Terminy proceduralne

1 Jakie rodzaje terminów wyróżnia się w postępowaniu cywilnym?

Terminy oznaczają ustalone ramy czasowe na ukończenie określonego etapu postępowania. Niektóre terminy są określone w prawie, inne wyznaczają sądy.

2 Wykaz różnych dni uznawanych za dni wolne od pracy na podstawie rozporządzenia (EWG, Euratom) nr 1182/71 z dnia 3 czerwca 1971 r.

W Finlandii oprócz sobót i niedziel za dni wolne od pracy uznaje się następujące dni:

• Nowy Rok (1 stycznia)
• Święto Objawienia Pańskiego (6 stycznia)
• Wielki Piątek (święto ruchome)
• Niedziela Wielkanocna (święto ruchome)
• Poniedziałek Wielkanocny (święto ruchome)
• Święto Pracy (1 maja)
• Wniebowstąpienie Pańskie (święto ruchome)
• Zesłanie Ducha Świętego (święto ruchome)
• Wigilia św. Jana (święto ruchome)
• Dzień św. Jana (święto ruchome)
• Wszystkich Świętych (święto ruchome)
• Dzień Niepodległości (6 grudnia)
• Boże Narodzenie (25 grudnia)
• Święto św. Szczepana (26 grudnia)

3 Jakie ogólne zasady regulują terminy w postępowaniu cywilnym?

Zasady obliczania terminów określono w ustawie o terminach (määräaikalaki) (25.4.1930/150). Przepisy dotyczące długości terminów są także określone w kodeksie postępowania sądowego (oikeudenkäymiskaari) i w szeregu innych aktów prawnych.

4 W którym momencie rozpoczyna się bieg terminu, jeżeli dana czynność ma zostać wykonana w danym okresie?

Terminy zazwyczaj liczy się od początku dnia następującego po dniu, w którym miało miejsce zdarzenie, z którego wynika dana czynność lub w którym dopełniono określonej formalności. Przykładowo termin na zakwestionowanie testamentu liczy się od początku dnia następującego po dniu, w którym ogłoszono testament.

5 Czy na rozpoczęcie biegu terminu może wpłynąć lub go zmienić sposób przekazywania lub doręczenia dokumentów (doręczenie osobiste przez posłańca lub drogą pocztową)?

Sposób przekazania lub doręczenia dokumentów nie wpływa na rozpoczęcie biegu terminu. Bieg terminu rozpoczyna się dopiero po doręczeniu dokumentu.

6 Jeżeli dojdzie do zdarzenia, które rozpocznie bieg terminu, czy do terminu wlicza się dzień, w którym doszło do zdarzenia?

Jeżeli termin jest wyrażony jako liczba dni, które upłynęły od określonego dnia, dzień ten nie jest brany pod uwagę. Przykładowo nie uwzględnia się daty doręczenia powiadomienia.

7 Jeżeli termin jest oznaczony w dniach, czy liczba dni obejmuje dni kalendarzowe czy dni robocze?

Wskazana liczba dni obejmuje wszystkie dni kalendarzowe, a nie jedynie dni robocze. Jeżeli jednak ostatni dzień terminu przypada w jednym z dni wymienionych w odpowiedzi na pytanie 2, termin zostaje przedłużony do kolejnego dnia roboczego.

8 Kiedy taki termin jest wyrażony w tygodniach, miesiącach lub latach?

Terminy wyrażone w tygodniach, miesiącach lub latach od określonej daty upływają w dniu tygodnia lub miesiąca będącym dniem tygodnia lub miesiąca odpowiadającym takiej dacie. Jeżeli w miesiącu, w którym upływa dany termin, nie ma analogicznej daty, termin upływa ostatniego dnia tego miesiąca.

9 Kiedy upływa termin, jeżeli jest wyrażony w tygodniach, miesiącach lub latach?

Zob. odpowiedź na pytanie 8.

