Jakie informacje uzyskam od odpowiedniego organu (np. policji, prokuratury) w okresie między popełnieniem przestępstwa a złożeniem przeze mnie zawiadomienia o tym przestępstwie?
Ofiara przestępstwa może również uzyskać dostęp do informacji dotyczących przestępstwa, nawiązując kontakt z odpowiednimi organizacjami (szkocką policją, Urzędem Korony i Biurem Prokuratury (Crown Office and Procurator Fiscal Service), Szkocką Służbą Sądów i Trybunałów (Scottish Courts and Tribunals Service), Szkocką Służbą Więzienną (Sottish Prison Service) i Szkocką Komisją Przedterminowych Zwolnień Warunkowych (Parole Board for Scotland). Dodatkowe informacje można uzyskać na stronie internetowej rządu szkockiego, w sekcji dotyczącej przestępstw, wymiaru sprawiedliwości i prawa.
Jeżeli ofiara przestępstwa zdecyduje się złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na policji, otrzyma kartę opieki nad ofiarą przestępstwa. Karta ta stanowi potwierdzenie złożenia zawiadomienia i zawiera dalsze istotne informacje.
W szkockim kodeksie dotyczącym ofiar przestępstw przedstawiono również szereg praw, z których ofiara przestępstwa może skorzystać w zależności od etapu postępowania karnego.
Nie mieszkam w państwie UE, w którym popełniono przestępstwo (w przypadku obywateli UE i obywateli państw trzecich). Jak chronione są moje prawa?
Nawet jeżeli przestępstwo nie zostało popełnione w Szkocji, ofiara może podczas pobytu w Szkocji nadal podlegać ochronie oraz korzystać z takich środków jak
europejski nakaz ochrony. Europejski nakaz ochrony zapewnia możliwość uznania i wykonania w Szkocji nakazu wydanego przez dowolny sąd w UE (np. zakazu zbliżania się przez daną osobę do ofiary przestępstwa). Alternatywnie, jeżeli nakaz został wydany w Szkocji, można go przekazać do wykonania w kraju, w którym zamieszkuje ofiara przestępstwa.
Dodatkowe informacje na temat europejskiego nakazu ochrony można uzyskać na stronie internetowej Szkockiej Służby Sądów i Trybunałów.
Zgodnie z przepisami ustawy z 2014 r. o ofiarach przestępstw i świadkach ofiara przestępstwa może złożyć zawiadomienie dotyczące podejrzenia popełnienia przestępstwa w innym państwie członkowskim UE na policji w Szkocji; w takim przypadku szkoccy funkcjonariusze policji są zobowiązani do niezwłocznego przekazania zawiadomienia odpowiedniemu organowi państwa członkowskiego, w którym doszło do popełnienia (domniemanego) przestępstwa.
Jakie informacje uzyskam, jeżeli złożę zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa?
Jeżeli ofiara przestępstwa zdecyduje się złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, otrzyma kartę opieki nad ofiarą przestępstwa. Ofiara przestępstwa będzie mogła również zwrócić się do wymienionych poniżej organów o udzielenie jej informacji dotyczących jej sprawy:
- szkockiej policji - policja udziela informacji na temat postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego wraz z ewentualnym uzasadnieniem, a także informacji na temat postanowienia o zamknięciu postępowania przygotowawczego wraz z ewentualnym uzasadnieniem;
- Urzędu Korony i Biura Prokuratury - jeżeli w sprawie nie wszczęto postępowania przygotowawczego, ofiara przestępstwa może zwrócić się o podanie uzasadnienia oraz wnieść zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego;
- Szkockiej Służby Sądów i Trybunałów - służba ta udziela informacji o terminach rozpraw, wydaniu prawomocnego wyroku przez sąd rozpatrujący daną sprawę lub wszelkich środkach zaskarżenia wniesionych w trakcie postępowania wraz z uzasadnieniem.
Czy mam prawo skorzystać z bezpłatnego tłumaczenia pisemnego lub ustnego (na potrzeby kontaktów z policją bądź innymi organami, w trakcie śledztwa/dochodzenia lub w czasie procesu)?
W toku postępowania karnego ofiara przestępstwa ma prawo do rozumienia przebiegu postępowania i bycia zrozumianą. Jeżeli ofiara przestępstwa nie rozumienie języka angielskiego lub nie posługuje się tym językiem, może zwrócić się do tłumacza ustnego o pomoc w:
- zrozumieniu wszelkich zadawanych jej pytań;
- zrozumieniu wszelkich udzielanych jej informacji;
- udzielaniu odpowiedzi na pytania i przekazywaniu informacji; skutecznym komunikowaniu się w innych kwestiach.
Ofiara przestępstwa może również zwrócić się o przetłumaczenie dokumentu, jeżeli otrzymuje taki dokument z mocy prawa lub jeżeli jest to konieczne do jej udziału w postępowaniu przygotowawczym lub sądowym.
W jaki sposób organ zajmujący się sprawą dopilnuje, żebym zrozumiał, co się dzieje oraz by właściwie mnie zrozumiano (jeżeli jestem dzieckiem; jeżeli jestem osobą niepełnosprawną)?
