Soorten juridische beroepen

Denemarken

Op deze pagina vindt u een overzicht van de juridische beroepen in Denemarken.

Inhoud aangereikt door
Denemarken

Leden van het openbaar ministerie

Organisatie

In Denemarken valt het openbaar ministerie [anklagemyndigheden] onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Justitie. Het openbaar ministerie bestaat uit een directeur [rigsadvokaten], openbare aanklagers [statsadvokaterne] en hoofden van politie [politidirektørerne].

De directeur van het openbaar ministerie (de procureur-generaal) doet de strafzaken in het Hooggerechtshof [Højesteret] en neemt daarnaast deel aan hoorzittingen van het Bijzonder Klachtgerecht [Den Særlige Klageret].

De procureur-generaal staat boven de andere leden van het openbaar ministerie en houdt toezicht op hun werkzaamheden. Hij of zij reageert ook als eerste op klachten over door openbare aanklagers genomen beslissingen.

Rol en taken

De taken en organisatie van het openbaar ministerie worden beschreven in deel 10 (artikelen 95 tot en met 107) van de Deense wet inzake de rechterlijke organisatie [retsplejeloven].

Het openbaar ministerie heeft tot taak om, in samenwerking met de politie, in overeenstemming met de wet inzake de rechterlijke organisatie misdrijven en misdaden te vervolgen. In artikel 96, lid 2, van die wet wordt bepaald dat het openbaar ministerie de zaak behandelt met een snelheid die past bij de aard ervan. Hierbij moet het openbaar ministerie ervoor zorgen dat zij die straf verdienen worden vervolgd, maar onschuldigen niet (“het objectiviteitsbeginsel”).

Zes regionale openbare aanklagers voeren strafzaken (beroepszaken en juryzaken) in de gerechtshoven [landsretterne] en houden toezicht op de wijze waarop de hoofden van politie omgaan met strafzaken. Verder behandelen de regionale openbare aanklagers klachten die zijn ingediend tegen besluiten van hoofden van politie met betrekking tot vervolgingen. Ten slotte behandelen openbare aanklagers zaken waarin het gaat om vergoedingen in verband met strafrechtelijke vervolging en klachten tegen de politie.

De openbare aanklager voor ernstige economische delicten [Statsadvokaten for Særlig Økonomisk Kriminalitet] is verantwoordelijk voor de vervolging van gevallen van grote financiële misdrijven in het hele land.

De speciale aanklager voor ernstige internationale criminaliteit [Statsadvokaten for Særlige Internationale Straffesager] is algemeen verantwoordelijk voor de vervolging van in het buitenland gepleegde internationale misdrijven. Hierbij gaat het onder meer om volkerenmoord, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden.

De hoofden van politie fungeren als aanklagers in de arrondissementsrechtbanken (eerste aanleg) [byretterne] en zijn daarmee, naast het feit dat ze leiding geven aan de politie, verantwoordelijk voor de onderzoekingen en de opsporing van het politiedistrict en voor de werking van het lokale openbaar ministerie.

Rechters

Organisatie

De Deense Raad voor rechterlijke benoemingen [Dommerudnævnelsesrådet] doet de minister van Justitie aanbevelingen voor alle rechterlijke benoemingen, afgezien van die tot president van het Hooggerechtshof. In de praktijk volgt de minister van Justitie altijd de aanbevelingen van de raad op.

Disciplinaire maatregelen tegen rechters en andere juridische medewerkers van de gerechten worden getroffen door het Bijzonder Klachtgerecht.

De Deense beheersdienst van hoven en rechtbanken [Domstolsstyrelsen] is algemeen verantwoordelijk voor onderwijs en opleiding van het personeel van de gerechten.

Rol en taken

In Denemarken specialiseren beroepsrechters [juridiske dommere] zich over het algemeen niet in een bepaald juridisch onderwerp. Ze kunnen een vaste of een tijdelijke (“konstitueret”) aanstelling hebben. Hulprechters [retsassessorer] en plaatsvervangend rechters [dommerfuldmægtige] behandelen meestal de minder ingewikkelde zaken (zoals zaken aangebracht door gerechtsdeurwaarders [fogeder]).

Lekenrechters [lægdommere] hebben, op enkele belangrijke uitzonderingen na, zitting in alle strafzaken die worden behandeld in rechtscolleges van eerste en tweede aanleg. In civiele zaken kunnen in eerste en in tweede aanleg deskundige toegevoegde lekenrechters [sagkyndige domsmænd] worden uitgenodigd te assisteren. Lekenrechters en deskundige toegevoegde lekenrechters worden benoemd voor een periode van vier jaar.

