Spejjeż

Regolamentazzjoni tad-drittijiet tal-professjoni legali

1. Solicitors(avukati li ma jidhrux il-qorti)

Ma hemmx din tip ta’ professjoni fil-Litwanja.

2. Avukati

Id-drittijiet tal-avukati mhumiex regolati fil-Litwanja. Dawn ivarjaw skont il-livell tal-kumplessità tal-każ u tar-riżorsi involuti. Madankollu, id-drittijiet ma jistgħux ikunu ogħla mill-ammont massimu stabbilit b’rakkomandazzjonijiet approvati mill-Ministru tal-Ġustizzja u c-Chairman tal-Kunsill tal-Assoċjazzjoni tal-Avukati tal-Litwanja (Lietuvos advokatų tarybos pirmininkas).

3. Barristers (avukati li jidhru l-qorti)

Ma hemmx din tip ta’ professjoni fil-Litwanja.

4. Bailiffs (uffiċċjal ġudizzjarju)

Il-bailiffs għandhom rwol biss jekk id-debitur ma jikkonformax mas-sentenza u jridu jiġu prodotti dokumenti eżegwibbli bil-liġi. L-ammont, il-ħlas ta’ u l-eżenzjoni mill-ispejjeż tal-eżekuzzjoni huma regolati mill- Istruzzjonijiet għall-Eżekuzzjoni tas-sentenza. L-ispejjeż tal-eżekuzzjoni kollha jridu jitħallsu mill-kreditur skont is-sentenza. Id-drittijiet tal-bailiff jiġu rkuprati mid-debitur waqt jew wara l-eżekuzzjoni tas-sentenza.

L-ammont tad-drittijiet jiddependi fuq it-tip ta’ eżekuzzjoni mitluba u n-numru ta’ drabi li tiġi pprovduta. Xi spejjeż tal-infurzar huma fissi: uħud iqumu LTL 60 fis-siegħa u xi wħud huma determinati fuq bażi ta’ perċentwali tal-valur tal-assi taħt eżekuzzjoni.

Spejjeż fissi

Spejjeż fissi fi proċedimenti ċivili

Spejjeż fissi għal-litiganti fi proċedimenti ċivili

L-ispejjeż tal-litigazzjonijiet fi proċeduri ċivili jikkonsistu fil-boll u spejjeż oħra: rappreżentazzjoni, notifika ta’ dokumenti tal-qorti, drittijiet tal-esperti, attestaturi/xhieda, eżekuzzjoni, eċċ. Il-boll huwa, f’ċerti każi, definit fil-kodiċi ta’ proċedura ċivili u huwa fiss. L-ispejjeż tal-litigazzjonijiet huma definiti f’taqsima VIII tal-kodiċi ta’ proċedura ċivili (Civilinio proceso kodeksas).

Stadju tal-proċediment ċivili li fih l-ispejjeż fissi għal-litiganti jridu jitħallsu

Il-boll normalment jitħallas qabel ma tiġi ppreżentata t-talba l-qorti.

Spejjeż fissi fi proċedimenti kriminali

Spejjeż fissi għal-litiganti fi proċedimenti kriminali

M’hemmx spejjeż fissi għal-litiganti fi proċedimenti kriminali.

Spejjeż fissi fi proċedimenti kostituzzjonali

Spejjeż fissi għal-litiganti fi proċedimenti kostituzzjonali

Il-proċedimenti kostituzzjonali huma mingħajr ħlas, imma mhumiex disponibbli għall-pubbliku b’mod ġenerali.

Informazzjoni li għandha tiġi pprovduta minn qabel mir-rappreżentanti legali

M’hemmx din it-tip ta’ obbligazzjoni diretta taħt il-liġi.

Spejjeż involuti li jiġu mħallsa mill-parti rebbieħa

L-ispejjeż fi proċedimenti ċivili huma definiti f’taqsima VIII tal-kodiċi ta’ proċedura ċivili.

Sorsi tal-ispejjeż

Fejn nista’ nsib informazzjoni dwar is-sorsi tal-ispejjeż fil-Litwanja?

Aktar informazzjoni hija disponibbli fl-anness Studju dwar il-Litwanja fir-Rapport dwar it-Trasparenza tal-Ispejjeż  (950 Kb) .

F’liema lingwi nista’ nakkwista informazzjoni dwar is-sorsi tal-ispejjeż fil-Litwanja?

L-informazzjoni hija disponibbli bl-Ingliż.

Fejn nista’ nsib informazzjoni dwar il-medjazzjoni?

