Jeśli chodzi o wymiar sprawiedliwości w sprawach cywilnych, bieżące procedury i postępowania wszczęte przed końcem okresu przejściowego będą nadal prowadzone na mocy prawa UE. W portalu e-Sprawiedliwość do końca 2024 r. będą nadal aktualizowane informacje dotyczące Wielkiej Brytanii na podstawie dwustronnej umowy z tym krajem.
Uwaga: niedawno wprowadzono na tej stronie zmiany w oryginalnej wersji językowej angielski. Strona w wybranej przez Ciebie wersji językowej jest obecnie tłumaczona przez nasze służby tłumaczeniowe.
Swipe to change

Rodzaje zawodów prawniczych

Szkocja

Na niniejszej stronie przedstawiono przegląd podstawowych zawodów prawniczych w okręgu jurysdykcyjnym Szkocji w Zjednoczonym Królestwie. Zawiera ona informacje o sędziach, prokuratorach i prawnikach.

Autor treści:
Szkocja
Oficjalne tłumaczenie przeglądanej wersji językowej nie istnieje.
Tutaj znajdą Państwo tłumaczenie maszynowe tego tekstu. Ma ono charakter wyłącznie orientacyjny. Autorzy tej strony nie ponoszą odpowiedzialności za jakość tłumaczenia maszynowego.

Sędziowie

W Szkocji nie ma odrębnego zawodu sędziego. Funkcję sędziego mogą sprawować wyłącznie doświadczeni prawnicy (solicitors) oraz adwokaci (advocates). W okręgu jurysdykcyjnym Szkocji wyróżnia się następujące stanowiska sędziowskie:

  • przewodniczący Najwyższego Sądu Cywilnego w Szkocji (Lord President of the Court of Session);
  • Lord Justice Clerk (drugi w hierarchii sędzia w Szkocji);
  • główni sędziowie (Sheriff Principals) stojący na czele sześciu okręgów (sheriffdoms);
  • sędziowie zasiadający w Court of Session używający tytułu Senator of the College of Justice;
  • sędziowie zasiadający w High Court of Justiciary używający tytułu Lord Commissioner of Justiciary;
  • sędziowie (Sheriffs);
  • sędziowie zatrudnieni na niepełny etat (part-time sheriffs), którzy wspomagają sędziów pełnoetatowych (permanent sheriffs);
  • sędziowie pokoju (Justices of the Peace) – osoby bez przygotowania prawniczego orzekające w składach jednoosobowych lub trzyosobowych, z udziałem urzędnika posiadającego kwalifikacje prawnicze lub doradcy prawnego (legal assessor) w sądach pokoju.

Prokuratorzy

Organizacja

W Szkocji za ściganie przestępstw odpowiada Urząd Korony i Biuro Prokuratury (Crown Office and Procurator Fiscal Service). Na czele urzędu stoi Lord Advocate, wchodzący w skład szkockiego rządu. Jego zastępcą jest Solicitor General.

Instytucja ta jako jedyna jest odpowiedzialna za ściganie przestępstw, wyjaśnianie przypadków nagłych lub podejrzanych zgonów oraz rozpatrywanie skarg na czynności policji.

Artykuł 48 ustawy o Szkocji z 1998 r. (Scotland Act 1998) stanowi, że Lord Advocate (działający w charakterze zwierzchnika struktur ścigania i wyjaśniania okoliczności zgonów w Szkocji) podejmuje każdą decyzję niezależnie i samodzielnie.

Jedynie wykwalifikowani adwokaci lub inni prawnicy mogą zostać prokuratorami.

