Jeśli chodzi o wymiar sprawiedliwości w sprawach cywilnych, bieżące procedury i postępowania wszczęte przed końcem okresu przejściowego będą nadal prowadzone na mocy prawa UE. W portalu e-Sprawiedliwość do końca 2024 r. będą nadal aktualizowane informacje dotyczące Wielkiej Brytanii na podstawie dwustronnej umowy z tym krajem.

Prawa ofiar – w poszczególnych państwach

Irlandia Północna

Autor treści:
Irlandia Północna

Jakie informacje uzyskam od odpowiedniego organu (np. policji, prokuratury) w okresie między popełnieniem przestępstwa a złożeniem przeze mnie zawiadomienia o tym przestępstwie?

Ofiara przestępstwa jest uprawniona do otrzymania informacji na piśmie na temat jej uprawnień w ramach systemu sądownictwa karnego, takich jak „ulotka informacyjna dla ofiar przestępstw” lub szczegółowe wskazanie strony internetowej zawierającej takie informacje.

W zależności od rodzaju przestępstwa, sytuacji osobistej ofiary przestępstwa lub znaczenia informacji dla konkretnego etapu postępowania przygotowawczego lub postępowania głównego ofiara przestępstwa musi podczas pierwszego kontaktu z policją otrzymać informacje dotyczące następujących kwestii:

  • miejsca i sposobu uzyskania porady lub wsparcia, w tym dostępu do wsparcia medycznego, wszelkiego wsparcia specjalistycznego (np. psychologicznego) oraz zakwaterowania zastępczego;
  • procedury składania zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa oraz dane osoby, z którą należy się kontaktować w przypadku jakichkolwiek pytań dotyczących sprawy;
  • sposobu ubiegania się o kompensatę;
  • dostępnych rozwiązań, jeżeli ofiara przestępstwa przebywa poza granicami Irlandii Północnej;
  • dostępności tłumaczenia ustnego i pisemnego;
  • sposobu wniesienia skargi na podmiot świadczący usługi;
  • dostępności usług w dziedzinie sprawiedliwości naprawczej;
  • sposobu uzyskania zwrotu kosztów poniesionych w przypadku udziału w postępowaniu karnym w charakterze świadka.

Ofiara przestępstwa ma prawo do korzystania z usług oferowanych przez służby udzielające wsparcia ofiarom przestępstw w każdym czasie, niezależnie od tego, czy złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, a także po zakończeniu postępowania przygotowawczego i działań służących pociągnięciu sprawcy do odpowiedzialności karnej.

Nie mieszkam w państwie UE, w którym popełniono przestępstwo (w przypadku obywateli UE i obywateli państw trzecich). Jak chronione są moje prawa?

Ofiara przestępstwa ma prawo do skorzystania z usług wymienionych w karcie dotyczącej ofiar przestępstw, jeżeli przestępstwo popełniono w Irlandii Północnej lub jeżeli usługi są związane z postępowaniem karnym toczącym się w Irlandii Północnej. [1]

[1] Uprawnienie do otrzymania kompensaty od Służb ds. Kompensaty (Compensation Services) może zależeć od miejsca zamieszkania lub obywatelstwa, chyba że wnioskodawca zostanie ostatecznie uznany za ofiarę przestępstwa handlu ludźmi lub otrzyma azyl, ochronę uzupełniającą lub tymczasowe zezwolenie na pobyt.

Jakie informacje uzyskam, jeżeli złożę zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa?

Ofiara przestępstwa ma prawo do otrzymania od policji:

  • pisemnego potwierdzenia złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa zawierającego podstawowe informacje o tym przestępstwie. Pisemne potwierdzenie może mieć formę pisma, zawiadomienia elektronicznego, takiego jak wiadomość e-mail lub wiadomość tekstowa, lub może zostać sporządzone odręcznie. Ofiara przestępstwa może się również zwrócić o niewydawanie takiego potwierdzenia. Jeżeli policja uzna, że wysłanie pisemnego potwierdzenia może być niebezpieczne dla ofiary przestępstwa (np. w sprawach dotyczących przemocy domowej), może uwzględnić jej wniosek o niewysyłanie potwierdzenia;
  • jednoznacznego wyjaśnienia, czego ofiara przestępstwa może oczekiwać od systemu sądownictwa karnego w przypadku złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa lub skontaktowania się z daną osobą jako ofiarą przestępstwa w toku postępowania przygotowawczego;
  • oceny, czy potrzebuje wsparcia, a jeżeli tak – jakiego rodzaju pomocy lub wsparcia może potrzebować. Pomoże to w ustaleniu, czy dana osoba należy do jednej z trzech kategorii ofiar przestępstw, które mogą potrzebować większego wsparcia, oraz czy i w jakim zakresie może korzystać ze środków szczególnych. Służby udzielające wsparcia ofiarom przestępstw mogą dokonać bardziej szczegółowej oceny w imieniu policji;
  • informacji na piśmie na temat tego, czego ofiara przestępstwa może oczekiwać od systemu sądownictwa karnego, takich jak „ulotka informacyjna dla ofiar przestępstw” albo szczegółowego wskazania strony internetowej zawierającej takie informacje – najszybciej jak to możliwe, ale nie później niż w terminie 5 dni roboczych od dnia złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa lub skontaktowania się z daną osobą jako ofiarą przestępstwa w toku postępowania przygotowawczego;
  • pouczenia o częstotliwości otrzymywania informacji o postępach w sprawie po rozmowie z policją;
  • uzasadnienia – bez zbędnej zwłoki – postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania;
  • informacji o umorzeniu postępowania i nieprzedstawieniu zarzutów żadnej osobie oraz uzasadnienia takiego postanowienia.

Ofiara przestępstwa ma prawo do otrzymania od policji informacji na temat służb udzielających wsparcia ofiarom przestępstw, w tym ich danych kontaktowych, aby móc uzyskać wsparcie w dowolnym momencie.

Ofiara przestępstwa ma prawo do otrzymania od policji wskazanych poniżej informacji oraz do uzyskania stosownych wyjaśnień bez zbędnej zwłoki, począwszy od dnia, w którym podejrzany:

  • został aresztowany;
  • został przesłuchany po uprzednim pouczeniu o prawie do odmowy składania wyjaśnień lub odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania;
  • został zwolniony bez przedstawienia mu zarzutów;
  • został zwolniony za poręczeniem majątkowym lub warunki zwolnienia zmieniły się lub zostało ono uchylone.

Czy mam prawo skorzystać z bezpłatnego tłumaczenia pisemnego lub ustnego (na potrzeby kontaktów z policją bądź innymi organami, w trakcie śledztwa/dochodzenia lub w czasie procesu)?

Jeżeli ofiara przestępstwa nie rozumie języka angielskiego lub nie mówi w tym języku, ma prawo zwrócić się o tłumaczenie ustne na język, który rozumie:

  • w przypadku składania zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa [1]
  • w przypadku przesłuchania przez policję; oraz
  • w przypadku składania zeznań jako świadek.

Jeżeli ofiara przestępstwa nie rozumie języka angielskiego lub nie mówi w tym języku, ma prawo zwrócić się o tłumaczenie pisemne następujących informacji:

  • pisemnego potwierdzenia złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa;
  • odpisu istotnych części dokumentu, jeżeli do celów przesłuchania lub postępowania sądowego niezbędne jest zapoznanie się z określonym dokumentem, którego treść została ujawniona ofierze przestępstwa;
  • pouczenia o terminie, godzinie i miejscu rozprawy; oraz
  • wyniku postępowania karnego – jeżeli ofiara przestępstwa ma prawo go otrzymać na podstawie omawianego kodeksu – oraz co najmniej skróconego uzasadnienia orzeczenia, o ile jest dostępne.

[1] Ofiara przestępstwa ma prawo do złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa w języku, który rozumie, lub korzystając z niezbędnego wsparcia językowego, jeśli nie posługuje się językiem angielskim.

W jaki sposób organ zajmujący się sprawą dopilnuje, żebym zrozumiał, co się dzieje, oraz by właściwie mnie zrozumiano (jeżeli jestem dzieckiem; jeżeli jestem osobą niepełnosprawną)?

Zgodnie z kartą dotyczącą ofiar przestępstw podmioty świadczące usługi muszą komunikować się z ofiarami przestępstw, posługując się prostym i przystępnym językiem oraz podejmując odpowiednie środki (np. korzystając z metody EasyRead, alfabetu Braille’a lub z usług zarejestrowanego pośrednika (ang. Registered Intermediary)), aby pomóc ofierze przestępstwa w zrozumieniu przekazywanych treści i umożliwieniu jej bycia zrozumianą. Rozważając odpowiednie środki, podmioty świadczące usługi muszą uwzględnić wszelkie istotne cechy osobowe, które mogą wpłynąć na zdolność ofiary przestępstwa do komunikacji.