Juridische gegevensbanken

Nadere informatie is te vinden op:

de webpagina van de Deense vereniging van rechters [Den Danske Dommerforening];

de webpagina van de Deense vereniging van hulprechters [Dommerfuldmægtigforeningen];

informatie over het administratief personeel van de rechtbanken  PDF (361 Kb) en

Organisatie van juridische beroepen: advocaten

Advocaten

Vrijgevestigde advocaten

De Deense orde van advocaten [Advokatsamfundet] is opgericht in 1919. Alle Deense advocaten zijn verplicht lid.

Advocaten in loondienst en advocaat-stagiairs

FAAF (Foreningen af Advokater og Advokatfuldmægtige) is een vereniging van advocaten in loondienst en advocaat-stagiairs, die deel uitmaakt van de Deense bond van juristen en economen (Danmark Jurist- og Økonomforbund, DJØF). DJØF is de grootste vakbond en belangenvereniging van Denemarken voor studenten en werknemers op de gebieden recht, administratie, overheidsbestuur, onderzoek, onderwijs, communicatie, economie en politieke en sociale wetenschappen. DJØF heeft ongeveer 50 000 leden die op deze gebieden actief zijn. Van de circa 1 500 leden van FAAF hebben er ongeveer 900 een zelfstandige rechtspraktijk.

Bedrijfsjuristen

Bedrijfsjuristen zijn niet alleen lid van de Deense orde van advocaten, maar kunnen ook lid worden van de vereniging van bedrijfsjuristen DVJ (Danske Virksomhedsjurister). Momenteel is ongeveer twee derde van de leden van de DVJ bevoegd tot het uitoefenen van een rechtspraktijk. De DVJ behartigt de beroepsmatige belangen van bedrijfsjuristen. Daarnaast poogt de vereniging bij het publiek meer begrip en waardering te kweken voor de rol en het groeiend belang van de bedrijfsjurist voor het bedrijfsleven, de overheid, ngo’s en de maatschappij als geheel. DVJ is lid van de European Company Lawyers’ Association (ECLA).

Vrijgevestigde advocaten vs. bedrijfsjuristen

In Denemarken vallen bedrijfsjuristen die bevoegd zijn een rechtspraktijk uit te oefenen onder precies dezelfde regelingen als advocaten met zelfstandige praktijken. De wet inzake de rechterlijke organisatie maakt geen onderscheid tussen de twee soorten advocaten, en beiden zijn lid van de Deense orde van advocaten.

Dit betekent dat bedrijfsjuristen in het algemeen dezelfde wettelijke status hebben als andere advocaten en dat voor hen dezelfde gedragscode geldt, en dezelfde regels inzake beroepsgeheim, verschoningsrecht enz. De gedragscode is voor hen echter aangepast, zodat deze ook van toepassing is op de speciale omstandigheden waarin bedrijfsjuristen werken.

Zo wordt het verschoningsrecht voor bedrijfsjuristen net zo geregeld als voor advocaten met een eigen praktijk. Of de drempel voor bedrijfsjuristen dezelfde is als voor andere advocaten, of lager ligt, moet echter nog door de rechter worden uitgemaakt.

De enige uitzondering op de gelijkheid van wettelijke status ligt besloten in de vraag wie de bedrijfsjurist mag vertegenwoordigen. De wettelijke mogelijkheid om als bedrijfsjurist te werken wordt gezien als impliciete uitzondering op artikel 124 van de wet inzake de rechterlijke organisatie, die reguleert voor welke soort ondernemingen een jurist mag optreden.

Dat betekent dat, tenzij de bedrijfsjurist naast zijn/haar dienstbetrekking nog een aparte rechtspraktijk heeft, hij/zij zich alleen advocaat mag noemen als hij/zij de onderneming of organisatie vertegenwoordigt waarbij hij/zij in dienst is. Dat wil zeggen dat als de werkgever de bedrijfsjurist vraagt juridisch advies te geven aan een klant of lid, deze daarbij niet de titel van advocaat mag voeren, tenzij hij/zij ook nog een eigen advocatenpraktijk heeft en de klant of het lid vanuit die praktijk van dienst is.

Wanneer de bedrijfsjurist naast de dienstbetrekking echter geen eigen praktijk heeft en toch juridisch advies geeft aan een klant die of een lid dat een consument is, en het advies met een commercieel doel is gegeven, is de wet inzake juridisch advies van toepassing op de activiteiten van de bedrijfsjurist. Daarbij wordt een uitzondering gemaakt voor juridisch advies gegeven door vakbonden en niet-gouvernementele organisaties, omdat dergelijk advies niet met een commercieel doel wordt gegeven en algemeen wordt gezien als behorend bij de normale ledenservice, voortvloeiend uit de bestaansreden van een vakbond.