Informacje są dostępne na żądanie w różnych formatach. Wkrótce zostanie udostępniona łatwa do czytania i zrozumienia wersja kodeksu dotyczącego ofiar przestępstw.
Organizacja Appropriate Adults pomaga w ułatwianiu komunikacji między funkcjonariuszami policji a ofiarami przestępstw, które ukończyły 16. rok życia i które borykają się z trudnościami komunikacyjnymi z uwagi na zaburzenie psychiczne, w tym niepełnosprawność intelektualną. Dotyczy to głównie przesłuchań prowadzonych przez policję, ale może obejmować również badania kryminalistyczne i procedury identyfikacyjne.
Usługi wsparcia dla ofiar przestępstw
Kto udziela wsparcia ofiarom przestępstw?
W zależności od charakteru przestępstwa można zwrócić się do jednej z kilku organizacji udzielających wsparcia ofiarom przestępstw.
- Organizacja Victim Support Scotland to największa organizacja charytatywna udzielająca wsparcia i informacji ofiarom i świadkom przestępstw w Szkocji. Victim Support Scotland stosuje metodykę oceny bazującą na zaspokajaniu potrzeb poszczególnych osób, aby udzielić im spersonalizowanego wsparcia.
- Community Safety Glasgow (TARA) udziela ofiarom handlu ludźmi - w zależności od ich indywidualnych potrzeb - wsparcia w postaci tymczasowego miejsca zamieszkania udostępnianego maksymalnie na okres 45 dni, a także planowania opieki, kierowania do odpowiednich organów i udzielania pomocy w uzyskaniu dostępu do doradztwa prawnego.
- Migrant Help zapewnia wsparcie na rzecz grup migrantów wymagających szczególnego traktowania poprzez udzielanie porad i wskazówek osobom ubiegającym się o azyl, służbom odpowiedzialnym za zatrzymanych cudzoziemców oraz więźniom będącym cudzoziemcami.
- Inne organizacje to PETAL, Rape Crisis Scotland, Scottish Women's Aid, ChildLine.
- Dane kontaktowe wszystkich organizacji udzielających wsparcia ofiarom przestępstw można znaleźć w szkockim kodeksie dotyczącym ofiar przestępstw.
Czy policja skieruje mnie automatycznie do podmiotu udzielającego wsparcia ofiarom przestępstw?
Funkcjonariusze policji zapytają ofiarę przestępstwa, czy życzy sobie, by skierowano ją do służb udzielających wsparcia ofiarom przestępstw, oraz przekażą informacje na jej temat tym służbom wyłącznie wówczas, gdy ofiara przestępstwa wyrazi na to zgodę.
Jak chroni się moją prywatność?
Gdy ofiara złoży zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, policja podejmie działania mające na celu wsparcie ofiary przestępstwa i objęcie jej ochroną przed powtórną wiktymizacją, zastraszaniem i odwetem. Jeżeli chodzi o wsparcie, działania te mogą obejmować m.in.:
- przesłuchiwanie ofiary przestępstwa tylko wtedy, gdy jest to konieczne;
- zapewnienie ograniczenia czasu trwania przesłuchań do niezbędnego minimum;
- korzystanie ze specjalistycznych pomieszczeń do prowadzenia przesłuchań;
- w określonych przypadkach sąd może ograniczyć dostęp mediów do informacji na temat przebiegu sprawy.
Czy muszę złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przed uzyskaniem dostępu do wsparcia dla ofiar przestępstw?
Nie, ofiara przestępstwa jest uprawniona do korzystania z usług wsparcia dla ofiar przestępstw nawet wówczas, gdy nie złożyła zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na policji.
Środki ochrony osobistej, jeżeli znajduję się w niebezpieczeństwie
Jakiego rodzaju ochrona jest dostępna?
Gdy ofiara złoży zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, policja podejmie działania mające na celu objęcie ofiary przestępstwa ochroną przed powtórną wiktymizacją, zastraszaniem i odwetem.
Jeżeli chodzi o wsparcie, działania te mogą obejmować m.in.:
- przesłuchiwanie ofiary przestępstwa tylko wtedy, gdy jest to konieczne;
- zapewnienie ograniczenia czasu trwania przesłuchań do niezbędnego minimum;
- korzystanie ze specjalistycznych pomieszczeń do prowadzenia przesłuchań.
W określonych przypadkach sąd może ograniczyć dostęp mediów do informacji na temat przebiegu sprawy. W stosownych przypadkach sąd może również ustanowić szczególne warunki zwolnienia oskarżonych za poręczeniem majątkowym.
Dodatkowych informacji na temat środków ochrony udzielają szkocka policja lub Urząd Korony i Biuro Prokuratury.
Kto może mi zapewnić ochronę?
Jak wyżej.
Czy ktoś dokona oceny mojej sprawy, żeby sprawdzić, czy grozi mi dalsze niebezpieczeństwo ze strony sprawcy?
Jak wyżej.
Czy ktoś dokona oceny mojej sprawy, żeby sprawdzić, czy grozi mi dalsze niebezpieczeństwo ze strony systemu wymiaru sprawiedliwości (w trakcie dochodzenia/śledztwa lub w czasie procesu)?