Dostępne są różnorodne ulotki informacyjne – w różnych formatach – napisane prostym językiem.

Usługi wsparcia dla ofiar przestępstw

Kto udziela wsparcia ofiarom przestępstw?

W pkt 76 karty dotyczącej ofiar przestępstw przewidziano prawo ofiar przestępstw do korzystania z usług służb udzielających wsparcia ofiarom przestępstw, niezależnie od tego, czy złożyły one na policji zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Zakres stosowania karty obejmuje organizacje Victim Support NI oraz NSPCC Young Witness Service. Jeżeli chodzi o Krajowe Towarzystwo Zapobiegania Przemocy wobec Dzieci (National Society for the Prevention of Cruelty to Children, NSPCC ), uprawnienia mają zastosowanie wyłącznie wówczas, gdy dziecko lub małoletni mają zeznawać przed sądem. Inne usługi wsparcia NSPCC, takie jak telefon zaufania dla dzieci, mogą być dostępne poza zakresem stosowania karty.

Czy policja skieruje mnie automatycznie do podmiotu udzielającego wsparcia ofiarom przestępstw?

Policja wyjaśni ofierze przestępstwa, że automatycznie przekaże jej dane służbom udzielającym wsparcia ofiarom przestępstw po złożeniu przez nią zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Ofiara przestępstwa ma prawo zwrócić się do policji o nieprzekazywanie jej danych służbom udzielającym wsparcia ofiarom przestępstw.

Jak chroni się moją prywatność?

Jeżeli zgodnie z kartą dotyczącą ofiar przestępstw podmioty świadczące usługi są zobowiązane do udostępnienia informacji, muszą one dokonać tej czynności skutecznie, przy jednoczesnym wywiązaniu się z obowiązków określonych w ustawie z 1998 r. o ochronie danych oraz w innych odpowiednich przepisach.

Czy muszę złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przed uzyskaniem dostępu do wsparcia dla ofiar przestępstw?

Nie, ofiara przestępstwa ma prawo do korzystania z usług oferowanych przez służby udzielające wsparcia ofiarom przestępstw w każdym czasie, niezależnie od tego, czy złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, a także po zakończeniu postępowania przygotowawczego i działań służących pociągnięciu sprawcy do odpowiedzialności karnej.

Środki ochrony osobistej – jeśli znajduję się w niebezpieczeństwie

Jakie rodzaje ochrony są dostępne?

Jeżeli ofiara przestępstwa składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa podmiotowi świadczącemu usługi, podmiot ten musi zapewnić przeprowadzenie indywidualnej oceny ofiary przestępstwa, aby ustalić, czy wymaga ona szczególnej ochrony, oraz stwierdzić, czy i w jakim zakresie ofiara przestępstwa skorzystałaby z poszczególnych środków ochrony lub ze środków szczególnych w toku przesłuchania lub w toku składania zeznań.

Charakter oceny będzie zależał od wszystkich okoliczności, w tym wagi przestępstwa i stopnia szkody bezsprzecznie wyrządzonej ofierze przestępstwa. Ocena musi uwzględniać cechy osobiste ofiary przestępstwa, jej poglądy oraz charakter i okoliczności przestępstwa.

Jeżeli w następstwie indywidualnej oceny podmiot świadczący usługi uzna, że ofiara przestępstwa wymaga szczególnej ochrony oraz że skorzystałaby ze szczególnych środków ochrony w toku przesłuchania, podmiot ten musi również zapewnić, z zastrzeżeniem ograniczeń operacyjnych i technicznych:

  • w miarę możliwości prowadzenie wszystkich przesłuchań ofiary przestępstwa przez tę samą osobę, chyba że zagrażałoby to prawidłowości prowadzonego postępowania;
  • prowadzenie przesłuchań – w razie konieczności – w pomieszczeniach przeznaczonych lub przystosowanych do tego celu;
  • prowadzenie przesłuchań przez wyszkolonych w tym celu specjalistów lub za ich pośrednictwem; oraz
  • możliwość przeprowadzenia przesłuchania ofiary przestępstwa przez osobę tej samej płci w sprawach dotyczących przemocy seksualnej, przemocy ze względu na płeć lub przemocy domowej. Wszelkie tego rodzaju wnioski należy w miarę możliwości uwzględnić, chyba że zagrażałoby to prawidłowości prowadzonego postępowania.