Juridisch advies dat door een vakbondswerknemer (met de bevoegdheid om als advocaat op te treden) wordt gegeven aan een individuele consument, is derhalve alleen onderhevig aan de algemene regels voor vergoedingen in niet-contractuele relaties, en wordt slechts indirect gereguleerd door de Deense gedragscode. Hierin wordt bepaald dat een advocaat zich, krachtens artikel 126, lid 4, van de wet inzake de rechterlijke organisatie, (buiten zijn/haar juridische beroepsleven) met betrekking tot zakelijke en financiële kwesties niet mag gedragen op een wijze die een advocaat onwaardig is.

De wet inzake juridisch advies

Sinds juli 2006 is er een speciale regeling voor juridisch advies aan consumenten met een commercieel doel, ongeacht de opleiding van de verstrekker van het advies. De wet is uitdrukkelijk niet van toepassing op advocaten die in het kader van hun onafhankelijke rechtspraktijk juridisch advies geven. Evenmin is de wet van toepassing op vakbonden en ngo’s, aangezien advies van dergelijke organisaties geacht wordt geen commercieel doel te dienen (zie hierboven). Bovendien valt juridisch advies verstrekt door financiële instellingen buiten het toepassingsgebied van de wet, in zoverre de financiële instellingen gebonden zijn aan gedragscodes die uitgaan van de minister van Economische Zaken.

Dit is, als eerder aangegeven, echter niet hetzelfde als zeggen dat juridisch advies verstrekt door iemand die bevoegd is tot het uitoefenen van een rechtspraktijk, niet wettelijk is geregeld. Wanneer een interne jurist, die beschikt over een bevoegdheid een rechtspraktijk uit te oefenen, juridisch advies geeft aan een consument (en dus aan iemand anders dan zijn/haar werkgever), terwijl hij/zij niet ook nog een eigen advocatenpraktijk voert, valt deze dienst onder de wet inzake juridisch advies indien het advies wordt geacht met een commercieel doel te zijn gegeven.

De belangrijkste kenmerken van de wet inzake juridisch advies

  • Een juridisch adviseur moet zich aan de gedragscode houden. Dit houdt onder meer in dat hij/zij zich zorgvuldig, gewetensvol en consequent van zijn/haar taken kwijt, rekening houdend met de belangen van de cliënt. Het advies moet met de benodigde snelheid worden verstrekt.
  • Overeenkomsten over de verlening van juridisch advies moeten op schrift worden gesteld.
  • Een juridisch adviseur is niet verplicht een beroepsaansprakelijkheidsverzekering af te sluiten, maar moet wel informatie hieromtrent opnemen in de overeenkomst inzake de verlening van juridisch advies.
  • Een juridisch adviseur moet de cliënt informeren over de prijs van het juridisch advies.
  • Een juridisch adviseur mag geen trustvermogen ontvangen.
  • Een juridisch adviseur mag een cliënt niet bijstaan wanneer hij/zij een zeker persoonlijk of financieel belang heeft bij de uitkomst van de zaak.
  • Een juridisch adviseur moet zich houden aan een van de minister van Justitie uitgaande gedragscode. De Deense ombudsman voor consumenten [Forbrugerombudsmanden] controleert of juridisch adviseurs zich aan de wet en aan de gedragscode houden.

Juridische gegevensbanken

Deze informatie is beschikbaar op de website van de Deense orde van advocaten.

Op deze site staat informatie over de juridische beroepsgroep in Denemarken. Er is ook een advocatengids (in het Deens: “Find en advokat”).

Andere juridische beroepen

Organisaties die pro-Deodiensten verlenen

Er bevinden zich bureaus voor rechtsbijstand in heel Denemarken. Wie rechtsbijstand wil kan contact opnemen met de Autoriteit Burgerzaken [Civilstyrelsen], die hem/haar naar het dichtstbijzijnde bureau zal verwijzen. Het adres is:

Civil Affairs Agency / Civilstyrelsen

Toldboden 2, 2e verdieping

8800 Viborg, Denemarken

Tel.: +45 33923334

E-mail: civilstyrelsen@civilstyrelsen.dk

Laatste update: 15/05/2023

De verschillende taalversies van deze pagina worden bijgehouden door de betrokken lidstaten. De informatie wordt vertaald door de diensten van de Europese Commissie. Eventuele aanpassingen zijn daarom mogelijk nog niet verwerkt in de vertalingen. De Europese Commissie aanvaardt geen verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid met betrekking tot informatie of gegevens in dit document. Zie de juridische mededeling voor auteursrechtelijke bepalingen van de lidstaat die verantwoordelijk is voor deze pagina.