidstaat B krijgt de moeder het gezagsrecht over het kind. Met de instemming van de vader verhuizen moeder en kind naar een andere lidstaat (lidstaat A) waar zij hun verblijfplaats vestigen.

Er blijft een geschilpunt bestaan. Dat heeft betrekking op het bedrag van de alimentatie dat de vader aan de moeder is verschuldigd voor het levensonderhoud en de opvoeding van het kind. De moeder stelt daartoe in lidstaat A een rechtsvordering in.

Kosten in Duitsland

Kosten voor gerechtelijke procedures en rechtsmiddelen

Kosten voor advocaten, deurwaarders en deskundigen

Kosten voor vergoeding van getuigen

Kosten voor rechtsbijstand en andere vergoedingen

Kosten voor het vertalen en tolken

Let op: de oorspronkelijke versie van deze pagina () is onlangs gewijzigd. Aan de vertaling in het Nederlands wordt momenteel gewerkt.

Casestudy 4 – handelsrecht – overeenkomsten - Duitsland

In deze casestudy over handelsrecht – overeenkomstenrecht, werd de lidstaten gevraagd om de verkoper advies te geven over de proceskosten, teneinde de volgende situaties te onderzoeken:

Zaak A – Nationale situatie: een bedrijf heeft goederen geleverd met een waarde van 20 000 euro. De verkoper werd niet betaald omdat de koper vindt dat de goederen niet in overeenstemming zijn met hetgeen was overeengekomen.

De verkoper stelt een rechtsvordering in tot volledige betaling van de prijs.

Zaak B – Grensoverschrijdende situatie: een bedrijf waarvan het hoofdkantoor in lidstaat B is gevestigd, levert aan een koper in lidstaat A goederen met een waarde van 20 000 euro. Op de overeenkomst is het recht van lidstaat B van toepassing en de overeenkomst is opgesteld in de taal van lidstaat B. De verkoper werd niet betaald omdat de koper in lidstaat A vindt dat de goederen niet in overeenstemming zijn met hetgeen was overeengekomen. De verkoper stelt in lidstaat A een rechtsvordering in tot volledige betaling van de prijs, zoals is bepaald in de overeenkomst met de koper.

Kosten in Duitsland

Kosten voor gerechtelijke procedures en rechtsmiddelen

Kosten voor advocaten, deurwaarders en deskundigen

Kosten voor vergoeding van getuigen

Kosten voor rechtsbijstand en andere vergoedingen

Kosten voor het vertalen en tolken

Let op: de oorspronkelijke versie van deze pagina () is onlangs gewijzigd. Aan de vertaling in het Nederlands wordt momenteel gewerkt.

Casestudy 5 – handelsrecht – verantwoordelijkheid - Duitsland

In deze casestudy over handelsrecht – aansprakelijkheidsrecht, werd de lidstaten gevraagd om de klant advies te geven over de proceskosten, teneinde de volgende situaties te onderzoeken:

Zaak A – Nationale situatie: een fabrikant van verwarmingstoestellen levert een verwarmingstoestel aan een installateur. De installateur verkoopt het verwarmingstoestel door aan een klant en installeert dat in diens huis. Kort daarna ontstaat er brand in het huis. Elke betrokkene (fabrikant, installateur en eindklant) is verzekerd. De oorzaak van de brand wordt betwist. Niemand wil de klant schadeloosstellen.

De klant stelt een rechtsvordering in tot volledige schadeloosstelling door de fabrikant, de installateur en de verzekeringsmaatschappijen.

Zaak B – Grensoverschrijdende situatie: een fabrikant van verwarmingstoestellen in lidstaat B levert een verwarmingstoestel aan een installateur in lidstaat C. De installateur verkoopt het verwarmingstoestel door aan een klant in lidstaat A en installeert dat in diens huis. Kort daarna ontstaat er brand in het huis. Elke betrokkene (fabrikant, installateur en eindklant) is verzekerd bij een verzekeringsmaatschappij in de eigen lidstaat. De oorzaak van de brand wordt betwist. Niemand wil de klant schadeloosstellen.

De klant stelt in lidstaat A een rechtsvordering in tot volledige schadeloosstelling door de fabrikant, de installateur en de verzekeringsmaatschappij in lidstaat A.

Kosten in Duitsland

Kosten voor gerechtelijke procedures en rechtsmiddelen

Kosten voor advocaten, deurwaarders en deskundigen

Kosten voor vergoeding van getuigen

Kosten voor rechtsbijstand en andere vergoedingen

Kosten voor het vertalen en tolken

Let op: de oorspronkelijke versie van deze pagina () is onlangs gewijzigd. Aan de vertaling in het Nederlands wordt momenteel gewerkt.

Procedurekosten - Estland

Op deze pagina vindt u informatie over de gerechtskosten in Estland.

Regelgeving inzake vergoedingen voor beoefenaars van juridische beroepen

Rechtskundige adviseurs

Estland kent geen regelgeving inzake vergoedingen voor rechtskundig adviseurs.

Advocaten die als raadsman optreden

Estland kent geen regelgeving inzake vergoedingen voor advocaten die als raadsman optreden.

Procureurs

Estland kent geen regelgeving inzake vergoedingen voor procureurs.

Deurwaarders

In Estland worden de vergoedingen voor deurwaarders geregeld door de Wet op de deurwaarders. De vergoedingen voor deurwaarders kunnen bestaan uit een vergoeding voor het instellen van procedures, de hoofdvergoeding voor de procedure en een aanvullende vergoeding voor tenuitvoerleggingsactiviteiten. Een deurwaarder heeft ook het recht een vergoeding aan te rekenen voor het verrichten van een professionele dienst.

Advocaten

Estland kent geen regelgeving inzake vergoedingen voor advocaten. In plaats daarvan wordt deze vergoeding vastgelegd in de overeenkomst met de cliënt. De persoon die een advocatenkantoor heeft of een advocaat doet een eerste prijsvoorstel aan de cliënt en legt uit hoe de prijs tot stand is gekomen. De cliënt vergoedt de noodzakelijke onkosten die tijdens het verlenen van de juridische diensten ontstaan voor de advocaat of voor de persoon die het advocatenkantoor heeft.

Vaste kosten

Vaste kosten in civiele procedures

Vaste kosten voor procespartijen in civiele procedures

De vaste kosten voor procespartijen in civiele procedures omvatten:

• de overheidsvergoeding;
• de zekerheidsstelling voor cassatie;
• de zekerheidsstelling voor verzet tegen een bij verstek gewezen vonnis;
• de zekerheidsstelling voor het heropenen van een procedure of het aanpassen van een termijn;
• de kosten van de overhandiging van processtukken door een deurwaarder;
• de kosten van de bekendmaking van dagvaardingen en betekeningen in het officiële publicatieblad Ametlikud Teadaanded (Officiële Bekendmakingen) of in een dagblad;
• de vergoedingen voor deskundigen, tolken en vertalers;
• overige kosten van de behandeling van een zaak en buitengerechtelijke kosten.

Stadium van de civiele procedure waarin de vaste kosten moeten worden voldaan

De volgende kosten moeten vooraf worden betaald door de partij die verzocht heeft om een proces of procedurele handelingen:

• de overheidsvergoeding;
• de zekerheidsstelling voor cassatie;
• de zekerheidsstelling voor verzet tegen een bij verstek gewezen vonnis;
• de zekerheidsstelling voor het heropenen van een procedure of het aanpassen van een termijn;
• de kosten van de verzending van processtukken door een deurwaarder;
• de kosten van de bekendmaking van dagvaardingen en betekeningen in het officiële publicatieblad Ametlikud Teadaanded (Officiële Bekendmakingen) of in een dagblad;
• de kosten van het opnieuw onderzoeken van een zaak, tot de door een rechtbank vastgestelde hoogte.

Tenzij de rechter anders bepaalt, moeten de vergoedingen die in rekening worden gebracht door deskundigen, tolken en vertalers vooraf worden betaald door de procespartij die het verzoekschrift heeft ingediend dat tot de kosten heeft geleid.

Vaste kosten in strafrechtelijke procedures

Vaste kosten voor rechtzoekenden in strafrechtelijke procedures

De vaste kosten voor procespartijen in strafrechtelijke procedures zijn vastgelegd in het Wetboek van Strafvordering en zijn onderverdeeld in procedurekosten, specifieke kosten en aanvullende kosten.

Procedurekosten zijn:

• een redelijke vergoeding voor de gekozen raadsman of vertegenwoordiger en andere noodzakelijke kosten van een partij in de strafrechtelijke procedure;
• bedragen die moeten worden betaald aan slachtoffers, getuigen, deskundigen en andere gekwalificeerde personen op grond van artikel 178 van het Wetboek van Strafvordering, behalve de kosten die worden genoemd in artikel 176, lid 1, onder 1, van dit Wetboek;
• kosten van een forensisch instituut van de staat of enig(e) ander(e) overheidsorgaan of juridische entiteit in verband met het uitvoeren van deskundigenbeoordelingen of het vaststellen van intoxicatie;
• de vastgestelde beloning van een aangewezen raadsman en zijn of haar onkosten, voor zover deze gerechtvaardigd en passend zijn;
• de kosten van het maken van kopieën van materiaal in het strafdossier voor een raadsman conform artikel 224, lid 1, van het Wetboek van Strafvordering;
• de kosten van opslag, verzending en vernietiging van bewijs;
• kosten in verband met de opslag, overdracht en vernietiging van in beslag genomen bezittingen;
• kosten die resulteren uit het zekerstellen van een civiele actie;
• compensatieheffingen waarmee een veroordeling vergezeld gaat;
• andere kosten die een orgaan dat een strafrechtelijke procedure uitvoert moet maken tijdens deze procedure, met uitzondering van kosten die worden geacht specifieke of aanvullende kosten te zijn overeenkomstig het Wetboek van Strafvordering.

Als een partij bij een procedure verschillende raadsmannen of vertegenwoordigers heeft, zullen hun beloningen worden opgenomen in de procedurekosten voor zover deze een redelijke beloning die normaal aan raadsmannen of vertegenwoordigers wordt betaald, niet overschrijden.

Indien een verdachte zichzelf verdedigt, zullen de noodzakelijke kosten voor de verdediging in de procedurekosten worden opgenomen. Buitensporige kosten die niet zouden zijn gemaakt indien een raadsman in de arm was genomen, zullen niet in de procedurekosten worden opgenomen.

Kosten die worden gemaakt door personen die geen procespartij zijn en die verband houden met de uitvoering van deskundigenanalyses zullen worden vergoed in conform de voorwaarden en regels van de Wet inzake forensisch onderzoek.

Specifieke kosten zijn kosten met betrekking tot het uitstellen van een rechtszitting omdat een procespartij niet is verschenen, en de kosten van verplichte aanwezigheid.

Aanvullende kosten zijn:

• de vergoeding die wordt betaald aan een persoon die geen procespartij is voor informatie met betrekking tot feiten die verband houden met een onderwerp van bewijs;
• de kosten van het in voorlopige hechtenis houden van een verdachte of de gedaagde;
• bedragen die overeenkomstig artikel 178 van het Wetboek van Strafvordering aan tolken en vertalers worden betaald;
• bedragen die in strafrechtelijke procedures worden betaald krachtens de Wet inzake schadeloosstelling van onterecht door de staat van hun vrijheid beroofde personen;
• kosten die zijn gemaakt door staatsorganen en organen van lokale overheden in verband met strafrechtelijke procedures en die niet worden genoemd in artikel 175, lid 1, onder 1 of 10, van het Wetboek van Strafvordering;
• overeenkomstig artikel 67¹ van het Wetboek van Strafvordering aan vertegenwoordigers van getuigen betaalde bedragen.

Stadium van de strafrechtelijke procedure waarin de vaste kosten moeten worden voldaan

• In geval van vrijspraak worden de procedurekosten door de overheid vergoed. Bij veroordeling komen de procedurekosten voor rekening van de veroordeelde dader. Bij een gedeeltelijke veroordeling worden de kosten vergoed door de overheid afhankelijk van de mate waarin de verdachte schuldig is bevonden. De verplichting om procedurekosten te vergoeden ontstaat zodra een definitieve beslissing in kracht van gewijsde is gegaan.
• Als de civiele vordering niet-ontvankelijk wordt verklaard, komen de procedurekosten in verband met de zekerstelling van de civiele vordering voor rekening van de benadeelde partij. Als de civiele vordering volledig wordt toegewezen, komen de procedurekosten in verband met zekerstelling van de civiele vordering voor rekening van de veroordeelde dader of verweerder. Als de civiele vordering ten dele wordt toegewezen, worden de procedurekosten in verband met de zekerstelling van de civiele vordering door de rechter verdeeld over de benadeelde partij en de veroordeelde dader of verweerder, met inachtneming van alle omstandigheden. Bij weigering om een civiele vordering te beoordelen komen de procedurekosten in verband met de zekerstelling van de civiele vordering voor rekening van de overheid.