Rola i obowiązki

W przypadku popełnienia przestępstwa policja (lub inna wyspecjalizowana jednostka dochodzeniowa, jak np. Urząd Podatkowy i Celny JKM – HM Revenue and Customs) podejmuje wstępne czynności dochodzeniowe i zdaje sprawozdanie miejscowemu prokuratorowi (Procurator Fiscal). Prokurator zapoznaje się ze sprawozdaniem i – w interesie publicznym – decyduje o wszczęciu lub odmowie wszczęcia postępowania. Podejmując decyzję, prokurator rozpatruje, czy zgromadzony został wystarczający materiał dowodowy, a jeśli tak, to jakie czynności będą właściwe: wniesienie oskarżenia, zastosowanie środka bezpośredniego (np. grzywny skarbowej) czy też niepodejmowanie żadnych czynności. W sprawach rozstrzyganych przed ławą przysięgłych – przed wniesieniem oskarżenia – prokurator przesłuchuje świadków, zleca i weryfikuje opinie biegłych oraz gromadzi inne dowody. Następnie składa sprawozdanie zespołowi oskarżycieli prokuratury koronnej (Crown Counsel), który podejmuje decyzję dotyczącą wniesienia oskarżenia.

Organizacja zawodów prawniczych: prawnicy

Adwokaci (advocates – barristers)

Adwokaci (advocates) są członkami szkockiej izby adwokackiej (Scottish Bar). Są oni uprawnieni do występowania przed wszystkimi sądami w Szkocji, lecz ich praca w przeważającej mierze polega na występowaniu przed sądami wyższej instancji (Court of Session i High Court of Justiciary) i wydawaniu specjalistycznych opinii w sprawach prawnych. Starsi stażem adwokaci posługują się tytułem Queen's Counsel. Wszyscy adwokaci są członkami Kolegium Adwokatów (Faculty of Advocates).

Solicitors (doradcy prawni)

Prawnicy zwani solicitors to najliczniejszy zawód prawniczy. Udzielają oni porad we wszystkich sprawach prawnych i reprezentują klientów przed sądem. Wszyscy prawnicy (solicitors) są członkami Szkockiego Towarzystwa Prawniczego, które dba o interesy przedstawicieli tej grupy zawodowej oraz ogółu społeczeństwa w kontekście korzystania z ich usług.

Do Szkockiego Towarzystwa Prawniczego należą również niektórzy tzw. solicitor-advocates. Podobnie jak adwokaci (zobacz wyżej) są oni uprawnieni do występowania przed Court of Session oraz High Court of Justiciary.

Notariusze

Notariusze (Notaries Public) to prawnicy (solicitors), którzy zajmują się protokołowaniem niektórych transakcji oraz poświadczaniem dokumentów prawnych o szczególnym charakterze. Nie jest to jednak osobny, pełnoprawny zawód prawniczy.

Rzecznicy patentowi i rzecznicy ds. znaków towarowych

Rzecznicy patentowi i rzecznicy ds. znaków towarowych są wyspecjalizowanymi doradcami z zakresu własności intelektualnej Udzielają oni klientom porad prawnych w tej dziedzinie, w szczególności na temat rejestracji i ochrony patentów, znaków towarowych i wzorów, jak również innych aspektów własności intelektualnej, w tym ochrony praw autorskich. W odróżnieniu od bardziej ogólnego prawa cywilnego i karnego, materialne prawo własności intelektualnej stosuje się na całym terytorium Zjednoczonego Królestwa. Dochodzenie praw własności intelektualnej w Szkocji wymaga zazwyczaj wszczęcia postępowania w Court of Session, ponieważ sąd ten ma wyłączną kompetencję w zakresie patentów i większości innych zarejestrowanych praw z zakresu własności intelektualnej (w szczególności wspólnotowego znaku towarowego i wzoru wspólnotowego). W sądzie tym obowiązują szczególne zasady dotyczące obsługi spraw z zakresu własności intelektualnej, przy czym wyznaczono również określoną liczbę sędziów zajmujących się sprawami z zakresu własności intelektualnej. Rzecznicy patentowi i rzecznicy ds. znaków towarowych mogą reprezentować swoich klientów w sądzie ds. patentów (Patents County Court) oraz w Patents Court of the High Court w Anglii i Walii w sprawach, w których złożono środek zaskarżenia od decyzji Urzędu ds. Własności Intelektualnej Zjednoczonego Królestwa (UK Intellectual Property Office). Rzecznicy patentowi mający uprawnienia do występowania przed sądem mogą również występować w High Court w Londynie, ale nie są obecnie uprawnieni do reprezentowania klientów w sprawach dotyczących własności intelektualnej w sądach szkockich. Zatem obecnie w Szkocji postępowania sądowe z zakresu własności intelektualnej są prowadzone przez wyspecjalizowanych prawników często współpracujących z rzecznikami patentowymi i rzecznikami ds. znaków towarowych.

