Il-Qrati tax-Xogħol u l-qorti soċjali tal-prim istanza (Delovna sodišča in socialno sodišče prve stopnje)

Il-qrati tax-xogħol għandhom il-kompetenza li jiddeċiedu dwar każijiet individwali u kollettivi tax-xogħol, filwaqt li l-qrati soċjali għandhom il-kompetenza f’każijiet speċjali li jaqgħu taħt id-dispożizzjonijiet tal-liġi.

Il-Qrati tax-xogħol u l-Qorti soċjali tal-prim istanza jiddeċiedu fil-prim istanza. Il-Qorti Soċjali u tax-Xogħol Superjuri (Višje delovno in socialno sodišče) tiddeċiedi fuq appelli kontra d-deċiżjonijiet tal-qrati tax-xogħol u tal-qrati soċjali fil-prim istanza, filwaqt li appelli kontra deċiżjonijiet u stħarriġ ġudizzjarju ta' deċiżjonijiet tal-Qorti Soċjali u tax-Xogħol Superjuri jinstemgħu mill-Qorti Suprema tar-Repubblika tas-Slovenja.

Qorti tax-xogħol għandha l-kompetenza li tiddeċiedi f’każijiet individwali tax-xogħol li ġejjin:

• Rigward il-konklużjoni, l-eżistenza, il-perjodu u t-terminazzjoni ta’ relazzjonijiet ta’ impjieg
• li jkunu jirrigwardaw drittijiet, obbligi u responsabilitajiet li jkunu ġejjin mir-relazzjoni ta' impjieg bejn l-impjegati u l-impjegaturi jew is-suċċessuri legali tagħhom;
• Rigward id-drittijiet u l-obbligi taħt relazzjonijiet ta’ xogħol bejn impjegat u kontrollur li taħt dan l-impjegat ġie assenjat sabiex jaħdem fuq il-bażi ta’ ftehim bejn min iħaddem u l-utent
• bejn l-impjegaturi u l-applikanti b'konnessjoni mal-proċeduri ta' reklutaġġ;
• Rigward drittijiet u obbligi li jiġu minn proprjetà industrijali, miftiehma bejn impjegat u min iħaddem fuq il-bażi ta’ relazzjonijiet ta’ impjieg
• li jkunu jirrigwardaw xogħol li jkun sar minn tfal ta' taħt il-15-il sena, apprendisti u studenti;
• Rigward boroż ta’ studju għall-impjegati, bejn min iħaddem u studenti
• Rigward il-prestazzjoni volontarja waqt żmien ta’ prova
• Li għal dawn il-liġi tispeċifika.

Qorti tax-xogħol għandha ġuriżdizzjoni wkoll biex tiddeċiedi jekk kumpanija tal-assikurazzjoni tkunx konvenuta wkoll f'każ ta' tilwima dwar danni li qorti tax-xogħol tkun ingħatat il-ġuriżdizzjoni għaliha.

Jekk l-attur ikun impjegat, mhux biss il-qorti b’kompetenza territorjali ġenerali għall-konveut, iżda wkoll il-qorti fit-territorju fejn il-ħidma tagħha tkun jew kienet jew kellha tiġi mwettqa, kif ukoll il-qorti fit-territorju fejn kienu ġew konklużi r-relazzjonijiet tal-impjieg tiegħu, għandhom il-kompetenza.

Qorti tax-xogħol għandha l-kompetenza li tiddeċiedi fil-kwistjonijiet kollettivi tax-xogħol li ġejjin:

• Rigward il-validità ta’ ftehim kollettiv u l-applikazzjoni tiegħu bejn il-partijiet għall-ftehim, jew bejn il-partijiet għall-ftehim u persuni oħra
• Rigward il-kompetenza li tmexxi negozjati kollettivi
• Rigward il-konkordanza ta’ ftehimiet kollettivi mal-liġi, il-konkordanza reċiproka ta’ ftehimiet kollettivi, u l-konkordanza tal-atti legali ġenerali ta’ min iħaddem mal-liġi u ftehimiet kollettivi
• Rigward il-legalità ta’ strajkijiet u azzjonijiet industrijali oħrajn
• Rigward il-parteċipazzjoni tal-ħaddiema fil-maniġment
• Rigward il-kompetenzi tat-trejdjunjins fir-rigward ta’ relazzjonijiet industrijali
• Fir-rigward ta’ deċiżjonijiet dwar ir-rappreżentattività tat-trejdjunjins
• Għal kull ma l-liġi tispeċifika.