Vaste kosten in grondwettelijke procedures

Vaste kosten voor rechtzoekenden in grondwettelijke procedures

In Estland kunnen individuele personen geen verzoeken voor toetsing aan de grondwet indienen. De kosten van de toetsing komen ten laste van de staatsbegroting. Ook de vergoeding van deskundigen die aan de gerechtelijke procedure deelnemen, wordt betaald uit de staatsbegroting, onder dezelfde voorwaarden als voor de betaling van de vergoedingen voor deskundigen in civiele procedures.

Stadium van de grondwettelijke procedure waarin vaste kosten voor procespartijen betaald moeten worden

Bij grondwettelijke procedures hoeven de procespartijen geen vaste kosten te betalen.

Informatie die wettelijke vertegenwoordigers vooraf moeten verstrekken

Rechten en verplichtingen van de partijen

Advocaten zijn verplicht om hun cliënten in kennis te stellen van het geheel van activiteiten dat deel uitmaakt van de juridische dienstverlening en van de bijbehorende kosten. De persoon die een advocatenkantoor heeft of een advocaat doet een eerste prijsvoorstel aan de cliënt en legt uit hoe de prijs tot stand is gekomen.

Procedurekosten

Procedurekosten van de in het gelijk gestelde partij

De in het gelijk gestelde partij betaalt die kosten van de vergoeding van de wettelijke vertegenwoordiger of raadsman waarvan de rechter oordeelt dat deze redelijk zijn en niet voor rekening van de in het ongelijk gestelde partij komen.

Procedurekosten van de in het ongelijk gestelde partij

Overeenkomstig de regelgeving inzake de vaststelling van procedurekosten betaalt de in het ongelijk gestelde partij de procedurekosten van de in het gelijk gestelde partij, inclusief:

• de overheidsvergoeding;
• de zekerheidsstelling;
• de kosten betreffende de getuigen, deskundigen, tolken en vertalers, en de kosten van een deskundigenanalyse door een persoon die geen procespartij is en die een vergoeding dient te ontvangen op grond van de Wet inzake forensisch onderzoek;
• de kosten betreffende het verkrijgen van schriftelijke en materiële bewijzen;
• de inspectiekosten, met inbegrip van de verplaatsingskosten die de rechter noodgedwongen heeft moeten maken;
• de kosten betreffende de overhandiging, verzending en afgifte van processtukken;
• de kosten betreffende de vaststelling van de waarde van de civiele zaak;
• de kosten betreffende de vertegenwoordigers en raadsmannen van de procespartijen;
• de verplaatsings-, post-, communicatie-, huisvestings- en overige soortgelijke kosten van de procespartijen in verband met de procedure;
• de niet ontvangen lonen, salarissen of andere vaste inkomsten van de procespartijen;
• de kosten betreffende de in de wet vastgestelde precontentieuze procedure, tenzij de vordering meer dan zes maanden na de beëindiging van deze procedure is ingesteld;
• de vergoeding van de deurwaarder betreffende het zekerstellen van een vordering en de kosten die betrekking hebben op de tenuitvoerlegging van een rechterlijke beslissing ter zekerstelling van een vordering;
• de kosten van de overhandiging van processtukken door een deurwaarder;
• de kosten betreffende de verwerking van een verzoek om rechtsbijstand voor de vergoeding van procedurekosten;
• de kosten van de versnelde betalingsbevelprocedure;
• de kosten van deelname aan bemiddelingsprocedures als de rechter de partijen gelast heeft deel te nemen op grond van artikel 4, lid 4, van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering of, als de procedure verplicht is, precontentieuze bemiddelingsprocedures op grond van artikel 1, lid 4, van de Wet inzake conciliatie.

Indien in een rechterlijke beslissing over de verdeling van de procedurekosten wordt bepaald dat een partij de kosten betreffende de wettelijke vertegenwoordiger of raadsman van een andere procespartij dient te betalen, moet de rechter hiervoor een redelijk geldbedrag vaststellen dat niet hoger is dan nodig. Indien sprake is van meerdere vertegenwoordigers worden de kosten slechts vergoed indien deze zijn ontstaan uit de complexiteit van de zaak of de noodzaak om van vertegenwoordiger te veranderen.

Kosten - rechtsgrondslag

Waar kan ik informatie vinden over procedurekosten in Estland?

U vindt informatie over procedurekosten in:

• het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering;
• de Wet op de deurwaarders;
• de Wet op de overheidsvergoedingen;
• de rechtsinstrumenten die zijn aangenomen op basis van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.

In welke talen kan ik informatie verkrijgen over procedurekosten in Estland?

De informatie over procedurekosten is beschikbaar in het Ests.

Engelse vertalingen van Estse rechtsinstrumenten waarin informatie wordt verstrekt over kosten en de rechtsgrondslagen daarvan zijn beschikbaar op de website van de Riigi Teataja (staatsblad).

Waar kan ik informatie vinden over bemiddeling/mediation?

Het ministerie van Justitie is verantwoordelijk voor de toepassing van Richtlijn 2008/52/EG betreffende bepaalde aspecten van bemiddeling/mediation in burgerlijke en handelszaken. Voor algemene informatie over bemiddeling/mediation kunt u terecht op het algemene e-mailadres van het ministerie: info@just.ee.

De regels voor bemiddelingsprocedures in burgerlijke zaken zijn vastgelegd in de Wet inzake conciliatie, die specifieke bepalingen bevat inzake de rechten en verplichtingen van mediators/bemiddelaars en richtsnoeren voor de toepassing en de uitvoering van een via mediation bereikte overeenkomst. Bemiddelingsprocedures mogen volgens deze wet worden uitgevoerd door de volgende personen en organen:

• een natuurlijke persoon aan wie de procespartijen de taak hebben toevertrouwd de procedure te leiden;
• procureurs;
• notarissen;
• in het door de wet voorgeschreven geval: een bemiddelingsinstantie van de centrale of lokale overheid.

De regels voor bemiddelingsprocedures bij administratieve zaken zijn vastgelegd in de Wet inzake bestuursrechtelijke procedures en bij strafzaken of lichtere overtredingen in het Wetboek van strafvordering.

Voor wat met name de toepassing van mediation in familiezaken betreft, draagt het ministerie van Sociale Zaken bij aan de bevordering van het optreden van mediators/bemiddelaars in familiezaken. De website van de Estlandse vereniging van bemiddelaars/mediators bevat informatie in het Estlands en het Engels. De Estlandse Unie voor kinderbescherming – een vereniging zonder winstoogmerk die opkomt voor de rechten van kinderen – geeft advies aan ouders die een scheiding van tafel en bed of een echtscheiding wensen aan te vragen en moedigt hen aan gebruik te maken van bemiddelingsdiensten om de belangen van hun kinderen te beschermen. De Unie voorziet in opleidingsmogelijkheden op het gebied van bemiddeling/mediation in familiezaken.

Waar kan ik aanvullende informatie vinden over procedurekosten?

Website met informatie over procedurekosten

De kosten in verband met een gerechtelijke procedure en de desbetreffende bedragen zijn afhankelijk van de duur en de aard van de zaak. De belangrijkste bronnen van informatie over kosten met betrekking tot gerechtelijke procedures zijn de wetboeken inzake rechtsvordering en de Wet op de overheidsvergoedingen. Het ministerie van Justitie beheert het officiële mededelingenblad Riigi Teataja (staatsblad), en geeft dit uit. Dit biedt toegang tot:

• wetten en verordeningen;
• besluiten van de president van de republiek;
• beslissingen van het Hooggerechtshof en internationale verdragen;
• verordeningen van lokale overheden.

Riigi Teataja bevat de officiële geconsolideerde wetteksten, verordeningen en voorschriften van de regering, verordeningen van ministers, verordeningen van de president van de Bank van Estland, verordeningen van de nationale verkiezingscommissie, beslissingen van de Riigikogu (het parlement), en verordeningen van regionale en gemeentelijke overheden. De in Riigi Teataja gepubliceerde wetgeving en andere documenten gaan terug tot 1990.

Een analyse van de praktijk van het vaststellen van gerechtskosten in civiele procedures is gepubliceerd op de website van het Hooggerechtshof.

Waar kan ik informatie vinden over de gemiddelde duur van de verschillende procedures?

De website van de rechtbanken bevat statistieken over procedures bij de gerechten van eerste en tweede aanleg sinds 1996.

Waar kan ik informatie vinden over de gemiddelde totale kosten van een specifieke soort procedure?

• De overheidsvergoeding die voor een specifieke procedure moet worden betaald, wordt vastgesteld in de Wet op de overheidsvergoedingen.

• De vergoedingen voor deurwaarders zijn geregeld in de Wet op de deurwaarders.

• Er zijn geen statistieken beschikbaar over de gemiddelde totale kosten van een specifieke procedure.

Belasting over de toegevoegde waarde

Hoe wordt deze informatie weergegeven?

Op de vergoeding van de deurwaarder wordt 20 % btw geheven.

Om de btw over de procedurekosten terug te krijgen, moet de verzoeker bevestigen dat hij niet btw-plichtig is of dat het om een andere reden niet mogelijk is btw terug te vorderen

Welke percentages zijn van toepassing?

Sinds 1 juli 2009 is in Estland een btw-tarief van 20 % van toepassing.

Rechtsbijstand

Van toepassing zijnde inkomensdrempel in civiele procedures

De aanvrager komt in aanmerking voor door de overheid gefinancierde rechtsbijstand wanneer de kosten van de juridische diensten meer dan dubbel zo hoog zijn als zijn of haar gemiddelde maandelijkse inkomen, berekend op basis van het gemiddelde maandelijkse inkomen van de laatste vier maanden vóór de indiening van de aanvraag.

Belastingen en verplichte verzekeringskosten, kosten betreffende onderhoudsverplichtingen en redelijke huisvestings- en vervoerskosten moeten van het berekende bedrag worden afgetrokken.

Andere voorwaarden in verband met het toekennen van rechtsbijstand voor benadeelde partijen

De overheid kan procesbijstand verlenen conform het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. De soorten rechtsbijstand die door de overheid worden gewaarborgd en de voorwaarden en regels voor het verkrijgen van dit type rechtsbijstand zijn neergelegd in de Wet inzake de door de overheid verleende rechtsbijstand.

De overheid kan rechtsbijstand toekennen aan natuurlijke personen die op het moment van de indiening van de aanvraag ingezetenen of onderdanen zijn van Estland of een andere lidstaat van de Europese Unie. De woonplaats van een persoon wordt vastgesteld overeenkomstig artikel 59 van Verordening (EG) nr. 44/2001 van de Raad betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken. Andere natuurlijke personen kunnen uitsluitend in aanmerking komen voor rechtsbijstand indien een internationale overeenkomst in deze mogelijkheid voorziet.

Er wordt geen door de overheid gefinancierde rechtsbijstand toegekend indien:

• de aanvrager in staat is zelf voor zijn of haar rechten op te komen;
• de aanvrager geen recht heeft op de aangevraagde rechtsbijstand;
• de aanvrager activa bezit en die zonder noemenswaardige problemen kan verkopen om de kosten van de juridische dienstverlening te dragen;
• de kosten van de juridische dienstverlening naar verwachting niet meer zullen bedragen dan tweemaal het gemiddelde maandinkomen van de aanvrager, berekend aan de hand van het gemiddelde maandinkomen van de vier maanden voorafgaand aan de indiening van de aanvraag, na aftrek van belastingen en verplichte verzekeringspremies, kosten in verband met alimentatieverplichtingen en redelijke kosten in verband met huisvesting en vervoer;
• uit de omstandigheden duidelijk blijkt dat de kans gering is dat de aanvrager zijn of haar rechten zal kunnen doen gelden;
• de aanvraag wordt ingediend met het oog op het verkrijgen van een schadevergoeding voor immateriële schade en de zaak geen dwingend openbaar belang betreft;
• het geschil betrekking heeft op de handelsactiviteiten van de aanvrager en niet van invloed is op diens niet aan die handelsactiviteiten verbonden rechten;
• de aanvraag wordt gedaan ter bescherming van een handelsmerk, een octrooi, een gebruiksmodel, een model van nijverheid, topografieën van geïntegreerde schakelingen of een andere vorm van intellectuele eigendom, met uitzondering van rechten die voortvloeien uit de Wet inzake auteursrechten;
• de aanvrager duidelijke gezamenlijke belangen heeft met een persoon die geen recht heeft op rechtsbijstand ‑ in dit geval bestaat het risico dat de rechtsbijstand wordt overgedragen aan de niet voor rechtsbijstand in aanmerking komende persoon;
• de aanvraag wordt ingediend om een recht te doen gelden dat is overgedragen aan de aanvrager en er reden is om aan te nemen dat het recht aan de aanvrager is overgedragen om door de overheid gefinancierde rechtsbijstand te verkrijgen;
• de juridische dienstverlening gedekt is door een rechtsbijstandsverzekering of een door de aanvrager aangegane verplichte verzekering;
• het voordeel dat de aanvrager mogelijk aan de zaak kan ontlenen onredelijk gering is in vergelijking met de geraamde kosten voor de overheid in verband met de rechtsbijstand.

