W niniejszej części przedstawiono przegląd zawodów prawniczych w Szwecji. Prokuratorzy Sędziowie Adwokaci Notariusze Inne zawody prawnicze
W skład służb prokuratorskich wchodzą: szwedzka prokuratura (Åklagarmyndigheten) oraz Biuro ds. Przestępstw Gospodarczych (Ekobrottsmyndigheten). Oba organy bezpośrednio podlegają rządowi (Ministerstwu Sprawiedliwości). Na czele prokuratury stoi Prokurator Generalny (Riksåklagare), zaś na czele Biura ds. Przestępstw Gospodarczych – Dyrektor Generalny. Prokurator Generalny jest najwyższym rangą prokuratorem w kraju, odpowiada za służby prokuratorskie oraz sprawuje nad nimi zwierzchnictwo.
Prokurator Generalny odpowiada za zmiany ram prawnych i funkcjonowanie Sądu Najwyższego oraz sprawuje funkcje administracyjne. Prokuratorzy wyższego szczebla (överåklagare) odpowiadają za poszczególne obszary działań służb prokuratorskich. Prokuratorów (åklagare) mianuje Prokurator Generalny. Prokuratura dzieli się na rejony, w których pracują prokuratorzy rejonowi (kammaråklagare). Niektórzy prokuratorzy rejonowi specjalizują się w określonych dziedzinach. Istnieją 32 prokuratury rejonowe, a także trzy prokuratury międzynarodowe i cztery prokuratury krajowe, które zajmują się ściśle określonymi rodzajami spraw. Na czele każdej prokuratury rejonowej stoi prokurator naczelny (chefsåklagare).
Wszyscy prokuratorzy w prokuraturze są całkowicie niezależni w podejmowaniu decyzji, co oznacza, że starsi prokuratorzy nie mogą wpływać na decyzje podejmowane przez podległych im prokuratorów w prowadzonych przez nich sprawach. Aby zostać prokuratorem, należy mieć obywatelstwo szwedzkie. Wymogiem zatrudnienia w charakterze prokuratora jest uzyskanie szwedzkiego dyplomu magistra prawa (juristexamen), odbycie praktycznego szkolenia prawniczego oraz przepracowanie dwóch lat jako urzędnik sądowy (notarie) w sądzie rejonowym (tingsrätt) lub sądzie administracyjnym (länsrätt). W pewnych okolicznościach szkolenie prawnicze w innym państwie skandynawskim może być uznane za równoważne z dyplomem magistra prawa. Przyszli prokuratorzy muszą najpierw odbyć dziewięciomiesięczną aplikację prokuratorską, w trakcie której pracują pod kierunkiem opiekuna. Następnie prokurator odbywa dwuletni staż prokuratorski, po ukończeniu którego zostaje mianowany prokuratorem rejonowym.
Istnieją trzy ośrodki ds. rozwoju prokuratury z siedzibą w Sztokholmie, Göteborgu i Malmö, którymi kieruje prokurator wyższego szczebla. Ich zadaniem jest prowadzenie prac metodologicznych nad poszczególnymi obszarami prawa karnego oraz przyczynianie się do zmian prawnych w tych obszarach, a także gromadzenie wiedzy w dziedzinach, którymi się zajmują. Ośrodki te prowadzą również czynności kontrolne: na przykład wszystkie zażalenia na postanowienia prokuratorów są rozpatrywane przez ośrodki ds. rozwoju.
Prokurator ma trzy podstawowe zadania:
Prokurator sprawuje nadzór nad postępowaniem przygotowawczym w sprawach o przestępstwa inne niż wykroczenia, o popełnienie których podejrzewana jest określona osoba. Prokurator może też prowadzić postępowanie przygotowawcze w innych sprawach, jeśli zachodzą konkretne przesłanki. Jako osoba nadzorująca postępowanie przygotowawcze prokurator odpowiada za optymalne przeprowadzenie tego postępowania. W przypadku lżejszych przestępstw postępowanie przygotowawcze jest w całości prowadzone przez funkcjonariuszy policji.
W toku postępowania przygotowawczego prokuratora wspomaga policja. Prokurator sprawuje stały nadzór nad postępowaniem przygotowawczym i decyduje o tym, jakie środki dochodzeniowe zastosować i jakie postanowienia wydać. Po zakończeniu postępowania przygotowawczego prokurator decyduje o ewentualnym wniesieniu oskarżenia (dotyczy to również postępowania przygotowawczego prowadzonego przez policję).
Innym istotnym aspektem pracy prokuratora jest przygotowywanie spraw i występowanie w sądzie. Wydając postanowienie o przedstawieniu zarzutów i nadając przestępstwu określoną kwalifikację prawną, prokurator nakreśla ramy postępowania karnego w sądzie. Większość prokuratorów spędza w sądzie co najmniej jeden lub dwa dni w tygodniu.
Prokurator Generalny jest jedynym prokuratorem uprawnionym do wszczęcia i prowadzenia postępowania przed Sądem Najwyższym. Prokurator Generalny może jednak wskazać w Biurze Prokuratora Generalnego zastępcę prokuratora lub innego prokuratora w celu reprezentowania go przed Sądem Najwyższym.
Więcej informacji na temat prokuratorów można uzyskać na powszechnie dostępnej stronie internetowej prokuratury.
