Legalne wywiezienie dziecka za granicę

1 W jakich okolicznościach rodzic może zgodnie z prawem wywieźć dziecko do innego państwa bez zgody drugiego rodzica?

Jeżeli dziecko ma dwoje opiekunów, zasadniczo wymagane jest podejmowanie wspólnych decyzji w kwestiach dotyczących spraw osobistych dziecka, w tym zarówno krótkich podróży zagranicznych, jak i każdego wyjazdu na stałe. Jeżeli jednak dziecko mieszka tylko z jednym z dwojga opiekunów, uznaje się, że rodzic, z którym mieszka dziecko, ma prawo do decydowania o miejscu przebywania dziecka w jego czasie wolnym, w tym o krótkich podróżach zagranicznych, o ile nie narusza to żadnego prawa dziecka do kontaktu z drugim opiekunem.

Rodzic będący jedynym opiekunem ma prawo zabierać dziecko ze sobą w podróże zagraniczne lub przeprowadzić się wraz z nim za granicę na stałe bez zgody drugiego rodzica. Jeżeli jednak dziecko ma prawo do kontaktu z drugim rodzicem, rodzic będący opiekunem dziecka powinien uwzględnić ten fakt. Drugi rodzic, z którym dziecko ma prawo do kontaktu, może złożyć wniosek o wykonanie orzeczenia w sprawie kontaktów z dzieckiem w państwie nowego zamieszkania dziecka, jeżeli jest to możliwe na mocy przepisów takiego państwa. Taki rodzic może także złożyć wniosek o umożliwienie kontaktów z dzieckiem na podstawie konwencji haskiej z 1980 r., jeżeli konwencja ta ma zastosowanie w państwie zamieszkania dziecka. Jeżeli jedyny opiekun nie stosuje się do orzeczenia w sprawie kontaktów z dzieckiem, przez co nie zaspokaja potrzeby dziecka w zakresie utrzymywania bliskiego i dobrego kontaktu z obojgiem rodziców, zazwyczaj będzie to miało wpływ na ocenę kwestii pieczy przez szwedzki sąd w przypadku ewentualnego późniejszego sporu prawnego. Zapewnienie prawidłowych kontaktów z dzieckiem jest zatem wspólnym obowiązkiem obojga rodziców.

2 W jakich okolicznościach zgoda drugiego rodzica jest niezbędna dla wywiezienia dziecka do innego państwa?

Jak wynika z odpowiedzi na pytanie 1, rodzice będący oboje są opiekunami mogą podejmować wspólne decyzje w kwestiach dotyczących dziecka, w tym każdego pobytu za granicą. Z odpowiedzi na pytanie 1 wynika także, że nawet jeśli tylko jedno z rodziców jest opiekunem, istnieją sytuacje, w których opiekun powinien dostosować każdy krótki bądź stały pobyt dziecka za granicą do uzgodnień dotyczących prawa dziecka do kontaktów z drugim rodzicem. Nielegalne wywiezienie dziecka może stanowić przestępstwo na mocy prawa szwedzkiego.

3 W jaki sposób można zgodnie z prawem wywieźć dziecko do innego państwa, jeżeli drugi rodzic nie udziela zgody na wywiezienie dziecka do innego państwa, mimo że jest to konieczne?

Jeżeli opiekun sprawuje wspólną pieczę nad dzieckiem wraz z drugim rodzicem, opiekun taki ma możliwość samodzielnie podjąć decyzję w określonych sytuacjach związanych z pieczą nad dzieckiem. Z możliwości takiej można skorzystać w sytuacji, gdy drugi opiekun ze względu na nieobecność, chorobę lub z innych powodów nie jest w stanie uczestniczyć w podejmowaniu jakichkolwiek decyzji, które trudno przełożyć na późniejszy termin. W ten sposób nie można także podejmować decyzji o kluczowym znaczeniu dla przyszłości dziecka, chyba że jest to konieczne ze względu na dobro dziecka. Istnieje także możliwość podjęcia decyzji w sprawie leczenia psychiatrycznego lub psychologicznego przez komisję opieki społecznej jednostki samorządu terytorialnego, nawet jeżeli tylko jeden opiekun wyraził na nie zgodę, jeżeli jest to konieczne ze względu na dobro dziecka.

4 Czy do tymczasowego wywiezienia dziecka (np. na wakacje, w celach związanych z opieką medyczną itd.) oraz wywiezienia dziecka na stałe takie mają zastosowanie te same zasady? Jeżeli dotyczy, proszę przedstawić właściwe formularze zgody.

Te same przepisy mają zastosowanie do rodzica, który jest jedynym opiekunem. Jeżeli dziecko mieszka tylko z jednym z dwojga opiekunów, uznaje się, że rodzic, z którym dziecko mieszka, ma prawo do decydowania o miejscu zamieszkania dziecka w jego czasie wolnym, w tym o krótkich podróżach zagranicznych (zob. odpowiedź na pytanie 1). Opiekun sprawujący wspólną pieczę nad dzieckiem wraz z drugim rodzicem może także, w następstwie decyzji komisji opieki społecznej jednostki samorządu terytorialnego, zabrać dziecko za granicę celem leczenia psychiatrycznego lub psychologicznego bez zgody drugiego rodzica (zob. odpowiedź na pytanie 3).