Meer informatie over door de overheid gefinancierde rechtsbijstand vindt u op de website van de Estlandse orde van advocaten.

Andere voorwaarden in verband met het toekennen van rechtsbijstand voor benadeelde partijen

Het toekennen van rechtsbijstand voor gedaagden geschiedt onder dezelfde voorwaarden als bij benadeelde partijen

Kosteloze procedures

In de Wet op de overheidsvergoedingen zijn de omstandigheden vastgelegd waarin vrijstelling van overheidsvergoedingen mogelijk is. In een rechtszaak hoeven voor de volgende handelingen geen overheidsvergoedingen te worden betaald.

• het beoordelen van een beroep of klacht gericht op het eisen van vergoeding of een salaris, het laten nietig verklaren van de beëindiging van een arbeidsovereenkomst, het in ere hersteld worden in een functie of het veranderen van de formulering van het document dat ten grondslag ligt aan het ontslag;
• het beoordelen van een beroep tot vordering van onderhoudsgeld en, indien onderhoudsgeld voor kinderen gevorderd wordt, een aanvraag voor een versnelde betalingsbevelprocedure;
• het beoordelen van een vordering tot schadevergoeding wegens een onrechtmatige veroordeling, onrechtmatige strafrechtelijke vervolging, onrechtmatige preventieve hechtenis of een andere ongerechtvaardigde vrijheidsbeneming, en tevens het beoordelen van een vordering tot schadeloosstelling voor schade aan eigendom die veroorzaakt is door het onrechtmatig opleggen van een straf voor een overtreding;
• de eerste uitgifte van gerechtelijke documenten met betrekking tot een strafzaak;
• het voeren van een procedure om een persoon in een gesloten instelling te plaatsen;
• het beoordelen van een vordering tot teruggave van activa die in beslag zijn genomen of waarvan afstand is gedaan in verband met onrechtmatige repressie, en tot schadeloosstelling;
• het beoordelen van een zaak om het aantal pensioenjaren aan te tonen;
• het beoordelen van een bezwaar in een bestuursrechtelijke zaak;
• het beoordelen van een verzoek om vrijstelling van het betalen van het honorarium van een notaris, en het indienen van bezwaar tegen de desbetreffende uitspraak van de rechter;
• het beoordelen van een aanvraag voor rechtsbijstand en het indienen van bezwaar tegen de desbetreffende uitspraak van de rechter;
• het beoordelen van een beroep of klacht wegens schade veroorzaakt door lichamelijk letsel of een andere aandoening of door het overlijden van de hoofdkostwinner;
• het maken van een kopie van maximaal vijf bladzijden van processtukken in een bestuursrechtelijke zaak.

De volgende handelingen zijn vrijgesteld van overheidsvergoedingen:

• indiening door een minderjarige van een bezwaar tegen een uitspraak van een rechter in een zaak waarin bij wet een zelfstandig recht van beroep aan hem of haar wordt verleend;
• een zaak die wordt ingesteld door een pensioen- of steunaanvrager met betrekking tot het foutief of niet betalen van het pensioen of de steun;
• indiening door een natuurlijke persoon van een klacht tegen een beslissing van een verkiezingscommissie;
• indiening door een voogdij-instelling van een aanvraag voor ontneming van het ouderlijk gezag of het aanstellen van een voogd voor een minderjarige of van een andere aanvraag die wordt ingediend in het belang van een kind waarvoor de instelling verantwoordelijk is;
• indiening door de belastingdienst van een faillissementsaanvraag of een ander verzoekschrift ten aanzien van insolventieprocedures, en in zaken voor het vaststellen van het belastingbedrag;
• indiening door een regionale overheid van een beroep conform de regels die voortvloeien uit de Landhervormingswet voor het nakomen van de verplichtingen van een hypotheeknemer in een zaak met betrekking tot een hypotheek die ten gunste van de overheid gevestigd is;
• indiening door een deurwaarder, bij een rechter, van een aanvraag met betrekking tot het uitvoeren van een procedure op basis van het Wetboek van tenuitvoerleggingsprocedures en van een bezwaar op een uitspraak van een rechter in een tenuitvoerleggingsprocedure uit hoofde van artikel 599 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.

Wanneer wordt de in het ongelijk gestelde partij verwezen in de kosten van de in het gelijk gestelde partij?

De rechter die de zaak behandelt, bepaalt, in de rechterlijke uitspraak of de beslissing tot beëindiging van de procedure, hoe de procedurekosten over de partijen zullen worden verdeeld. Hij moet het aandeel van elke partij specificeren en, waar nodig, de procedurekosten op proportionele wijze over de partijen verdelen. Indien een hogere rechtbank een vonnis wijzigt of een nieuw vonnis velt zonder de zaak terug te verwijzen voor een nieuwe behandeling, zal die rechtbank de verdeling van de procedurekosten waar nodig op passende wijze herzien.

Een procespartij is gemachtigd om de rechtbank van eerste aanleg die de zaak behandeld heeft te verzoeken de procedurekosten in geld vast te stellen op basis van de in de rechterlijke uitspraak vervatte proportionele verdeling. Zij kan dit doen binnen een termijn van dertig dagen na de inwerkingtreding van de rechterlijke uitspraak over de verdeling van de kosten. Het verzoek dient vergezeld te gaan van een lijst van procedurekosten, waarin tevens een gedetailleerd overzicht wordt gegeven van de samenstelling van de kosten. De rechtbank kan een uiterste termijn vaststellen waarvoor de procespartij nadere gegevens over de terug te betalen procedurekosten moet verstrekken, of kan van de partij verlangen dat zij bewijsstukken ter staving van deze kosten overlegt. De rechtbank doet het verzoek tot vaststelling van de procedurekosten en de bijgaande lijst van procedurekosten en bewijsstukken onmiddellijk toekomen aan de tegenpartij.

De tegenpartij kan bezwaar aantekenen binnen de termijn die de rechtbank na de betekening van het verzoek heeft vastgesteld. De reactietermijn moet minimaal zeven dagen zijn. De verlening van rechtsbijstand leidt niet tot uitsluiting of beperking van de verplichting van de ontvanger van de rechtsbijstand om op grond van een rechterlijke uitspraak de kosten van de tegenpartij te vergoeden. De partij tegen wie een beslissing is uitgevaardigd moet de procedurekosten van die partij volledig betalen, zelfs wanneer de partij is vrijgesteld van de verplichting om gerechtskosten te betalen of rechtsbijstand geniet om deze kosten te betalen.

Wanneer een zaak is beslecht, gelast de rechtbank de verweerder een deel van de procedurekosten te betalen die betrekking hebben op de kosten waarvan de eiser is vrijgesteld of waarvoor de eiser toestemming tot betaling in termijnen heeft gekregen. Dat bedrag moet aan de staat worden betaald en is in verhouding tot het deel van de zaak dat is beslecht.

Vergoeding van deskundigen

Tenzij de rechter anders bepaalt, moeten de voor de procedure noodzakelijke deskundigenkosten conform de instructies van de rechter worden betaald door de partij die het verzoek waarop de kosten betrekking hebben, heeft ingediend. Indien beide partijen een verzoek indienen of indien de rechter een deskundige aanstelt, worden de kosten gelijkelijk verdeeld over de partijen.

Aan de deskundigen moet een vergoeding worden betaald die in overeenstemming is met de uitvoering van hun taken. Uurtarieven tussen het bij regeringsverordening vastgestelde minimum- en maximumuurloon zijn toegestaan. De vergoeding van de deskundige bedraagt tien- tot veertigmaal het wettelijke minimumuurtarief. Voor de vaststelling van het te betalen uurtarief houdt de rechter rekening met:

• de beroepskwalificaties van de deskundige;
• de moeilijkheidsgraad van de werkzaamheden;
• onvermijdelijke kosten die verbonden zijn aan het gebruik van de noodzakelijke instrumenten;
• andere omstandigheden waaronder de deskundige de opgelegde taken heeft uitgevoerd.

Ook de kosten van de voorbereiding en de opstelling van het deskundigenadvies, inclusief de noodzakelijke uitgaven voor ondersteunend personeel en voor de materialen en instrumenten die voor het onderzoek worden gebruikt, alsmede alle noodzakelijke onkosten die worden gemaakt in het kader van de gerechtelijke procedure (vooral maaltijden en logies) moeten worden vergoed.

Het bedrag dat moet worden betaald om de werkzaamheden van de deskundige en de gemaakte kosten te vergoeden, wordt vastgesteld door de rechter die de deskundige heeft ingeschakeld.

Deskundigen worden slechts op verzoek vergoed. Wanneer een deskundige zijn of haar taak heeft uitgevoerd, betaalt de rechtbank de vergoeding ongeacht of de partijen de kosten vooraf hebben betaald of de betaling van de kosten door de partijen bij rechterlijke beslissing is gevorderd.

De vergoedingen van deskundigen en de kosten in verband met de opstelling van een deskundigenadvies door een openbaar forensisch instituut maken deel uit van de procedurekosten en worden door de in het ongelijk gestelde partij betaald, net zoals in het geval van de vergoeding van de procedurekosten.

Vergoeding van vertalers en tolken

De vergoeding van tolken die aan gerechtelijke procedures deelnemen, varieert van twee- tot veertigmaal het wettelijke minimumuurloon voor normale tolkactiviteiten. Het tarief voor het vertalen van geschreven teksten wordt per bladzijde berekend en kan tot twintigmaal het minimumuurloon bedragen.

De vergoeding van de tolk of vertaler en de terug te betalen kosten worden vastgesteld door de rechter die de tolk of vertaler heeft ingeschakeld.

Bij de vaststelling van het uurtarief houdt de rechter rekening met de kwalificaties van de tolk of de vertaler, de moeilijkheidsgraad van de werkzaamheden, de onvermijdelijke kosten en eventuele andere bijzondere omstandigheden waaronder het tolkwerk of de vertaling is uitgevoerd.

Tolken en vertalers worden slechts op verzoek vergoed. De vergoeding van de tolk of vertaler en de terug te betalen kosten worden vastgesteld door de rechter die de tolk of vertaler heeft ingeschakeld.

De vergoeding van tolken en vertalers maakt deel uit van de procedurekosten en wordt door de in het ongelijk gestelde partij aan de in het gelijk gestelde partij betaald, net zoals in het geval van de vergoeding van de procedurekosten.

Regelgeving inzake vergoedingen voor beoefenaars van juridische beroepen

Solicitors (advocaten)

Vergoedingen voor solicitors hangen af van de vraag of het om een contentieuze zaak gaat  (i.e. advies en vertegenwoordiging in zaken die door een rechtbank, tribunaal of arbiter worden beslecht) of om een niet-contentieuze zaak. Voor contentieuze zaken kunnen de kosten verder worden onderverdeeld in cliënt-solicitor-kosten (kosten die de cliënt aan de solicitor moet betalen) en partij-partijkosten (kosten die de ene partij aan de andere moet betalen).

Contentieuze zaken

Voornaamste primaire wetgeving*

• Wet op de attorneys en de solicitors van 1849 (Attorneys’ and Solicitors’ Act 1849);
• Wet op de attorneys en de solicitors van 1870 (Attorneys’ and Solicitors’ Act 1870) ;
• Wet op de solicitors (Amendement) van 1994 (Solicitors’ (Amendment) Act 1994), artikel 68;
• Wet op de rechtbanken van 1924 (Courts of Justice Act 1924), artikel 94;
• Wet op de rechtbanken van 1936 (Courts of Justice Act 1936), artikel 78;
• Wet op de rechtbanken (Aanvullende bepalingen) van 1961 (Courts (Supplemental Provisions) Act 1961), appendix 8, paragraaf 8;
• Wet op de rechtbanken van 1981 (Courts Act 1981), artikel 17;
• Wet op de rechtbanken van 1991 (Courts Act 1991), artikel 14;
• Wet op de solicitors (Amendement) van 1994 (Solicitors’ (Amendment) Act 1994), artikel 68;
• Wet op de rechtbanken en de functionarissen van rechtbanken van 1995 (Courts  and Court Officers Act 1995), artikelen 27 en 46.