Sędziów mianowanych (ordinarie domare) powołuje rząd na zalecenie niezależnego państwowego organu doradczego – Rady ds. Kandydatur Sędziowskich (Domarnämnden). Co do zasady sędziego można złożyć z urzędu tylko w okolicznościach przewidzianych w szwedzkiej ustawie o rządzie (regeringsformen).
Aby zostać sędzią, należy mieć obywatelstwo szwedzkie. Aby zostać powołanym na urząd sędziego, należy uzyskać szwedzki dyplom magistra prawa. W pewnych okolicznościach szkolenie prawnicze w innym państwie skandynawskim może być uznane za równoważne z dyplomem magistra prawa. Większość sędziów mianowanych pracuje w charakterze sędziów sądów rejonowych lub sądów administracyjnych bądź też sędziów sądów apelacyjnych lub apelacyjnych sądów administracyjnych. Przewodniczącego sądu apelacyjnego lub apelacyjnego sądu administracyjnego określa się mianem prezesa (president), zaś przewodniczącego sądu rejonowego lub administracyjnego mianem naczelnika (lagman). Sędziowie Sądu Najwyższego lub Naczelnego Sądu Administracyjnego zwani są „justitieråd”.
Wielu sędziów mianowanych przechodzi tradycyjną ścieżkę kariery, która obejmuje przepracowanie dwóch lat na stanowisku urzędnika sądowego w sądzie rejonowym (329 Kb)
lub administracyjnym
(281 Kb)
, a następnie na stanowisku referenta (fiskal) w sądzie apelacyjnym (hovrättsfiskal) lub apelacyjnym sądzie administracyjnym (kammarrättsfiskal). Po przepracowaniu w tym sądzie co najmniej jednego roku, aplikant sędziowski musi przepracować co najmniej dwa lata na stanowisku referenta w sądzie rejonowym lub sądzie administracyjnym. Następnie przez co najmniej rok musi być zatrudniony na stanowisku asesora (tilförordnad assessor) sądu apelacyjnego lub apelacyjnego sądu administracyjnego. Po pomyślnym przejściu i ukończeniu tego okresu, aplikant sędziowski zostaje mianowany na stanowisko asesora sądu apelacyjnego lub administracyjnego sądu apelacyjnego. Referenci i asesorzy sędziowscy są sędziami niemianowanymi, którzy mogą zasiadać w sądach. W sądach zatrudnieni są też liczni prawnicy przygotowujący postępowanie pod względem formalnym (beredningsjurister)
(280 Kb)
oraz sprawozdawcy (föredragande)
(281 Kb)
.
W sądach rejonowych, sądach apelacyjnych, sądach administracyjnych i administracyjnych sądach apelacyjnych zatrudnieni są też ławnicy (nämndemän). Ławnicy są mianowani na okres czterech lat przez:
Więcej informacji na temat sędziów i ławników można uzyskać na stronie internetowej szwedzkich sądów. Informacje dotyczące sędziów znajduję się również na stronie internetowej Szwedzkiego Stowarzyszenia Sędziów.
Na podstawie prawa szwedzkiego jedynie członkowie Szwedzkiej Izby Adwokackiej (Sveriges Advokatsamfund) są uprawnieni do posługiwania się tytułem advokat (advokat). Aby zostać członkiem Izby, należy:
Więcej informacji można uzyskać na stronie internetowej Szwedzkiej Izby Adwokackiej.
W postępowaniu sądowym pełnomocnik nie musi być adwokatem; wystarczy, że sąd uzna, iż dana osoba nadaje się do pełnienia tej funkcji. Co do zasady na obrońców z urzędu wyznacza się jednak wyłącznie adwokatów.
W Szwecji notariusz (notarius publicus, zob. poniżej) jest jedynym zawodem prawniczym, w ramach którego wykonuje się funkcje notarialne.
Notariusze są powoływani przez administracyjne rady regionów (länsstyrelsen). Notariusz musi posiadać wykształcenie prawnicze, znać język szwedzki oraz spełniać inne kryteria.
Nie istnieje publiczny rejestr ani strona internetowa tego zawodu.
Więcej informacji na temat notariuszy można jednak znaleźć na stronach internetowych niektórych rad regionów.
Zadaniem notariusza jest wspomaganie społeczeństwa w różnych kwestiach, takich jak:
Nie istnieje publiczny rejestr ani strona internetowa tego zawodu.
Więcej informacji na temat notariuszy można jednak znaleźć na stronach internetowych niektórych rad regionów.
Szwedzka Służba Komornicza (Kronofogdemyndigheten) odpowiada m.in. za wykonywanie czynności egzekucyjnych. Służba zatrudnia komorników (kronofogde), którzy odpowiadają za to, by egzekucja odbywała się zgodnie z prawem. W Szwecji istnieje możliwość odbycia szkolenia, by zostać komornikiem. Aby zostać zakwalifikowanym na szkolenie, należy być obywatelem Szwecji, uzyskać dyplom magistra prawa lub porównywalne kwalifikacje oraz być wykwalifikowanym urzędnikiem sądowym (notarie). Istnieje również możliwość zwolnienia z wymogu posiadania kwalifikacji urzędnika sądowego w drodze odbycia wewnętrznego szkolenia (w szczegółowo określonym okresie) lub w drodze procedury absolutorium.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.