W mało prawdopodobnym przypadku ucieczki podejrzanego policja – powziąwszy wiadomość o ucieczce lub otrzymawszy informację o ucieczce przekazaną przez zakład karny – w miarę możliwości powiadomi ofiary przestępstwa o takiej ucieczce oraz o wszelkich środkach zastosowanych w celu zapewnienia ochrony ofierze przestępstwa, jeżeli uznaje się, iż grozi jej poważne niebezpieczeństwo ze strony podejrzanego.

Kto może mi zapewnić ochronę?

Jeżeli ofiara przestępstwa składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa podmiotowi świadczącemu usługi, podmiot ten musi zapewnić przeprowadzenie indywidualnej oceny sytuacji i stanu ofiary przestępstwa, aby ustalić, czy wymaga ona szczególnej ochrony. W większości przypadków organem tym będzie policja.

Czy ktoś dokona oceny mojej sprawy, żeby sprawdzić, czy grozi mi dalsze niebezpieczeństwo ze strony sprawcy?

Wszystkie ofiary przestępstwa mają prawo do tego, aby policja dokonała oceny ich sprawy w celu ustalenia wszelkich potrzeb lub wymaganego wsparcia, w tym czy i w jakim zakresie mogą one skorzystać ze środków szczególnych. Długość i przebieg takiej oceny zależy od powagi przestępstwa oraz od indywidualnych potrzeb ofiary przestępstwa. W ocenie zostaną uwzględnione cechy osobiste ofiary przestępstwa, charakter i okoliczności przestępstwa oraz poglądy ofiary przestępstwa. Im więcej informacji ofiara przestępstwa jest w stanie przekazać podczas oceny, tym bardziej poziom wsparcia dostosowany będzie do jej indywidualnych potrzeb.

Czy ktoś dokona oceny mojej sprawy, żeby sprawdzić, czy grozi mi dalsze niebezpieczeństwo ze strony systemu wymiaru sprawiedliwości (w trakcie dochodzenia/śledztwa lub w czasie procesu)?

Wszystkie ofiary przestępstwa mają prawo do tego, aby policja dokonała oceny ich sprawy w celu ustalenia wszelkich potrzeb lub wymaganego wsparcia, w tym czy i w jakim zakresie mogą one skorzystać ze środków szczególnych. Długość i przebieg takiej oceny zależy od ciężaru przestępstwa oraz od indywidualnych potrzeb ofiary przestępstwa. W ocenie zostaną uwzględnione cechy osobiste ofiary przestępstwa, charakter i okoliczności przestępstwa oraz poglądy ofiary przestępstwa. Im więcej informacji ofiara przestępstwa jest w stanie przekazać podczas oceny, tym bardziej poziom wsparcia dostosowany będzie do jej indywidualnych potrzeb.

Jakie środki ochrony są dostępne dla osób najbardziej potrzebujących szczególnego traktowania?

Ofiara przestępstwa może uzyskać większe uprawnienia na podstawie karty dotyczącej ofiar przestępstw jako ofiara wymagająca szczególnego traktowania [1], jeżeli na jakość zeznań mogą wpłynąć następujące czynniki:

  • zaburzenia psychiczne;
  • trudności w uczeniu się lub trudności z komunikacją;
  • zaburzenie neurologiczne; lub
  • niepełnosprawność.

[1] Sąd rozstrzyga, czy dana osoba kwalifikuje się do skorzystania ze środków szczególnych, na podstawie kryteriów wymienionych w art. 4 zarządzenia z 1999 r. o dowodach w sprawach karnych (w Irlandii Północnej).

Jestem małoletni – czy przysługują mi szczególne prawa?

Ofiara przestępstwa może uzyskać większe uprawnienia na podstawie karty dotyczącej ofiar przestępstw jako ofiara wymagająca szczególnego traktowania [1], jeżeli w chwili przestępstwa nie ukończyła 18. roku życia. Uprawnienia takie obejmują możliwość skorzystania ze środków szczególnych podczas składania zeznań przed sądem.

[1] Sąd rozstrzyga, czy dana osoba kwalifikuje się do skorzystania ze środków szczególnych, na podstawie kryteriów wymienionych w art. 4 zarządzenia z 1999 r. o dowodach w sprawach karnych (w Irlandii Północnej).

W wyniku przestępstwa zmarł członek mojej rodziny – jakie prawa mi przysługują?

