Rechten van slachtoffers – per land

Spanje

Inhoud aangereikt door
Spanje

Welke informatie kan ik verwachten van de autoriteiten (bijvoorbeeld politie, officier van justitie) na het misdrijf, maar nog vóór ik aangifte van het misdrijf doe?

In het algemeen hebt u als slachtoffer recht op bescherming, informatie, ondersteuning, bijstand en zorg vanaf het eerste contact met de autoriteiten of functionarissen en gedurende de tussenkomst van de hulp- en ondersteuningsdiensten van de overheid, ook voorafgaand aan de aangifte van het misdrijf.

U kunt de autoriteiten of functionarissen met wie u als eerste contact hebt, vragen u door te verwijzen naar een bureau voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven (Oficina de Asistencia a las Víctimas del delito), waar men u kosteloos en op basis van vertrouwelijkheid zal helpen, ook als u het misdrijf nog niet hebt aangegeven.

U mag zich ook vanaf het eerste contact met de autoriteiten en functionarissen door een persoon van uw keuze laten vergezellen.

Verder hebt u als slachtoffer bij iedere handeling die moet worden verricht nadat het misdrijf is aangegeven, het recht te begrijpen en te worden begrepen; dit omvat ook de informatie die voorafgaand aan het doen van aangifte wordt verstrekt. Daarbij kan voor vertolking worden gezorgd in een wettelijk erkende gebarentaal, en in ondersteuningsmiddelen voor mondelinge communicatie in gevallen waarbij dit nodig is.

Alle communicatie, zowel mondeling als schriftelijk, moet in duidelijke, eenvoudige en toegankelijke taal plaatsvinden en daarbij moet rekening worden gehouden met uw persoonlijke eigenschappen en behoeften, met name indien u een zintuiglijke, intellectuele of psychische handicap hebt of minderjarig bent.

De informatie waar u als slachtoffer recht op hebt en die vanaf het eerste contact met de autoriteiten of functionarissen en gedurende de tussenkomst van de hulp- en ondersteuningsvoorzieningen aan u zal worden verstrekt, betreft hoofdzakelijk:

  • de procedure voor het aangeven van het misdrijf en het verkrijgen van advies en hulp van een advocaat en, waar van toepassing, de voorwaarden waaronder die hulp en dat advies kosteloos kunnen worden verkregen;
  • de hulp- en ondersteuningsmaatregelen die u ter beschikking staan, zij het medisch, psychologisch of materieel, en de procedure om hiervan gebruik te maken;
  • de mogelijkheid om te verzoeken om beschermingsmaatregelen en, waar van toepassing, de procedure hiervoor;
  • de schadevergoeding waarop u recht hebt en, waar van toepassing, de procedure om deze te vorderen;
  • de beschikbare voorzieningen voor herstelrecht, in gevallen waar dit wettelijk mogelijk is;
  • de gevallen waarin de proceskosten aan u gerestitueerd kunnen worden en, waar van toepassing, de procedure om deze te vorderen.

Indien nodig kunt u ook informatie ontvangen over de tolk- en vertaaldiensten en de beschikbare communicatiehulpmiddelen en -diensten.

Als u geen ingezetene van Spanje bent, hebt u recht op informatie over de procedure voor het uitoefenen van uw rechten.

Ik woon niet in het EU-land waar het misdrijf is gepleegd (EU-burgers en niet-EU-burgers). Hoe worden mijn rechten beschermd?

Als u slachtoffer bent van een misdrijf en woonachtig bent in Spanje, kunt u strafbare feiten die zijn begaan in andere landen van de Europese Unie aangeven bij de Spaanse autoriteiten.

In het geval dat de Spaanse autoriteiten besluiten het onderzoek vanwege het ontbreken van rechtsbevoegdheid niet voort te zetten, zullen zij de aangifte onmiddellijk doorsturen naar de bevoegde autoriteiten van het land waar de feiten zijn begaan, en zullen zij u als de persoon die aangifte heeft gedaan hiervan op de hoogte brengen.

Als u onderdaan bent van een lidstaat van de EU en gewoonlijk in Spanje woonachtig bent, en slachtoffer bent van een misdrijf dat gepleegd is in een andere lidstaat van de EU dan Spanje (slachtoffer van een misdrijf in een grensoverschrijdende situatie), kunt u zich wenden tot een bureau voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven voor informatie over de te volgen juridische procedure in het land waar het misdrijf is gepleegd en over de schadevergoeding waar u mogelijk recht op hebt. Indien het een terreurmisdrijf betreft, dient u contact op te nemen met het directoraat-generaal voor de ondersteuning van terrorismeslachtoffers van het ministerie van Binnenlandse Zaken (Dirección General de Apoyo a las Víctimas del Terrorismo del Ministerio del Interior).

Als u een burger bent die niet in Spanje woonachtig is en u geen Spaans spreekt of de desbetreffende regionale taal niet machtig bent, hebt u recht op een gratis tolk. De politie kan u voorzien van een formulier om aangifte te doen in uw taal, en u telefonische of persoonlijke toegang tot een tolk bieden. De gerechten beschikken over een tolkendienst, die samenwerkt met het bureau voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven. Verder hebt u, als u geen ingezetene van Spanje bent, recht op informatie over de procedure voor het uitoefenen van uw rechten.