Voornaamste secundaire wetgeving*

• Reglement van de hogere rechtbanken, voorschrift 22, regels 4, 6 en 14, lid 3; voorschrift 27, regel 1A; voorschrift 99 en bijlage W (Order 22 rules 4, 6 and 14(3); Order 27 rule 1A, Order 99 and Appendix W, Rules of the Superior Courts);
• Reglement van de arrondissementsrechtbank, voorschrift 15, regels 14, 15 en 21 en voorschrift 66 (Order 15, rules 14, 15 and 21 and Order 66, Circuit Court Rules);
• Reglement van de districtsrechtbank, voorschriften 51 en 52 en appendix E (Orders 51 and 52 and Schedule E, District Court Rules);

Jurisprudentie

• Rechterlijke beslissingen die de betrokken wetgeving interpreteren.

Niet-contentieuze zaken

Voornaamste primaire wetgeving*

Wet op de vergoeding van solicitors van 1881 (Solicitors’ Remuneration Act 1881).

Voornaamste secundaire wetgeving*:

• Algemeen voorschrift betreffende de vergoeding van solicitors van 1884 (Solicitors’ Remuneration General Order 1884);
• Algemeen voorschrift betreffende de vergoeding van solicitors van 1960 (Solicitors’ Remuneration General Order 1960);
• Algemeen voorschrift betreffende de vergoeding van solicitors van 1964 (Solicitors’ Remuneration General Order 1964);
• Algemeen voorschrift betreffende de vergoeding van solicitors van 1970 (Solicitors’ Remuneration General Order 1970);
• Algemeen voorschrift betreffende de vergoeding van solicitors van 1972 (Solicitors’ Remuneration General Order 1972);
• Algemeen voorschrift betreffende de vergoeding van solicitors van 1978 (Solicitors’ Remuneration General Order 1978);
• Algemeen voorschrift betreffende de vergoeding van solicitors van 1982 (Solicitors’ Remuneration General Order 1982);
• Algemeen voorschrift betreffende de vergoeding van solicitors van 1984 (Solicitors’ Remuneration General Order 1984);
• Algemeen voorschrift betreffende de vergoeding van solicitors van 1986 (Solicitors’ Remuneration General Order 1986);
• Reglement voor de registratie van onroerende zaken van 1972, regels 210 en 239 (Land Registration Rules, 1972).

Jurisprudentie

• Rechterlijke beslissingen die de betrokken wetgeving interpreteren.

* De verwijzingen naar de wetgeving hebben betrekking op de desbetreffende wet, dan wel het desbetreffende voorschrift of reglement zoals gewijzigd. Wetgeving van na 1922 kan online geraadpleegd worden in het elektronische Ierse staatsblad en op de website van het Hogerhuis en het Lagerhuis van het Oireachtas.

Lawyers (advocaten)

Het begrip lawyer omvat de twee categorieën advocaten van het Ierse rechtssysteem, namelijk de solicitors en de barristers.

Barristers (advocaten)

Vergoedingen van barristers worden behandeld als uitgaven van de solicitor aan wie zij gefactureerd worden en worden derhalve ondergebracht bij de kosten van de solicitor. Zij zijn onderworpen aan de wetgeving inzake de vergoeding van solicitors en de gerechtelijke beslissingen inzake de vaststelling van vergoedingen voor het verlenen van juridisch advies: zie met name artikel 27 van de Wet op de rechtbanken en de functionarissen van rechtbanken van 1995 (Courts and Court Officers Act 1995) en Kelly v. Breen [1978] I.L.R.M. 63; State (Gallagher Shatter & Co.) v. de Valera [1991] 2 I.R. 198; in Superquinn v. Bray U.D.C. (Nr. 2) [2001] 1 I.R. 459.

Deurwaarders

De vergoedingen van sheriffs en deurwaarders voor de tenuitvoerlegging van gerechtelijke beslissingen zijn vastgesteld in de beschikking betreffende de vergoedingen en de uitgaven van sheriffs van 2005 (Sheriff's Fees and Expenses Order, 2005). Zij voorziet in een vergoeding voor het afgeven van het bevel tot uitvoering van de gerechtelijke beslissing, pondgeld, reiskosten, verwijdering en opslag/bewaring van in beslag genomen goederen of vee.

Advocates (advocaten)

Het Ierse rechtssysteem heeft geen afzonderlijke categorie lawyers die advocates worden genoemd.

Vaste kosten

Vaste kosten bij civiele procedures

Vaste kosten voor procederende partijen bij civiele procedures

Met uitzondering van de punten die worden uiteengezet in voorschrift 27, regel 1A, lid 3, en regel 9 (kosten die betaald moeten worden door een partij die een verweerschrift indient nadat de andere partij bij ontstentenis van een dergelijk verweerschrift om een rechterlijke beslissing heeft verzocht), appendix W van het reglement van de hogere rechtbanken en appendix E van het reglement van de districtsrechtbank zijn de kostenposten doorgaans discretionair. (Order 27 rule 1A(3) and rule 9 and Appendix W, Rules of the Superior Courts and Schedule E, District Court Rules).

De te betalen kosten omvatten tevens uitgaven als gerechtskosten, die zijn vastgesteld in de voorschriften voor vergoedingen van respectievelijk het hooggerechtshof, de arrondissementsrechtbank en de districtsrechtbank.

U vindt meer informatie op de webpagina over gerechtskosten.

Moment in de civiele procedure waarop vaste kosten voor procederende partijen betaald moeten worden

In het geval van voorschrift 27, regel 1A, lid 3, en regel 9 (kosten die betaald moeten worden door een partij die een verweerschrift indient nadat de andere partij bij ontstentenis van een dergelijk verweerschrift om een rechterlijke beslissing heeft verzocht) moeten de kosten betaald worden wanneer het verzoek om een rechterlijke beslissing bij ontstentenis van het betrokken verweerschrift wordt doorgehaald.

De kostenposten uit appendix W van het reglement van de hogere rechtbanken kunnen worden ingevorderd:

• wanneer de cliënt de kosten van de solicitor moet betalen: een maand na ontvangst van de rekening als de cliënt binnen die termijn geen advies heeft ingewonnen over de rekening (artikel 2 van de Wet op de attorneys en de solicitors van 1849). De cliënt beschikt in elk geval over een termijn van twaalf maanden na ontvangst van de rekening om advies in te winnen. Na het verstrijken van deze termijn van twaalf maanden of het betalen van de rekening kan de rechtbank, indien de omstandigheden van de behandelde zaak dat vereisen, de rekening voor beoordeling doorverwijzen, mits de aanvraag binnen een termijn van twaalf kalendermaanden na de betaling van de rekening bij de rechtbank wordt ingediend;
• wanneer de ene partij kosten aan de andere partij moet betalen: na afgifte van een begroting van de kosten of nadat de partijen een betalingsovereenkomst hebben gesloten.

De kostenposten uit appendix E van het reglement van de districtsrechtbank moeten betaald worden:

• wanneer een uitspraak bij verstek wordt gedaan: door de partij die verstek laat gaan bij de afgifte van de uitspraak bij verstek;
• wanneer er sprake is van andere kosten: door de partij die de kosten moet betalen na afgifte door de rechter van het bijbehorende kostenbesluit.

Vaste kosten bij strafrechtelijke procedures

Vaste kosten voor procederende partijen bij strafrechtelijke procedures

Aan strafrechtelijke procedures zijn geen vaste kosten verbonden. In strafrechtelijke procedures worden geen gerechtskosten in rekening gebracht.

(In een vereenvoudigde strafprocedure kan de districtsrechtbank kosten aan een partij opleggen met uitzondering van de directeur van het openbaar ministerie en bij strafprocedures betrokken politieagenten. De arrondissementsrechtbank en de centrale strafrechtbank (de rechtbanken die bevoegd zijn om strafbare feiten te vervolgen) kunnen naar eigen goeddunken kosten opleggen:

• in geval van vrijspraak (tegen de uitspraak kan beroep worden aangetekend bij het hof van beroep voor strafzaken);
• wanneer een tenlastelegging overbodige elementen bevat, nodeloos lang is of inhoudelijke gebreken vertoont;
• wanneer een proces wordt verdaagd wegens wijziging van de tenlastelegging; of
• wanneer over een bepaald feit uit de tenlastelegging een afzonderlijk proces wordt geopend.)

Vaste kosten bij grondwettelijke procedures

Vaste kosten voor procederende partijen bij grondwettelijke procedures

Grondwettelijke procedures vallen onder de bevoegdheid van het hof van beroep en het hooggerechtshof. Voor dergelijke procedures gelden geen bijzondere kosten en vergoedingen. De vaste kosten die worden aangerekend, zijn die uit appendix W van het reglement van de hogere rechtbanken. De gerechtskosten zijn die welke zijn vastgesteld in de voorschriften voor vergoedingen van het hooggerechtshof en het hof van beroep.

U vindt meer informatie op de webpagina over gerechtskosten.

Moment in de grondwettelijke procedure waarop vaste kosten voor procederende partijen betaald moeten worden

Gerechtskosten worden in de regel betaald wanneer het desbetreffende document wordt ingediend.

Informatie die wettelijke vertegenwoordigers vooraf moeten verstrekken

Rechten en verplichtingen van de partijen

Artikel 68 van de Wet op de solicitors (Amendement) van 1994 (Solicitors’ (Amendment) Act 1994]) bepaalt het volgende:

1. “68.—(1) Bij de voorbereidingen voor het aanbieden van juridische diensten aan een cliënt, of zo spoedig mogelijk daarna, dient de solicitor de cliënt schriftelijk in kennis te stellen van:
   1. de feitelijke kosten, of
   2. wanneer het in de gegeven omstandigheden niet mogelijk of haalbaar is om de feitelijke kosten precies aan te geven, een (zo getrouw mogelijke) raming van deze kosten, of
   3. wanneer het in de gegeven omstandigheden niet mogelijk of haalbaar is om de feitelijke kosten of een raming van deze kosten aan te geven, de basis waarop de kosten moeten worden berekend die de solicitor of zijn firma zullen aanrekenen voor het verlenen van de bedoelde juridische diensten; en indien de juridische diensten betrekking hebben op contentieuze zaken, een schriftelijke uiteenzetting van de omstandigheden waarin de cliënt kan worden verzocht de kosten aan een andere partij of partijen te betalen; en in voorkomend geval, de omstandigheden waarin de cliënt niet volledig wordt ontslagen van de aansprakelijkheid voor het betalen van de kosten die verbonden zijn aan de diensten die de solicitor aan de cliënt zal verlenen door het bedrag van de kosten dat, in voorkomend geval, in contentieuze zaken wordt verhaald op een andere partij of partijen (of enige verzekeraar van deze partij of partijen).
2. De solicitor treedt niet op namens een cliënt in verband met een contentieuze zaak (die geen verband houdt met procedures die uitsluitend tot doel hebben een schuld of een vereffende vordering terug te vorderen) op basis van het feit dat de kosten die geheel of gedeeltelijk aan de cliënt in rekening moeten worden gebracht, berekend zullen worden als een specifiek percentage of aandeel van een eventuele schadevergoeding of andere geldbedragen waarop de cliënt recht heeft of mogelijkerwijs zal hebben. Kosten die indruisen tegen deze bepaling zijn niet afdwingbaar en kunnen niet worden ingevorderd door middel van procedures tegen de cliënt.
3. De solicitor mag voor de vergoeding van de gehele of gedeeltelijke kosten van de door hem verleende diensten geen bedrag gebruiken dat afkomstig is uit een eventuele schadevergoeding of andere geldbedragen waarop de cliënt van de solicitor recht heeft in het kader van een contentieuze zaak die door de solicitor namens de cliënt wordt gevoerd.
4. Ondanks lid 3 van dit artikel kan de solicitor op om het even welk tijdstip met de cliënt overeenkomen dat deze een aanbetaling zal verrichten uit een eventuele schadevergoeding of andere geldbedragen waarop hij recht heeft of mogelijkerwijs recht zal hebben in het kader van een contentieuze zaak die door de solicitor of diens firma namens de cliënt wordt gevoerd.
5. Een overeenkomst krachtens lid 4 van dit artikel kan niet tegen de cliënt of de solicitor ten uitvoer worden gelegd tenzij het een geschreven overeenkomst betreft waarin een (zo getrouw mogelijke) raming is vervat van de kosten die volgens de solicitor redelijkerwijs zullen kunnen worden verhaald op de andere partij of partijen (of de verzekeraars van deze partij of partijen) met betrekking tot de kosten van de solicitor in het geval dat de cliënt recht heeft op schadevergoeding of andere geldbedragen in het kader van een contentieuze zaak.
6. Onverminderd enige andere wetsbepaling in die zin dient de solicitor zo spoedig mogelijk na de afronding van de contentieuze zaak die door hem namens de cliënt is gevoerd aan de cliënt een rekening over te leggen met vermelding van:
   1. een overzicht van de juridische diensten die hij aan de cliënt heeft verleend in verband met de contentieuze zaak,
   2. het totaalbedrag van de schadevergoeding of andere geldbedragen die de cliënt heeft ontvangen in het kader van de contentieuze zaak,
   3. opsomming van de gehele of gedeeltelijke kosten die de solicitor namens de cliënt heeft verhaald op de andere partij of partijen (of de verzekeraars van deze partij of partijen),
   4. de afzonderlijke bedragen die betrekking hebben op vergoedingen, onkosten en uitgaven die ontstaan zijn uit of verbonden zijn aan de verlening van de bedoelde juridische diensten.
7. Niets in dit artikel mag verhinderen dat een persoon een bij wet vastgesteld recht uitoefent dat de solicitor ertoe verplicht een rekening ter beoordeling over te leggen, ongeacht of de kosten door één partij aan de andere of door de cliënt aan de solicitor moeten worden betaald, en niets in dit artikel mag de rechten van personen of de Society aan banden leggen krachtens artikel 9 van deze wet.
8. Wanneer de solicitor aan de cliënt een rekening overlegt met de kosten van de verleende juridische diensten en de cliënt het gefactureerde bedrag (of een deel ervan) betwist, moet de solicitor:
   1. passende stappen nemen om het probleem in overleg met de cliënt op te lossen, en
   2. de cliënt schriftelijk in kennis stellen van:

i)  het recht van de cliënt om de solicitor te verzoeken de rekening of een deel ervan ter beoordeling over te leggen aan het afwikkelingsbureau voor de gerechtskosten (Officie of the Taxing Master) van het Hof van beroep wanneer de kosten door de cliënt aan de solicitor moeten worden betaald, en

ii) het recht van de cliënt om krachtens artikel 9 van deze wet een klacht in te dienen bij de Society waarin hij uiteenzet dat hij het aangerekende bedrag buitensporig acht.

