Prawa ofiar – w poszczególnych państwach

Czy mogę zaskarżyć orzeczenie?

Strona, która nie jest zadowolona z wyroku sądu rejonowego (tingsrätt), może odwołać się do sądu apelacyjnego (hovrätt). Stosowne pouczenie w tym zakresie znajduje się w wyroku. W niektórych przypadkach konieczne może być uzyskanie zgody na wniesienie apelacji, aby sąd apelacyjny mógł rozpatrzyć sprawę. W przypadku odwołania się od wyroku sąd apelacyjny zazwyczaj wszczyna nowe postępowanie. W większości przypadków pokrzywdzeni i świadkowie nie muszą być obecni na rozprawach w takim postępowaniu. Zamiast tego odtwarza się dowody przeprowadzone przez sąd rejonowy. W niektórych przypadkach sąd apelacyjny może jednak wydać orzeczenie w sprawie bez przeprowadzenia rozprawy.

Co do zasady wyrok sądu apelacyjnego można zaskarżyć do Sądu Najwyższego (Högsta domstolen). Sąd Najwyższy rozpatrzy jednak sprawę jedynie wtedy, gdy dotyczy ona kwestii zasadniczej (precedensu) lub gdy istnieją widoczne przesłanki ponownego rozpoznania sprawy, np. jeżeli sąd rejonowy lub apelacyjny popełnił istotny błąd. W praktyce zatem sąd apelacyjny jest ostatnią instancją odwoławczą

Jakie są moje prawa po wydaniu wyroku?

Osoba występująca w charakterze strony postępowania ma prawo do jak najszybszego otrzymania odpisu wyroku na piśmie. Jeżeli ofiara nie jest stroną postępowania, musi skontaktować się z sądem, aby uzyskać szczegółowe informacje na temat treści wyroku.

Zasadniczo ofiara ma prawo do otrzymania tłumaczenia pism sądowych. W razie konieczności sąd może zapewnić tłumaczenie pism, które zostały złożone lub przesłane do sądu. Możliwe jednak, że ofiara będzie musiała złożyć do sądu stosowny wniosek. Ofiara nie ponosi kosztów tłumaczenia.

Na tym etapie postępowania sądowego ofiara nie ma prawa do skorzystania z usług „pełnomocnika z urzędu dla pokrzywdzonego” (målsägandebiträde) na koszt Skarbu Państwa. Zadaniem pełnomocnika jest udzielanie wsparcia do czasu zakończenia postępowania. Ofiara może jednak zadecydować o skorzystaniu z usług pełnomocnika procesowego na własny koszt. Jeżeli ofiara jest uprawniona do skorzystania z pomocy prawnej, państwo może pokryć część kosztów zastępstwa procesowego.

Jeżeli na tym etapie ofiara potrzebuje pomocy asystenta, może skontaktować się z jedną z organizacji nienastawionych na zysk, która prowadzi działalność w tym zakresie, np. z infolinią wsparcia dla ofiar lub infolinią dla kobiet – Brottsofferjouren Sverige, Riksorganisationen för kvinnojourer och tjejjourer i Sverige (ROKS), Unizon itd.

Czy mam prawo do ochrony po zakończeniu procesu? Przez jaki okres?

Tak, ofiara może mieć prawo do wsparcia lub ochrony po zakończeniu procesu. Korzystanie ze wsparcia lub ochrony oferowanych przez organizacje nienastawione na zysk lub organy pomocy społecznej nie podlega ograniczeniom czasowym. Istnieją natomiast pewne ograniczenia czasowe dotyczące ochrony danych osobowych. Więcej informacji na ten temat znajduje się w sekcji „Środki ochrony osobistej – jeśli jestem w niebezpieczeństwie” („Moje prawa jako ofiary przestępstwa”).

Jakie informacje uzyskam, jeżeli sprawca zostanie skazany?

Wyrok będzie zawierał rozstrzygnięcie sądu oraz wymiar nałożonej kary, np. okresu pozbawienia wolności skazanego. W przypadku przestępstwa przeciwko osobie (przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu, wolności i bezpieczeństwu osoby) szwedzka Służba Więzienna i Probacyjna zapyta pokrzywdzonego, czy chce on otrzymywać następujące informacje:

• w jakim zakładzie umieszczono skazanego w Szwecji,
• o przeniesieniu skazanego do innego zakładu lub przekazaniu do innego państwa,
• o przebywaniu skazanego poza zakładem,
• o wniesieniu przez skazanego lub szwedzką Służbę Więzienną i Probacyjną wniosku o złagodzenie kary dożywotniego więzienia,
• o zwolnieniu skazanego,
• o ucieczce skazanego z więzienia, lub
• o ucieczce skazanego po zezwoleniu na opuszczenie zakładu karnego lub w innym okresie spędzanym poza zakładem.

Szwedzka Służba Więzienna i Probacyjna nie musi przekazywać żadnych informacji, jeżeli mogłoby to zagrażać życiu lub zdrowiu zatrzymanego.

Czy uzyskam informację o tym, że sprawca został zwolniony (w tym o wcześniejszym lub warunkowym zwolnieniu) lub że zbiegł z zakładu karnego?

W przypadku przestępstwa przeciwko osobie (przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu, wolności i bezpieczeństwu osoby) szwedzka Służba Więzienna i Probacyjna zapyta pokrzywdzonego, czy chce on otrzymywać następujące informacje:

• o zwolnieniu skazanego,
• o ucieczce skazanego z więzienia, lub
• o ucieczce skazanego po zezwoleniu na opuszczenie zakładu karnego lub w innym okresie spędzanym poza zakładem.

Czy będę brać udział w wydaniu postanowienia o zwolnieniu lub warunkowym zwolnieniu? Czy mogę na przykład złożyć oświadczenie lub wnieść odwołanie?

Nie, ofiara nie ma takiego prawa.