Większość rzeczników patentowych i rzeczników ds. znaków towarowych w Szkocji pracuje w wyspecjalizowanych kancelariach, prowadząc prywatną praktykę, ale niektórzy pracują w sektorze przemysłowym.

Akredytowany Instytut Rzeczników Patentowych (Chartered Institute of Patent Attorneys) reprezentuje rzeczników patentowych w całym Zjednoczonym Królestwie. Jego zadania obejmują udział, wraz z administracją rządową, w pracach nad legislacją dotyczącą własności intelektualnej, zapewnianie kształcenia i szkoleń dla rzeczników patentowych i stażystów oraz kontakty z organami regulacyjnymi rzeczników. Zadaniem instytutu jest upowszechnianie prawa własności intelektualnej i zawodów związanych z tą dziedziną prawa.

Instytut Rzeczników ds. Znaków Towarowych (Institute of Trade Mark Attorneys) reprezentuje rzeczników ds. znaków towarowych i zawód rzecznika ds. znaków towarowych na terytorium Zjednoczonego Królestwa. Zadania instytutu polegają na negocjowaniu z administracją rządową, niezależnym organem nadzoru (Komisją ds. Nadzoru Własności Intelektualnej) i innymi odpowiednimi organizacjami, oraz lobbing w tych podmiotach. Instytut zapewnia odpowiednie kształcenie, szkolenie i doradztwo osobom wykonującym zawód rzecznika ds. znaków towarowych i jest odpowiedzialny za propagowanie tego zawodu i praw własności intelektualnej.

Komisja ds. Nadzoru Własności Intelektualnej zajmuje się wszystkimi sprawami dotyczącymi nadzoru i sprawami dyscyplinarnymi oraz ustala, monitoruje i egzekwuje standardy dotyczące rzeczników patentowych i rzeczników ds. znaków towarowych na terytorium Zjednoczonego Królestwa. Działa w interesie publicznym i prowadzi ustawowe rejestry rzeczników patentowych i rzeczników ds. znaków towarowych, zarówno jeżeli prowadzą oni działalność jako osoby fizyczne, jak i w ramach innych podmiotów.

Inne zawody prawnicze

Urzędnicy (sheriff officers) oraz posłańcy sądowi (messengers-at-arms) to urzędnicy sądowi zajmujący się doręczaniem dokumentów i wykonywaniem orzeczeń sądów w Szkocji. Zarówno posłańcy sądowi, jak i urzędnicy (sheriff officers), są zatrudniani przez prywatne podmioty i pobierają opłaty ustalone w aktach prawa pochodnego.

Na mocy art. 60 szkockiej ustawy o upadłości i należytej staranności z 2007 r. – Bankruptcy and Diligence (Scotland) Act 2007 – urzędy messenger-at-arms i sheriff officer zostaną zniesione. Zastąpi je nowy urząd judicial officer (urzędnika sądowego). Urzędnicy sądowi będą powoływani przez przewodniczącego Najwyższego Sądu Cywilnego w Szkocji (Lord President of the Court of Session) na podstawie nominacji nowej Szkockiej Komisji ds. Egzekucji Cywilnej (Scottish Civil Enforcement Commission).

Powiązane strony

Urząd Korony i Biuro Prokuratury, Kolegium Adwokatów, Szkockie Towarzystwo Prawnicze, Szkockie Stowarzyszenie Ośrodków Prawa, Akredytowany Instytut Rzeczników Patentowych, Instytut Rzeczników ds. Znaków Towarowych, Komisja ds. Nadzoru Własności Intelektualnej

Ostatnia aktualizacja: 10/11/2014

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.