Co do zasady od momentu pierwszego kontaktu z organami lub funkcjonariuszami oraz podczas świadczenia usług pomocy i wsparcia przez organy administracji publicznej, w tym przed złożeniem zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, ofierze przysługuje prawo do ochrony, informacji, wsparcia, pomocy i opieki.
Ofiara może zwrócić się do organów lub funkcjonariuszy, z którymi się początkowo skontaktuje, o skierowanie do Urzędów ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw (Oficinas de Asistencia a las Víctimas del delito), które udzielą ofierze pomocy nieodpłatnie oraz z zachowaniem poufności, nawet jeżeli nie złożyła ona uprzednio zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa.
Od momentu pierwszego kontaktu z organami lub funkcjonariuszami ofierze może również towarzyszyć wskazana przez nią osoba.
Ponadto ofierze przysługuje prawo do rozumienia i bycia rozumianą w toku wszelkich czynności, jakie należy przeprowadzić po złożeniu zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, w tym w odniesieniu do informacji pochodzących z okresu sprzed złożenia zawiadomienia, a także do tłumaczenia na prawnie uznane języki migowe oraz do środków wspomagających komunikację ustną w przypadkach, w których okaże się to konieczne.
Wszelka komunikacja – zarówno ustna, jak i pisemna – będzie prowadzona z użyciem jasnego, prostego i przystępnego języka, z uwzględnieniem cech osobowych i potrzeb ofiary, w szczególności jeżeli ofiara jest dotknięta jakąkolwiek niepełnosprawnością sensoryczną lub intelektualną, cierpi na zaburzenia psychiczne bądź jest małoletnia.
Informacje, do których ofiara jest uprawniona i które będzie otrzymywała od momentu pierwszego kontaktu z organami lub funkcjonariuszami oraz podczas świadczenia usług pomocy i wsparcia, dotyczą głównie:
W razie potrzeby ofiara może również otrzymać informacje na temat dostępnych usług w zakresie tłumaczenia ustnego i pisemnego, a także środków wspomagających komunikację.
Jeżeli ofiara nie zamieszkuje w Hiszpanii, może otrzymać informacje na temat procedury wykonywania przysługujących jej praw.
Ofiara przestępstwa zamieszkująca w Hiszpanii ma prawo do składania zawiadomień o przestępstwach popełnionych w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej do organów hiszpańskich.
Jeżeli organy hiszpańskie odmówią wszczęcia postępowania przygotowawczego z powodu braku właściwości, bezzwłocznie przekażą zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa właściwym organom państwa, w którym popełniono czyn, i poinformują o tym ofiarę jako składającego zawiadomienie.
Jeżeli ofiara jest obywatelem państwa członkowskiego UE posiadającym miejsce zwykłego pobytu w Hiszpanii, a przestępstwo na szkodę ofiary popełniono w państwie członkowskim UE innym niż Hiszpania (ofiara przestępstwa w sytuacji transgranicznej), może zgłosić się do Urzędów ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw, które mogą jej udzielić informacji na temat postępowania sądowego, które zostanie wszczęte w państwie popełnienia przestępstwa, oraz odszkodowania lub kompensaty, do których ofiara może być uprawniona. Jeżeli czyn nosi znamiona przestępstwa o charakterze terrorystycznym, ofiara powinna się skontaktować z Dyrekcją Generalną ds. Wspierania Ofiar Terroryzmu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (Dirección General de Apoyo a las Víctimas del Terrorismo del Ministerio del Interior).
Jeżeli ofiara nie zamieszkuje w Hiszpanii, przysługuje jej prawo do nieodpłatnej pomocy tłumacza ustnego, w przypadku gdy nie posługuje się ona językiem hiszpańskim ani odpowiednim językiem regionalnym. Policja może zaproponować ofierze formularz zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa w języku, którym ofiara się posługuje, oraz pomoc tłumacza ustnego – telefoniczną lub osobistą. W sądach działają służby udzielające pomocy w zakresie tłumaczeń ustnych, których działania są skoordynowane z działaniami Urzędów ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw. Jeżeli ofiara nie zamieszkuje w Hiszpanii, może otrzymać informacje na temat procedury wykonywania przysługujących jej praw.