Aktar informazzjoni hija disponibbli fuq is-sit-elettroniku: Proċedura tal-medjazzjoni ġudizzjarja

Għajnuna legali

Kondizzjonijiet għall-għotja ta’ għajnuna legali

Skont il-leġiżlazzjoni Litwana, hemm żewġ tipi ta’ għajnuna legali garantita mill-istat:

1. “Għajnuna legali primarja” (pirminė teisinė pagalba) tkopri il-proviżjoni ta’ għajnuna legali skont il-proċedura stabbilita mil-Liġi li tirregola l-għajnuna legali, l-parir legali u l-abbozzar ta’ dokumenti li għandhom jiġu sottomessi lil istituzzjonijiet statali u muniċipali, bl-eċċezzjoni ta’ dokumenti proċedurali, garantiti mill-istat. L-għajnuna legali tkopri ukoll parir għar-riżoluzzjoni ta’ tilwima barra mill-qorti, azzjonijiet għar-riżoluzzjoni amikevoli ta’ tilwim u l-abbozzar ta’ ftehim ta’ riżoluzzjoni.
2. “Għajnuna legali sekondarja” (antrinė teisinė pagalba)  tkopri l-abbozzar ta’ dokumenti, difiża u rappreżentazzjoni fil-qorti. Din tinkludi l-proċess ta’ eżekuzzjoni u rappreżentazzjoni matul l-istadju preliminari extra-ġudizzjarju ta’ tilwima – fejn din it-tip ta’ proċedura tkun meħtieġa bil-liġi jew b’deċiżjoni tal-qorti. L-għajnuna legali tkopri ukoll l-ispejjeż tal-litigazzjoni li jirriżultaw minn proċedimenti ċivili, l-ispejjeż li jirriżultaw minn proċedimenti amministrattivi, u l-ispejjeż relatati mas-smiegħ ta’ kawża ċivili mqajma f’każ kriminali.

Iċ-ċittadini kollha tar-Repubblika tal-Litwanja, ċ-ċittadini ta’ stati membri oħra tal-Unjoni Ewropea, persuni naturali oħra li joqgħodu legalment il-Litwanja jew stati membri, u persuni oħra speċifikati fi trattati internazzjonali li għalihom il-Litwanja hija firmatarja huma eliġibbli għall-għajnuna legali primarja irrispettivament mid-dħul tagħhom.

Iċ-ċittadini kollha tar-Repubblika tal-Litwanja, ċ-ċittadini ta’ stati membri oħra tal-Unjoni Ewropea u persuni naturali oħra li joqgħodu legalment fir-Repubblika tal-Litwanja jew stati membri oħra jistgħu japplikaw għall-għajnuna legali sekondarja. Biex wieħed jirċievi l-għajnuna legali sekondarja, il-proprjetà u d-dħul annwali tal-persuna ma jridx jaqbeż il-livelli ta’ proprjetà u ta’ dħul stabbiliti mill-gvern fil-Liġi li tirregola l-għajnuna legali garantita mill-istat.

Għalhekk sistema ta’ limitu komuni hija użata meta tiġi eżaminata l-indiġenza (ammont massimu li taħtu applikant jitqies li huwa fil-bżonn).

Intitolament għall-għajnuna legali

Il-gvern stabbilixxa żewġ livelli ta’ proprjetà u dħul li japplikaw. Il-proprjetà u d-dħul tal-applikanti m’għandhomx jaqbżu l-ewwel jew it-tieni livell definiti mil-liġi. Barraminhekk, id-dħul nett annwali tal-applikanti (matul l-aħħar tnax-il xahar) m’għandux jaqbeż l-ewwel jew it-tieni livelli ta’ dħul definiti fil-liġi Litwana.

L-indiġenza m’hijiex l-uniku kriterju użat biex tiġi determinata l-abbiltà ta’ persuna li tirċievi l-għajnuna legali sekondarja.

L-ewwel livell ta’ intitolament għall-għajnuna legali huwa stabbilit meta d-dħul ta’ persuna kull sena ma jaqbiżx Litas 8,000 (€2,318.8) flimkien ma’ Litas 3,000 (€869.6) għall kull persuna dipendenti. It-tieni livell ta’ intitolament għall-għajnuna legali huwa stabbilit meta d-dħul ta’ persuna kull sena ma jaqbiżx Litas 12,000 (€3,478.2) flimkien ma’ Litas 4,400 (€1,275.3) għal kull persuna dipendenti. L-obbligazzjonijiet tal-applikant lejn il-persuni dipendenti tiegħu jew tagħha mhumiex meqjusa għall-iskop tal-eżaminazzjoni tal-indiġenza.

