Małżeńskie ustroje majątkowe

1 Czy w tym państwie członkowskim obowiązuje ustawowy małżeński ustrój majątkowy? Jaka jest jego treść?

Tak.

Kwestie związane z małżeńskimi ustrojami majątkowymi regulują przepisy kodeksu rodzinnego Republiki Słowenii (Družinski zakonik Republike Slovenije, DZ):

Małżonkowie podlegają ustawowemu małżeńskiemu ustrojowi majątkowemu, chyba że zawrą umowę, na mocy której wybiorą inny małżeński ustrój majątkowy. W takim przypadku będą podlegali umownemu małżeńskiemu ustrojowi majątkowemu.

Ustawowy małżeński ustrój majątkowy przewiduje wspólność majątkową w odniesieniu do majątku wspólnego małżonków i rozdzielność majątkową w odniesieniu do majątku osobistego każdego z małżonków.

2 Jak małżonkowie mogą zorganizować swoje stosunki majątkowe? Jakie są w tym przypadku wymogi formalne?

Małżonkowie lub nupturienci mogą wybrać preferowany przez siebie ustrój majątkowy w drodze umowy. Umowy majątkowe małżeńskie to umowy, na mocy których oboje małżonkowie wybierają inny niż ustawowy ustrój majątkowy.

W takich umowach małżonkowie mogą również ustanowić inny małżeński ustrój majątkowy na czas trwania ich małżeństwa, a inny na wypadek rozwodu. Umowy, w których małżonkowie określają swoje prawa i obowiązki majątkowe, sporządza się obowiązkowo w formie aktu notarialnego. Umowny małżeński ustrój majątkowy ma zastosowanie do małżonków od chwili zawarcia umowy ustanawiającej ten ustrój, chyba że małżonkowie postanowią inaczej. Zawarta przez nupturientów umowa przedmałżeńska regulująca kwestie związane z małżeńskim ustrojem majątkowym staje się skuteczna z dniem zawarcia małżeństwa lub z dniem następującym po dniu zawarcia małżeństwa, w zależności od ustaleń dokonanych przez nupturientów w umowie przedmałżeńskiej. Umowy majątkowe małżeńskie należy wpisać do rejestru tego rodzaju umów. Jeżeli umowa majątkowa małżeńska nie zostanie wpisana do rejestru, w stosunkach z osobami trzecimi przyjmuje się, że stosunki majątkowe między małżonkami reguluje ustawowy małżeński ustrój majątkowy.

Małżonkowie mają obowiązek poinformować się wzajemnie o swojej sytuacji majątkowej przed zawarciem umowy majątkowej małżeńskiej. Jeżeli małżonkowie nie wywiążą się z tego obowiązku, zawarta przez nich umowa może zostać zaskarżona przed sądem.

3 Czy istnieją ograniczenia swobody organizowania małżeńskich stosunków majątkowych?

Nie. Małżonkowie mają jednak obowiązek poinformować się wzajemnie o swojej sytuacji majątkowej przed zawarciem umowy majątkowej małżeńskiej. Jeżeli małżonkowie nie wywiążą się z tego obowiązku, zawarta przez nich umowa może zostać zaskarżona przed sądem.

4 Jakie są skutki prawne rozwodu, separacji lub unieważnienia małżeństwa dla majątku małżeńskiego?

W przypadku ustania związku małżeńskiego majątek wspólny małżonków podlega podziałowi.

Jeżeli w umowie majątkowej małżeńskiej, w której małżonkowie ustanowili inny niż ustawowy małżeński ustrój majątkowy, nie określono sposobu podziału majątku wspólnego, podziału takiego dokonuje się zgodnie z przepisami mającymi zastosowanie do ustawowego małżeńskiego ustroju majątkowego, chyba że małżonkowie uzgodnią inaczej. Majątek dzieli się stosownie do sytuacji w chwili wejścia w życie umowy majątkowej małżeńskiej.

Co do zasady majątek wspólny dzieli się na części równe, przy czym małżonkowie mogą przedstawić dowody potwierdzające, że nakłady poczynione przez nich na majątek wspólny były różne. Nie bierze się pod uwagę nieznacznych różnic w nakładach poczynionych przez każdego z małżonków na majątek wspólny.

Po uzgodnieniu lub określeniu wielkości udziałów w majątku wspólnym małżonkowie mogą ustalić sposób podziału tego majątku. Jeżeli małżonkowie uzgodnią, że staną się współwłaścicielami przedmiotów majątkowych proporcjonalnie do swoich udziałów w majątku wspólnym, takie ustalenie również uznaje się za podział majątku.

5 Jakie są skutki śmierci jednego z małżonków dla ich małżeńskiego ustroju majątkowego?

Śmierć jednego z małżonków pozostaje bez uszczerbku dla wybranego małżeńskiego ustroju majątkowego.

W odniesieniu do majątku zmarłego małżonka przeprowadza się postępowanie spadkowe.

6 Który urząd jest uprawniony do podejmowania decyzji w kwestiach związanych z małżeńskim ustrojem majątkowym?

Organami właściwymi do rozpoznawania sporów dotyczących małżeńskich ustrojów majątkowych są sądy.