Jeżeli w jednym z państw członkowskich wydano na rzecz ofiary nakaz ochrony, może się ona zwrócić o wydanie europejskiego nakazu ochrony. W toku uproszczonego oraz przyspieszonego postępowania ofiara uzyska ochronę za pośrednictwem nowego środka ochrony zastosowanego przez państwo członkowskie, do którego podróżuje lub się przeprowadza.
Przy składaniu zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa ofiara ma prawo do otrzymania należycie poświadczonej kopii zawiadomienia. Ofiara jest również uprawniona do nieodpłatnej pomocy językowej i otrzymania pisemnego tłumaczenia kopii składanego zawiadomienia, jeżeli nie rozumie żadnego języka urzędowego obowiązującego w miejscu składania zawiadomienia ani nie mówi w żadnym z tych języków.
Ofiara będzie również uprawniona do otrzymania informacji dotyczących:
Ponadto ofiara zostanie poinformowana o terminie, godzinie i miejscu rozprawy, jak również o treści aktu oskarżenia wniesionego przeciwko domniemanemu sprawcy.
Ofiara przemocy ze względu na płeć zostanie z urzędu poinformowana o postanowieniu o osadzeniu sprawcy w zakładzie karnym lub o późniejszym zwolnieniu z takiego zakładu oraz informacji o jego możliwej ucieczce, a także o zastosowaniu środków zapobiegawczych o charakterze osobowym lub o zmianie orzeczonych już środków, jeżeli mają one na celu zapewnienie bezpieczeństwa ofierze, chyba że ofiara wyraźnie wniesie o nieudzielanie tego rodzaju informacji.
Ofiara uzyska również dostęp do usług pomocy i wsparcia świadczonych przez Urzędy ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw na zasadzie nieodpłatności i poufności. Ofiara może zostać skierowana do tych Urzędów w stosownych przypadkach, w zależności od powagi przestępstwa lub na wniosek.
Jeżeli przedmiotowe przestępstwa doprowadziły do wyrządzenia szczególnie poważnej szkody, organy administracji publicznej i Urzędy ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw mogą rozszerzyć zakres prawa dostępu do usług pomocy i wsparcia na członków rodziny ofiary. Do tych celów członkowie rodziny oznaczają osoby pozostające z ofiarą w związku małżeńskim lub w podobnym związku oraz krewnych do drugiego stopnia pokrewieństwa (dziadków, rodzeństwo i wnuki).
Jeżeli ofiara nie zamieszkuje w Hiszpanii, przysługuje jej prawo do nieodpłatnej pomocy tłumacza ustnego, w przypadku gdy nie posługuje się ona językiem hiszpańskim ani odpowiednim językiem regionalnym. Policja może zaproponować ofierze formularz zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa w języku, którym ofiara się posługuje, oraz pomoc tłumacza ustnego – telefoniczną lub osobistą. W sądach działają służby udzielające pomocy w zakresie tłumaczeń ustnych, których działania są skoordynowane z działaniami Urzędu ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw.
Urzędy ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw udzielą ofierze informacji o przysługującym jej prawie do nieodpłatnej pomocy językowej i otrzymania pisemnego tłumaczenia kopii zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, jeżeli nie rozumie ona żadnego języka urzędowego obowiązującego w miejscu składania zawiadomienia ani nie mówi w żadnym z tych języków.
Ofiara przestępstwa ma w szczególności prawo do:
Prawo to przysługuje ofierze również wówczas, gdy cierpi ona na zaburzenia słuchu lub mowy;
Ofiara może się zwrócić o to, by tłumaczenie obejmowało krótkie streszczenie uzasadnienia wydanej decyzji;
Pomoc tłumacza ustnego może zostać zapewniona za pośrednictwem wideokonferencji lub dowolnego środka telekomunikacji, chyba że sędzia lub sąd – z urzędu lub na wniosek jednej ze stron – zgodzi się na fizyczną obecność tłumacza ustnego w celu ochrony praw ofiary.
Pisemne tłumaczenie dokumentów może zostać w wyjątkowych sytuacjach zastąpione ustnym podsumowaniem ich treści w języku zrozumiałym przez ofiarę w celu zapewnienia sprawiedliwości postępowania.
