Prawa ofiar – w poszczególnych państwach

Czy mogę zaskarżyć orzeczenie?

Proces kończy się wydaniem przez sąd orzeczenia (wyroku), które może wywoływać następujące skutki: skazanie lub uniewinnienie oskarżonego, odstąpienie od wymierzenia kary, warunkowe zawieszenie wykonania kary lub umorzenie postępowania karnego. Orzeczenie jest ogłaszane publicznie. Każdy występujący w postępowaniu w charakterze pokrzywdzonego lub powoda cywilnego otrzymuje odpis orzeczenia sądowego drogą pocztową.

Strona nieusatysfakcjonowana orzeczeniem sądowym może je zaskarżyć. Prawo do wniesienia środka zaskarżenia przysługuje jednak wyłącznie osobie występującej w postępowaniu w charakterze pokrzywdzonego lub powoda cywilnego.

Osoba występująca w postępowaniu w charakterze świadka również jest uprawniona do wniesienia środka zaskarżenia, może się jednak odwołać jedynie od postanowienia w przedmiocie zwrotu kosztów poniesionych w związku ze stawiennictwem przed sądem oraz zwrotu zarobku lub dochodu utraconego w związku ze stawiennictwem.

W przypadku pokrzywdzonego lub powoda cywilnego termin wniesienia środka zaskarżenia wynosi 10 dni od dnia doręczenia odpisu protokołu ogłoszenia orzeczenia.

Świadek może wnieść środek zaskarżenia bezzwłocznie po wydaniu postanowienia w przedmiocie zwrotu kosztów poniesionych w związku ze stawiennictwem oraz zarobku lub dochodu utraconego w związku ze stawiennictwem, lecz nie później niż w terminie 10 dni od dnia ogłoszenia orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie lub – w stosownych przypadkach – od dnia doręczenia postanowienia w przedmiocie zwrotu kosztów lub utraconego zarobku lub dochodu.

Środek zaskarżenia należy sporządzić na piśmie i opatrzyć podpisem. Środki zaskarżenia wnosi się do tego samego sądu, który wydał zaskarżane orzeczenie.

Po otrzymaniu środka zaskarżenia sąd skieruje go do sądu wyższej instancji właściwego do jego rozpoznania. Odpis orzeczenia sądowego będzie zawierał pouczenie o terminie wniesienia środka zaskarżenia oraz o sądzie, do którego należy go wnieść.

Jakie są moje prawa po wydaniu wyroku?

Orzeczenie uprawomocnia się po wyczerpaniu wszystkich środków zaskarżenia. Po uprawomocnieniu się orzeczenia rola wszystkich uczestników postępowania kończy się. Jeżeli w toku postępowania świadka objęto specjalnym programem ochrony świadków, może on nadal z niego korzystać, do chwili gdy sąd stwierdzi, iż nie grozi mu już niebezpieczeństwo.

Czy mam prawo do ochrony po zakończeniu procesu? Przez jaki okres?

W ramach wsparcia zapewniane są nieodpłatne porady psychologiczne przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Ofiary poniżej 18. roku życia mają prawo do nieodpłatnych porad psychologicznych przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy.

Ochrona w ramach programu ochrony świadków może być kontynuowana również po zakończeniu postępowania. O czasie trwania takiej ochrony postanawia sąd.

Jakie informacje uzyskam, jeżeli sprawca zostanie skazany?

W przypadku skazania sprawcy ofiara może uzyskać dostęp do następujących kategorii informacji: rodzaju i wymiaru kary (orzeczenie jest ogłaszane podczas rozprawy, a jego odpis doręcza się następnie ofierze), informacji o ucieczce sprawcy oraz o jego zwolnieniu na dowolnych warunkach, o ile ofiara zwróciła się o udzielenie tego rodzaju informacji.

Czy uzyskam informację o tym, że sprawca został zwolniony (w tym o wcześniejszym lub warunkowym zwolnieniu) lub że zbiegł z zakładu karnego?

Tak, ofiara zostanie poinformowana o zwolnieniu lub ucieczce sprawcy z zakładu karnego, jeżeli zwróciła się z takim wnioskiem do organów wymiaru sprawiedliwości. Zobacz odpowiedź na poprzednie pytanie.

Czy będę brać udział w wydaniu postanowienia o zwolnieniu lub warunkowym zwolnieniu? Czy mogę na przykład złożyć oświadczenie lub wnieść odwołanie?

Rola ofiary w postępowaniu karnym zakończy się z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu (orzeczenia skazującego lub uniewinniającego oskarżonego, orzeczenia w przedmiocie odstąpienia od wymierzenia kary lub warunkowego zawieszenia jej wykonania bądź orzeczenia umarzającego postępowanie karne).

Ofiara nie uczestniczy w postępowaniu w przedmiocie zwolnienia ani warunkowego przedterminowego zwolnienia sprawcy.