1. In dit artikel omvat het begrip kosten alle vergoedingen, onkosten en uitgaven.
2. De bepalingen van dit artikel laten de bepalingen van de Wet op de attorneys en de solicitors (Ierland) van 1849 (Attorneys and Solicitors (Ireland) Act, 1849) en de Wet op de attorneys en de solicitors van 1870 (Attorneys and Solicitors Act, 1870) onverlet.

Artikel 12, lid 6, van de gedragscode van de algemene raad van de orde van advocaten van Ierland (General Council of the Bar of Ireland) bepaalt het volgende:

“12.6 Bij de voorbereidingen voor het aanbieden van juridische diensten aan een cliënt, of zo spoedig mogelijk daarna, dient de barrister op verzoek van de solicitor of de cliënt in geval van toegang krachtens de regeling voor directe professionele toegang (Direct Professional Access Scheme) de cliënt schriftelijk in kennis te stellen van:

1. 1. de feitelijke kosten, of
   2. wanneer het in de gegeven omstandigheden niet mogelijk of haalbaar is om de feitelijke kosten precies aan te geven, een (zo getrouw mogelijke) raming van deze kosten, of
   3. wanneer het in de gegeven omstandigheden niet mogelijk of haalbaar is om de feitelijke kosten of een raming van deze kosten aan te geven, de basis waarop de kosten moeten worden berekend.

De barrister kan deze informatie naar eigen goeddunken vorm geven.

Kosten – rechtsgrondslag

Waar kan ik informatie vinden over procedurekosten in Ierland?

U vindt deze informatie op de website van het Office of the Taxing Master (afwikkelingsbureau voor de gerechtskosten), samen met de desbetreffende literatuur, die kan worden gedownload.

In welke talen kan ik informatie verkrijgen over procedurekosten in Ierland?

De informatie over de procedurekosten in Ierland is beschikbaar in het Engels.

Waar kan ik informatie vinden over bemiddeling/mediation?

• Artikel 7, lid 1, van de Wet tot hervorming van de scheiding van tafel en bed en het familierecht van 1989 (Judicial Separation and Family Law Reform Act, 1989) bepaalt dat de rechter, wanneer om een vonnis van scheiding van tafel en bed wordt verzocht, de mogelijkheid moet overwegen om de betrokken echtgenoten tot mediation te bewegen en de procedure derhalve te allen tijde kan verdagen teneinde de echtgenoten in de gelegenheid te stellen, indien zij dat wensen, met of zonder hulp van een derde een bemiddelingsproces op gang te brengen. Artikel 7, lid 3, biedt de rechter de mogelijkheid om de procedure te verdagen en de echtgenoten zodoende de kans te geven om, indien zij dat wensen, in de mate van het mogelijke een overeenkomst over de voorwaarden van de scheiding van tafel en bed te bereiken met of zonder hulp van een derde.
• Artikel 8, leden 1 en 2, van de Wet op het familierecht (Echtscheiding) van 1996 (Family Law (Divorce) Act 1996) bevat soortgelijke bepalingen met betrekking tot de echtscheidingsprocedure.
• Artikelen 15 en 16 van de Wet op de wettelijke aansprakelijkheid en de rechtbanken van 2004 (Civil Liability and Courts Act 2004) voorziet in een bemiddelingsprocedure voor zaken waarin sprake is van persoonlijk letsel.
• Krachtens voorschrift 63A, regel 6, lid 1, xiii) en voorschrift 63B, regel 6, lid 1, xiii) kunnen rechters van respectievelijk de handelsrechtbank en de mededingingsafdeling van het hof van beroep op verzoek van een van de partijen of op eigen initiatief de procedure of een onderdeel ervan verdagen met ten hoogste achtentwintig dagen wanneer zij het wenselijk achten de partijen tijd te geven om te overwegen of de procedure of een van de onderdelen ervan in aanmerking komt voor mediation of arbitrage. Indien de partijen een bemiddelingsproces op gang wensen te brengen, kunnen de rechters de termijn voor naleving door de partijen uitbreiden krachtens een bepaling uit dit reglement of een rechterlijk bevel.

U vindt meer informatie over bemiddeling/mediation op de website van de Family Support Agency.

Waar kan ik aanvullende informatie vinden over procedurekosten?

Er is een website met informatie over procedurekosten beschikbaar.

Waar kan ik informatie vinden over de gemiddelde duur van de verschillende procedures?

U vindt nadere informatie in de jaarverslagen van de Dienst voor het beheer van de rechtbanken. (Courts Service).

Belasting over de toegevoegde waarde

Hoe wordt deze informatie weergegeven? Welke percentages zijn van toepassing?

Zie de website van de Ierse belastingdienst .

Rechtsbijstand

Van toepassing zijnde inkomensdrempel bij civiele procedures

In civiele procedures bedraagt de van toepassing zijnde inkomensdrempel 18 000 EUR na aftrek van vaste onderhoudsverplichtingen, huisvestingskosten, belastingen en socialezekerheidsbijdragen.

U vindt meer informatie op de website van het ministerie van Justitie, Gelijkheid en Rechtshervorming (Department of Justice, Equality and Law Reform) en de website van de Legal Aid Board (Raad voor rechtsbijstand).

Van toepassing zijnde inkomensdrempel bij strafprocedures voor gedaagden

Krachtens de Criminal Legal Aid Scheme (regeling voor rechtsbijstand in strafprocedures), die onder de bevoegdheid van het ministerie van Justitie, Gelijkheid en Rechtshervorming valt, wordt in bepaalde omstandigheden gratis rechtsbijstand verleend voor de verdediging van personen die in de strafprocedure over onvoldoende middelen beschikken. Hiervoor geldt geen vaste inkomensdrempel. De gedaagde partij heeft het recht om door de rechtbank waarbij de zaak aanhangig is te worden ingelicht over het recht op rechtsbijstand. Toekenning van rechtsbijstand geeft de begunstigde recht op de diensten van een solicitor en, in bepaalde omstandigheden, van twee raadgevers bij de voorbereiding en de tenuitvoerlegging van de verdediging of het beroep. Binnen het rechtssysteem zijn de rechtbanken verantwoordelijk voor de toekenning van rechtsbijstand. Een verzoek om kosteloze rechtsbijstand kan bij de rechtbank worden ingediend door a) de aanvrager, b) de wettelijke vertegenwoordiger van de aanvrager of c) per brief aan de griffier.

De aanvrager dient de rechtbank ervan te overtuigen dat hij over onvoldoende middelen beschikt om zelf de rechtsbijstand te bekostigen. De criteria voor toekenning van rechtsbijstand worden door de rechtbanken naar eigen goeddunken vastgesteld en zijn niet onderworpen aan algemene financiële voorwaarden om voor rechtsbijstand in aanmerking te komen. De rechtbank moet tevens overtuigd worden van het feit dat het vanwege de ”ernst van de tenlastelegging” of de aanwezigheid van ”buitengewone omstandigheden” in het belang van een behoorlijke rechtspleging is om de aanvrager kosteloze rechtsbijstand toe te kennen. Wanneer de gedaagde beschuldigd wordt van moord of wanneer bij het hooggerechtshof beroep wordt aangetekend tegen een beslissing van het hof van beroep voor strafzaken, volstaat het dat de aanvrager aantoont over onvoldoende middelen te beschikken om voor kosteloze rechtsbijstand in aanmerking te komen.

De rechter kan aanvragers van kosteloze rechtsbijstand verzoeken een inkomensformulier in te vullen. Het opzettelijk invullen van valse gegevens of het verhullen van materiële feiten om in aanmerking te komen voor kosteloze rechtsbijstand is strafbaar en kan de aanvrager een boete, gevangenisstraf of beide kosten.

Van toepassing zijnde inkomensdrempel bij strafprocedures voor slachtoffers

In bepaalde gevallen geldt geen vaste inkomensdrempel voor slachtoffers van seksueel geweld die rechtsbijstand aanvragen aan de Raad voor rechtsbijstand bij strafprocedures waar de verdediging de seksuele voorgeschiedenis van het slachtoffer aan de orde moet stellen.

Andere voorwaarden in verband met het toekennen van rechtsbijstand voor slachtoffers

Er wordt automatisch rechtsbijstand verleend aan slachtoffers in bepaalde gevallen van seksueel geweld. Andere slachtoffers moeten aan dezelfde eisen voldoen als de rest van de bevolking.

Andere voorwaarden in verband met het toekennen van rechtsbijstand voor gedaagden

Er gelden geen andere voorwaarden en geen specifieke regelingen voor minderjarigen.

Kosteloze procedures

In sommige omstandigheden, met name in bepaalde zaken die onder het familierecht vallen of betrekking hebben op minderjarigen, kunnen partijen worden vrijgesteld van de betaling van de gerechtskosten. U vindt meer informatie over de omstandigheden waarin geen gerechtskosten hoeven te worden betaald in de desbetreffende voorschriften op de website van de Dienst voor het beheer van de rechtbanken (Courts Service).

Zie de pagina over vergoedingen en vrijstellingen op de website van de Dienst voor het beheer van de rechtbanken.

Wanneer wordt de in het ongelijk gestelde partij verwezen in de kosten van de in het gelijk gestelde partij?

De rechtbanken kunnen de kosten naar eigen goeddunken verdelen. De verdeling dient evenwel in overeenstemming te zijn met bepaalde welomlijnde voorschriften en beginselen uit de jurisprudentie. De hoofdregel luidt dat de verdeling van de kosten in lijn moet zijn met de uitkomst van de procedure. Dit betekent dat de in het ongelijk gestelde partij de kosten van de in het gelijk gestelde partij moet dragen. Op deze regel bestaan uitzonderingen die geval per geval bepaald moeten worden. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk dat de in het gelijk gestelde partij niet alle kosten krijgt terugbetaald indien de rechter van oordeel is dat zij de procedure heeft vertraagd of zonder enige reden heeft verlengd of wanneer zij niet in alle opzichten in het gelijk is gesteld. In bepaalde constitutionele procedures en zaken van openbaar belang kan de in het ongelijk gestelde partij de kosten geheel of gedeeltelijk terugbetaald krijgen.

Vergoeding van deskundigen

Wanneer kosteloze bijstand wordt verleend, stelt de Raad voor rechtsbijstand een lijst van vergoedingen vast voor verschillende categorieën deskundigen. Hij mag bovendien een bijzondere vergoeding aanrekenen indien vanwege de bijzondere kenmerken van de zaak een beroep moet worden gedaan op een specifieke, gespecialiseerde deskundige. In dergelijke gevallen wordt in onderling overleg met de deskundige een vergoeding vastgesteld. Daarbij wordt rekening gehouden met de aard van de uitgevoerde werkzaamheden, het vereiste niveau van deskundigheid en het bedrag dat met de zaak gemoeid is voor de partij die rechtsbijstand geniet.

Bij strafprocedures waarin een certificaat inzake rechtsbijstand is afgegeven, is de regeling voor rechtsbijstand in strafzaken bij uitbreiding van toepassing op alle relevante en redelijke kosten die aan de verdediging verbonden zijn, inclusief de vergoedingen van deskundigen.