Jeżeli ofiara zgłosi potrzebę tłumaczenia ustnego czynności policji lub tłumaczenia pisemnego protokołów tych czynności i tłumaczenie to nie zostanie jej zapewnione, może ona wnieść zażalenie do sędziego śledczego (Juez de Instrucción). Zażalenie uznaje się za wniesione w chwili wyrażenia sprzeciwu wobec odmowy zapewnienia usług w zakresie tłumaczenia ustnego lub pisemnego, o które zwróciła się ofiara.
Co do zasady od momentu pierwszego kontaktu z organami lub funkcjonariuszami oraz podczas świadczenia usług pomocy i wsparcia przez organy administracji publicznej, w tym przed złożeniem zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, ofierze przysługuje prawo do ochrony, informacji, wsparcia, pomocy i opieki.
Ofiara może zwrócić się do organów lub funkcjonariuszy, z którymi się początkowo skontaktuje, o skierowanie do Urzędów ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw, które udzielą ofierze pomocy nieodpłatnie oraz z zachowaniem poufności, nawet jeżeli nie złożyła ona uprzednio zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa.
Od momentu pierwszego kontaktu z organami lub funkcjonariuszami ofierze może również towarzyszyć wskazana przez nią osoba.
Ponadto ofierze przysługuje prawo do rozumienia i bycia rozumianą w toku wszelkich czynności, jakie należy przeprowadzić po złożeniu zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, w tym w odniesieniu do informacji pochodzących z okresu sprzed złożenia zawiadomienia, a także do tłumaczenia na prawnie uznane języki migowe oraz do środków wspomagających komunikację ustną w przypadkach, w których okaże się to konieczne.
Wszelka komunikacja – zarówno ustna, jak i pisemna – będzie prowadzona z użyciem jasnego, prostego i przystępnego języka, z uwzględnieniem cech osobowych i potrzeb ofiary, w szczególności jeżeli ofiara jest dotknięta jakąkolwiek niepełnosprawnością sensoryczną lub intelektualną, cierpi na zaburzenia psychiczne bądź jest małoletnia.
Ofierze przestępstwa przysługuje prawo dostępu do usług pomocy i wsparcia świadczonych przez organy administracji publicznej oraz Urzędy ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw na zasadzie nieodpłatności i poufności.
Urzędy ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw są publicznymi, międzydyscyplinarnymi służbami działającymi na zasadzie nieodpłatności w celu zaspokajania potrzeb ofiar, powołanymi przez Ministerstwo Sprawiedliwości.
Urzędy działają we wszystkich wspólnotach autonomicznych, w niemal wszystkich stolicach prowincji, a także w innych miastach.
Urzędy ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw udzielają ofiarom przestępstw wszechstronnego, skoordynowanego i specjalistycznego wsparcia, zaspokajając ich szczególne potrzeby prawne, psychologiczne i społeczne.
Ofiary terroryzmu mogą się skontaktować z Urzędem ds. Informacji i Wsparcia dla Ofiar Terroryzmu przy Krajowym Sądzie Karnym i Administracyjnym (Oficina de Información y Asistencia a Víctimas del Terrorismo de la Audiencia Nacional), chociaż mogą się również zgłosić do Urzędu ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw działającego w ich prowincji, jeżeli wyrażają taką wolę. W takim przypadku Urząd ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw skoordynuje swoje działania z Urzędem ds. Informacji i Wsparcia dla Ofiar Terroryzmu przy Krajowym Sądzie Karnym i Administracyjnym.
Prawo dostępu do usług przysługuje ofierze podczas świadczenia usług pomocy i wsparcia oraz – w stosownych przypadkach – usług w zakresie sprawiedliwości naprawczej, przez cały czas trwania postępowania karnego, a także przez odpowiedni okres po jego zakończeniu, niezależnie od tego, czy znana jest tożsamość sprawcy oraz czy znany jest wynik postępowania, w tym przed złożeniem zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa.
Jeżeli przedmiotowe przestępstwa doprowadziły do wyrządzenia szczególnie poważnej szkody, organy administracji publicznej i Urzędy ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw mogą rozszerzyć zakres prawa dostępu do usług pomocy i wsparcia na członków rodziny ofiary. Do tych celów członkowie rodziny oznaczają osoby pozostające z ofiarą w związku małżeńskim lub w podobnym związku oraz krewnych do drugiego stopnia pokrewieństwa (dziadków, rodzeństwo i wnuki).