7 Jaki wpływ ma małżeński ustrój majątkowy na stosunki prawne między małżonkiem a osobą trzecią?

Wspólne zobowiązania małżonków to zobowiązania, które na mocy ogólnie obowiązujących przepisów uznaje się za wiążące dla obojga małżonków, zobowiązania zaciągnięte z majątku wspólnego małżonków i zobowiązania zaciągnięte przez jednego z małżonków w celu zaspokojenia potrzeb związanych ze wspólnym zamieszkiwaniem ze współmałżonkiem lub w celu zaspokojenia potrzeb rodziny. Za zobowiązania te małżonkowie odpowiadają solidarnie majątkiem wspólnym oraz majątkiem osobistym, który stanowi wyłączną własność każdego z nich.

Małżonek może wystąpić z roszczeniem regresowym wobec współmałżonka, jeżeli jego wkład w uregulowanie wspólnego zobowiązania małżonków był większy, niż przysługujący mu udział.

Zobowiązania osobiste małżonka to zobowiązania, które zaciągnął on przed zawarciem małżeństwa, a także zobowiązania zaciągnięte przez niego po zawarciu małżeństwa, które nie stanowią wspólnych zobowiązań w rozumieniu art. 82 ust. 1 kodeksu rodzinnego.

Małżonek odpowiada za zobowiązania osobiste swoim majątkiem osobistym oraz swoim udziałem w majątku wspólnym.

Jeżeli umowa majątkowa małżeńska nie zostanie wpisana do rejestru takich umów, w stosunkach z osobami trzecimi przyjmuje się, że stosunki majątkowe między małżonkami reguluje ustawowy małżeński ustrój majątkowy.

8 Krótki opis procedur podziału majątku i ustania stosunków majątkowych w tym państwie członkowskim

W przypadku ustania związku małżeńskiego majątek wspólny małżonków podlega podziałowi. Przez cały okres trwania małżeństwa majątek wspólny może zostać podzielony w drodze umowy lub na wniosek jednego z małżonków.

Taka umowa może mieć postać dowolnego rodzaju porozumienia między małżonkami regulującego zakres majątku wspólnego. Jeżeli w umowie majątkowej małżeńskiej, w której małżonkowie ustanowili inny niż ustawowy małżeński ustrój majątkowy, nie określono sposobu podziału majątku wspólnego, podziału takiego dokonuje się zgodnie z przepisami mającymi zastosowanie do ustawowego małżeńskiego ustroju majątkowego, chyba że małżonkowie uzgodnią inaczej. Majątek dzieli się stosownie do sytuacji w chwili wejścia w życie umowy majątkowej małżeńskiej.

Przed określeniem udziału każdego z małżonków w majątku wspólnym należy określić wysokość jego zobowiązań i wierzytelności względem tego majątku.

Wielkość udziału każdego z małżonków w majątku wspólnym może zostać uzgodniona przez małżonków lub ustalona przez sąd na wniosek któregokolwiek z małżonków.

Co do zasady majątek wspólny dzieli się na części równe, przy czym małżonkowie mogą przedstawić dowody potwierdzające, że nakłady poczynione przez nich na majątek wspólny były różne. Nie bierze się pod uwagę nieznacznych różnic w nakładach poczynionych przez każdego z małżonków na majątek wspólny.

W przypadku sporu dotyczącego wielkości udziału każdego z małżonków w majątku wspólnym sąd bierze pod uwagę wszystkie okoliczności danej sprawy, w szczególności dochód uzyskiwany przez każdego z małżonków, wsparcie, jakiego każdy z małżonków udziela współmałżonkowi, sprawowanie pieczy nad dziećmi, wykonywanie prac domowych, kwestie związane z opieką nad domem i rodziną, dbałość o utrzymanie majątku w odpowiednim stanie oraz wszelkie inne rodzaje pracy i współpracy w zakresie zarządu majątkiem wspólnym, zachowania go w dobrym stanie i jego powiększania.

Po uzgodnieniu lub określeniu wielkości udziałów w majątku wspólnym małżonkowie mogą ustalić sposób podziału tego majątku. Jeżeli małżonkowie uzgodnią, że staną się współwłaścicielami przedmiotów majątkowych proporcjonalnie do swoich udziałów w majątku wspólnym, takie ustalenie również uznaje się za podział majątku.

Jeżeli małżonkom nie uda się dojść do porozumienia w kwestii sposobu podziału majątku, sąd dokonuje podziału majątku zgodnie z przepisami dotyczącymi podziału majątku wspólnego.

Przy dokonywaniu podziału majątku wspólnego sąd – na wniosek małżonka – przyznaje temu małżonkowi z jego udziału w majątku wspólnym przedmioty służące mu do wykonywania jego zawodu lub do prowadzenia przez niego innego rodzaju działalności lub przedmioty, które zapewniają mu środki utrzymania.

Ta sama zasada ma zastosowanie do przedmiotów osobistego użytku wyłącznie jednego z małżonków, które nie należą do jego majątku osobistego.

9 Jakie są procedury rejestracji nieruchomości i jakie dokumenty lub informacje są zwykle wymagane?

Sąd prowadzący rejestr nieruchomości (zemljiškoknjižno sodišče) udziela zgody na wpis nieruchomości do rejestru na podstawie dokumentów potwierdzających istnienie podstawy prawnej nabycia prawa, które ma zostać wpisane do rejestru, i spełniających pozostałe warunki określone w obowiązujących przepisach.

Wspomniane dokumenty wymieniono w art. 40 ust. 1 ustawy o rejestrze nieruchomości (Zakon o zemljiški knjigi, ZZK-1).