Vergoeding van vertalers en tolken

Bij civiele procedures worden de vergoedingen van vertalers en tolken doorgaans in eerste instantie in onderling overleg tussen de vertalers/tolken en de betrokken partij vastgesteld. Wanneer de kosten van de partij echter bij rechterlijke beslissing voor rekening van een andere partij komen, kan de vergoeding van de vertaler/tolk ter beoordeling worden overgelegd aan de beoordelaar van de gerechtskosten bij het afwikkelingsbureau van de gerechtskosten (de taxing master).

Bij civiele procedures waarin rechtsbijstand is toegekend, houdt de Raad voor rechtsbijstand een openbare inschrijving en maakt zij een keuze uit de inschrijvers.

Bij strafprocedures waarin een certificaat inzake rechtsbijstand is afgegeven, is de regeling voor rechtsbijstand in strafzaken bij uitbreiding van toepassing op alle relevante en redelijke kosten die aan de verdediging verbonden zijn, inclusief de vergoedingen van vertalers en tolken.

Bestanden

Iers verslag over de studie inzake kostentransparantie(400 Kb)

Let op: de oorspronkelijke versie van deze pagina () is onlangs gewijzigd. Aan de vertaling in het Nederlands wordt momenteel gewerkt.

Procedurekosten - Griekenland

Op deze pagina vindt u informatie over procedurekosten in Griekenland.

Regelgeving inzake vergoedingen voor beoefenaars van juridische beroepen

Advocaten

Het honorarium van advocaten is in het algemeen vastgesteld in de artikelen 91 t/m 180 van wetgevingsbesluit nr. 3026/1954, als gewijzigd bij wet nr. 3919/2011. Dienovereenkomstig mogen advocaten nu samen met hun cliënten schriftelijk een honorarium vastleggen zonder wettelijk vastgesteld minimum- of maximumbedrag.

Indien een schriftelijke overeenkomst ontbreekt, bepaalt een bij wet vastgesteld honorariumsysteem (voor het in rechte verschijnen en op basis van het bedrag dat in het geding is) de procedurekosten, de honoraria van advocaten voor rechtsbijstand enz.

Juristen – Procureurs – Rechtskundig adviseurs

Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen deze beroepsbeoefenaars en advocaten.

Gerechtsdeurwaarders

De honoraria van gerechtsdeurwaarders zijn specifiek vastgesteld. Afhankelijk van de complexiteit van de opdracht kunnen deze bij overeenkomst evenwel worden verhoogd. Krachtens artikel 50 van wet nr. 2318/1995 zijn de honoraria van gerechtsdeurwaarders vastgesteld in een gezamenlijk besluit van de minister van Financiën en de minister van Justitie. Momenteel is besluit nr. 2/54638/2008 (B 1716 als gewijzigd bij B 1916) van kracht.

Notarissen

De honoraria van notarissen zijn specifiek vastgesteld in artikel 40 van wet nr. 2830/2000.

Vaste kosten

Vaste kosten bij civielrechtelijke procedures

Vaste kosten voor procederende partijen bij civielrechtelijke procedures

Bij familierechtelijke zaken zijn op het honorarium van advocaten de hierboven beschreven regels van toepassing.

Voor geschillen die in een geldwaarde kunnen worden uitgedrukt (bv. handelsgeschillen), zijn op het honorarium van advocaten de hierboven beschreven regels van toepassing.

Voor het opstellen van particuliere of openbare documenten, wordt het honorarium van advocaten overeengekomen zoals hierboven beschreven.

Fase van de civielrechtelijke procedure waarin de vaste kosten moeten worden betaald

Advocaten spreken met hun cliënten af wanneer het honorarium wordt betaald. Dit gebeurt doorgaans in termijnen naarmate een procedure vordert.

Vaste kosten bij strafrechtelijke procedures

Vaste kosten voor procederende partijen bij strafrechtelijke procedures

Op de honoraria van juridische beroepsbeoefenaren zijn de hierboven beschreven regels van toepassing.

Fase van de strafrechtelijke procedure waarin de vaste kosten moeten worden betaald

Op de honoraria van juridische beroepsbeoefenaren zijn de hierboven beschreven regels van toepassing.

Vaste kosten bij grondwettelijke procedures

Vaste kosten voor procederende partijen bij grondwettelijke procedures

Op de honoraria van juridische beroepsbeoefenaren zijn ook bij administratieve geschillen de hierboven beschreven regels van toepassing.

Fase van de grondwettelijke procedure waarin de vaste kosten moeten worden betaald

Op de honoraria van juridische beroepsbeoefenaren zijn hier dezelfde regels van toepassing als bij civielrechtelijke procedures.

Informatie die wettelijke vertegenwoordigers vooraf moeten verstrekken

Rechten en verplichtingen van de partijen

De gedragscode voor advocaten bevat specifieke verplichtingen met betrekking tot de wijze waarop advocaten de belangen van hun cliënt dienen te behartigen. Elke schending van deze verplichtingen is een disciplinaire overtreding. De hoogte van het honorarium wordt niet expliciet in de gedragscode genoemd.

Kosten – Rechtsgrondslag

Waar kan ik informatie vinden over procedurekosten in Griekenland?

Informatie over de honoraria van advocaten is te vinden in het reglement voor advocaten of kan worden verkregen bij de orden van advocaten.

Informatie over de honoraria van notarissen kan worden verkregen bij de afdeling voor notariële diensten (Τμήμα Συμβολαιογράφων) van het ministerie van Justitie of bij de (publiekrechtelijke) verenigingen van notarissen (Συμβολαιογραφικοί Σύλλογοι).

In welke talen kan ik informatie verkrijgen over procedurekosten in Griekenland?

Deze informatie is alleen beschikbaar in het Grieks.

Waar kan ik informatie vinden over bemiddeling/mediation?

Zie specifieke informatie over bemiddeling/mediation in Griekenland.

Waar kan ik aanvullende informatie vinden over procedurekosten?

Websites met informatie over procedurekosten

Er zijn geen websites met dergelijke informatie beschikbaar.

Waar kan ik informatie vinden over de gemiddelde duur van een procedure?

Hierover is geen informatie beschikbaar voor Griekenland.

Waar kan ik informatie vinden over de gemiddelde totale kosten van een specifieke procedure?

Hierover is geen informatie beschikbaar voor Griekenland.

Belasting over de toegevoegde waarde

Hoe wordt deze informatie verstrekt?

Over de honoraria van advocaten wordt btw geheven. Relevante informatie kan worden verkregen bij de belastingdienst (Τμήμα Φορολογίας) van het ministerie van Financiën en bij de orden van advocaten.

Wat zijn de geldende btw-tarieven?

23%.

Rechtsbijstand

Toepasselijke inkomensgrens voor rechtsbijstand bij civielrechtelijke procedures

Krachtens artikel 194 van het wetboek van burgerlijke rechtsvordering kan rechtsbijstand worden verleend aan personen die aantonen dat zij de proceskosten niet kunnen betalen zonder dat hun levensonderhoud of dat van hun gezin daardoor in het gedrang komt.

Rechtsbijstand kan ook worden verleend aan buitenlandse onderdanen, onder voorbehoud van wederkerigheid, en aan staatlozen.

Krachtens wet nr. 3226/2004 wordt in civielrechtelijke procedures rechtsbijstand verleend aan burgers met een laag inkomen (indien hun jaarlijks gezinsinkomen niet meer bedraagt dan 2/3 van het minimale jaarinkomen zoals vastgesteld in de nationale algemene collectieve arbeidsovereenkomst).

Rechtsbijstand dekt onder meer de procedurekosten en de kosten van notarissen, gerechtsdeurwaarders en advocaten (artikel 199 van het wetboek van burgerlijke rechtsvordering).

Toepasselijke inkomensgrens voor rechtsbijstand aan gedaagden bij strafrechtelijke procedures

Krachtens artikel 340 van het wetboek van strafvordering krijgt een gedaagde zonder raadsman een advocaat toegewezen uit de desbetreffende lijst van de plaatselijke orde van advocaten.

Krachtens wet nr. 3226/2004 wordt in strafrechtelijke procedures rechtsbijstand verleend aan burgers met een laag inkomen, zoals hierboven beschreven.

Toepasselijke inkomensgrens voor rechtsbijstand aan slachtoffers bij strafrechtelijke procedures

Richtlijn 2004/80/EG van de Raad van 29 april 2004 betreffende de schadeloosstelling van slachtoffers van misdrijven is in Grieks recht omgezet bij wet nr. 3811/2009.

Andere voorwaarden voor het verlenen van rechtsbijstand aan slachtoffers

De vergoeding voor advocaten, notarissen en gerechtsdeurwaarders die rechtsbijstanddiensten verlenen, wordt bij ministerieel besluit vastgesteld (artikel 14 van wet nr. 3226/2004).

Rechtsbijstand in strafrechtelijke procedures omvat onder meer de toewijzing van een advocaat.

Rechtsbijstand in civielrechtelijke procedures omvat onder meer een volledige of gedeeltelijke vrijstelling van de betaling van proceskosten.

Andere voorwaarden voor het verlenen van rechtsbijstand aan gedaagden

Geen

Kosteloze rechtszaken

Geen

Wanneer wordt de in het ongelijk gestelde partij verwezen in de kosten van de in het gelijk gestelde partij?

Zodra de rechtbank een uitspraak heeft gedaan, is de in het ongelijk gestelde partij de in het gelijk gestelde partij in de regel de procedurekosten verschuldigd die door laatstgenoemde zijn gemaakt, afhankelijk van de omvang van de overwinning of het verlies van elke partij. De rechtbank moet dit onderdeel van de uitspraak tevens afdwingbaar maken. De kosten worden berekend volgens bovengenoemde regels, met bijzondere inachtneming van de regelgeving inzake vergoedingen voor beoefenaren van juridische beroepen en de mogelijke vaste kosten van procederende partijen in civielrechtelijke procedures. Het berekende bedrag ligt doorgaans lager dan de werkelijke kosten.

Vergoeding van deskundigen

Deskundigen bepalen zelf welke vergoeding ze in rekening brengen. Dit bedrag wordt desgevraagd opgenomen in de proceskosten waarin de verliezende partij wordt verwezen.

Vergoeding van vertalers en tolken

Vertalers en tolken bepalen zelf welke vergoeding ze in rekening brengen. Dit bedrag wordt desgevraagd opgenomen in de proceskosten waarin de verliezende partij wordt verwezen.

Gerelateerde links

Orde van advocaten van Athene

Orde van advocaten van Piraeus

Vereniging van notarissen van Thessaloniki

Griekse vereniging van notarissen

Orde van advocaten van Thessaloniki

Gerelateerde documenten

Landenverslag van Griekenland over het onderzoek naar de transparantie van kosten.(849 Kb)

Let op: de oorspronkelijke versie van deze pagina () is onlangs gewijzigd. Aan de vertaling in het Nederlands wordt momenteel gewerkt.

Procedurekosten - Spanje

Op deze pagina wordt informatie gegeven over de kosten van procedures in Spanje. Voor een grondiger analyse van de proceskosten, zie:

FAMILIERECHT - ECHTSCHEIDING

FAMILIERECHT - VOOGDIJ OVER DE KINDEREN

FAMILIERECHT - ALIMENTATIE

HANDELSRECHT - CONTRACTEN

HANDELSRECHT - VERANTWOORDELIJKHEID

Regelgeving inzake vergoedingen voor beoefenaars van juridische beroepen

Advocaten

In Spanje bestaat er slechts één categorie advocaten (abogado), die na inschrijving op het tableau van de orde van advocaten in alle soorten processen en voor alle soorten rechtbanken kunnen optreden.

De advocaten stellen hun honoraria vast in overeenstemming met door elk beroepscollege gepubliceerde richtsnoeren. Deze richtsnoeren zijn gebaseerd op een aantal algemene criteria voor het opstellen van declaraties, zoals de complexiteit van de zaak en evenredigheid, en worden door alle advocaten gevolgd bij het afgeven van hun declaraties.

In de richtsnoeren wordt altijd een onderscheid gemaakt tussen de rechtsgebieden waarop de procedure betrekking heeft.

Vaste kosten

Vaste kosten in civiele procedures

Vaste kosten voor rechtzoekenden in civiele procedures

In artikel 241, lid 1, punt 1, van het Spaanse Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Ley de Enjuiciamiento Civil) worden de honoraria van advocaten die verplicht moeten optreden uitdrukkelijk genoemd. Deze kosten moeten worden meegerekend bij de vaststelling van de proceskosten.

Het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering bepaalt dat advocaten hun honoraria moeten vaststellen volgens de regelgeving van hun beroepsstatuut.