Jeżeli ofiara posiada małoletnie dzieci lub jest osobą małoletnią umieszczoną pod opieką lub w pieczy kobiety będącej ofiarą przemocy ze względu na płeć lub osób będących ofiarami przemocy domowej, przysługuje jej prawo do szczególnych środków pomocy i ochrony przewidzianych w przepisach.
Ponadto ofiarom przestępstw o charakterze terrorystycznym lub przemocy ze względu na płeć oraz ofiarom małoletnim przysługują również prawa uznane w przepisach szczególnych dotyczących każdego rodzaju przestępstwa.
Funkcjonariusze policji państwowej oraz w stosownych przypadkach funkcjonariusze policji działającej we wspólnocie autonomicznej, w której popełniono przestępstwo, przeprowadzą wstępną indywidualną ocenę sytuacji ofiary w chwili składania przez nią zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, ocenią jej potrzeby w zakresie ochrony oraz przyznają jej w stosownych przypadkach status ofiary wymagającej szczególnego traktowania. Podczas tej wstępnej oceny ofiara zostanie pouczona o możliwości zgłoszenia się do Urzędu ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw.
Każdy funkcjonariusz lub organ, który będzie miał kontakt z ofiarą, musi w stosownych przypadkach skierować ją do Urzędów ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw – w zależności od powagi przestępstwa lub w każdym przypadku na wniosek ofiary.
Dostęp do usług pomocy i wsparcia świadczonych przez organy administracji publicznej oraz Urzędy ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw będzie we wszystkich przypadkach poufny.
Informacje przekazane przez ofiarę funkcjonariuszom policji lub dowolnemu organowi bądź urzędnikowi udzielającym ofierze pomocy od pierwszej chwili mogą zostać przekazane innym służbom udzielającym pomocy i wsparcia, takim jak Urzędy ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw, wyłącznie za uprzednią świadomą zgodą ofiary.
Służby udzielające wsparcia ofiarom przestępstw przekazują osobom trzecim uzyskane informacje dotyczące ofiary wyłącznie za jej uprzednią świadomą zgodą.
Jeżeli chodzi o sferę sądową, sędziowie, sądy, prokuratorzy oraz inne organy i inni funkcjonariusze prowadzący postępowanie karne, jak również wszelkie inne podmioty, które są w jakikolwiek sposób zaangażowane w postępowanie lub w nim uczestniczą, zastosują konieczne środki przewidziane w przepisach w celu ochrony prywatności ofiary i członków jej rodziny, w szczególności w celu zapobieżenia rozpowszechnianiu jakichkolwiek informacji mogących się przyczynić do ujawnienia tożsamości ofiary, jeżeli jest ona osobą małoletnią lub niepełnosprawną, która potrzebuje szczególnej ochrony.
Ponadto organ sądowy może zakazać pozyskiwania, ujawniania lub publikowania zdjęć ofiary bądź członków jej rodziny, w szczególności jeżeli jest ona małoletnia lub niepełnosprawna i potrzebuje szczególnej ochrony.
Każdej ofierze przysługuje prawo dostępu do usług pomocy i wsparcia świadczonych przez Urzędy ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw na zasadzie nieodpłatności i poufności.
Prawo dostępu do usług pomocy i wsparcia nie jest uzależnione od uprzedniego złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa.
Organy i funkcjonariusze odpowiedzialni za prowadzenie postępowań przygotowawczych, ściganie przestępstw oraz ich sądzenie zastosują konieczne środki przewidziane w przepisach w celu ochrony życia ofiary i członków jej rodziny, jej samopoczucia psychicznego fizycznego, wolności, bezpieczeństwa, wolności seksualnej i obyczajności, jak również w celu odpowiedniej ochrony jej prywatności i godności, w szczególności podczas składania oświadczeń lub składania zeznań przed sądem.
Prokurator zapewni przestrzeganie tego prawa do ochrony w szczególności w przypadku ofiar małoletnich, stosując w stosownych przypadkach właściwe środki służące dobru małoletnich ofiar w celu zapobieżenia ich wtórnej wiktymizacji lub jej ograniczenia.