10 Czy w przypadku, gdy termin upływa w sobotę, niedzielę, oficjalny dzień świąteczny lub dzień wolny od pracy, termin taki zostaje przedłużony do kolejnego dnia roboczego następującego po takim dniu?

Zob. odpowiedź na pytanie 7.

11 Czy w określonych okolicznościach można przedłużyć termin? Jakie warunki należy spełnić, aby skorzystać z takiego przedłużenia terminu?

Przedłużenie terminu jest możliwe, jeżeli można uzasadnić konieczność takiego przedłużenia. Na przykład sąd rozpatrujący daną sprawę może na wniosek przedłużyć terminy mające zastosowanie do toczącego się postępowania sądowego. Sędzia rozpatrujący daną sprawę podejmuje decyzję w sprawie przedłużenia terminu.

12 Jakie terminy obowiązują w przypadku odwołań?

Strona postępowania sądowego, która chce wnieść apelację od orzeczenia sądu rejonowego (käräjäoikeus), musi złożyć powiadomienie o zamiarze wniesienia apelacji nie później niż siódmego dnia od daty wydania orzeczenia przez sąd rejonowy. Termin na wniesienie apelacji wynosi 30 dni od daty wydania orzeczenia przez sąd rejonowy. Osoba wnosząca apelację musi złożyć ją w formie pisemnej w sekretariacie danego sądu rejonowego w godzinach jego urzędowania nie później niż w ostatnim dniu terminu.

Jeżeli chodzi o orzeczenia wydane przez sąd apelacyjny (hovioikeus), termin na złożenie wniosku o wydanie zgody na wniesienie odwołania i na złożenie odwołania na piśmie wynosi 60 dni od daty wydania orzeczenia przez sąd apelacyjny. Osoba wnosząca odwołanie musi złożyć odpowiednie pismo, które musi być zaadresowane do Sądu Najwyższego (korkein oikeus) i któremu musi towarzyszyć wniosek o wydanie zgody na wniesienie odwołania oraz samo odwołanie, w sekretariacie sądu apelacyjnego nie później niż w ostatnim dniu terminu.

Jeżeli odwołanie dotyczy sprawy, którą sąd apelacyjny rozpatrywał jako sąd pierwszej instancji, termin na wniesienie odwołania wynosi 30 dni od daty wydania orzeczenia przez sąd apelacyjny.

13 Czy sądy mogą zmieniać terminy, w szczególności termin stawiennictwa lub oznaczać szczególną datę stawiennictwa?

Terminy określone w ustawie o terminach nie mogą zostać skrócone. W większości przypadków sąd może wyznaczyć terminy na wykonanie określonych czynności i dopełnienie określonych formalności, a także może przedłużyć takie terminy. W niektórych przypadkach sądy mogą również przedłużyć terminy na wniesienie odwołania.

14 Jeżeli zawiadomienie o czynności dotyczącej strony zamieszkałej w miejscu, w którym mogłaby ona skorzystać z przedłużenia terminu, następuje w miejscu, w którym osoby tam zamieszkujące nie mogą skorzystać z przedłużenia, to czy osoba taka traci przywilej wspomnianego przedłużenia?

W Finlandii nie ma takich miejsc, a zatem sytuacje takie nie występują.

15 Jakie konsekwencje ponosi się w przypadku niedochowania terminu?

Zgodnie z ogólną zasadą niedochowanie terminu działa na niekorzyść strony, która nie dochowała terminu, i może skutkować utratą przez daną stronę jej praw w tym zakresie.

16 Jeżeli termin upłynął, jakie środki przysługują osobom, które go nie dochowały, np. stronom niestawiającym się w sądzie?

Nie istnieje żaden uniwersalny środek prawny, z którego można skorzystać w przypadku niedochowania terminu. W niektórych przypadkach sąd może na wniosek wyznaczyć nowy termin. Sytuacje takie są jednak niezwykle rzadkie.