Għad-deċiżjoni ta' tilwimiet kollettivi dwar ix-xogħol fejn l-impjegatur ikun parti, il-qorti b'ġuriżdizzjoni territorjali ġenerali għall-impjegatur għandha tkun il-qorti li jkollha ġuriżdizzjoni territorjali.

Il-qorti soċjali għandha l-kompetenza li tiddeċiedi dwar il-każijiet soċjali li ġejjin:

1. Fil-qasam tal-assigurazzjoni tal-pensjoni u d-diżabbiltà:

• Rigward id-drittijiet għal u minn assigurazzjoni tal-pensjoni u d-diżabbiltà
• Rigward id-drittijiet għal u minn assigurazzjoni oħra tal-pensjoni
• Rigward il-ħlas ta’ kontribuzzjonijiet għall-assigurazzjoni tal-pensjoni u d-diżabbiltà obbligatorja u assigurazzjoni obbligatorja oħra ta’ pensjoni

• fir-rigward tal-ispeċifikazzjoni jew it-terminazzjoni tal-pożizzjonijiet li l-inklużjoni tagħhom f'assikurazzjoni għall-pensjoni addizzjonali hija obbligatorja;
• fir-rigward tal-inklużjoni volontarja f'assikurazzjoni obbligatorja għall-pensjoni u d-diżabilità u l-ħlas tal-kontribuzzjonijiet għal din l-assikurazzjoni;
• fir-rigward tar-rikonoxximent u x-xiri tal-perjodu tal-assikurazzjoni;
• Rigward id-drittijiet għall-pensjoni tal-gvern
• b'konnessjoni mar-reġistru uffiċjali;

2. Fil-qasam tal-assigurazzjoni tas-saħħa:

• Rigward id-drittijiet għal u minn assigirazzjoni tas-saħħa obbligatorja u l-ħlas tal-kontribuzzjonijiet għal din l-assigurazzjoni

3. Fil-qasam tal-assigurazzjoni tal-qgħad u l-impjieg:

• Rigward id-drittijiet għal u min assigurazzjoni tal-qgħad obbligatorja u l-ħlas tal-kontribuzzjonijiet għal din l-assigurazzjoni
• Rigward l-inklużjoni volontarja f’assigurazzjoni tal-qgħad obbligatorja u l-ħlas tal-kontribuzzjonijiet għal din l-assigurazzjoni
• Rigward boroż ta’ studju, li fl-għoti tagħhom inventarju tal-assi jkun wieħed deċiżiv, u boroż ta’ studju għal dawk li jippromettu ħafna
• Rigward self għal studju fuq il-bażi ta’ garanziji u rati ta’ interess sussidjati, li fl-għoti tagħhom inventarju tal-assi jkun wieħed deċiżiv

4. Fil-qasam tal-benefiċċji għall-protezzjoni tal-ġenituri u tal-familja:

• Rigward id-drittijiet għal u minn assigurazzjoni għall-protezzjoni tal-ġenituri u l-ħlas ta’ kontribuzzjonijiet għal din l-assigurazzjoni
• Rigward drittijiet għall-benefiċċji tal-familja

5. Fil-qasam tal-benefiċċji soċjali:

• Rigward il-benefiċċji tas-sigurtà soċjali
• Rigward id-drittijiet għall-benefiċċji soċjali taħt diversi intestaturi, jekk l-għan ikun li tissolva s-sigurtà soċjali tar-rikorrent, u jekk l-inventarju tal-assi jkun wieħed deċiżiv għar-rikonoxximent tad-dritt għal dan il-benefiċċju

Il-qorti soċjali għandha ġuriżdizzjoni wkoll fl-oqsma msemmija hawn fuq biex tittieħed deċiżjoni fit-tilwim soċjali li ġej:

• Rigward il-ħlas lura ta’ fondi li jkunu ttieħdu b’mod mhux xieraq
• Rigward il-kumpens għad-danni kkawżati minn entità uffiċjali tal-gvern jew minn persuna li jkollha awtorità pubblika lill-persuna assigurata jew lir-rikorrent għas-sigurtà soċjali, jew id-danni li persuna assigurata tkun ikkawżat lil xi istituzzjoni b’rabta ma’ relazzjonijiet ta’ assigurazzjoni, jew b’rabta mal-eżerċitazzjoni tad-drittijiet taħt is-sigurtà soċjali.