W przypadku małoletnich lub niepełnosprawnych ofiar przestępstwa (ofiary potrzebujące szczególnej ochrony) istnieje możliwość przeprowadzenia przedprocesowych czynności dowodowych (prueba preconstituida) oraz zarejestrowania przesłuchania ofiary przez specjalnie przeszkolony zespół w specjalnie przeznaczonym do tego pomieszczeniu.
Aby ustalić, jakie środki ochrony należy zastosować, oceniona zostanie szczególna sytuacja ofiary.
Następujące podmioty odpowiadają zarówno za dokonanie oceny, jak i za podejmowanie decyzji w sprawie tego rodzaju środków:
Tak, ponieważ aby ustalić, jakie środki ochrony należy zastosować, zawsze ocenia się szczególną sytuację ofiary.
Funkcjonariusze policji państwowej oraz w stosownych przypadkach funkcjonariusze policji działającej we wspólnocie autonomicznej, w której popełniono przestępstwo, przeprowadzą wstępną indywidualną ocenę sytuacji ofiary w chwili składania przez nią zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, ocenią jej potrzeby w zakresie ochrony oraz przyznają jej w stosownych przypadkach status ofiary wymagającej szczególnego traktowania. Podczas tej wstępnej oceny ofiara zostanie pouczona o możliwości zgłoszenia się do Urzędu ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw.
Jeżeli ofiara zgłosi się do Urzędu ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw, służba ta również dokona indywidualnej oceny jej sprawy. Za zgodą ofiary informacje zgromadzone w ramach oceny policyjnej mogą zostać przekazane Urzędowi.
W indywidualnej ocenie uwzględnione zostaną wyrażone przez ofiarę potrzeby i oczekiwania, przy czym zostanie ona przeprowadzona przy pełnym poszanowaniu integralności fizycznej, psychicznej oraz moralnej ofiary.
W szczególności uwzględnione zostaną:
Jeżeli ofiara jest osobą małoletnią lub niepełnosprawną i potrzebuje szczególnej ochrony, organ weźmie pod uwagę również jej opinie i interesy, a także sytuację osobistą oraz uwzględni w szczególny sposób zasady dobra osoby małoletniej lub niepełnosprawnej potrzebującej szczególnej ochrony oraz przysługujące jej prawo do informacji, niedyskryminacji, poufności i prywatności, jak również prawo do ochrony.
Tak, w toku postępowania przygotowawczego to sędzia śledczy lub sędzia ds. przemocy wobec kobiet bądź – jeżeli czyn nosi znamiona przemocy ze względu na płeć – prokurator lub funkcjonariusze policji uczestniczący w początkowym etapie postępowania przygotowawczego przeprowadzą ocenę i określą środki ochrony, które mogą być odpowiednie dla ofiary.
Jeżeli ofiara znajduje się w niebezpieczeństwie, otrzyma ochronę policyjną.
Ofiara może złożyć zeznania za pośrednictwem wideokonferencji ze względów bezpieczeństwa, porządku publicznego, ze względów praktycznych lub w celu ochrony godności ofiary.
Ofiarom określonych szczególnych przestępstw, które uprawniają do przyznania szczególnych środków ochrony, takich jak przemoc ze względu na płeć, przemoc domowa, handel ludźmi do celów seksualnego wykorzystywania oraz wyzysku pracowników, spowodowanie uszczerbku na zdrowiu, przestępstwa przeciwko wolności, tortury, przestępstwa przeciwko osobie, przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, prywatności, prawu do ochrony wizerunku, nienaruszalności miru domowego, czci i porządkowi społeczno-gospodarczemu, przysługuje prawo do tego, by sąd orzekł wobec sprawcy jeden z następujących zakazów, jeżeli jest to bezwzględnie konieczne w celu zapewnienia ofierze ochrony: zakaz przebywania w określonym miejscu, w określonej dzielnicy, określonym mieście lub regionie lub zakaz zbliżania się do tych miejsc, zakaz zbliżania się do ofiary lub kontaktowania się z określonymi osobami.
