Prawa małoletnich w postępowaniach sądowych

Luksemburg

Autor treści:
Luksemburg

1. Zdolność procesowa dziecka

Niezależnie od gałęzi prawa, której dotyczy postępowanie, aby samodzielnie wnieść sprawę do sądu, powód w Luksemburgu musi mieć ukończone 18 lat. Zasada ta nie ma zastosowania do małoletniego uwolnionego spod władzy rodzicielskiej, który może wnieść zażalenie we własnym imieniu.

W Luksemburgu ustanowiono odrębny system postępowania z nieletnimi, którzy popełnili przestępstwo, lecz nie osiągnęli jeszcze minimalnego wieku odpowiedzialności karnej, który w Luksemburgu wynosi 18 lat. Oznacza to, że dziecko poniżej 18. roku życia nie popełnia „czynów zabronionych” w świetle prawa luksemburskiego, lecz „czyny noszące znamiona czynu zabronionego”, które podlegają właściwości sądu szczególnego, tj. sądu ds. nieletnich (Tribunal de la jeunesse), właściwego do orzekania środków ochronnych, opiekuńczych lub poprawczych.

2. Dostępność rozwiązań pozwalających dostosować przebieg postępowania do potrzeb małoletniego/nieletniego

Poza niektórymi sprawami z zakresu prawa rodzinnego i ochrony dziecka sprawy z zakresu prawa cywilnego rozpoznają sądy cywilne. W Luksemburgu nie funkcjonują żadne szczególne sądy rodzinne ani sądy ds. małoletnich w dziedzinie prawa administracyjnego. Sądy administracyjne przeprowadzają kontrolę wyłącznie decyzji azylowych i dotyczących migracji.

  • Sąd ds. nieletnich to sąd szczególny właściwy do rozpoznawania spraw dotyczących nieletnich podejrzanych i sprawców, a także do orzekania środków ochronnych na rzecz dzieci potrzebujących pomocy i ochrony. Sąd ds. nieletnich orzeka środki poprawcze i zapobiegawcze. Nieletnich podejrzanych/sprawców nie uznaje się za sprawców przestępstw, lecz za dzieci potrzebujące ochrony i pomocy. Dlatego też prawo karne nie ma jako takie zastosowania do dzieci.
  • Wydział ochrony nieletnich/małoletnich w prokuraturze zajmuje się co do zasady wszystkimi kwestiami wywierającymi wpływ na dzieci i członków ich rodzin. Jeżeli pokrzywdzony będący dzieckiem bierze udział w postępowaniu sądowym, prokuratorzy współpracują ściśle z wydziałem ochrony nieletnich/małoletnich policji sądowej.
  • W Luksemburgu sąd ds. nieletnich to sąd szczególny właściwy do rozpoznawania spraw dotyczących dzieci potrzebujących ochrony. W sądach ds. nieletnich orzekają wyspecjalizowani sędziowie właściwi do wykonywania przepisów w zakresie ochrony młodzieży. Sędziowie orzekający w sprawach rodzinnych są właściwi do rozpoznawania spraw związanych z wykonywaniem władzy rodzicielskiej. Sędziowie ci sprawują również nadzór nad czynnościami podejmowanymi przez przedstawicieli ustawowych lub opiekunów. W tym przypadku sędziowie orzekający w sprawach rodzinnych mogą zwrócić się do przedstawicieli ustawowych i opiekunów dziecka, jak również do samego dziecka, o udzielenie wyjaśnień.

3. Przyjęte środki z zakresu prawa i polityki pozwalające rozpoznawać sprawy z udziałem dzieci w trybie przyspieszonym

Nie ustanowiono żadnych przepisów szczególnych pozwalających zagwarantować, by postępowania sądowe w sprawach cywilnych z udziałem dzieci przeprowadzano w odpowiednim trybie przyspieszonym. Jeżeli chodzi o terminy procesowe, zastosowanie mają przepisy ogólne (mające zastosowanie do osób dorosłych). Przepisy te różnią się w zależności od rodzaju sądu rozpoznającego sprawę.

4. Szczególne mechanizmy i procedury wsparcia dzieci a dobro dziecka

Służba ta może zapewnić dzieciom wsparcie we wnoszeniu środków zaskarżenia. Dziecko może również skorzystać z pomocy adwokata.

  • Terminu „dobro dziecka” (intérêt supérieur de l’enfant) nie zdefiniowano w obowiązujących przepisach.