Fase van de civiele procedure waarin vaste kosten moeten worden betaald:

De cliënt is altijd verplicht om het honorarium van zijn of haar advocaat te betalen. De globale hoogte hiervan is vanaf het begin bij de cliënt bekend, maar pas na afloop van de procedure is het precieze bedrag van de declaratie bekend. De advocaat kan een vordering bij de cliënt indienen, onder meer door middel van bevoorrechte procedures als het aanvragen van een voorschot (provisión de fondos, zolang het proces duurt) of het overleggen van een beëdigde declaratie (jura de cuentas, na afloop van het proces).

In de praktijk betaalt de cliënt meestal een bedrag aan het begin en wordt vervolgens afgewacht of een partij veroordeeld wordt tot betaling van de proceskosten. Wanneer de andere partij de proceskosten moet betalen, dienen de advocaat en de procureur hun declaraties in bij de rechtbank, waarna deze declaraties, nadat ze zijn goedgekeurd, door de andere partij worden betaald.

Sinds de inwerkingtreding van Wet 10/2012 moet een gerechtelijke vergoeding worden betaald.

Wat is een gerechtelijke vergoeding?

Een gerechtelijke vergoeding is een nationale vergoeding die in bepaalde gevallen door gebruikers, zij het natuurlijke personen of rechtspersonen, moet worden betaald als zij een rechtszaak aanspannen en gebruikmaken van de overheidsdienst van de rechtsspraak. Het ministerie van Financiën en Overheidsdienst is wettelijk verantwoordelijk voor het beheer van deze vergoeding. De verplichting om deze vergoeding te betalen is op 1 april 2003 ingevoerd en is momenteel geregeld bij Wet 10/2012 van 20 november 2012, als gewijzigd bij Koninklijk Besluit 3/2013 van 22 februari 2013 houdende regeling van bepaalde vergoedingen met betrekking tot de rechtsbedeling en het Nationaal Instituut voor toxicologie en forensische wetenschappen.

Gevallen waarin betaling van deze vergoeding verplicht is (belastbaar feit)

Volgens artikel 1 van Wet 10/2012 is de vergoeding voor de uitoefening van de rechterlijke macht in civiele, administratiefrechtelijke (contencioso-administrativo) en arbeidszaken een nationale vergoeding die in geheel Spanje op uniforme wijze moet worden geheven in de situaties waarin genoemde wet voorziet, onverminderd de vergoedingen en andere belastingen die door de autonome gemeenschappen bij de uitoefening van hun respectieve financiële bevoegdheden worden geheven. Deze mogen niet over hetzelfde belastbare feit worden geheven.

Volgens artikel 2 is het belastbare feit dat verplichting tot betaling van de vergoeding doet ontstaan, de uitoefening van de rechterlijke macht op basis van de volgende procedurele stappen:

• Het instellen van een vordering in een willekeurig soort declaratoire procedure en procedures voor de uitvoering van buitengerechtelijk uitvoerbare akten in civiele zaken, het inbrengen van een tegeneis en het eerste verzoek om een betalingsbevel of een Europees betalingsbevel.
• De aanvraag van een gedwongen insolventie en nevenvorderingen in faillissementsprocedures.
• Het inleiden van een gerechtelijke procedure in administratiefrechtelijke rechtszaken.
• Het aantekenen van buitengewoon beroep wegens procedurefouten in civiele procedures.
• Het instellen van beroepen (apelación of casación) in civiele en administratiefrechtelijke rechtszaken.
• Het instellen van beroepen (suplicación of casación) in arbeidszaken.
• Verzet tegen de uitvoering van juridische instrumenten.

Wie moet de gerechtelijke vergoeding betalen?

Artikel 3 bepaalt dat eenieder die de aanzet geeft tot de uitoefening van de rechterlijke macht met het belastbare feit tot gevolg, verplicht is de vergoeding te betalen.

Voor het doel van bovenstaande alinea wordt aangenomen dat zich één enkel belastbaar feit heeft voorgedaan wanneer het document dat de procedurele stap instelt die het belastbare feit uitmaakt, meerdere rechtshandelingen bestrijkt die niet uit hetzelfde instrument voortkomen. In dit geval wordt het bedrag van de vergoeding berekend door de bedragen voor elk van de gecombineerde rechtshandelingen bij elkaar op te tellen.

De vergoeding kan worden betaald door de procureur (procurador) of advocaat (abogado) in naam en voor rekening van de betalingsplichtige, in het bijzonder indien laatstgenoemde geen ingezetene van Spanje is. Een niet-ingezetene hoeft geen fiscaal identificatienummer met het oog op zelfbeoordeling te verkrijgen. Noch de procureur noch de advocaat is verantwoordelijk voor de betaling van deze vergoeding.

Vrijstellingen:

• Vrijstellingen voor categorieën rechtshandelingen:
  • Het instellen van een vordering en het inleiden van daaropvolgende beroepen in zaken die betrekking hebben op capaciteit, afstamming, huwelijk en minderjarigen als genoemd in titel I van boek IV van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. De vergoeding moet echter wel worden betaald voor de procedures die worden genoemd in hoofdstuk IV van de bovengenoemde titel en het bovengenoemde boek van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering en niet zijn ingeleid met algemene instemming of door een van de partijen met instemming van de andere partij, zelfs wanneer het gaat om minderjarigen (tenzij de maatregelen waarom wordt verzocht uitsluitend minderjarigen betreffen).
  • Het instellen van een vordering en het inleiden van daaropvolgende beroepen in procedures die speciaal zijn opgezet om grondrechten en burgerlijke vrijheden te beschermen, alsmede beroepen tegen het handelen van de verkiezingsadministratie.
  • De aanvraag van vrijwillige insolventie door de schuldenaar.
  • Het inleiden van een administratiefrechtelijke procedure door ambtenaren ter verdediging van hun wettelijke rechten.
  • Het indienen van het eerste verzoek om een betalingsbevel en het verzoek om een declaratoir vonnis om het betrokken bedrag te vorderen indien dit niet hoger is dan 2 000 EUR. Deze vrijstelling is niet van toepassing wanneer de vordering in deze procedures is gebaseerd op een document dat de vorm heeft van een buitengerechtelijk uitvoerbare akte overeenkomstig artikel 517 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Wet 1/2000 van 7 januari 2000).
  • Het inleiden van een administratiefrechtelijke procedure waarin wordt opgekomen tegen een verzuim van de administratie om te reageren of actie te ondernemen.
  • Het instellen van een vordering tot uitvoering van uitspraken door de consumentenarbitrageraden.
  • Rechtsvorderingen die, mits een rechtbank van koophandel daarvoor toestemming geeft, worden ingesteld door de curatoren in het belang van het actief van het faillissement.
  • Procedures voor de juridische splitsing van boedels, behalve in gevallen waarin bezwaar is aangetekend of er een geschil is over de insluiting of uitsluiting van vermogensbestanddelen. De vergoeding is verschuldigd voor de behandeling en voor het bedrag dat wordt betwist of dat voortvloeit uit een aanvechting van de verdeling van het actief door een tegenpartij. Indien beide partijen bezwaar aantekenen, wordt elke partij belast voor haar respectieve bedrag.

• Vrijstellingen voor categorieën personen:
  • Personen die recht hebben op kosteloze rechtsbijstand en kunnen aantonen dat zij aan de wettelijke eisen voldoen.
  • Het Openbaar Ministerie.
  • De centrale overheid en de overheid van de autonome gemeenschappen, de lokale autoriteiten en alle onder hun gezag staande openbare lichamen.
  • Het Spaanse parlement en de wetgevende vergaderingen van de autonome gemeenschappen.

Tot slot, wat betreft het arbeidsrecht, hebben werkenden, of zij nu werknemer of zelfstandige zijn, recht op een vrijstelling van 60 % van het bedrag van de vergoeding die verschuldigd is voor het instellen van beroepen. In administratiefrechtelijke zaken hebben overheidsfunctionarissen die handelen ter verdediging van hun wettelijke rechten, recht op een vrijstelling van 60 % van het bedrag van de vergoeding die verschuldigd is voor het instellen van beroepen.

Vaste kosten in strafprocessen

Vaste kosten voor procederende partijen in strafprocessen

Dit wordt geregeld door het Spaanse Wetboek van Strafvordering.

Iedereen die een strafbaar feit ten laste wordt gelegd of is aangehouden, tegen wie enige andere preventieve maatregel is genomen of die zal worden berecht, kan, vanaf het moment dat hij of zij hiervan in kennis is gesteld, tijdens de gehele procedure, ongeacht de aard van de procedure, het recht op verdediging uitoefenen en moet van dit recht in kennis worden gesteld.

Om dit recht te kunnen uitoefenen moeten de betrokken partijen worden vertegenwoordigd door een procureur (procurador) en worden verdedigd door een advocaat (abogado), die ambtshalve worden aangewezen wanneer de betrokken partijen dit niet zelf hebben gedaan of hierom hebben verzocht, en in elk geval wanneer de partijen zelf niet over de handelingsbekwaamheid beschikken om dit te doen.

Alle partijen in een rechtszaak zijn verplicht, indien zij geen recht op gratis rechtsbijstand hebben, tot betaling van het honorarium van de procureur die hen vertegenwoordigt, het honorarium van de advocaat die hen verdedigt, de honoraria van deskundigen die op hun verzoek voor de rechtbank getuigen en de schadeloosstelling van getuigen die, als deskundige of getuige, een getuigenverklaring hebben afgelegd en een vordering hebben ingesteld die door de rechter of de rechtbank is toegewezen.

Tijdens noch na de rechtszaak is een partij verplicht om de overige proceskosten te betalen, tenzij ze wordt veroordeeld in deze kosten.

De procureur die is benoemd door een partij in een rechtszaak en deze benoeming heeft aanvaard, is verplicht de honoraria te betalen van de advocaten waarvan de cliënt gebruikmaakt voor zijn of haar verdediging.

Een partij waarvan het recht op gratis rechtsbijstand is erkend, kan gebruikmaken van een advocaat en een procureur naar keuze. In dat geval is deze partij echter verplicht om de honoraria van de advocaat en de procureur te betalen, zoals is bepaald met betrekking tot partijen van wie dit recht niet is erkend, behalve wanneer de gekozen advocaat of procureur afziet van zijn of haar honorarium in de zin van artikel 27 van de Spaanse wet op de kosteloze rechtsbijstand (Ley de Asistencia Jurídica Gratuita).

Fase van het strafproces waarin vaste kosten moeten worden betaald

De cliënt is altijd verplicht de declaraties te betalen die na afloop van het proces worden ingediend. Er hoeft geen voorschot te worden betaald wanneer de advocaat en/of procureur ambtshalve is/zijn aangewezen, omdat er in dat geval normaliter sprake is van kosteloze rechtsbijstand.

Bedacht dient te worden dat ambtshalve aangewezen of pro-Deoadvocaten zeer algemeen worden ingezet. Als de cliënt derhalve recht heeft op kosteloze rechtsbijstand, hoeft hij of zij de declaratie niet te betalen en wordt deze door de staat voldaan, behalve wanneer de financiële positie van de cliënt binnen drie jaar aanmerkelijk verbetert (meestal wordt er nooit betaald).

Informatie die de wettelijke vertegenwoordigers vooraf moeten verstrekken

Rechten en plichten van de partijen

De procureur (procurador) is als wettelijke vertegenwoordiger van de partij verplicht om de cliënt op de hoogte te stellen van alle rechtshandelingen die zijn verricht.

De advocaat en de procureur zijn beiden verplicht om de cliënt te informeren in alle gevallen waarin dit van hen wordt verlangd.

Kosten

Waar kan ik informatie vinden over de kosten in Spanje?

Er bestaat geen specifieke website waar informatie is te vinden over de kosten van gerechtelijke procedures in Spanje. Er bestaan echter wel websites, zoals die van de orden van advocaten, die informatie aanbieden over de tarieven van de aangesloten leden.

In welke talen kan ik informatie over de kosten in Spanje krijgen?

De informatie die wordt verstrekt is over het algemeen in het Spaans. Ook kan informatie worden gevonden in de officiële talen van de autonome gemeenschappen.

Bovendien wordt op sommige pagina’s bepaalde informatie in het Engels gegeven.

Waar kan ik informatie vinden over bemiddeling/mediation?

Zie de informatiebladen ‘Bemiddeling/mediation – Spanje’ en ‘Een bemiddelaar/mediator vinden – Spanje’.

Belasting over de toegevoegde waarde

Hoe wordt deze informatie verstrekt?

De Spaanse belastingdienst biedt deze informatie aan op zijn website.

Welke tarieven zijn van toepassing?

De Spaanse belastingdienst biedt deze informatie aan op zijn website.

Kosteloze rechtsbijstand

Wat is kosteloze rechtsbijstand?