W toku postępowania przygotowawczego organ może zastosować następujące środki w celu ochrony ofiary:
Jeżeli ofiara została wezwana do stawienia się przed sądem celem złożenia zeznań i sąd uzna, że grozi jej poważne niebezpieczeństwo lub że wolność, majątek lub rodzina ofiary znajdują się w niebezpieczeństwie, sąd może podjąć następujące działania:
Ofiary przemocy ze względu na płeć lub przemocy domowej mogą otrzymać „nakaz ochrony” obejmujący zastosowanie wobec sprawcy ogólnych środków zapobiegawczych (zakazu przebywania w określonych miejscach, dzielnicach, miastach lub regionach lub zbliżania się do nich, a także zakazu zbliżania się do określonych osób lub kontaktowania się z nimi).
W toku postępowania sądowego sędzia lub prezes sądu mogą wyłączyć jawność rozprawy (ograniczyć obecność mediów audiowizualnych podczas rozprawy oraz zakazać rejestracji wszystkich lub niektórych rozpraw) w celu ochrony moralności, porządku publicznego oraz ofiary lub jej rodziny. Mogą również utajnić tożsamość biegłych lub wszelkich innych osób uczestniczących w procesie.
Jeżeli ofiara występuje w postępowaniu w charakterze oskarżyciela indywidualnego, może się zwrócić o wyłączenie jawności rozprawy.
W toku postępowania organ może zastosować następujące środki w celu ochrony ofiary:
Środki zapobiegające kontaktowi wzrokowemu z domniemanym sprawcą oraz zadawaniu pytań dotyczących życia prywatnego ofiary można zastosować również w toku postępowania przygotowawczego.
W przypadku ofiar wymagających szczególnego traktowania, takich jak ofiary małoletnie i niepełnosprawne potrzebujące szczególnej ochrony, oprócz środków określonych w sekcji: „Czy ktoś dokona oceny mojej sprawy, żeby sprawdzić, czy grozi mi dalsze niebezpieczeństwo ze strony systemu wymiaru sprawiedliwości (w trakcie dochodzenia/śledztwa lub w czasie procesu)?” w toku postępowania zastosowane mogą zostać następujące środki:
W przypadku małoletnich lub niepełnosprawnych ofiar przestępstwa (ofiary potrzebujące szczególnej ochrony) istnieje możliwość przeprowadzenia przedprocesowych czynności dowodowych (prueba preconstituida) oraz zarejestrowania przesłuchania ofiary przez specjalnie przeszkolony zespół w specjalnie przeznaczonym do tego pomieszczeniu.
Ponadto na wniosek prokuratora sąd może ustanowić kuratora procesowego, jeżeli ofiara wymaga szczególnego traktowania, oraz w określonych sytuacjach, na przykład w przypadku zaistnienia konfliktu interesów między ofiarą a jej przedstawicielem ustawowym lub z jednym z rodziców, pod warunkiem że drugie z rodziców nie jest w stanie właściwie wykonywać swoich obowiązków w zakresie reprezentowania i wsparcia ofiary.
Na etapie postępowania przygotowawczego małoletni są traktowani zgodnie z protokołami opracowanymi specjalnie w celu ich ochrony. W przypadku konieczności złożenia zeznań przez małoletniego zastosowane zostaną szczególne środki ostrożności. Przesłuchanie małoletniego należy zawsze przeprowadzać w obecności prokuratora, na którym spoczywa szczególny obowiązek ochrony małoletnich. Kontakt wzrokowy między małoletnią ofiarą a domniemanym sprawcą zostanie uniemożliwiony za pośrednictwem dowolnego środka technicznego.
Małoletnia ofiara zostanie przesłuchana przez specjalnie przeszkolony zespół w specjalnie przeznaczonym do tego pomieszczeniu, w którym powinna czuć się swobodnie, przy czym istnieje możliwość przeprowadzenia przedprocesowych czynności dowodowych (prueba preconstituida) z wykorzystaniem biegłych oraz zarejestrowania przesłuchania ofiary.
Ofierze należy zapewnić możliwość jednokrotnego złożenia zeznań w obecności sędziego śledczego, urzędnika sądowego (Letrado de la Administración de Justicia) i wszystkich stron postępowania oraz zwolnienie z obowiązku powtarzania zeznań na rozprawie.
W toku postępowania sądowego jeżeli ofiara składająca zeznania jest małoletnia, kontakt wzrokowy między ofiarą a oskarżonym zostanie uniemożliwiony za pośrednictwem dowolnego możliwego środka technicznego.