Bliscy krewni zmarłego są uprawnieni do skorzystania z usług na podstawie karty dotyczącej ofiar przestępstw jako ofiary najcięższego przestępstwa.

Członek mojej rodziny jest ofiarą przestępstwa – jakie prawa mi przysługują?

Rzecznik rodzinny ofiar przestępstw, które są niepełnosprawne lub które odniosły tak poważne obrażenia w wyniku przestępstwa, że nie są w stanie się komunikować

Jeżeli ofiara przestępstwa jest niepełnosprawna lub odniosła tak poważne obrażenia w wyniku przestępstwa, że nie jest w stanie się komunikować, wówczas ofiara lub jej bliscy krewni mają prawo wyznaczyć rzecznika rodzinnego, który będzie pełnił rolę pośrednika w celu skorzystania przez nich z usług przysługujących na podstawie karty dotyczącej ofiar przestępstw.

Rodzic lub opiekun ofiary przestępstwa, która nie ukończyła 18. roku życia

W przypadku ofiary przestępstwa, która nie ukończyła 18. roku życia, co do zasady jej rodzic lub opiekun jest uprawniony do skorzystania z usług przysługujących na podstawie karty dotyczącej ofiar przestępstw. [1]

[1] Chyba że w sprawie rodzica lub opiekuna ofiary przestępstwa prowadzone jest postępowanie bądź policja przedstawiła im zarzuty w związku z przestępstwem lub jeśli zgodnie z uzasadnioną opinią zaangażowanego podmiotu świadczącego usługi skorzystanie z takich usług przez rodzica lub opiekuna nie leży w najlepszym interesie ofiary przestępstwa.

Czy mogę uzyskać dostęp do mediacji? Jakie są warunki korzystania z mediacji? Czy będę bezpieczny/bezpieczna podczas mediacji?

Celem sprawiedliwości naprawczej jest pomoc w naprawieniu szkody (w tym krzywdy psychicznej i emocjonalnej) wyrządzonej przestępstwem. Uczestnictwo we wszystkich sesjach realizujących koncepcję sprawiedliwości naprawczej jest w pełni dobrowolne – udział w nich jest nieobowiązkowy, a ofierze przestępstwa towarzyszy przeszkolony mediator. Sesje realizujące koncepcję sprawiedliwości naprawczej mogą obejmować bezpośredni i pośredni kontakt ofiary przestępstwa ze sprawcą. Może on mieć formę pisemną, ustną lub formę faktycznego spotkania. Obydwie strony mogą się wypowiedzieć na temat przebiegu zdarzenia i wyjaśnić, jaki wpływ wywarło na nie przestępstwo. Wcześniej właściwy organ zapewnia ofierze przestępstwa odpowiednie przygotowanie, aby upewnić się, że czuje się ona bezpiecznie.

Zastosowane zostaną odpowiednie środki, aby upewnić się, że wszystko, na co zgadza się ofiara przestępstwa, jest bezpieczne; przeszkolony mediator będzie zawsze obecny na każdym spotkaniu ofiary przestępstwa ze sprawcą. Jeżeli sprawca przyznał się do winy i pragnie uczestniczyć w spotkaniu lub skontaktować się z ofiarą przestępstwa, ofiara przestępstwa może mieć okazję, aby wyjaśnić, w jaki sposób wpłynął na nią czyn popełniony przez sprawcę. Ofiara przestępstwa może wówczas zdecydować się na przyjęcie przeprosin lub uzgodnić, jakie działanie musi podjąć sprawca w celu naprawienia wyrządzonej szkody.

Gdzie mogę znaleźć przepisy, w których określono moje prawa?

Ministerstwo Sprawiedliwości przedłożyło Zgromadzeniu Irlandii Północnej kartę dotyczącą ofiar przestępstw na mocy art. 31 ust. 2 ustawy z 2015 r. o wymiarze sprawiedliwości w Irlandii Północnej.

W karcie dotyczącej ofiar przestępstw wymieniono usługi, które mają być świadczone na rzecz ofiar przestępstw w Irlandii Północnej przez główne podmioty wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych oraz przez inne organizacje pełniące stosowne funkcje. Organizacje te określa się mianem „podmiotów świadczących usługi” (service providers).

Uprawnienia określone w karcie dotyczącej ofiar przestępstw mają zastosowanie do wszystkich ofiar przestępstw, niezależnie od ich statusu pobytowego.

Ostatnia aktualizacja: 14/03/2019

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.