Ειδικά δικαστήρια

Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Δημοκρατίας της Λιθουανίας (Lietuvos Respublikos Konstitucinis Teismas) διασφαλίζει την υπεροχή του Συντάγματος στην έννομη τάξη της χώρας. Αποφαίνεται επί θεμάτων συνταγματικού δικαίου εξετάζοντας εάν οι νόμοι και οι λοιπές νομικές πράξεις που θεσπίζει το Κοινοβούλιο βρίσκονται σε συμφωνία με το Σύνταγμα και εάν οι νόμοι που θεσπίζει ο Πρόεδρος ή η κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Λιθουανίας συμφωνούν με το Σύνταγμα και τη νομοθεσία.

Διοικητικά δικαστήρια

Στη Λιθουανία υπάρχουν έξι διοικητικά δικαστήρια:

• το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της Λιθουανίας (Lietuvos Vyriausiasis administracinis teismas) και
• πέντε περιφερειακά διοικητικά δικαστήρια.

Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο

Το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο (Vyriausiasis administracinis teismas) είναι δικαστήριο που εκδικάζει σε πρώτο και τελευταίο βαθμό διοικητικές υποθέσεις οι οποίες εμπίπτουν στην αρμοδιότητά του βάσει του νόμου. Εκδικάζει προσφυγές κατά αποφάσεων, διατάξεων και διαταγών των περιφερειακών διοικητικών δικαστηρίων και κατά των αποφάσεων των τοπικών δικαστηρίων σε υποθέσεις που αφορούν διοικητικές παραβάσεις.

Το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο εκδικάζει επίσης αιτήματα για την επανεξέταση διοικητικών υποθέσεων που έχουν περατωθεί, συμπεριλαμβανομένων υποθέσεων που αφορούν διοικητικές παραβάσεις σε τομείς που ορίζει ο νόμος. Το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο έχει αναπτύξει ενιαία πρακτική για την ερμηνεία και την εφαρμογή των νόμων και των λοιπών νομικών πράξεων.

Περιφερειακά διοικητικά δικαστήρια (apygardų administraciniai teismai)

Τα περιφερειακά διοικητικά δικαστήρια είναι δικαστήρια ειδικής δικαιοδοσίας. Αρμοδιότητά τους είναι να εκδικάζουν καταγγελίες (αναφορές) κατά διοικητικών ενεργειών και πράξεων ή παραλείψεων (παράλειψη εκτέλεσης καθηκόντων) των φορέων της δημόσιας και εσωτερικής διοίκησης.

Τα περιφερειακά διοικητικά δικαστήρια εκδικάζουν διαφορές στον τομέα της δημόσιας διοίκησης και ασχολούνται με θέματα όπως η νομιμότητα κανονιστικών διοικητικών πράξεων, φορολογικές διαφορές κτλ.

Είναι δυνατή η αμφισβήτηση ατομικών νομικών πράξεων ή ενεργειών φορέων της δημόσιας διοίκησης σε προδικαστική διαδικασία πριν από την προσφυγή στο διοικητικό δικαστήριο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι διαφορές εξετάζονται από δημοτικές επιτροπές δημόσιων διοικητικών διαφορών, από τοπικές επιτροπές διοικητικών διαφορών και από την επικεφαλής επιτροπή διοικητικών διαφορών (Vyriausioji administracinių ginčų komisija).