Ocena, jakie rozwiązanie służy dobru dziecka, leży w gestii sędziów. Przy przeprowadzaniu takiej oceny sędziowie mogą wziąć pod uwagę szereg czynników, w tym np. dobre samopoczucie dziecka, czynniki socjalne itp. Niezależnie od obowiązujących wymogów prawnych przy ustalaniu, jakie rozwiązanie służy dobru dziecka, sąd może wziąć pod uwagę opinię dziecka. Dziecko może wyrazić swoją opinię podczas przesłuchania na rozprawie cywilnej przeprowadzanej np. w sprawie dotyczącej władzy rodzicielskiej.

Wszystkie sądy mają obowiązek stosować się do instrumentów międzynarodowych, takich jak Europejska konwencja o wykonywaniu praw dzieci, a także do orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

5. Monitorowanie i wykonywanie orzeczeń w postępowaniach z udziałem dzieci

Dzieci nie mogą samodzielnie dochodzić wykonania wyroku sądu. Prawo to wykonuje w imieniu dzieci ich przedstawiciel ustawowy.

W przypadku wydania orzeczenia przeciwko pozwanemu będącemu dzieckiem egzekucję takiego orzeczenia należy przeprowadzić z osobnego majątku dziecka. Wobec pozwanych będących dziećmi, którzy nie wywiązują się z zobowiązań nałożonych na nich na mocy orzeczenia sądu, nie można zastosować środka przymusu w postaci pozbawienia wolności.

W sprawach dotyczących ochrony dzieci dziecko reprezentowane przez adwokata może samodzielnie dochodzić wykonania wyroku sądu.

6. Dostępność środków zaskarżenia

Dziecko może wnieść zażalenie, inny środek zaskarżenia lub wniosek o przeprowadzenie kontroli sądowej do sądu powszechnego wyłącznie za pośrednictwem swojego przedstawiciela ustawowego. Zasada ta nie ma zastosowania do małoletniego uwolnionego spod władzy rodzicielskiej, który może wnieść zażalenie we własnym imieniu.

Ponieważ przedstawiciel ustawowy dziecka reprezentuje je i dokonuje czynności w jego imieniu, może wnosić pisma procesowe lub środki zaskarżenia bez konieczności uzyskania zgody dziecka. W przypadku wystąpienia konfliktu interesów między rodzicami a dzieckiem sąd może ustanowić kuratora procesowego.

Dziecko, korzystając z pomocy adwokata, może również zaskarżyć orzeczenia wydawane przez sąd ds. nieletnich.

7. Instytucje zajmujące się udzielaniem dzieciom wsparcia

8. Przysposobienie

Przysposobienia w Luksemburgu może dokonać każda osoba zamieszkująca na jego terytorium, niezależnie od tego, czy jest obywatelem luksemburskim, a także osoba niezamieszkująca na terytorium Luksemburga, która chce przysposobić osobę zamieszkującą na terytorium tego państwa.

Wymogi, jakie należy spełnić, aby dokonać przysposobienia, regulują przepisy prawa krajowego przysposabiającego (przysposabiających).

W przypadku przysposobienia przez dwoje małżonków, którzy nie mają tego samego obywatelstwa lub którzy są bezpaństwowcami, zastosowanie ma prawo państwa ich wspólnego miejsca zwykłego pobytu w chwili składania wniosku.

Jeżeli chodzi o przysposabianych, prawem właściwym jest prawo ich państwa pochodzenia, chyba że planowane przysposobienie wiąże się z nadaniem im obywatelstwa przysposabiającego. W przypadku kolizji przepisów o jurysdykcji za właściwe uznaje się prawo państwa, w którym w ważny sposób dokonano przysposobienia.

Każdy, kto ma zamiar przysposobić dziecko, musi w pierwszej kolejności skontaktować się z Ministerstwem Edukacji Narodowej, Dzieci i Młodzieży (Ministère de l’éducation nationale, de l’enfance et de la jeunesse – MENJE) w celu złożenia wniosku o przysposobienie. Zanim zostanie przeprowadzona ocena wnioskodawców pod kątem spełnienia warunków niezbędnych do przysposobienia, wnioskodawcy mają obowiązek wziąć udział w „kursie dla kandydatów na rodziców adopcyjnych”.

Maison de l'Adoption to służba doradcza udzielająca zainteresowanym osobom (potencjalnym przysposabiającym, przysposabianym, rodzinom adopcyjnym, specjalistom uczestniczącym w procedurze przysposobienia) porad w kwestiach związanych z przysposobieniem.

Służba ta udziela wsparcia zarówno w toku procedury przysposobienia, jak i po jej zakończeniu, przeprowadzając spersonalizowane konsultacje.

Procedura przysposobienia w Luksemburgu obejmuje różne etapy.

Link do aktów prawnych

Wymiar sprawiedliwości przyjazny dziecku w Luksemburgu (w językach angielskim i francuskim)  PDF (989 Kb) en

Ostatnia aktualizacja: 10/12/2021

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.