L-ammont ta’ għajnuna legali sekondarja, wara li jitqiesu l-proprjetà u d-dħul ta’ persuna, ikun garantit u kopert mill-istat kif ġej:

1. 100 fil-mija – fejn l-ewwel livell ikun stabbilit fuq bażi tal-proprjetà u d-dħul tal-persuna
2. 50 fil-mija – fejn it-tieni livell ikun stabbilit fuq bażi tal-proprjetà u d-dħul tal-persuna.

L-istat għandu jiggarantixxi u jkopri 100 fil-mija tal-ispejjeż tal-għajnuna legali sekondarja pprovduta lil nies speċifikati f’artikolu 12 ta’ din il-liġi (ara aktar ‘l isfel). Din titħallas mingħajr ma jitqiesu l-proprjetà u d-dħul tal-persuna. L-eċċezzjoni hija nies (imsemmija f’subparagrafu 6 ta' artikolu 12 tal-liġi) li jistgħu liberament jiddisponu mill-proprjetà u d-dħul. Dawn huma assenjati lit-tieni livell. Hawnhekk, l-istat jiggarantixxi u jkopri 50 fil-mija tal-ispejjeż tal-għajnuna legali sekondarja.

Xi gruppi ta’ persuni huma eliġibbli għall-għajnuna legali sekondarja irrispettivament mill-livelli ta’ proprjetà u ta’ dħul stabbiliti mill-gvern (taħt artikolu 12 tal-liġi dwar l-għajnuna legali garantita mill-istat):

1. Persuni fi proċedimenti kriminali (skont l-artikolu 51 tal-Kodiċi ta’ proċedura kriminali), u f’każijiet oħra speċifikati bil-liġi meta l-preżenza fiżika ta’ avukat tad-difiża tkun obbligatorja
2. Il-vittmi f’każijiet li jinvolvu l-kumpens għad-danni sofferti minħabba azzjonijiet kriminali, inklużi każijiet fejn jinstemgħu talbiet għall-kumpens għad-danni bħala parti minn kwistjoni kriminali
3. Persuni li jirċievu l-assistenza soċjali għal familji bi dħul baxx (residenti waħedhom) taħt il-liġi Litwanjana
4. Persuni li jgħixu f’istituzzjonijiet ta’ kura
5. Persuni kkonfermati li jsofru minn diżabbiltà severa; persuni li l-inkapaċità tagħhom għax-xogħol tkun ġiet rikonoxxuta; persuni li jkunu laħqu l-età tal-pensjoni, u dawk li fir-rigward tagħhom ikun ġie stabbilit livell ta’ bżonnijiet speċjali konsiderevoli. Dan jinkludi il-gwardjani (kustodji) fejn l-għajnuna legali garantita mill-istat tkun meħtieġa għar-rappreżentazzjoni u difiża tad-drittijiet u l-interessi tal-persuna taħt kustodja (tifel/tifla taħt fostering)
6. Persuni li jkunu ppreżentaw evidenza li turi li ma jkunux jistgħu jiddisponu mill-proprjetà u l-fondi tagħhom għal raġunijiet oġġettivi u li, għal dawn ir-raġunijiet, il-proprjetà u d-dħul annwali li jkunu jistgħu jiddisponu minnhom liberament ma jaqbżux il-livelli ta’ proprjetà u dħul stabbiliti fil-liġi li tirregola l-għajnuna legali
7. Persuni li jsofru minn diżordni mentali, meta kwistjonijiet relatati mar-rikoveru tagħhom fi sptar u t-trattament sfurzat jkunu qiegħdin jiġu kkunsidrati taħt il-liġi li tirregola l-kura tas-saħħa mentali. Dan jinkludi l-gwardjani (kustodji) tagħhom, fejn l-għajnuna legali garantita mill-istat tkun meħtieġa biex jiġu rappreżentati d-drittijiet u l-interessi ta’ tifel/tifla taħt fostering (persuna taħt kustodja)
8. Debituri fi proċedimenti ta’ eżekuzzjoni, fejn ikun ġie mfittex l-irkupru kontra l-aħħar post ta’ residenza
9. Ġenituri jew rappreżentanti legali oħra ta’ tfal minuri, fejn il-kwistjoni ta’ żgumbrament tkun qiegħda tiġi kkunsidrata
10. Tfal minuri, meta japplikaw indipendentement f’qorti għad-difiża tad-drittijiet jew l-interessi tagħhom protetti minn u speċifikati fil-liġi. Dawk li jkunu żżewġu skont il-proċedura stabbilita bil-liġi jew ikunu ġew rikonoxxuti mill-qorti li jkollhom kapaċità legali huma esklużi
11. Persuni li jkunu legalment inkapaċitati fi kwistjonijiet li jinvolvu deċiżjoni dwar il-kapaċità ta’ persuna naturali
12. Persuni involuti fi kwistjonijiet li jikkonċernaw ir-reġistrazzjoni tat-twelid
13. Persuni oħra fi kwistjonijiet ipprovduti fit-trattati ffirmati mir-Repubblika tal-Litwanja.

