Informazzjoni dwar it-tneħħija legali tal-minuri

1 Taħt liema ċirkostanzi jista' ġenitur jitrasferixxi legalment lill-minuri lejn Stat ieħor mingħajr il-kunsens tal-ġenitur l-ieħor?

L-awtorità tal-ġenituri tiġi eżerċitata b’mod inerenti konġuntament miż-żewġ ġenituri. Dan jirriżulta mill-Artikolu 97(2) tal-Kodiċi tal-Familja u tal-Kustodja tal-Polonja (kodeks rodzinny i opiekuńczy), li jistipula li l-ġenituri jieħdu d-deċiżjonijiet b’mod konġunt fi kwistjonijiet essenzjali li jikkonċernaw wild minuri u, jekk jonqsu milli jilħqu ftehim, tkun il-qorti tal-kustodja li tieħu deċiżjoni dwarhom (sąd opiekuńczy). Kull ġenitur jiddeċiedi indipendentement, mingħajr il-ħtieġa li jikkonsulta lill-ġenitur l-ieħor u li jikseb il-kunsens tiegħu jew tagħha, biss fi kwistjonijiet inqas importanti li jikkonċernaw lill-wild minuri. Skont il-ġurisprudenza Pollakka, il-ħruġ ta’ wild minuri barra mill-pajjiż, kemm b’mod permanenti kif ukoll temporanju, anke għal btala, huwa kkunsidrat bħala kwistjoni essenzjali.

Fid-dawl tal-Artikolu 97(2) tal-Kodiċi tal-Familja u tal-Kustodja, ġenitur jista’ joħroġ lil wild minuri barra l-pajjiż mingħajr il-kunsens tal-ġenitur l-ieħor biss jekk:

1. il-ġenitur l-ieħor ikun ġie mċaħħad mill-awtorità tal-ġenituri fuq il-wild minuri permezz ta’ deċiżjoni ta’ qorti Pollakka (l-Artikolu 111 tal-Kodiċi tal-Familja u tal-Kustodja);
2. l-awtorità tal-ġenituri tal-ġenitur l-ieħor tkun ġiet sospiża b’deċiżjoni ta’ qorti Pollakka (l-Artikolu 110 tal-Kodiċi tal-Familja u tal-Kustodja);
3. il-ġenitur l-ieħor ikollu awtorità tal-ġenituri limitata fuq il-wild minuri (l-Artikolu 109 tal-Kodiċi tal-Familja u tal-Kustodja). Il-qorti tiddeċiedi dwar kif l-awtorità tal-ġenituri għandha tkun limitata billi tapplika l-miżura li tkun l-iktar waħda li tipproteġi l-benessri tal-wild minuri. B’mod partikolari, il-ġenitur li l-awtorità tal-ġenituri tiegħu tkun ġiet limitata jista’ jiġi mċaħħad mid-dritt li jikkodeċiedi dwar kwistjonijiet essenzjali li jikkonċernaw lill-wild minuri jew fi wħud minn dawn il-kwistjonijiet. Jekk ġenitur ikun ġie mċaħħad mid-dritt li jikkodeċiedi dwar ir-residenza abitwali tal-wild minuri permezz ta’ tali sentenza, f’dak il-każ, il-ġenitur ma jkunx jista’ jopponi bidla fir-residenza abitwali tal-wild minuri fil-Polonja għal residenza abitwali barra l-pajjiż.
4. id-drittijiet u l-obbligi tal-ġenituri lejn il-wild minuri jistgħu jinbidlu wara sentenza mogħtija fil-proċedimenti għad-divorzju (l-Artikolu 58(1) u (1a) tal-Kodiċi tal-Familja u tal-Kustodja), għall-annullament taż-żwieġ (l-Artikolu 58(1), moqri flimkien mal-Artikolu 21 tal-Kodiċi tal-Familja u tal-Kustodja) jew għas-separazzjoni (l-Artikolu 61(3)(1) tal-Kodiċi tal-Familja u tal-Kustodja). Dan japplika wkoll għal deċiżjonijiet maħruġa fil-proċedimenti għall-paternità (l-Artikolu 93(2) tal-Kodiċi tal-Familja u tal-Kustodja), fil-proċedimenti għall-emendar ta’ sentenza dwar l-awtorità tal-ġenituri u l-mod ta’ kif din l-awtorità tiġi eżerċitata mogħtija fi proċedimenti għad-divorzju, għas-separazzjoni, għall-annullament taż-żwieġ jew biex tiġi stabbilita l-filjazzjoni (l-Artikolu 106 tal-Kodiċi tal-Familja u tal-Kustodja) u fil-proċedimenti għall-affidament tal-eżerċitar tal-awtorità tal-ġenituri lil wieħed mill-ġenituri f’każijiet li fihom dawn ma jgħixux flimkien (l-Artikolu 107(1) u (2) tal-Kodiċi tal-Familja u tal-Kustodja). B’mod partikolari, il-qorti tista’ f’tali każijiet tafda l-eżerċizzju tal-awtorità tal-ġenituri lil wieħed mill-ġenituri, u tillimita d-drittijiet tal-ġenitur l-ieħor għal drittijiet u obbligi speċifiċi fir-rigward tal-wild minuri. Jekk qorti tad-divorzju tafda l-eżerċizzju tal-awtorità tal-ġenituri lil wieħed mill-ġenituri u tillimita l-awtorità tal-ġenituri tal-ġenitur l-ieħor, imbagħad, minkejja li tali sentenza ma ċċaħħadx lill-ġenitur l-ieħor mill-awtorità tal-ġenituri fuq il-wild minuri, dak il-ġenitur jista’ jeżerċita d-drittijiet u l-obbligi tiegħu biss sa fejn il-qorti tippermettilu jagħmel dan. Jekk il-qorti ma tagħtix id-dritt tal-kodeċiżjoni fir-rigward tar-residenza tal-wild minuri lill-ġenitur l-ieħor, allura, bħala prinċipju, il-ġenitur li jkun ġie fdat bl-awtorità tal-ġenituri jiddeċiedi waħdu dwar ir-residenza tal-wild minuri (ara, madanakollu, il-punt 2).
5. il-ġenitur l-ieħor ikun ġie mċaħħad mid-dritt ta’ kodeċiżjoni dwar il-bidliet fir-residenza tal-wild minuri permezz ta’ sentenza ta’ qorti barranija rikonoxxuta fil-Polonja.

2 Taħt liema ċirkostanzi hu meħtieġ il-kunsens tal-ġenitur l-ieħor għat-trasferiment tal-minuri lejn stat ieħor?

Il-kunsens tal-ġenitur l-ieħor huwa meħtieġ fil-każijiet kollha li ma humiex elenkati fil-punt preċedenti, jiġifieri f’każijiet li fihom ġenitur ikollu l-awtorità tal-ġenituri sħiħa, jew l-awtorità tal-ġenituri tiegħu ġiet limitata iżda ma ġiex imċaħħad mid-dritt għal kodeċiżjoni dwar ir-residenza tal-wild minuri. Il-ġurisprudenza Pollakka tmur pass lil hinn minn hekk f’dan ir-rigward. Kif spjegat il-Qorti Suprema (Sąd Najwyższy) fis-sentenza tagħha tal-10 ta’ Novembru 1971 fil-Kawża III CZP 69/71, sabiex wild minuri imur f’pajjiż barrani b’mod permanenti ma’ wieħed mill-ġenituri tiegħu li ġie fdat bl-eżerċizzju tal-awtorità tal-ġenituri fi proċedimenti tad-divorzju, huwa meħtieġ il-kunsens tal-qorti tal-kustodja jekk il-ġenitur l-ieħor, fdat bis-superviżjoni tat-trobbija tal-wild minuri, ma jkunx issottometta dikjarazzjoni li tesprimi l-kunsens għat-tluq tal-wild minuri. Għalhekk, fid-dawl ta’ din is-sentenza, jekk il-qorti ma tkunx ikkonċediet lill-ġenitur l-ieħor, pereżempju fi proċedimenti tad-divorzju, id-dritt tal-kodeċiżjoni fuq ir-residenza abitwali tal-wild minuri, dak il-ġenitur jista’ jitlob ir-ritorn tal-wild minuri jekk ma jkunx jista’ jeżerċita d-dritt tiegħu li jidħol f’kuntatt mal-wild minuri. Fid-deċiżjoni tagħha tas-6 ta’ Marzu 1985 fil-Kawża III CRN 19/85 il-Qorti Suprema ddeċidiet li ġaladarba vjaġġ tal-wild minuri lejn pajjiż barrani għal btala huwa kkunsidrat bħala kwistjoni essenzjali, dan jeħtieġ il-qbil taż-żewġ ġenituri li jeżerċitaw l-awtorità tal-ġenituri, jew fejn tali qbil ma jkunx jista’ jintlaħaq, tkun meħtieġa sentenza tal-qorti tal-kustodja.