Il-qorti soċjali għandha wkoll il-kompetenza fi kwistjonijiet soċjali kif speċifikat bil-liġi.

Il-qrati tal-ewwel istanza li ġejjin fir-Repubblika tas-Slovenja huma:

• Il-Qorti tax-Xogħol ta’ Celje, ibbażata f’Celje, b’kompetenza fuq it-territorju tad-distrett ġudizzjarju ta’ Celje
• Il-Qorti tax-Xogħol ta’ Koper, ibbażata f’Koper, b’kompetenza fuq it-territorju tad-distretti ġudizzjarji ta’ Koper u Nova Gorica
• Il-Qorti tax-Xogħol u Soċjali ta’ Ljubljana, ibbażata f’Ljubljana, b’kompetenza biex tiddeċiedi dwar kwistjonijiet ta’ impjieg għat-territorju tad-distretti ġudizzjarji ta’ Kranj, Krško, Ljubljana u Novo mesto, u biex tiddeċiedi dwar każijiet soċjali għat-territorju tar-Repubblika tas-Slovenja
• Il-Qorti tax-Xogħol ta’ Maribor, ibbażata f’Maribor, b’kompetenza fuq it-territorju tad-distretti ġudizzjarji ta’ Maribor, Murska Sobota, Ptuj u Slovenj Gradec.

Il-qrati tal-ewwel istanza jiddeċiedu dwar każijiet ta’ impjiegi fis-sede tal-qorti, sakemm ma jiġix speċifikat li dawn iridu jiddeċiedu f’dipartimenti esterni.

F'tilwim soċjali u dwar xogħol, il-qorti tal-prim istanza tiddeċiedi f'kumitat magħmul minn imħallef li jippresedi l-kumitat u żewġ imħallfin mhux esperti, li wieħed minnhom ikun elett minn lista ta' kandidati ta’ ħaddiema jew nies assikurati, u l-ieħor minn lista ta' kandidati ta' impjegaturi u istituzzjonijiet.

Imħallef individwali jiddeċiedi tilwimiet soċjali u tax-xogħol li jkunu jikkonċernaw pretensjonijiet legali materjali, jekk il-valur tas-suġġett disputat ma jkunx jaqbeż l-ammont permess għar-reviżjoni speċifikata mill-att li jirregola l-proċedura ċivili. Ċerti materji importanti jridu jiġu deċiżi minn imħallef individwali irrispettivament mill-valur tas-suġġett disputat, eż. tilwim individwali dwar xogħol relatati mas-sospensjoni ta' kuntratt ta' impjieg, xogħol bi prova, xogħol wara l-ħin, pawżi, perjodi ta' serħan u liv u assenzi oħra mix-xogħol, id-dmir li taħdem minħabba ċirkostanzi eċċezzjonali, sanzjonijiet dixxiplinari, sospensjoni temporanja mix-xogħol minħabba l-ftuħ ta' proċedura dixxiplinari u riassenjazzjoni temporanja; tilwim soċjali dwar id-dritt ta' ħlas għall-attendenza, id-dritt ta' benefiċċju għad-diżabilità f'każ ta' impediment fiżiku u d-dritt għal trattament fi spa.

Il-Qorti Soċjali u tax-Xogħol Superjuri (Višje delovno in socialno sodišče)

Il-qrati tax-xogħol għandhom il-kompetenza li jiddeċiedu każijiet individwali u kolettivi tax-xogħol, filwaqt li l-qrati soċjali jiddeċiedu każijiet soċjali taħt id-dispożizzjonijiet tal-liġi.

Il-Qorti Soċjali u tax-Xogħol Superjuri tiddeċiedi appelli kontra deċiżjonijiet tal-qrati tax-xogħol u l-qorti soċjali tal-prim istanza. Il-Qorti Suprema tar-Repubblika tas-Slovenja tiddeċiedi dwar l-appelli kontra deċiżjonijiet tal-Qorti Soċjali u tax-Xogħol Superjuri kif ukoll dwar stħarriġ ġudizzjarju dwarhom.