Id-drittijiet tal-espert

Il-qorti trid tħallas lill-esperti għat-telf ta’ dħul – fuq ix-xogħol jew mill-okkupazzjoni abitwali tagħhom – għal kull ġurnata li jkunu meħtieġa li jqattgħu ‘l qorti. Huma jiġu mħallsa tat-twettiq ta’ eżaminazzjoni rilevanti, u rrimborżati għal kwalunkwe spejjeż relatati ma’ li jidhru l-qorti, transport u akkomodazzjoni, flimkien ma’ allowance għall-għajxien ta’ kuljum. Parti li tissottometti petizzjoni biex jiġu msejħa esperti trid tħallas garanzija għal ammont stabbilit mill-qorti minn qabel. Jekk iż-żewġ partijiet jissottomettu petizzjonijiet għal espert(i), huma jħallsu l-garanzija f’partijiet indaqs. Il-garanzija titħallas fil-kont speċjali tal-qorti.

Jekk, f’każijiet ipprovduti fil-kodiċi ċivili Litwan (Lietuvos Respublikos civilinis kodeksas) jew f’liġijiet oħra, il-qorti ssejjaħ xhieda (liudytojai) jew esperti (ekspertai) fuq inizjattiva tagħha stess , l-ispejjeż għandhom jiġu mħallsa mill-baġit tal-istat. Dan jista’ jinvolvi l-ordni ta’ eżaminazzjoni jew it-twettiq ta’ spezzjoni tax-xena ta’ avveniment.

Meta jkun qiegħed jiġi stabbilit id-daqs tal-garanzija, l-ammont ta’ spejjeż futuri għandu jiġi kkunsidrat. Il-qorti tħallas l-ammonti lill-esperti meta jkunu wettqu d-dmirijiet tagħhom. Il-qorti għandha ukoll tħallas lil istituzzjonijiet ta’ esperti għat-twettiq ta’ eżaminazzjoni skont fattura ippreżentata wara li l-eżaminazzjoni tkun twettqet. Dawn l-ammonti jitħallsu mill-kont speċjali tal-qorti, miftuħ f’bank skont il-lokalizzazzjoni tal-qorti. L-ammonti mħallsa lill-esperti jew lill-istituzzjonijiet ta’ esperti għandhom, meta ma tkun inġabret l-ebda garanzija, ikunu mħallsa mill-kont speċjali tal-qorti u mħallsa mill-parti li s-sentenza tkun ġiet deċiża kontriha, jew mill-partijiet proporzjonalment għad-daqs tat-talbiet sodisfatti jew rifjutati. Il-Ministeru tal-Ġustizzja jistabbilixxi d-daqsijiet massimi ta’ dawn l-ispejjeż.

Id-drittijiet tat-tradutturi u l-interpreti

Il-qorti tirrimborża t-tradutturi għat-telf ta’ dħul – li jirriżulta mill-assenza tagħhom mix-xogħol jew mill-okkupazzjoni abitwali tagħhom – għal kull ġurnata li jkunu meħtieġa li jqattgħu ‘l qorti. It-tradutturi għandhom jitħallsu għax-xogħol ta’ traduzzjoni tagħhom, u rrimborżati għal kwalunkwe spejjeż li jkollhom sabiex jidhru l-qorti, transport, akkomodazzjoni u allowance għall-għajxien ta’ kuljum. Parti li tissottometti dokumenti l-qorti u tkun teħtieġ li jiġi tradotti f’lingwa barranija għandha tħallas minn qabel garanzija tal-ammont stabbilit mill-qorti.

Il-qorti għandha tħallas lit-tradutturi mill-fondi tal-baġit tal-istat allokati għal dan, barra ammonti mħallsa lit-tradutturi għal traduzzjoni f’lingwa barranija ta’ dokumenti tal-qorti sottomessi mill-partijiet. L-ispiża ta’ servizzi ta’ interpretazzjoni/traduzzjoni matul is-seduta tal-qorti għandhom ikunu koperti mill-baġit tal-istat. Il-Ministeru tal-Ġustizzja stabbilixxa l-ammont massimu ta’ din l-ispiża.

Dokumenti relatati

Ir-rapport tal-Litwanja dwar l-Istudju dwar it-Trasparenza tal-ispejjeż  (950 Kb)