Regelgeving inzake vergoedingen voor beoefenaars van juridische beroepen

Advocaten

In Zweden zijn de vergoedingen voor beoefenaars van juridische beroepen niet gereguleerd. Wanneer echter rechtsbijstand wordt toegekend, geldt een door de overheid vastgesteld uurtarief. In 2012 bedroeg dit, voor de meeste gevallen, 1 205 Zweedse kroon exclusief BTW (oftewel 1 506 Zweedse kroon inclusief BTW). Volgens de gedragscode van de Zweedse orde van advocaten moeten de door haar leden in rekening gebrachte vergoedingen redelijk zijn.

Vaste kosten

Vaste kosten in civiele procedures

Vaste kosten voor procederende partijen in civiele procedures

Bij het indienen van een civiele vordering moet de indiener griffiekosten betalen. Deze bedragen momenteel 450 Zweedse kroon (circa 50 euro).

In zaken die buitengerechtelijk kunnen worden afgehandeld en waarin de waarde van de vordering kennelijk niet hoger is dan de helft van het basisbedrag als vermeld in de nationale verzekeringswet (het basisbedrag voor 2012 is 44 000 Zweedse kroon, zodat de helft 22 000 Zweedse kroon bedraagt), mag de vergoeding van proceskosten op geen andere uitgaven betrekking hebben dan:

1. kosten die voortvloeien uit juridisch advies, dat maximaal één uur per keer mag duren voor iedere te behandelen kwestie; de berekende vergoeding komt overeen met het verschuldigde bedrag voor één uur juridisch advies krachtens de rechtsbijstandswet (1996:1619);
2. de griffiekosten voor indiening;
3. reis- en verblijfskosten die door de partij of de wettelijk vertegenwoordiger van de partij worden gemaakt om een hoorzitting bij te wonen of, indien de partij niet persoonlijk aanwezig hoeft te zijn, de reis- en verblijfkosten die door de wettelijk vertegenwoordiger worden gemaakt;
4. kosten die door de getuigen worden gemaakt;
5. vertaalkosten.

Deze kosten worden slechts vergoed indien de gemaakte kosten noodzakelijk waren om de belangen van de betrokken partij te waarborgen.

Voor andere civiele zaken (zaken waarin de waarde van de vordering hoger is dan de helft van het basisbedrag als vermeld in de nationale verzekeringswet) gelden geen vaste kosten of vergelijkbare beperkingen.

Fase van de civiele procedure waarin vaste kosten moeten worden voldaan

De griffiekosten dienen te worden voldaan op het moment dat de vordering wordt ingediend. In de rechtsbijstandswet wordt echter bepaald dat wanneer rechtsbijstand is toegekend, de betreffende partij de wettelijke vertegenwoordiger een rechtsbijstandsvergoeding dient te betalen zodra de kosten zijn gemaakt. De hoogte van deze vergoeding is hoofdzakelijk gebaseerd op het inkomen van de betreffende persoon.

Vaste kosten in strafrechtelijke procedures

Vaste kosten voor rechtzoekenden in strafrechtelijke procedures

Wanneer de rechter een raadsman voor de gedaagde toevoegt, is het bovengenoemde uurtarief onder het kopje ‘advocaten’ van toepassing. Voor kort gedingen is er een speciale tarievenlijst. Wanneer de gedaagde wordt veroordeeld moet hij of zij het geld terugbetalen dat de staat uitgeeft op grond van de rechterlijke uitspraak inzake de vergoeding van zijn of haar verdediging. De gedaagde hoeft echter niet méér voor zijn of haar verdediging te betalen dan het bedrag dat als rechtsbijstandsvergoeding betaald had moeten worden indien rechtsbijstand zou zijn toegekend.

In bepaalde gevallen kan er een raadsman worden toegevoegd voor de zich benadeeld voelende persoon (d.w.z. het vermeende slachtoffer van een misdrijf) krachtens de Wet inzake de verdediging van de benadeelde. De benadeelde is niet verantwoordelijk voor enige aan deze raadsman te betalen vergoedingen. Wanneer de gedaagde wordt veroordeeld moet hij of zij het geld terugbetalen dat de staat uitgeeft op grond van de rechterlijke uitspraak inzake de vergoeding van de verdediging van het slachtoffer. De gedaagde hoeft echter niet meer te betalen dan het bedrag dat betaald had moeten worden indien rechtsbijstand zou zijn toegekend.

Fase van de strafrechtelijke procedure waarin de vaste kosten moeten worden voldaan

Wanneer de rechter beslist dat de gedaagde het geld moet terugbetalen dat de staat uitgeeft op grond van de rechterlijke uitspraak inzake de vergoeding van zijn of haar verdediging of van de verdediging van het slachtoffer, wordt dit bedrag betaald nadat het vonnis is uitgesproken.

