Πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα

Εάν είστε θύμα μιας επιβλαβούς για το περιβάλλον δραστηριότητας ή εάν είστε απλώς ένας ενεργός πολίτης που θέλει να προστατεύσει το περιβάλλον, πρέπει να γνωρίζετε τα δικαιώματά σας όταν πρόκειται να προσφύγετε σε δικαστήριο ή να υποβάλετε καταγγελία σε έναν από τους αρμόδιους εθνικούς φορείς, ιδίως εάν βρίσκεστε στο εξωτερικό. Κατά την άσκηση των δικαιωμάτων αυτών μπορείτε επίσης να ζητήσετε βοήθεια και να λάβετε πρακτικές πληροφορίες από τις εθνικές αρχές και οργανισμούς. Σε μερικές υποθέσεις μπορεί να είναι δύσκολο να γνωρίζετε τι πρέπει να κάνετε και σε ποιον πρέπει να απευθυνθείτε. Τα παρόντα ενημερωτικά δελτία θα σας παράσχουν μερικές πληροφορίες όσον αφορά το σχετικό πλαίσιο σε κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τα ενημερωτικά δελτία σχετικά με την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα έχουν ως σκοπό να παράσχουν εύκολα προσβάσιμους κανόνες για την άσκηση προσφυγής ενώπιον ανεξάρτητου δικαστηρίου ή διοικητικού φορέα.

Εάν λάβετε γνώση, για παράδειγμα, μιας επιβλαβούς για το περιβάλλον δραστηριότητας ή εάν απλά δεν σας παρέχονται οι διαδικαστικές εγγυήσεις κατά τη διάρκεια διαδικασίας λήψης αποφάσεων (όπως πρόσβαση σε πληροφορίες για το περιβάλλον, σε περιβαλλοντική εκτίμηση επιπτώσεων ή σε συμμετοχή του κοινού) μπορεί ενδεχομένως να θέλετε να προσφύγετε ενώπιον δικαστηρίου ή άλλου ανεξάρτητου νομικού φορέα. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι χρήσιμο να γνωρίζετε τους ειδικούς κανόνες κάθε κράτους μέλους για τα δικαιώματα των πολιτών και των ενώσεών τους στο πλαίσιο της διαδικασίας προσφυγής.

Κατ’ αρχάς για να μπορείτε να προσβάλλετε διοικητικές πράξεις, αποφάσεις, καθώς και παραλείψεις, είναι σημαντικό να γνωρίζετε τους κανόνες γα την πρόσβαση στα δικαστήρια, που μερικές φορές αναφέρονται ως «locus standi» ή «ικανότητα διαδίκου».

Δεύτερον, εάν έχετε προσφύγει ενώπιον δικαστηρίου, είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζετε ότι οι πολίτες και οι ενώσεις τους μπορούν να τύχουν ορισμένων εγγυήσεων σχετικά με τους όρους πρόσβασης όταν υφίσταται δικαίωμα άσκησης προσφυγής. Αυτό σημαίνει, ιδίως, ότι η διαδικασία προσφυγής θα πρέπει να ολοκληρώνεται εντός εύλογου χρονικού διαστήματος χωρίς αδικαιολόγητες καθυστερήσεις και ότι τα μέρη της διαδικασίας δεν μπορούν να έρχονται αντιμέτωπα με διαδικασίες απαγορευτικού κόστους.

Επίσης, είναι χρήσιμο να γνωρίζετε ότι στον τομέα του περιβάλλοντος, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται για την περιβαλλοντική προστασία διαθέτουν επίσης προνομιακό καθεστώς στο πλαίσιο των διαδικασιών προσφυγής, και διαδραματίζουν το ρόλο τους ως άγρυπνοι φύλακες και υπερασπιστές του περιβάλλοντες το οποίο δεν μπορεί να αυτοπροστατευθεί, διότι «το περιβάλλον δεν έχει φωνή».

Για να εντοπίσετε την καλύτερη προσέγγιση για την αντιμετώπιση πραγματικής ή δυνητικής επιβλαβούς για το περιβάλλον ενέργειας η οποία, για παράδειγμα, έχει επιπτώσεις σε προστατευόμενη περιοχή ή στην υγεία των πολιτών, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικευμένοι φορείς όπως οι εισαγγελείς ή ο Διαμεσολαβητής μπορούν να βοηθήσουν τους πολίτες για την υποβολή καταγγελίας.

Τα ακόλουθα ενημερωτικά δελτία θα σας καθοδηγήσουν στα πιο σημαντικά στάδια των διαδικασιών σχετικά με το περιβάλλον σε κάθε κράτος μέλος, και θα σας εξηγήσουν τόσο τα δικαιώματα σας όσο και τους βασικούς κανόνες που πρέπει να ακολουθήσετε για την άσκηση των δικαιωμάτων αυτών. Οι παρούσες πληροφορίες δεν υποκαθιστούν τις νομικές συμβουλές και προορίζονται μόνο για καθοδήγηση.

Επιλέξτε τη σημαία της χώρας που σας ενδιαφέρει για περισσότερες πληροφορίες.

Τελευταία επικαιροποίηση: 17/11/2021

Για τη διαχείριση αυτής της ιστοσελίδας υπεύθυνη είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στην παρούσα σελίδα δεν απηχούν κατ’ ανάγκη την επίσημη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Παρακαλείσθε να συμβουλευθείτε την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου σχετικά με το καθεστώς πνευματικής ιδιοκτησίας που διέπει τις σελίδες των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων.