Διαδικτυακή διεκπεραίωση υποθέσεων και ηλεκτρονική επικοινωνία με τα δικαστήρια

1 Είναι δυνατή η κίνηση δικαστικής διαδικασίας μέσω του διαδικτύου;

Από την 1η Σεπτεμβρίου 2017 οι ηλεκτρονικές διαδικασίες είναι υποχρεωτικές στις αστικές αγωγές με υποχρεωτική νομική εκπροσώπηση (αξία άνω των 25 000 ευρώ) ενώπιον των πρωτοδικείων (rechtbanken) των κεντρικών Κάτω Χωρών και της επαρχίας Gelderland (βλ. τον ιστότοπο της ολλανδικής δικαιοσύνης De Rechtspraak).

Από την 1η Οκτωβρίου 2019 δυνατότητα ηλεκτρονικών διαδικασιών προβλέπεται μόνο για τις υποθέσεις που είχαν ήδη υποβληθεί ηλεκτρονικά στα πρωτοδικεία των κεντρικών Κάτω Χωρών και της επαρχίας Gelderland μετά την 1η Σεπτεμβρίου 2017. Από την 1η Οκτωβρίου 2019 δεν υπάρχει πλέον δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής νέων υποθέσεων ενώπιον των εν λόγω δικαστηρίων.

Οι διαχειριστές/εκκαθαριστές μπορούν να καταθέσουν ηλεκτρονικά λογιστικές καταστάσεις και εξοφλήσεις μέσω της ψηφιακής πύλης του καντονιού (Digitaal loket kanton). Οι λογιστικές καταστάσεις και εξοφλήσεις (συνοπτική κατάσταση εσόδων, εξόδων, περιουσιακών στοιχείων, απαιτούμενων ποσών και οφειλών του ενδιαφερόμενου το προηγούμενο έτος) μπορούν να καταρτίζονται σε ετήσια βάση μέσω του ψηφιακού εντύπου και να αποστέλλονται ηλεκτρονικά στο δικαστήριο του καντονιού, εκτός αν αυτό αποφασίσει διαφορετικά. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται σύνδεση με τον κωδικό DigID.

Επίσης, από τον Νοέμβριο του 2017 όλα τα δικαστήρια ζητούν από τους επαγγελματίες διαχειριστές να επικοινωνούν ηλεκτρονικά με τα δικαστήρια όσον αφορά τις διοικητικές υποθέσεις. Αυτή η εξέλιξη υλοποιείται σταδιακά για τα επιμέρους γραφεία διαχείρισης (βλ. τον ιστότοπο της De Rechtspraak).

Στο Ανώτατο Δικαστήριο (Hoge Raad) οι αναιρέσεις σε αστικές υποθέσεις πρέπει πάντοτε να ασκούνται ηλεκτρονικά (βλ. τον ιστότοπο του Hoge Raad der Nederlanden).

2 Αν ναι, για τι είδους υποθέσεις είναι αυτό δυνατό; Υπάρχουν διαδικασίες που μπορεί να κινηθούν μόνο μέσω του διαδικτύου;

Από την 1η Σεπτεμβρίου 2017 έως την 1η Οκτωβρίου 2019 η διαδικασία στις αστικές αγωγές με υποχρεωτική νομική εκπροσώπηση ενώπιον των πρωτοδικείων των κεντρικών Κάτω Χωρών και της επαρχίας Gelderland έπρεπε να διεξάγεται ηλεκτρονικά. Αυτή η δυνατότητα δεν υπάρχει για τα άλλα δικαστήρια. Οι υποθέσεις που εισήχθησαν κατά την εν λόγω περίοδο ενώπιον των πρωτοδικείων των κεντρικών Κάτω Χωρών και της επαρχίας Gelderland θα ολοκληρωθούν, καταρχήν, ηλεκτρονικά (βλ. επίσης σημεία 3 έως 16).

Η ολλανδική δικαιοσύνη (Rechtspraak) ετοιμάζει την παροχή νέας ψηφιακής πρόσβασης για τις αστικές υποθέσεις. Η πρόοδος που θα επιτελεστεί και οι σχετικές δυνατότητες που θα προκύψουν θα δημοσιευθούν στον ιστότοπο της De Rechtspraak.

3 H δυνατότητα αυτή παρέχεται ανά πάσα στιγμή (π.χ. 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα) ή μόνο συγκεκριμένες ώρες; Αν ναι ποιες είναι αυτές οι συγκεκριμένες ώρες;

Για τις αστικές αγωγές με υποχρεωτική νομική εκπροσώπηση που υποβλήθηκαν ενώπιον των πρωτοδικείων των κεντρικών Κάτω Χωρών και της επαρχίας Gelderland κατά την περίοδο που αναφέρεται στο σημείο 2, η ηλεκτρονική διαδικασία είναι δυνατή όλο το 24ωρο και όλη την εβδομάδα (24/7). Η πρόσβαση στο κέντρο εξυπηρέτησης των δικαστικών υπηρεσιών (γραφείο τεχνικής υποστήριξης - rechtsspraakservicecentrum) είναι ηλεκτρονική και τηλεφωνική, από τις 8.00 έως τις 20.00.

4 Πρέπει οι λεπτομέρειες της αγωγής να παρέχονται βάσει ειδικού μορφότυπου;

Ναι, η υπόθεση εισάγεται με την κατάθεση εισαγωγικού εγγράφου της δίκης (procesinleiding) μέσω της δικτυακής πύλης των δικαστικών υπηρεσιών.

5 Με ποιον τρόπο διασφαλίζονται η διαβίβαση και αποθήκευση των δεδομένων;

Βλ. για το θέμα αυτό τον τεχνικό κανονισμό στον ιστότοπο της De Rechtspraak.

6 Απαιτείται η χρήση οποιασδήποτε ηλεκτρονικής υπογραφής και/ή καταγραφής του χρόνου;

Ναι, για την κατάθεση εγγράφων είναι απαραίτητη η ηλεκτρονική ταυτοποίηση. Οι δικηγόροι χρησιμοποιούν για τον σκοπό αυτό τη δικηγορική τους ταυτότητα (advocatenpas). Οι πολίτες μπορούν να χρησιμοποιούν, μεταξύ άλλων, τον κωδικό τους DigID ή την ηλεκτρονική τους ταυτοποίηση (εταιρείες). Η νομοθεσία ορίζει τα μέσα ταυτοποίησης που επιτρέπονται.

7 Καταβάλλονται δικαστικά έξοδα; Αν ναι, με ποιον τρόπο; Είναι διαφορετικά από εκείνα των μη ηλεκτρονικών διαδικασιών;

Ναι, σε όλες τις διαδικασίες πληρώνονται δικαστικά έξοδα. Οι δικηγόροι διαθέτουν λογαριασμό στις υπηρεσίες της δικαιοσύνης. Στην περίπτωση ηλεκτρονικών διαδικασιών, τα δικαστικά έξοδα πληρώνονται ηλεκτρονικά. Χωρίς πληρωμή των εξόδων, η διαδικασία δεν μπορεί να κινηθεί ή να συνεχιστεί.

8 Είναι δυνατή η ανάκληση αγωγής που έχει ασκηθεί μέσω του διαδικτύου;

Ναι, η νομοθεσία και οι δικονομικοί κανόνες του δικαστικού συστήματος ορίζουν τον τρόπο ανάκλησης μιας αγωγής.

9 Εάν ο ενάγων κινήσει διαδικασία μέσω του διαδικτύου είναι δυνατόν και/ή υποχρεωτικό για τον εναγόμενο να απαντήσει επίσης μέσω του διαδικτύου;

Ναι, αν εφαρμόζεται η νομοθεσία που ισχύει για την ηλεκτρονική διαδικασία, ο εναγόμενος μπορεί να απαντήσει ηλεκτρονικά. Αν ο εναγόμενος εκπροσωπείται από δικηγόρο, η απάντηση πρέπει να διαβιβαστεί ηλεκτρονικά. Αν ο εναγόμενος μπορεί να ενεργήσει αυτοπροσώπως, η απάντηση μπορεί να διαβιβαστεί και σε έντυπη μορφή.

10 Όσον αφορά την ηλεκτρονική διαδικασία, τι συμβαίνει στην περίπτωση που ο εναγόμενος απαντήσει στην αγωγή;

Η ηλεκτρονική διαδικασία διεξάγεται ολοκληρωτικά με ηλεκτρονικά μέσα. Ο εναγόμενος λαμβάνει ειδοποίηση με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο για κάθε νέο έγγραφο που κατατίθεται στον ηλεκτρονικό φάκελο. Μπορεί να προσθέσει ο ίδιος έγγραφα και να συμβουλευτεί τον φάκελό του ηλεκτρονικά. Η απόφαση του δικαστηρίου γνωστοποιείται ηλεκτρονικά.

11 Όσον αφορά την ηλεκτρονική διαδικασία, τι συμβαίνει στην περίπτωση που ο εναγόμενος δεν απαντήσει στην αγωγή;

Εάν η υπόθεση κοινοποιήθηκε ορθά στον αντίδικο, μπορεί να εκδοθεί ερήμην απόφαση. Ο αντίδικος ενημερώνεται εγγράφως σχετικά με τις διαδικαστικές πράξεις.

12 Είναι δυνατή η ηλεκτρονική υποβολή εγγράφων στο δικαστήριο; Αν ναι, σε τι είδους διαδικασίες και υπό ποιους όρους είναι αυτό δυνατό;

Βλ. την απάντηση στην ερώτηση 1. Η υποβολή μηνυμάτων και εγγράφων με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο δεν επιτρέπεται, επειδή δεν μπορεί να διασφαλιστεί επαρκής ασφάλεια.

13 Είναι δυνατόν δικαστικά έγγραφα και ειδικότερα δικαστικές αποφάσεις να επιδοθούν ή κοινοποιηθούν μέσω του διαδικτύου;

Όχι, οι δικαστικές πράξεις δεν μπορούν να επιδοθούν ή να κοινοποιηθούν ηλεκτρονικά.  Ωστόσο, πολλές δικαστικές αποφάσεις δημοσιεύονται στον ιστότοπο της De Rechtspraak και λαμβάνουν αριθμό ECLI, που δίνει τη δυνατότητα εύκολης ανάκτησής τους. Ο πρόεδρος της έδρας συνήθως καθορίζει αν η απόφαση πρέπει να εισαχθεί στον εν λόγω ιστότοπο.  Δεν δημοσιεύονται όλες οι δικαστικές αποφάσεις στο διαδίκτυο. Στον ανωτέρω ιστότοπο δημοσιεύονται μόνο αποφάσεις με νομικό ενδιαφέρον ή με σημαντικό ενδιαφέρον για τα ΜΜΕ.

Τα πρόσωπα των οποίων τα ονόματα περιλαμβάνονται σε απόφαση ανωνυμοποιούνται για λόγους σεβασμού της ιδιωτικής ζωής. Οι εταιρείες και τα φυσικά πρόσωπα που εμπλέκονται στην υπόθεση με την επαγγελματική τους ιδιότητα δεν ανωνυμοποιούνται.

Όταν οι διαδικασίες μπορούν ή πρέπει να διεξαχθούν ηλεκτρονικά, η απόφαση κατατίθεται στον ηλεκτρονικό φάκελο. Κατά τον τρόπο αυτό η απόφαση κοινοποιείται στους διαδίκους.

14 Μπορεί να διαβιβασθούν δικαστικές αποφάσεις ηλεκτρονικά;

Όχι, η δημοσίευση στο διαδίκτυο πραγματοποιείται μετά την κοινοποίηση στους διαδίκους και, κατά συνέπεια, μετά την ημερομηνία της απόφασης. Βλ. επίσης την απάντηση στην ερώτηση 13.

15 Μπορεί να ασκηθεί ένδικο μέσο και η σχετική απόφαση να επιδοθεί ή κοινοποιηθεί μέσω του διαδικτύου;

Όχι, δεν είναι δυνατή η ηλεκτρονική άσκηση ένδικων μέσων. Μόνο στις υποθέσεις που εκδικάστηκαν ερήμην και στις οποίες η διαδικασία διεξήχθη ηλεκτρονικά μπορεί να ασκηθεί έφεση ηλεκτρονικά.

16 Μπορεί να κινηθεί διαδικασία εκτέλεσης μέσω του διαδικτύου;

Όχι, αυτό δεν είναι δυνατό.

17 Μπορούν οι διάδικοι ή οι νόμιμοι εκπρόσωποί τους να συμβουλευθούν επιγραμμικά (on-line) υποθέσεις; Αν ναι, με ποιον τρόπο μπορεί να γίνει αυτό;

Όχι, στις υποθέσεις στις οποίες η διαδικασία διεξάγεται ηλεκτρονικά, μόνο οι δικηγόροι μπορούν να συμβουλευτούν ανά πάσα στιγμή τη δικογραφία.

Ορισμένα έντυπα μπορούν να τηλεφορτώνονται στον ιστότοπο της De Rechtspraak σε μορφότυπο pdf, αλλά αυτά τα έγγραφα θα πρέπει να αποστέλλονται στη συνέχεια ταχυδρομικά στα δικαστήρια, ώστε να μπορούν να συμπεριληφθούν στη διαδικασία. Στα έγγραφα αυτά περιλαμβάνονται κυρίως τα έντυπα σχετικά με τον διαχωρισμό των περιουσιακών στοιχείων και τη διανομή της σύνταξης γήρατος, τα έντυπα για την αλλαγή της γονικής μέριμνας, της επιτροπείας, της δικαστικής εποπτείας και της καθοδήγησης, τα έντυπα δήλωσης εμπειρογνωμόνων και διερμηνέων, τα έντυπα για την αφερεγγυότητα, τα έντυπα σχετικά με την ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής, τα έντυπα σχετικά με την ευρωπαϊκή διαδικασία μικροδιαφορών και τα έντυπα καταγγελίας σε διαδικασίες προσφυγής.

Οι πληροφορίες που μπορεί να είναι σημαντικές στις έννομες σχέσεις καθώς και οι πληροφορίες που επιτρέπουν τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας των δικαστών καταγράφονται σε κεντρικό επίπεδο και διατίθενται στο διαδίκτυο για το ευρύτερο κοινό, στον ιστότοπο της De Rechtspraak. Πρόκειται για το κεντρικό μητρώο επιτροπείας (Centraal Curateleregister), το κεντρικό μητρώο αφερεγγυότητας (Centraal Insolventieregister), το μητρώο των περιουσιακών συζυγικών σχέσεων (huwelijksgoederenregister) και το μητρώο των πρόσθετων θέσεων των δικαστικών (register met nevenfuncties Rechterlijke Macht), που είναι όλα διαθέσιμα στο διαδίκτυο.