3 Jekk il-ġenitur l-ieħor ma jagħtix kunsens għat-trasferiment tal-minuri lejn Stat ieħor, minkejja li jkun meħtieġ, il-minuri kif jistgħu jiġu ttrasferiti b’mod legali lejn Stat ieħor?

F’tali każijiet, għandu jiġi ppreżentat rikors lill-qorti tal-kustodja fil-Polonja għal kunsens ta’ sostituzzjoni sabiex wild minuri ikun jista’ jinħareġ barra mill-pajjiż.  
Rikorsi għal kunsens ta’ din ix-xorta jistgħu jiġu ppreżentati mill-ġenituri li ma jkunux ġew imċaħħda mill-awtorità tal-ġenituri jew li l-awtorità tal-ġenituri tagħhom ma tkunx ġiet sospiża. Ir-rikorsi jistgħu jiġu ppreżentati mir-rikorrenti nfushom: f’każijiet bħal dawn, il-liġi Pollakka ma tirrikjedix li l-partijiet ikunu rappreżentati minn avukat quddiem il-qorti. Il-qorti b’ġuriżdizzjoni ratione materiae li tieħu konjizzjoni ta’ dawn ir-rikorsi hija l-qorti distrettwali (sąd rejonowy) (id-diviżjoni tal-familja u tal-minorenni) bħala l-qorti tal-prim’istanza, filwaqt li l-qorti b’ġuriżdizzjoni territorjali hija l-qorti tal-post li fih il-wild minuri ikun jirrisjedi jew qiegħed joqgħod.

4 L-istess regoli japplikaw għat-trasferiment temporanju (eż. vaganza, il-kura tas-saħħa eċċ.) u t-trasferiment permanenti? Jekk applikabbli, jekk jogħġbok ipprovdi l-formoli ta’ kunsens rilevanti.

Kif indikat aktar ’il fuq, il-ħruġ ta’ wild minuri barra mill-pajjiż għal perjodu qasir ta’ żmien jirrikjedi l-kunsens tal-ġenitur l-ieħor.

Il-formoli tal-kunsens sabiex wild minuri jinħareġ barra mill-pajjiż (fuq bażi permanenti jew temporanja) ma jintużawx fil-Polonja. Għaldaqstant, il-kunsens jista’ jingħata fi kwalunkwe forma. Madankollu, jidher li jkun aħjar jekk jinkiseb kunsens bil-miktub, li jista’ jservi ta’ evidenza fi kwalunkwe proċedimenti għar-ritorn ta’ wild minuri abbażi tal-Konvenzjoni ta’ The Hague tal-1980. L-assistenza ta’ avukat, prokuratur legali jew nutar Pollakk tista’ tkun utli fit-tħejjija ta’ tali kunsens.