Jak wyżej.
Jakie środki ochrony są dostępne dla ofiar przestępstw najbardziej potrzebujących szczególnego traktowania?
Jak wyżej.
Jestem małoletni - czy przysługują mi szczególne prawa?
Niektóre osoby mogą należeć do grup wymagających szczególnego traktowania lub być szczególnie narażone na ryzyko z uwagi na swoją sytuację lub charakter zeznań, o których złożenie mogą zostać poproszone przez sąd. Świadek będący osobą należącą do grupy wymagającej szczególnego traktowania może skorzystać z różnych możliwości w zakresie składania zeznań przed sądem - może np. składać zeznania za pośrednictwem prowadzonej w czasie rzeczywistym transmisji wideo lub zza ekranu uniemożliwiającego nawiązanie kontaktu wzrokowego między świadkiem a oskarżonym. Tego rodzaju środki określa się jako „środki szczególne”.
Dodatkowych informacji na temat środków szczególnych udzielają Urząd Korony i Biuro Prokuratury oraz Szkocka Służba Sądów i Trybunałów. Właściwe organy powinny również zapytać ofiary przestępstwa, czy ma jakiekolwiek obawy związane ze składaniem zeznań, oraz przedstawić jej dostępne możliwości składania zeznań.
Wszystkich małoletnich (tj. osoby, które nie ukończyły 18. roku życia) uznaje się z mocy prawa za osoby wymagające szczególnego traktowania - podobnie jak domniemane ofiary przemocy domowej, przestępstw przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności, handlu ludźmi i uporczywego nękania - które są automatycznie uprawnione do korzystania z określonych standardowych środków szczególnych. Świadek cierpiący na zaburzenie psychiczne lub niepełnosprawność intelektualną bądź doświadczający strachu i lęku na myśl o składaniu zeznań może również zostać uznany za osobę należącą do grupy wymagającej szczególnego traktowania. Ocenę służącą ustaleniu, czy dana osoba jest osobą wymagającą szczególnego traktowania, przeprowadza Urząd Korony i Biuro Prokuratury.
Szkocka Służba Sądów i Trybunałów zapewni również ofiarom przestępstw możliwość oczekiwania na złożenie zeznań przed sądem w innych pomieszczeniach niż pomieszczenia, w których oczekują świadkowie obrony.
W wyniku przestępstwa zmarł członek mojej rodziny - jakie prawa mi przysługują?
Osoby należące do rodziny ofiary przestępstwa mogą również korzystać z pomocy organizacji zapewniających wsparcie na rzecz ofiar przestępstw, w tym pomocy Victim Support Scotland.
Osobie, która wskutek przestępstwa straciła bliskiego członka rodziny, mogą przysługiwać takie same prawa co ofierze przestępstwa (np. prawo do uzyskiwania informacji na temat sprawy). Na przykład osoba, której krewny zmarł w rezultacie popełnienia przestępstwa, będzie uprawniona do uzyskiwania informacji od policji.
Dodatkowe informacje można znaleźć w kodeksie dotyczącym ofiar przestępstw oraz w standardach obsługi opracowanych wspólnie przez szkocką policję, Urząd Korony i Biuro Prokuratury, Szkocką Służbę Sądów i Trybunałów, Szkocką Służbę Więzienną i Szkocką Komisję ds. Przedterminowych Zwolnień Warunkowych (zob. link zamieszczony poniżej).
Członek mojej rodziny jest ofiarą przestępstwa - jakie prawa mi przysługują?
Osoby należące do rodziny ofiary przestępstwa mogą również korzystać z pomocy organizacji zapewniających wsparcie na rzecz ofiar przestępstw, w tym pomocy Victim Support Scotland.
W niektórych przypadkach (np. jeżeli ofiara przestępstwa zmarła) członkowi rodziny ofiary przestępstwa mogą przysługiwać takie same prawa jak ofierze przestępstwa (np. prawo do uzyskiwania informacji na temat sprawy).
Na przykład osoba, której krewny zmarł w rezultacie popełnienia przestępstwa, będzie uprawniona do uzyskiwania informacji od policji. Dodatkowe informacje można znaleźć w kodeksie dotyczącym ofiar przestępstw oraz standardach obsługi opracowanych przez Szkocką Służbę Sądów i Trybunałów.
Czy mogę uzyskać dostęp do mediacji? Na jakich warunkach korzysta się z mediacji? Czy w trakcie mediacji będę bezpieczny/bezpieczna?
Sacro oznacza Scottish Community Justice Organisation, tj. organizację działająca na rzecz tworzenia bardziej bezpiecznych i zintegrowanych społeczności w Szkocji. Organizacja ta świadczy usługi w obszarze mediacji. Dodatkowe szczegółowe informacje są dostępne na stronie internetowej tej organizacji.
Gdzie mogę znaleźć przepisy, w których określono moje prawa?
Najbardziej aktualne informacje na temat praw ofiar przestępstw znajdują się w szkockim kodeksie dotyczącym ofiar przestępstw, z którym można zapoznać się tutaj.