Dit is een procedure voor de uitvoering van artikel 119 van de Spaanse grondwet in het kader waarvan personen die kunnen aantonen dat ze over ontoereikende financiële middelen beschikken, in aanmerking komen voor een aantal tegemoetkomingen, in het bijzonder voor de vrijstelling van het betalen van de honoraria van advocaten en procureurs, de kosten van het opstellen van deskundigenverslagen, borgstellingen enz.

Het recht op kosteloze rechtsbijstand omvat in grote lijnen de volgende tegemoetkomingen:

- gratis adviezen en voorlichting voorafgaand aan het proces;

- bijstand van een advocaat aan een gedetineerde of gevangene;

- gratis verdediging en vertegenwoordiging door een advocaat en een procureur tijdens de gerechtelijke procedure;

- kosteloze plaatsing van aankondigingen of edicten, in de loop van het proces, die verplicht moeten worden gepubliceerd in officiële bladen;

- vrijstelling van de verrichting van aanbetalingen voor het instellen van beroep;

- gratis bijstand van deskundigen tijdens het proces;

- kosteloze verkrijging van kopieën, getuigenverklaringen en notariële akten en instrumenten;

- korting van 80 % op de tarieven van bepaalde notariële handelingen;

- korting van 80 % op de tarieven van bepaalde handelingen van het kadaster en het handelsregister.

Aan de voorgaande rechten zijn de volgende diensten toegevoegd, uitsluitend en alleen voor grensoverschrijdende rechtsgeschillen (na de hervorming van de wet op de kosteloze rechtsbijstand door middel van Wet 16/2005 van 18 juli 2005, waarbij de wet op de kosteloze rechtsbijstand is aangepast aan Richtlijn 2002/8/EG):

1. Tolkdiensten.
2. Vertaling van documenten.
3. Reiskosten wanneer de betrokkene in persoon moet verschijnen.
4. Verweer door een advocaat en vertegenwoordiging door een procureur, ook indien dit niet noodzakelijk is, wanneer de rechtbank daarom vraagt om de gelijkheid der partijen te waarborgen.

Wie kan gratis rechtsbijstand aanvragen?

In het algemeen kan kosteloze rechtsbijstand worden aangevraagd door burgers die in een gerechtelijke procedure zijn verwikkeld of een gerechtelijke procedure willen beginnen en over onvoldoende financiële middelen beschikken om een rechtszaak te kunnen voeren.

Natuurlijke personen worden geacht over onvoldoende financiële middelen te beschikken wanneer zij kunnen aantonen dat hun totale bestaansmiddelen en inkomsten, berekend over een jaar en per gezin, niet hoger zijn dan het dubbele van het wettelijk vastgestelde referentie-inkomen (de “Indicador Público de Renta de Efectos Múltiples” – IPREM) dat van kracht is op het moment van de aanvraag.

Rechtspersonen moeten, om voor rechtsbijstand in aanmerking te komen, een belastinggrondslag voor de vennootschapsbelasting hebben die onder het niveau van drie maal het IPREM ligt op jaarbasis.

In elk geval wordt rekening gehouden met andere externe tekenen van de werkelijke financiële capaciteit van de aanvrager.

Er bestaan uitzonderingen voor natuurlijke personen in verband met handicaps en/of familieomstandigheden die overschrijding van de hierboven genoemde inkomensgrenzen mogelijk maken. (Momenteel bedraagt het IPREM, overeenkomstig het bepaalde in de aanvullende bepaling nr. 28 van de wet op de algemene begroting (“Ley de Presupuestos Generales” – LPGE) 7 381,33 EUR per jaar voor 2009).

In concreto hebben recht op gratis rechtsbijstand:

1. Spaanse staatsburgers, onderdanen van de overige lidstaten van de Europese Unie en buitenlanders die in Spanje verblijven, wanneer ze kunnen aantonen dat ze over onvoldoende financiële middelen beschikken om te procederen.
2. Bestuurlijke entiteiten en gemeenschappelijke diensten op het gebied van de sociale zekerheid.
3. De volgende rechtspersonen, wanneer ze kunnen aantonen dat ze over onvoldoende financiële middelen beschikken om te procederen:

Verenigingen van openbaar belang.

Stichtingen die zijn ingeschreven in het daarvoor bedoelde openbare register.

1. Met betrekking tot het sociale recht: werknemers en begunstigden van het socialezekerheidsstelsel.
2. Met betrekking tot het strafrecht: alle burgers, ook buitenlanders, die kunnen aantonen dat ze over onvoldoende financiële middelen beschikken om te procederen, ook wanneer ze niet legaal op Spaans grondgebied verblijven, hebben recht op juridische bijstand en gratis verdediging en vertegenwoordiging.
3. Met betrekking tot procedures tegen de overheid (bestuursrecht): buitenlandse burgers die kunnen aantonen dat ze over onvoldoende financiële middelen beschikken om te procederen, ook wanneer ze niet legaal op Spaans grondgebied verblijven, hebben recht op juridische bijstand en gratis verdediging en vertegenwoordiging in alle procedures die betrekking hebben op hun asielaanvraag en de vreemdelingenwet (met inbegrip van de precontentieuze procedure).

Aanvullende informatie

Voorwaarden voor de verlening van kosteloze rechtsbijstand

Natuurlijke personen:

De totale bestaansmiddelen en inkomsten, berekend over een jaar en per gezin, mogen niet hoger zijn dan het dubbele van het op het moment van de aanvraag geldende referentie-inkomen (IPREM).

Wanneer deze bestaansmiddelen hoger zijn dan het dubbele van het IPREM, maar niet hoger dan vier maal het IPREM, kan de Rechtsbijstandscommissie, rekening houdend met de familieomstandigheden van de aanvrager of aanvraagster, het aantal kinderen of familieleden waarvoor hij of zij moet zorgen, de gezondheidstoestand, handicaps, financiële verplichtingen, kosten die voortvloeien uit het in gang zetten van de procedure of andere omstandigheden, en in elk geval wanneer de aanvrager of aanvraagster afkomstig is uit een groot gezin in een bijzondere categorie, besluiten om bij uitzondering het recht op gratis rechtsbijstand te verlenen.

De natuurlijke persoon moet procederen ter verdediging van eigen rechten en belangen.

Rechtspersonen:

De rechtspersoon moet een vereniging van algemeen belang of stichting zijn die is ingeschreven in het daarvoor bedoelde openbare register.

Zijn belastinggrondslag voor de vennootschapsbelasting op jaarbasis moet onder het niveau van drie maal het IPREM liggen.

Sinds de inwerkingtreding van Organieke Wet 1/2004 van 28 december 2004 betreffende maatregelen voor de integrale bescherming tegen seksegerelateerd geweld (Ley Orgánica 1/2004 de Medidas de Protección Integral contra la Violencia de Género) hebben vrouwen die het slachtoffer van dit type geweld zijn recht op onmiddellijke en volledige juridische bijstand, niet alleen in alle gerechtelijke procedures, maar ook in administratieve procedures (en dus ook bij het opstellen van een proces-verbaal door de politie) die worden gevoerd naar aanleiding van het seksegerelateerd geweld, totdat het vonnis volledig ten uitvoer is gelegd, zonder dat daarvoor eerst een verzoek om gratis rechtsbijstand hoeft te worden ingediend. Dit betekent dat het al dan niet toekennen van het recht op gratis rechtsbijstand nooit een belemmerende werking mag hebben op het recht op verdediging en op een effectieve rechterlijke bescherming, die aan het slachtoffer dienen te worden verleend onafhankelijk van de vraag of er een verzoek om gratis rechtsbijstand is ingediend. Dit geldt evenwel met dien verstande dat gratis rechtsbijstand alleen wordt toegekend in gevallen waarin de betrokkenen a posteriori of al in de loop van de gerechtelijke procedure kunnen aantonen dat ze daadwerkelijk voldoen aan de voorwaarden voor de erkenning van het recht op gratis rechtsbijstand die worden genoemd in de wet, in het bijzonder in de Wet op de kosteloze rechtsbijstand en het reglement daarvan, die in deze zin is gewijzigd bij de zesde slotbepaling van Organieke Wet 1/2004.

Wanneer wordt de in het ongelijk gestelde partij verwezen in de kosten van de procedure?

De artikelen 394 tot en met 398 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering behandelen de veroordeling in de kosten in civiele procedures.

In declaratoire procedures wordt de partij die in eerste instantie al haar vorderingen ziet afgewezen, veroordeeld in de kosten van de procedure, behalve wanneer er in de desbetreffende zaak, de facto of de jure, ernstige twijfels bestaan die moeten worden weggenomen.

Indien de toekenning of afwijzing van de vorderingen gedeeltelijk is, draagt elke partij haar eigen kosten en de helft van de gemeenschappelijke kosten, tenzij er redenen zijn om een van de partijen wegens onvoorzichtigheid in deze kosten te verwijzen.

Wanneer de in het ongelijk gestelde partij in de kosten wordt verwezen, betaalt deze aan elk van de partijen in wier voordeel de beslissing is uitgesproken ten hoogste een derde van het in het geding zijnde bedrag als kosten voor de vergoeding van advocaten of andere beoefenaars van beroepen waarvoor geen tarief voor kosten of honoraria geldt. Uitsluitend met dit doel worden de vorderingen waaraan geen waarde kan worden toegekend, vastgesteld op 18 000 EUR, tenzij de rechtbank vanwege de complexiteit van de zaak anders beslist.

Het bepaalde in de vorige alinea is niet van toepassing wanneer de rechter de onvoorzichtigheid van de in de kosten verwezen partij heeft vastgesteld.

Wanneer de in de kosten verwezen partij recht heeft op kosteloze rechtsbijstand, betaalt deze alleen de kosten van het verweer van de tegenpartij in de gevallen die in de wet op de kosteloze rechtsbijstand uitdrukkelijk worden genoemd.

In geen enkel geval wordt het Openbaar Ministerie veroordeeld in de kosten van procedures waarin het partij is.

Vergoeding van deskundigen

Specialisten die in de procedure optreden worden deskundigen (“peritos”) genoemd. Elk hooggerechtshof (“Tribunal Superior de Justicia”) beschikt over een register van gerechtelijke deskundigen.

In artikel 241, lid 1, punt 4, van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering wordt specifiek vermeld dat bij de berekening van de kosten rekening moet worden gehouden met de “vergoedingen van deskundigen en andere betalingen die dienen te geschieden aan personen die in het proces zijn opgetreden”. Bedoeld worden kosten die zijn gemaakt door personen die zelf geen partij in het proces zijn maar uitgaven moeten doen om in het kader van het proces een dienst te verlenen.

Artikel 243 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering bepaalt dat in alle soorten processen en instanties de berekening van de kosten ten uitvoer wordt gelegd door de griffier van de rechtbank waar het proces of het rechtsmiddel in behandeling is geweest. De kosten van nutteloze, overbodige en niet door de wet toegestane geschriften en handelingen, evenals items in de declaraties die niet gedetailleerd worden beschreven of die betrekking hebben op honoraria die niet verschuldigd zijn in het kader van het proces, worden niet meegerekend bij de berekening van de kosten.

De griffier verlaagt het bedrag van de vergoeding van advocaten of andere beoefenaars van beroepen waarvoor geen tarief voor kosten of honoraria geldt, wanneer de gevorderde bedragen hoger zijn dan een derde van het in het geding zijnde bedrag en de rechter niet de onvoorzichtigheid van de in de kosten verwezen partij heeft vastgesteld.

Ook de kosten van handelingen of gebeurtenissen waarin de in het gelijk gestelde partij uitdrukkelijk is verwezen worden niet opgenomen in de kosten van het hoofdgeding.

Tarieven van tolken en vertalers

Er bestaat geen officieel tarief voor beëdigde tolken en vertalers. Beëdigde tolken en vertalers stellen de vergoedingen voor hun werkzaamheden vrijelijk vast, maar zijn verplicht om het tolk- en vertaalbureau en het relevante provinciebestuur in kennis te stellen van hun tarieven. Deze kennisgeving moet elk jaar in de maand januari worden gedaan.

Links

Agencia estatal de la administración tributaria de España/IVA

Bestanden

Spaans verslag over de studie naar de transparantie van de kosten (640 Kb)

Kosten in Spanje

Kosten van gerechtelijke procedures, rechtsmiddelen en alternatieve geschillenbeslechting (ADR)

Kosten voor advocaten, deurwaarders en deskundigen

Vergoedingen van getuigen, kosten van pand of borgsom en andere relevante vergoedingen

Kosten voor rechtsbijstand en andere vergoedingen

Kosten voor het vertalen en tolken

Kosten in Spanje

Kosten voor de rechtsgang, beroep en alternatieve geschillenbeslechting

Kosten van advocaten, gerechtsdeurwaarders en deskundigen