Prawa ofiar – w poszczególnych państwach

Finlandia

Autor treści:
Finlandia

W jaki sposób można dochodzić naprawienia szkody od sprawcy (np. w czasie procesu, w drodze dochodzenia roszczenia cywilnego, w postępowaniu adhezyjnym)?

Sąd zwykle rozpatruje roszczenia odszkodowawcze z tytułu przestępstwa w toku tego samego postępowania co sprawę karną. Zamiar wystąpienia z roszczeniem odszkodowawczym należy zgłosić policji w toku postępowania przygotowawczego lub najpóźniej w sądzie.

Ofiara może zwrócić się do prokuratora o zgłoszenie do sądu roszczenia odszkodowawczego z tytułu przestępstwa, które jest przedmiotem postępowania. Warto powiadomić o tym policję w toku postępowania przygotowawczego. Prokurator może dochodzić roszczenia odszkodowawczego w imieniu ofiary, jeżeli sprawa jest jasna i nieskomplikowana. Jeżeli prokurator nie zgłosi roszczenia odszkodowawczego, powiadomi o tym ofiarę na piśmie.

Ofiara może również dochodzić roszczenia odszkodowawczego w sądzie w toku postępowania karnego. W imieniu ofiary takie roszczenie może złożyć jej pełnomocnik procesowy.

W stosownym przypadkach sąd może rozpatrzyć roszczenie odszkodowawcze w odrębnym postępowaniu cywilnym. Ofiara może również wytoczyć odrębne powództwo cywilne. Jeżeli roszczenie odszkodowawcze nie jest rozpatrywane łącznie ze sprawą karną, zostanie pobrana opłata sądowa od powództwa.

Sąd zobowiązał sprawcę do wypłacenia mi odszkodowania/zadośćuczynienia. Jak mam skłonić sprawcę do wypłaty odszkodowania?

Jeżeli sprawca nie zapłaci dobrowolnie odszkodowania zasądzonego wyrokiem sądu, wykonanie wyroku można przeprowadzić w drodze egzekucji. Egzekucja nie zostanie wszczęta z urzędu. Ofiara musi złożyć do służby komorniczej wniosek o wszczęcie egzekucji wraz z załączonym orzeczeniem sądu.

Ofiara nie może dochodzić od sprawcy roszczeń odszkodowawczych, jeżeli z tytułu tej samej szkody lub krzywdy otrzymała już kompensatę państwową.

Jeżeli sprawca nie wypłaci mi odszkodowania, czy mogę uzyskać zaliczkę od Skarbu Państwa? Na jakich warunkach?

Aby uzyskać kompensatę państwową, nie trzeba dochodzić odszkodowania od sprawcy. W toku postępowania należy jednak przedstawić sprawcy roszczenie o odszkodowanie.

Czy mam prawo do odszkodowania od państwa?

Ofiary przestępstw popełnionych na terytorium Finlandii (lub ich bliscy krewni) mogą otrzymać kompensatę państwową za szkodę na osobie lub cierpienie wyrządzone przestępstwem. Aby ubiegać się o kompensatę, ofiara musi złożyć na policji zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa.

Jeżeli prokurator skieruje sprawę na drogę sądową, ofiara musi podjąć kroki, aby sąd uwzględnił jej roszczenie odszkodowawcze w wyroku. Oznacza to, że w postępowaniu sądowym ofiara musi zgłosić roszczenie o odszkodowanie wobec sprawcy. Co do zasady organ odmówi wypłaty kompensaty za szkody wyrządzone przestępstwem, jeżeli ofiara nie wywiąże się z tego obowiązku.

Wniosek o przyznanie kompensaty należy złożyć w terminie trzech lat od dnia uprawomocnienia się wyroku zasądzającego odszkodowanie na rzecz ofiary. Jeżeli prokurator nie skierował sprawy na drogę sądową, ofiara powinna złożyć wniosek o przyznanie kompensaty w terminie dziesięciu lat od dnia, w którym popełniono przestępstwo. Terminy te mogą zostać przedłużone wyłącznie w szczególnych okolicznościach.

Wniosek o przyznanie kompensaty rozpatruje Skarb Państwa. Wniosek można przesłać pocztą elektroniczną na adres rikosvahingot@valtiokonttori.fi albo wydrukować formularz i wysłać go na adres: Valtiokonttori (Skarb Państwa) PL 50, 00054 Valtiokonttori.

Czy przysługuje mi odszkodowanie, jeżeli sprawca nie został skazany?

Ofiara może ubiegać się o kompensatę nawet wtedy, gdy nie ustalono sprawcy. Do wniosku o przyznanie kompensaty należy załączyć odpis protokołu policyjnego sporządzonego w toku postępowania przygotowawczego lub inne wiarygodne dowody potwierdzające przebieg zdarzenia.

Ofiara przestępstwa ma prawo do kompensaty również w przypadku, gdy tożsamość sprawcy jest znana, ale nie został on skazany, ponieważ nie ukończył 15 lat lub nie ponosi odpowiedzialności karnej.

Czy mam prawo do uzyskania doraźnej płatności w czasie oczekiwania na orzeczenie w sprawie odszkodowania?

W stosownych przypadkach można złożyć pisemny wniosek o zaliczkę na poczet kompensaty. Zaliczkę taką można otrzymać, gdy doszło do opóźnienia w rozpatrywaniu wniosku z przyczyn niezależnych od wnioskodawcy, a wnioskodawca jest uprawniony do wysokiej kwoty kompensaty.

Ostatnia aktualizacja: 05/02/2021

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.