Ogranicza się również możliwość przeprowadzenia konfrontacji.
Oprócz środków określonych w sekcji: „Czy ktoś dokona oceny mojej sprawy, żeby sprawdzić, czy grozi mi dalsze niebezpieczeństwo ze strony systemu wymiaru sprawiedliwości (w trakcie dochodzenia/śledztwa lub w czasie procesu)?” w toku postępowania zastosowane mogą zostać następujące środki:
Ponadto na wniosek prokuratora sąd może ustanowić kuratora procesowego, jeżeli ofiara wymaga szczególnego traktowania, oraz w określonych sytuacjach, na przykład w przypadku zaistnienia konfliktu interesów między ofiarą a jej przedstawicielem ustawowym lub z jednym z rodziców, pod warunkiem że drugie z rodziców nie jest w stanie właściwie wykonywać swoich obowiązków w zakresie reprezentowania lub wsparcia ofiary.
Jeżeli członek rodziny danej osoby zginął w wyniku przestępstwa, osoba ta otrzymuje status ofiary pośredniej przestępstwa popełnionego na szkodę członka jej rodziny (ofiary bezpośredniej) w określonych przypadkach przewidzianych w przepisach (z bezwzględnym wyłączeniem osoby winnej popełnienia przestępstwa), jak również m.in. wówczas, gdy osoba ta była małżonkiem ofiary bezpośredniej, jeżeli małżonkowie nie pozostawali w separacji sądowej ani nie zamieszkiwali osobno; gdy była dzieckiem ofiary bezpośredniej lub jej małżonka, jeżeli małżonkowie nie pozostawali w separacji sądowej ani nie zamieszkiwali osobno, oraz zamieszkiwała z małżonkami; gdy pozostawała z ofiarą bezpośrednią we wspólnym pożyciu w związku podobnym do małżeństwa oraz z nią zamieszkiwała.
Należy pamiętać, że wszystkie ofiary są uprawnione do wniesienia oskarżenia i wytoczenia powództwa cywilnego zgodnie z przepisami oraz do stawiennictwa przed organami prowadzącymi postępowanie przygotowawcze w celu dostarczenia materiału dowodowego oraz istotnych informacji służących ustaleniu okoliczności faktycznych sprawy.
Ofierze pośredniej przysługuje prawo dostępu do usług pomocy i wsparcia świadczonych przez organy administracji publicznej oraz Urzędy ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw na zasadzie nieodpłatności i poufności, pod warunkiem że za stosowne uznane zostanie rozszerzenie zakresu tego uprawnienia na członków rodziny ofiary bezpośredniej ze względu na fakt, że przestępstwa doprowadziły do wyrządzenia bardzo poważnej szkody. Do tych celów członkowie rodziny oznaczają wyłącznie osoby pozostające z ofiarą bezpośrednią w związku małżeńskim lub w podobnym związku oraz krewnych do drugiego stopnia pokrewieństwa (dziadków, rodzeństwo i wnuki).
Ofiara pośrednia może uzyskać informacje na temat dostępnych środków pomocy i wsparcia, zarówno medycznych, psychologicznych, jak i materialnych, a także procedury stosowanej w celu ich przyznania, na temat odszkodowania, do jakiego ofiara może być uprawniona, oraz – w stosownych przypadkach – procedury ubiegania się o to odszkodowanie.
Urzędy ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw pouczą ofiarę o uprawnieniach majątkowych związanych z postępowaniem, w szczególności o prawie do kompensaty za szkody wyrządzone przestępstwem oraz o procedurze ubiegania się o tę kompensatę, a także zaoferują wsparcie emocjonalne i terapeutyczne, którego ofiara potrzebuje, zapewniając jej tym samym odpowiednią pomoc psychologiczną w celu wyleczenia traumy spowodowanej przestępstwem.
Jeżeli chodzi o kompensatę, do której uprawnione są pośrednie ofiary przestępstwa, w Hiszpanii istnieje system kompensat państwowych na rzecz pośrednich ofiar umyślnych przestępstw z użyciem przemocy popełnionych w Hiszpanii, skutkujących śmiercią bądź poważnym rozstrojem zdrowia psychicznego.