Vaste kosten in grondwettelijke procedures

Vaste kosten voor rechtzoekenden bij constitutionele procedures

In Zweden bestaan er geen speciale constitutionele procedures. Een partij kan echter wel een eis tot schadeloosstelling tegen de staat indienen op grond van inbreuk op zijn of haar mensenrechten. In zo’n geval is de hierboven weergegeven regelgeving inzake vergoedingen voor beoefenaars van juridische beroepen en vaste kosten van toepassing.

Fase van de constitutionele procedure waarin vaste kosten moeten worden voldaan

De hierboven verstrekte informatie is van toepassing.

Informatie die wettelijke vertegenwoordigers vooraf moeten verstrekken

Rechten en verplichtingen van de partijen

Wat betreft de door leden van de Zweedse orde van advocaten te verstrekken informatie over de rechten en verplichtingen van de partijen en hun kansen op succes, blijft het Zweedse Wetboek van rechtsvordering beperkt tot de mededeling dat deze leden in hun rechtspraktijk de aan hen toevertrouwde opdrachten eerlijk en nauwgezet dienen uit te voeren en zich te allen tijde naar goede advocatennormen dienen te gedragen.

Bovendien bepaalt de gedragscode van de Zweedse orde van advocaten dat haar leden hun cliënten vanaf het begin van de opdracht dienen te informeren over hun toerekenings- en factureerbeleid. Volgens deze code mogen kosten in rekening worden gebracht met behulp van een factuur voor uitgevoerde deelwerkzaamheden, op rekening of met een totaalfactuur aan het eind van de opdracht. Voor andere wettelijke vertegenwoordigers, die geen lid van de Zweedse orden van advocaten zijn, gelden geen wettelijke verplichtingen.

Kosten ­- rechtsgrondslag

Waar kan ik informatie vinden over de rechtsgrondslag van kosten in Zweden?

Informatie over rechtsbijstand (ook in het Engels) kan worden gevonden op de website van Nationale autoriteit voor rechtsbijstand. Informatie over gerechtskosten (ook in het Engels) kan worden gevonden op de website van de Zweedse rechtbanken. Verder is ook informatie (in bijna alle officiële EU-talen) te vinden op de website van het Europees justitieel netwerk in burgerlijke en handelszaken.

In welke talen kan ik informatie verkrijgen over procedurekosten in Zweden?

Op alle genoemde websites worden de beschikbare talen aangegeven.

Waar kan ik informatie vinden over bemiddeling/mediation?

Informatie over bemiddeling/mediation is beschikbaar op de website van het Europees justitieel netwerk in burgerlijke en handelszaken.

Waar kan ik aanvullende informatie vinden over procedurekosten?

Websites met informatie over procedurekosten

Informatie over procedurekosten is te vinden op de website van de Zweedse rechtbanken. Op deze officiële overheidswebsite (zowel in het Zweeds als het Engels beschikbaar) worden het Zweedse gerechtelijke systeem en de Zweedse gerechtelijke procedures beschreven.

Waar kan ik informatie vinden over de gemiddelde duur van de verschillende procedures?

Het streven is burgerlijke en handelszaken af te ronden in gemiddeld niet meer dan zeven maanden in de arrondissementsrechtbank en vijf maanden in het hof van beroep (Hovrätt). In 2011 duurde de gemiddelde afhandeling echter 7,9 maanden in de arrondissementsrechtbank en 5 maanden in de Hovrätt. Deze informatie is (enkel in het Zweeds) te vinden op de website van de Zweedse rechtbanken, waarop jaarverslagen van de Zweedse rechtbanken worden gepubliceerd.

Waar kan ik informatie vinden over de gemiddelde totale kosten van een specifieke soort procedure?

Dergelijke informatie is niet officieel beschikbaar.

Belasting over de toegevoegde waarde

Welke btw-tarieven zijn van toepassing?

Over de griffierechten voor indiening bij Zweedse rechtbanken wordt geen btw geheven. Het btw-tarief voor particuliere juridische diensten is 25%.

Rechtsbijstand

Toepasselijke inkomensgrens op civielrechtelijk gebied

Om rechtsbijstand toegekend te krijgen, mag het inkomen van de aanvrager een bepaalde drempel niet te boven gaan (momenteel 260 000 Zweedse kroon, circa 25 000 euro). Bij het ramen van het inkomen van de aanvrager wordt zijn/haar gehele economische situatie in beschouwing genomen, dus inclusief bijvoorbeeld uitgaven aan kinderalimentatie, kosten van onroerend goed en schulden. In grensoverschrijdende procedures kan ook wanneer het inkomen van de aanvrager hoger is dan 260 000 Zweedse kroon, rechtsbijstand worden toegekend, mits hij of zij de kosten niet kan betalen. Dit hangt dan samen met verschillen in de kosten van levensonderhoud tussen Zweden en het EU-land waar de aanvrager woont.

