1 Czy można wszcząć postępowanie za pośrednictwem internetu?
Tak, częściowo.
Jeśli stronę reprezentuje pełnomocnik procesowy (procurador) lub inny zastępca procesowy, ma on obowiązek wszczęcia postępowania przez internet. Wyjątek stanowią te jednostki terytorialne, w których zastępcy procesowi nie mają jeszcze takiej możliwości.
W niektórych jednostkach obowiązek ten spoczywa również na osobach fizycznych i prawnych. Natomiast w innych jednostkach, w których system ten jest nadal w fazie opracowywania, nie ma jeszcze możliwości wszczynania wszystkich rodzajów postępowań przez internet. Może jednak istnieć możliwość/obowiązek wszczynania w ten sposób niektórych rodzajów postępowań.
Chociaż osobom fizycznym prawo do wszczynania postępowań przez internet przysługuje od 1 stycznia 2017 r., usługa ta nie jest jeszcze dostępna w tych jednostkach terytorialnych, w których system jest nadal w fazie opracowywania.
Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi rejestr, dostępny elektronicznie, zawierający szczegółowe informacje na temat odpowiednich zasobów i adresów.
Aby zagwarantować autentyczność treści pism procesowych oraz zapewnić dowód ich wysłania i odebrania, należy skorzystać z zarejestrowanego podpisu elektronicznego.
2 Jeżeli tak, jakiego rodzaju spraw dotyczy ta możliwość? Czy niektóre sprawy można wszcząć wyłącznie przez internet?
Możliwość ta jest dostępna we wszystkich postępowaniach cywilnych, choć w niektórych jednostkach terytorialnych i w przypadku niektórych rodzajów postępowań istnieją pewne ograniczenia.
Pozew wszczynający postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty oraz w sprawie drobnych roszczeń można złożyć przez internet w niektórych jednostkach terytorialnych; w innych system jest nadal aktualizowany.
Dostęp dla osób fizycznych jest nadal w fazie wdrażania i w niektórych jednostkach terytorialnych usługa ta może być tymczasowo ograniczona do postępowań na szczeblu krajowym, takich jak postępowania w sprawie nakazu zapłaty, ustnych etapów postępowania bądź powództw wytaczanych na podstawie prawa socjalnego. Usługa nie obejmuje wnoszenia pism procesowych.
Pełnomocnicy procesowi i inni zastępcy procesowi mają obowiązek wszczynania wszystkich postępowań przez internet. Zasadniczo system ten wdraża się obecnie w całym kraju, z nielicznymi wyjątkami.
3 Czy wszczęcie postępowania jest możliwe przez cały czas (24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu) czy tylko w określonych godzinach? W tym drugim przypadku, w jakich godzinach?
Co do zasady postępowanie można wszcząć przez całą dobę, 7 dni w tygodniu. Ponieważ jednak niektóre dni są dniami wolnymi od pracy, czynność dokonana w takim dniu stanie się skuteczna dopiero kolejnego dnia roboczego.
Ponadto od czasu do czasu, w dni wolne od pracy, w szczególności w sierpniu, system może zostać wyłączony na potrzeby prac technicznych lub konserwacyjnych.
4 Czy pozew powinien być sformułowany w określonym formacie?
Zaleca się następujące formaty: .pdf, .rtf, .jpeg, .jpg, .tiff, .odt, .zip. Skompresowane pliki .zip mogą zawierać wyłącznie dokumenty w następujących formatach: .pdf, .rtf, .jpeg, .jpg, .tiff, .odt. W żadnym wypadku za pośrednictwem systemu LexNET nie można przesyłać plików audio, wideo ani skompresowanych plików .zip zawierających dokumenty w formatach innych niż wymienione powyżej.
Jeżeli dokument elektroniczny jest zbyt duży, aby system mógł go przetworzyć, należy go złożyć w formie papierowej. Niedozwolone jest sztuczne łączenie kilku dokumentów w ramach jednego dokumentu elektronicznego.
5 W jaki sposób zabezpiecza się dane przesyłane i przechowywane?
Ustanawianie odpowiednich systemów elektronicznych należy do zadań właściwych organów publicznych. Bezpieczeństwo zapewnia się za pomocą systemu wstępnego uwierzytelniania podpisów elektronicznych zastępców procesowych i osób fizycznych, natomiast upoważnieni urzędnicy uzyskują dostęp do systemu za pomocą kart kryptograficznych i certyfikatów cyfrowych. System musi gwarantować autentyczność treści i zapewniać dowód potwierdzający wysłanie i odebranie pisma.
6 Czy istnieje konieczność zastosowania jakiejś formy podpisu elektronicznego lub rejestracji czasu?
Tak, za pośrednictwem systemu wstępnego uwierzytelniania.
7 Czy istnieje konieczność uiszczenia opłat sądowych? Jeżeli tak, w jaki sposób można je uiścić i czy różnią się od opłat w tradycyjnym postępowaniu (z pominięciem drogi elektronicznej)?
Opłaty sądowe za wytoczenie powództwa pobiera się od osób prawnych, ale nie od osób fizycznych.
Opłatę wnosi się drogą elektroniczną, a do wniesionego pozwu należy załączyć dowód płatności (uchybienie temu obowiązkowi można naprawić w późniejszym terminie).
8 Czy możliwe jest wycofanie pozwu, który został złożony przez internet?
Pozwu złożonego przez internet nie można anulować.
Można go jednak wycofać, składając oficjalne pismo cofające pozew w wersji elektronicznej.
9 Czy pozwany ma możliwość/jest zobowiązany do udzielenia odpowiedzi przez internet, jeżeli powód wszczyna postępowanie przez internet?
Nie, każda strona wnosi odpowiedź w odpowiedni sposób uwarunkowany konkretnymi okolicznościami, jak wskazano powyżej.
10 Co się dzieje z punktu widzenia procedury elektronicznej, jeżeli pozwany odpowie na pozew?
Nic. Postępowanie elektroniczne stosuje się wyłącznie do celów wnoszenia pism procesowych przez zastępców procesowych i doręczania pism procesowych tym zastępcom. Postępowania sądowe nie są zautomatyzowane.
Sąd sporządza pisma w wersji elektronicznej lub papierowej w zależności od obowiązujących przepisów i preferencji stron.
11 Co się dzieje z punktu widzenia procedury elektronicznej, jeżeli pozwany nie odpowie na pozew?
Nic. Postępowania sądowe nie są zautomatyzowane. Sąd sporządza pisma w wersji elektronicznej lub papierowej i doręcza je drogą elektroniczną albo tradycyjną, w zależności od obowiązujących przepisów i preferencji stron.
12 Czy możliwe jest składanie dokumentów do sądu drogą elektroniczną? Jeżeli tak, w jakich rodzajach postępowania i pod jakimi warunkami jest to możliwe?
Tak, na takich samych warunkach jak przy wnoszeniu pozwów i pism wymienionych powyżej. Jedyne ograniczenia dotyczą rodzaju dokumentu i jego rozmiaru.
System można wykorzystywać we wszystkich rodzajach postępowań. Dostęp dla osób fizycznych jest jednak nadal w fazie wdrażania, w związku z czym w niektórych jednostkach terytorialnych może być on tymczasowo ograniczony, zaś w innych, w których system jest dopiero opracowywany, nie ma jeszcze takiej możliwości.
Wymagane jest wstępne uwierzytelnienie podpisu elektronicznego zastępcy procesowego.
Jeśli sąd zażąda oryginału pisma, strona ma obowiązek go przedłożyć, ale może to zrobić za pośrednictwem poczty.
13 Czy pisma sądowe, w tym w szczególności orzeczenia, można doręczać za pośrednictwem internetu?
Tak. Jeśli stronę reprezentuje zastępca procesowy, jest to obowiązkowe.
W niektórych jednostkach terytorialnych obowiązek ten spoczywa również na osobach fizycznych i prawnych. Natomiast w innych jednostkach, w których system ten jest nadal w fazie opracowywania, może nie być jeszcze takiej możliwości.
Osoby fizyczne, po uwierzytelnieniu, mogą skorzystać z tego systemu w tych jednostkach terytorialnych, w których go wdrożono.
Strony, które wniosły pozwy i pisma przez internet, otrzymają powiadomienie o orzeczeniu sądu tą samą drogą.
14 Czy orzeczenia sądowe mogą być wydawane w drodze elektronicznej?
Tak. Jeśli stronę reprezentuje zastępca procesowy, jest to obowiązkowe.
W niektórych jednostkach terytorialnych obowiązek ten spoczywa również na osobach fizycznych i prawnych. Natomiast w innych jednostkach, w których system ten jest nadal w fazie opracowywania, może nie być jeszcze takiej możliwości.
Osoby fizyczne, po uwierzytelnieniu, mogą skorzystać z tego systemu w tych jednostkach terytorialnych, w których go wdrożono.
Strona, która wniosła pozew i pisma przez internet, otrzyma powiadomienie o orzeczeniu sądu tą samą drogą.
15 Czy można wnieść odwołanie i doręczyć orzeczenie w sprawie odwołania za pośrednictwem internetu?
Tak. Jeśli stronę reprezentuje zastępca procesowy, jest to obowiązkowe.
W niektórych jednostkach terytorialnych obowiązek ten spoczywa również na osobach fizycznych i prawnych. Natomiast w innych jednostkach, w których system ten jest nadal w fazie opracowywania, może nie być jeszcze takiej możliwości.
Osoby fizyczne, po uwierzytelnieniu, mogą skorzystać z tego systemu w tych jednostkach terytorialnych, w których go wdrożono.
16 Czy możliwe jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego za pośrednictwem internetu?
Tak. Jeśli stronę reprezentuje zastępca procesowy, jest to obowiązkowe.
W niektórych jednostkach terytorialnych obowiązek ten spoczywa również na osobach fizycznych i prawnych. Natomiast w innych jednostkach, w których system ten jest nadal w fazie opracowywania, może nie być jeszcze takiej możliwości.
Osoby fizyczne, po uwierzytelnieniu, mogą skorzystać z tego systemu w tych jednostkach terytorialnych, w których go wdrożono.
Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi rejestr, dostępny elektronicznie, zawierający szczegółowe informacje na temat odpowiednich zasobów i adresów.
Aby zagwarantować autentyczność treści pism procesowych oraz zapewnić dowód ich wysłania i odebrania, należy skorzystać z zarejestrowanego podpisu elektronicznego.
17 Czy strony lub ich zastępcy procesowi mogą dowiadywać się o przebiegu postępowania on-line? Jeżeli tak, to w jaki sposób można to robić?
Wyłącznie w niektórych jednostkach terytorialnych.
Zastępcy procesowi stron mogą monitorować przebieg postępowania przez internet w Aragonii, Nawarrze, Kantabrii i Walencji.
W Andaluzji strony i ich zastępcy procesowi mają dostęp do niektórych informacji (np. na temat stron, statusu postępowania i wokandy).
W innych jednostkach terytorialnych, np. na Balearach lub w Katalonii, system jest w fazie wdrażania i będzie dostępny dla zastępców procesowych w niedalekiej przyszłości.
W jeszcze innych jednostkach terytorialnych nie planuje się natomiast takiego dostępu nawet dla przedstawicieli zawodów prawniczych.
Osoby fizyczne nie mogą obecnie uzyskać dostępu do akt sprawy drogą elektroniczną.