Aby osoba mogła zostać uznana za ofiarę pośrednią do celów kompensaty (osobę uprawnioną), musi spełnić określone wymagania:
Ofiara musi złożyć wniosek o kompensatę w terminie jednego roku od dnia popełnienia przestępstwa. Jeżeli bezpośrednio w wyniku uszczerbku na zdrowiu lub rozstroju zdrowia doszło do śmierci ofiary, rozpoczyna się bieg nowego terminu złożenia wniosku o kompensatę, który również wynosi jeden rok.
Co do zasady przyznanie kompensaty jest uzależnione od wydania prawomocnego orzeczenia sądowego kończącego postępowanie karne.
Wypłaty kompensaty nie można łączyć z wypłatą odszkodowania zasądzonego w orzeczeniu, chociaż całość lub część kompensaty zostanie wypłacona w przypadku uznania sprawcy za częściowo niewypłacalnego, z wypłatą odszkodowania lub pomocy w ramach systemu ubezpieczenia prywatnego, jeżeli kwota kompensaty jest wyższa od kwoty zasądzonej w orzeczeniu, ani z wypłatą zasiłku w ramach systemu zabezpieczenia społecznego, który może przysługiwać z tytułu tymczasowej niepełnosprawności ofiary.
Kwota kompensaty nie może w żadnym przypadku przekraczać kwoty odszkodowania zasądzonej w orzeczeniu.
Ofiara przestępstwa ma prawo do uzyskania informacji na temat metod pozasądowego rozstrzygania sporów z wykorzystaniem – w stosownych przypadkach – mediacji i innych środków sprawiedliwości naprawczej oraz na temat dostępnych usług w zakresie sprawiedliwości naprawczej – w przypadkach, w których przepisy przewidują taką możliwość. Urzędy ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw udzielą ofierze tych informacji.
Ponadto Urzędy ds. Wsparcia na rzecz Ofiar Przestępstw mogą zaproponować organowi sądowemu przeprowadzenie mediacji w sprawach karnych, jeżeli uznają, że byłaby ona korzystna dla ofiary, oraz zapewnią ofierze wsparcie w ramach usług w zakresie sprawiedliwości naprawczej oraz w toku innych procedur pozasądowego rozstrzygania sporów określonych w przepisach.
Ofiara może skorzystać z usług w zakresie sprawiedliwość naprawczej w celu otrzymania odpowiedniego odszkodowania za szkodę i zadośćuczynienia za krzywdę wyrządzoną przestępstwem, jeżeli spełnione są następujące przesłanki:
Rozmowy prowadzone w toku postępowania mediacyjnego są poufne, a ich treść nie może zostać ujawniona bez zgody ofiary oraz sprawcy.
Mediatorzy i inni specjaliści uczestniczący w postępowaniu mediacyjnym podlegają obowiązkowi zachowania tajemnicy służbowej w odniesieniu do faktów poznanych oraz zawartych w oświadczeniach informacji uzyskanych w ramach wykonywania swoich obowiązków.
Zarówno ofiara, jak i sprawca mogą w dowolnym momencie wycofać swoją zgodę na uczestnictwo w postępowaniu mediacyjnym.
Mediację przeprowadza się zazwyczaj w przypadku przestępstw mniejszej wagi.
W systemie wymiaru sprawiedliwości dla nieletnich (14–18 lat) wyraźnie przewidziano, że mediacja jest środkiem resocjalizacji nieletniego. W tym obszarze mediację prowadzą zespoły wspierające prokuraturę do spraw nieletnich (Fiscalía de Menores), chociaż mogą ją również prowadzić agencje ze wspólnot autonomicznych oraz inne podmioty, takie jak niektóre stowarzyszenia wyspecjalizowane w tej dziedzinie.
W systemie wymiaru sprawiedliwości dla pełnoletnich mediacja jest jedną z usług w zakresie sprawiedliwości naprawczej, w ramach której od kilku lat prowadzone są różne programy pilotażowe.
Jeżeli chodzi o bezpieczeństwo mediacji dla ofiary, przez cały czas trwania mediacji będzie ona mogła korzystać z wszelkich wymaganych środków ochrony fizycznej oraz z wszelkich innych środków wymaganych z uwagi na okoliczności, które może przyznać organ sądowy.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.