Toepasselijke inkomensgrens voor aangeklaagden op strafrechtelijk gebied

Mits aan bepaalde basisvoorwaarden is voldaan, heeft iedere gedaagde recht op vertegenwoordiging door een raadsman, ongeacht zijn of haar inkomen. Wanneer de gedaagde wordt veroordeeld moet hij of zij het geld terugbetalen dat de staat uitgeeft op grond van de rechterlijke uitspraak inzake de vergoeding van zijn of haar verdediging. De gedaagde hoeft echter niet méér voor zijn of haar verdediging te betalen dan het bedrag dat als rechtsbijstandsvergoeding betaald had moeten worden indien rechtsbijstand zou zijn toegekend.

De toepasselijke inkomensgrens op het gebied van strafrecht voor slachtoffers

Mits aan bepaalde basisvoorwaarden is voldaan, heeft ieder slachtoffer van een misdrijf krachtens de Wet inzake de verdediging van de benadeelde, ongeacht zijn of haar inkomen, recht op een raadsman.

Overige voorwaarden aan de toekenning van rechtsbijstand aan slachtoffers

In bepaalde gevallen kan de rechter een 'raadsman voor de benadeelde' benoemen, meestal een advocaat, om het slachtoffer bij te staan. Het slachtoffer kan ondersteuning krijgen van de raadsman voor de benadeelde wanneer hij of zij slachtoffer is van een misdrijf (benadeelde) zoals een seksueel misdrijf, mishandeling, onrechtmatige vrijheidsbeneming, beroving, of enig ander misdrijf dat kan leiden tot gevangenisstraf voor de dader. De rechter wijst de raadsman voor de benadeelde aan, doch niet eerder dan nadat een vooronderzoek is ingesteld. De raadsman voor de benadeelde wordt betaald door de staat en kost het slachtoffer niets.

Overige voorwaarden aan de toekenning van rechtsbijstand aan verdachten

Wanneer een gearresteerde verdachte of een gedetineerde hierom verzoekt, wordt een raadsman aangewezen om hem te vertegenwoordigen. Een dergelijke verdediger wordt ook op verzoek toegevoegd voor iemand die van een strafbaar feit wordt verdacht, tenzij de wet op dat feit een sanctie van minder dan 6 maanden gevangenisstraf stelt.

Een raadsman voor de gedaagde wordt ook in de volgende gevallen aangewezen:

1. wanneer de verdachte om een wettelijke vertegenwoordiger verzoekt in verband met het onderzoek naar het feit;
2. wanneer een raadsman voor de gedaagde nodig is in verband met twijfel omtrent de op te leggen sanctie en er aanleiding is om een andere sanctie op te leggen dan een boete of een voorwaardelijke straf of een combinatie hiervan;
3. wanneer er specifieke redenen zijn in verband met de persoonlijke omstandigheden van de verdachte of met de inhoud van de zaak.

Wanneer de verdachte wordt vertegenwoordigd door een zelfgekozen raadsman, wordt geen raadsman door de rechter toegevoegd.

Kosteloze gerechtelijke procedure in civiele procedures

Wanneer rechtsbijstand is toegekend hoeft de eisende partij geen griffiekosten te betalen. De gedaagde hoeft de rechtbank geen enkele vergoeding te betalen. De partijen kunnen echter aansprakelijk worden gesteld voor de proceskosten van de wederpartij, met inbegrip van de griffiekosten. Er zijn geen griffiekosten verbonden aan het indienen van een beroep bij het hof van beroep of het hooggerechtshof.

Wanneer wordt de in het ongelijk gestelde partij verwezen in de kosten van de in het gelijk gestelde partij?

In de regel betaalt de in het ongelijk gestelde partij de proceskosten van de in het gelijk gestelde partij. De in verband met het proces gemaakte kosten worden volledig vergoed, voor zover het gaat om de kosten van procesvoorbereiding, van vertegenwoordiging door een raadsman in de rechtszaal alsmede de kosten in verband met de bewijsvoering (met inbegrip van getuigen en deskundigen), mits deze kosten noodzakelijk waren om de belangen van de partij te beschermen. Ook dient een vergoeding te worden betaald voor de tijd en inspanningen die voor de in het gelijk gestelde partij met het proces waren gemoeid. Onderhandelingen ter beslechting van het geschil die direct te maken hebben met de uitkomst van een handeling van een partij, worden gezien als maatregelen ten behoeve van de procesvoorbereiding.

Vergoeding van deskundigen

Zie het bovenstaande antwoord inzake de verwijzing/vergoeding van kosten.

Vergoeding van vertalers en tolken

Wanneer een van de partijen, een getuige of een andere door de rechter te horen persoon geen Zweeds spreekt en begrijpt, wordt een tolk ingehuurd. Indien noodzakelijk kan de rechtbank zorgen voor de vertaling van documenten die bij de rechtbank worden ingediend of door de rechtbank worden verzonden. De rechtbank draagt de kosten voor het tolken en vertalen; de partijen worden hiervoor niet aangesproken.

Achtergrondmateriaal

Landenverslag van Zweden over het onderzoek naar de transparantie van kosten van civielrechtelijke procedures  (457 Kb)