Rozpatrywanie spraw online i kontaktowanie się z sądami przez internet

Polska
Autor treści:
European Judicial Network
Europejska sieć sądowa (w sprawach cywilnych i handlowych)

1 Czy można wszcząć postępowanie za pośrednictwem internetu?

Istnieje możliwość wszczęcia za pośrednictwem Internetu tzw. elektronicznego postępowania upominawczego (EPU). Jest to postępowanie, którego pierwszy etap odbywa się bez udziału pozwanego. Pozwany może przedsięwziąć obronę dopiero po wydaniu i doręczeniu mu nakazu zapłaty.

2 Jeżeli tak, jakiego rodzaju spraw dotyczy ta możliwość? Czy niektóre sprawy można wszcząć wyłącznie przez internet?

Zgodnie z art. 50528 § 2 kpc, nakaz zapłaty nie może być wydany w elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU), jeżeli powód dochodzi roszczenia innego niż pieniężne oraz jeżeli doręczenie pozwanemu nakazu miałoby nastąpić poza granicami kraju. Ponadto stosownie do treści art. 50529a kpc, w elektronicznym postępowaniu upominawczym mogą być dochodzone roszczenia, które stały się wymagalne w okresie trzech lat przed dniem wniesienia pozwu.

3 Czy wszczęcie postępowania jest możliwe przez cały czas (24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu) czy tylko w określonych godzinach? W tym drugim przypadku, w jakich godzinach?

Pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU) można wnieść do e-sądu w każdym czasie.

4 Czy pozew powinien być sformułowany w określonym formacie?

Specjalistyczny program stworzony na potrzeby e-sądu automatycznie konwertuje plik tekstowy, w którym został sporządzony pozew na format i strukturę danych wymaganą przez e-sąd.

5 W jaki sposób zabezpiecza się dane przesyłane i przechowywane?

Dane zabezpieczone są szeregiem nowoczesnych rozwiązań informatycznych, w tym systemem CAPTCHA (Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart). CAPTCHA to rodzaj techniki stosowanej jako zabezpieczenie na stronach internetowych, celem której jest dopuszczenie do przesłania danych wypełnionych wyłącznie przez człowieka. W tym przypadku CAPTCHA chroni portal przed zakładaniem kont przez automaty. System weryfikuje to poprzez żądanie wpisania tekstu widocznego na obrazku. Jest on celowo zniekształcony tak, aby nie mógł być odczytany techniką OCR (Optical Character Recognition, zestaw technik lub oprogramowanie służące do rozpoznawania znaków i całych tekstów w pliku graficznym o postaci rastrowej), lecz nadal wystarczająco czytelny dla człowieka. Odczytany z obrazka kod wpisuje się do pola używając małych lub wielkich liter.

6 Czy istnieje konieczność zastosowania jakiejś formy podpisu elektronicznego lub rejestracji czasu?

Do podpisywania pozwów i pism procesowych w elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU) służy podpis elektroniczny. Można posługiwać się:

a) zwykłym podpisem elektronicznym, który uzyskuje się ze strony EPU, bez opłat.
Musi być to poprzedzone założeniem konta. Po aktywacji konta należy złożyć wniosek o wydanie certyfikatu przez Centrum Certyfikacji EPU i oczekiwać (ok. 2 godzin) na powiadomienie o wydaniu certyfikatu. Następnie należy pobrać certyfikat. Do prawidłowej instalacji certyfikatu w systemie operacyjnym potrzebne jest hasło do certyfikatu, które jest przesyłane za pomocą poczty e-mail. Jeżeli po pobraniu certyfikatu zostanie on utracony, należy ponownie wygenerować wniosek o wydanie certyfikatu. Zwykłym podpisem elektronicznym można posługiwać się wyłącznie w e-postępowaniu. Okres ważności certyfikatu dotyczącego zwykłego podpisu elektronicznego wynosi 1 rok.

b) kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Możliwość korzystania z kwalifikowanego podpisu elektronicznego następuje automatycznie po rejestracji konta użytkownika. Użytkownik musi jednak wcześniej sam uzyskać kwalifikowany podpis elektroniczny.

7 Czy istnieje konieczność uiszczenia opłat sądowych? Jeżeli tak, w jaki sposób można je uiścić i czy różnią się od opłat w tradycyjnym postępowaniu (z pominięciem drogi elektronicznej)?

Opłata sądowa w elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU) wnoszona jest wyłącznie drogą elektroniczną za pośrednictwem dostawcy usług płatności. Wynosi ona ¼ opłaty jaką uiszcza się w tradycyjnym postępowaniu upominawczym.

8 Czy możliwe jest wycofanie pozwu, który został złożony przez internet?

W elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU), powód może cofnąć pozew do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. W tym celu należy złożyć pismo procesowe.
Pismo to powinno zawierać oświadczenie powoda o cofnięciu pozwu ze wskazaniem numeru konta bankowego. Powód może cofnąć pozew w całości – wtedy rezygnuje z ochrony prawnej wszystkich (i w całej wysokości) roszczeń zgłoszonych w pozwie. Cofnięcie pozwu może także dotyczyć tylko jego części, tzw. częściowe cofnięcie pozwu. Powód może także równocześnie z cofnięciem pozwu zrzec się (zrezygnować) dochodzonego w nim roszczenia. W piśmie cofającym pozew należy wskazać numer konta bankowego do zwrotu opłaty sądowej. Opłata zostanie zwrócona, jeśli cofnięcie pozwu nastąpiło przed wydaniem nakazu zapłaty.

9 Czy pozwany ma możliwość/jest zobowiązany do udzielenia odpowiedzi przez internet, jeżeli powód wszczyna postępowanie przez internet?

W elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU), pozwany nie ma możliwości złożenia odpowiedzi przez Internet. Pierwszym dokumentem, który doręcza się pozwanemu w EPU jest nakaz zapłaty. Pozwany może się odwołać przez złożenie sprzeciwu (w formie tradycyjnej lub elektronicznej).

10 Co się dzieje z punktu widzenia procedury elektronicznej, jeżeli pozwany odpowie na pozew?

W elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU), pozwany nie ma możliwości złożenia odpowiedzi na pozew. Jedyną formą odwołania się od nakazu zapłaty jest złożenie sprzeciwu do sądu (w formie tradycyjnej lub elektronicznej). Wtedy nakaz zapłaty traci moc i nie wywołuje skutków prawnych. Sprawa jest przekazywana z e-sądu do sądu, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania i jest rozpoznawana w innym postępowaniu.

11 Co się dzieje z punktu widzenia procedury elektronicznej, jeżeli pozwany nie odpowie na pozew?

Wydany w elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU), nakaz zapłaty uprawomocni się po dwóch tygodniach od dnia doręczenia go pozwanemu. Prawomocny nakaz zapłaty wydany w EPU i znajdujący się w systemie informatycznym jest tytułem egzekucyjnym. Nakazowi zapłaty wydanemu w EPU sąd nadaje klauzulę wykonalności w postaci elektronicznej.

12 Czy możliwe jest składanie dokumentów do sądu drogą elektroniczną? Jeżeli tak, w jakich rodzajach postępowania i pod jakimi warunkami jest to możliwe?

W elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU) nie ma możliwości dołączania dokumentów do pism składanych drogą elektroniczną.

13 Czy pisma sądowe, w tym w szczególności orzeczenia, można doręczać za pośrednictwem internetu?

W elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU) pisma sądowe doręcza się powodowi elektronicznie. Powód inicjując postępowanie poprzez wniesienie pozwu za pośrednictwem strony internetowej e-sądu otrzymuje dostęp do dedykowanej dla niego części strony internetowej e-sądu umożliwiającej odbieranie korespondencji z sądu. Doręczeń powodowi dokonuje się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego EPU (doręczenie elektroniczne). Pozwanemu doręcza się elektronicznie takie pisma tylko wtedy, gdy ten wyrazi zgodę na taki sposób doręczania.

14 Czy orzeczenia sądowe mogą być wydawane w drodze elektronicznej?

W elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU) orzeczenia sądowe mają postać elektroniczną.

15 Czy można wnieść odwołanie i doręczyć orzeczenie w sprawie odwołania za pośrednictwem internetu?

Tak, wyłącznie w elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU).

16 Czy możliwe jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego za pośrednictwem internetu?

Jeżeli tytuł wykonawczy obejmuje orzeczenie wydane w elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU), to wniosek o wszczęcie egzekucji może być złożony elektronicznie.
Jest on składany za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego EPU.

17 Czy strony lub ich zastępcy procesowi mogą dowiadywać się o przebiegu postępowania on-line? Jeżeli tak, to w jaki sposób można to robić?

W trakcie elektronicznego postępowania upominawczego (EPU) strony mają pełny wgląd do akt postępowania prowadzonego w ich sprawie. Dostęp ten jest realizowany w systemie teleinformatycznym obsługującym to postępowanie. Istnieje też możliwość sporządzenia wydruku przeglądanych dokumentów.

Ostatnia aktualizacja: 24/10/2023

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwy punkt kontaktowy Europejskiej Sieci Sądowej (EJN). Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. ESS ani Komisja Europejska nie ponoszą odpowiedzialności za wszelkie informacje, dane lub odniesienia zawarte w tym dokumencie. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.