Il-Qorti Soċjali u tax-Xogħol Superjuri hija bbażata f'Ljubljana.

Il-Qorti Superjuri tax-Xogħol u Soċjali tiddeċiedi permezz ta’ bord kompost minn tliet imħallfin.

Il-qorti amministrattiva tar-Repubblika tas-Slovenja (Upravno sodišče Republike Slovenije)

Il-Qorti Amministrattiva tar-Repubblika tas-Slovenja hija kompetenti li tiddeċiedi f'tilwim amministrattiv skont il-metodi u l-proċeduri stabbiliti fl-Att dwar it-Tilwim Amministrattiv.

F'tilwima amministrattiva, il-ħarsien ġudizzjarju tad-drittijiet u l-benefiċċji tal-individwi u l-għaqdiet ikun żgurat fir-rigward tad-deċiżjonijiet u l-azzjonijiet tal-entitajiet Statali, il-korpi komunitarji lokali u d-detenturi tal-awtorizzazzjonijiet pubbliċi skont l-Att.

F’każ amministrattiv:

• tiddeċiedi dwar il-legalità ta' atti amministrattivi finali li jxekklu l-pożizzjoni ġuridika tal-attur;
• tiddeċiedi dwar il-legalità ta' atti u azzjonijiet individwali li jxekklu d-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali ta' individwu, sakemm ma tkunx ġiet iggarantita forma differenti ta' proċess ġudizzjarju ġust;
• Il-qorti għandha tiddeċiedi dwar il-legalità ta’ atti adottati minn entitajiet tal-gvern, entitajiet tal-komunità lokali u persuni li għandhom awtorità pubblika li jkunu nħarġu fil-forma ta’ regolament, fejn dawn jirregolaw relazzjonijiet individwali

F’każ amministrattiv, hija l-Qorti Amministrattiva tar-Repubblika tas-Slovenja li għandha tiddeċiedi. Madankollu, il-Qorti Suprema tar-Repubblika tas-Slovenja għandha tiddeċiedi dwar ilmenti li jitqajmu kontra deċiżjoni tal-ewwel istanza f’każ amministrattiv, kif ukoll tiddeċiedi dwar rimedji legali straordinarji.

L-uffiċċju ewlieni tal-Qorti Amministrattiva tar-Repubblika tas-Slovenja jinsab f'Ljubljana.

Il-qorti amministrattiva tagħti d-deċiżjonijiet tagħha fil-uffiċċju ewlieni u fl-uffiċċji tal-fergħat tagħha li ġejjin:

• Id-dipartiment ta’ Celje għaż-żona koperta mill-Qorti Superjuri ta’ Celje
• Id-dipartiment ta’ Nova Gorica għaż-żoni koperti mill-Qorti Superjuri ta’ Koper
• Id-dipartiment ta’ Maribor għaż-żona koperta mill-Qorti Superjuri ta’ Maribor.

Id-deċiżjoni dwar liema uffiċċju ta’ fergħa għandu jintuża għad-deċiżjoni għandha tikkunsidra r-residenza jew l-uffiċċju ewlieni tal-attur.

Jekk l-attur ma jkollux residenza jew uffiċċju ewlieni fir-Repubblika tas-Slovenja, il-Qorti Amministrattiva għandha tiddeċiedi fl-uffiċċju tal-fergħa fiż-żona li fiha jkun twettaq l-att amministrattiv li jkun qed jiġi kkontestat fil-kawża legali.

Il-Qorti Amministrattiva tkun ippreseduta minn tliet imħallfin, ħlief f'ċerti każijiet stipulati fil-liġi fejn ikun hemm imħallef wieħed.

Il-Qorti Suprema tiddeċiedi l-appelli u l-istħarriġ ġudizzjarju bi tliet imħallfin; f'tilwim li jikkonċerna l-kompetenza, hija tkun ippreseduta minn tliet jew ħames imħallfin.

Bażijiet tad-dejta legali

Iktar informazzjoni dwar il-qrati fis-Slovenja tinsab fil-websajt uffiċjali tal-Qorti Suprema tar-Repubblika tas-Slovenja

Links relatati

Entitajiet ġudizzjarji