Als u begunstigde bent van een in een lidstaat uitgevaardigd beschermingsbevel, kunt u een Europees beschermingsbevel aanvragen. Aan de hand van een vereenvoudigde en verkorte procedure zult u bescherming ontvangen door middel van een nieuwe beschermingsmaatregel genomen door de lidstaat waarnaar u reist of verhuist.

Welke informatie krijg ik als ik een misdrijf aangeef?

Wanneer u aangifte doet van een misdrijf, hebt u recht op een rechtsgeldig gecertificeerd afschrift van de aangifte. U hebt ook recht op gratis taalondersteuning en een schriftelijke vertaling van het afschrift van uw aangifte, indien u geen van de officiële talen van de plaats waar u aangifte doet, begrijpt of spreekt.

U hebt ook recht op informatie over de volgende zaken:

  • de hulp- en ondersteuningsmaatregelen die u ter beschikking staan, hetzij medisch, psychologisch of materieel, en de procedure om hiervan gebruik te maken, met inbegrip van, indien nodig en van toepassing, informatie over de mogelijkheden voor het verkrijgen van alternatieve huisvesting;
  • het recht om bewijs te leveren aan de met het onderzoek belaste autoriteiten;
  • de mogelijkheid om te verzoeken om beschermingsmaatregelen en, waar van toepassing, de procedure hiervoor;
  • de schadevergoeding waarop u recht hebt en, waar van toepassing, de procedure om deze te vorderen;
  • de tolk- en vertaaldiensten die beschikbaar zijn;
  • beschikbare communicatiehulpmiddelen en -diensten;
  • de procedures waarmee u uw rechten kunt uitoefenen als u buiten Spanje woont;
  • de beroepen die u kunt instellen tegen eventuele beslissingen die u onverenigbaar met uw rechten acht;
  • de contactgegevens van de met de procedure belaste instantie en de kanalen om daarmee te communiceren;
  • de beschikbare voorzieningen voor herstelrecht, in gevallen waar dit wettelijk mogelijk is;
  • de gevallen waarin de proceskosten aan u gerestitueerd kunnen worden en, waar van toepassing, de procedure om deze te vorderen;
  • het recht te verzoeken om op de hoogte te worden gesteld van bepaalde beslissingen in de procedure, zoals, onder andere, de beslissing om geen strafrechtelijke procedure in te stellen, het eindvonnis in de procedure, beslissingen om de dader in hechtenis te nemen of weer in vrijheid te stellen, alsmede de mogelijke ontsnapping van de dader uit hechtenis, en beslissingen van een gerechtelijke of penitentiaire instantie met betrekking tot voor geweldsmisdrijven of bedreiging veroordeelde personen die een gevaar voor uw veiligheid opleveren.

Verder wordt u van de datum, het tijdstip en de plaats van het proces op de hoogte gebracht, alsmede van wat de dader ten laste wordt gelegd.

Als u slachtoffer bent van gendergerelateerd geweld, zult u, zonder dat u hierom hoeft te vragen en tenzij u te kennen hebt gegeven dergelijke kennisgevingen niet te willen ontvangen, op de hoogte worden gebracht van beslissingen om de dader in hechtenis te nemen of weer in vrijheid te stellen, over de mogelijke ontsnapping van de dader uit hechtenis, alsmede beslissingen tot goedkeuring van persoonlijke voorzorgsmaatregelen of wijziging van reeds overeengekomen maatregelen, indien deze bedoeld zijn om uw veiligheid te waarborgen.

U hebt ook, gratis en op basis van vertrouwelijkheid, toegang tot de hulp- en ondersteuningsdiensten van de bureaus voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven. U kunt worden doorverwezen naar deze bureaus als dat nodig is op grond van de ernst van het misdrijf of als u hierom verzoekt.

Als de misdrijven in kwestie bijzonder ernstige schade hebben veroorzaakt, kan het recht op toegang tot de hulp- en ondersteuningsdiensten door de overheidsdiensten en bureaus voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven worden uitgebreid naar uw familieleden. Hiertoe worden familieleden gedefinieerd als personen die door huwelijk of een soortgelijke relatie aan u verbonden zijn en verwanten tot de tweede graad (grootouders, broers en zussen en kleinkinderen).

Kom ik in aanmerking voor gratis vertolking of vertaling (wanneer ik contact opneem met de politie of andere autoriteiten of tijdens het onderzoek en het proces)?

Als u een burger bent die niet in Spanje woonachtig is en als u geen Spaans spreekt of de desbetreffende regionale taal niet machtig bent, hebt u recht op een gratis tolk. De politie kan u voorzien van een formulier om aangifte te doen in uw taal, en u telefonische of persoonlijke toegang tot een tolk bieden. De gerechten beschikken over een tolkendienst die samenwerkt met het bureau voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven.

Bij het bureau voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven kunt u terecht voor informatie over uw recht op gratis taalkundige ondersteuning en op een schriftelijke vertaling van de afschrift van uw aangifte, indien u geen van de officiële talen van de plaats waar u aangifte doet, begrijpt of spreekt.

U hebt met name het recht:

  • om kosteloos te worden bijgestaan door een tolk in een taal die u begrijpt wanneer u tijdens het onderzoek getuigt voor een rechter, een openbare aanklager of politiefunctionaris, of wanneer u in het proces of een openbare hoorzitting als getuige verschijnt.

Dit recht is ook van toepassing als u een gehoor- of spraakbeperking hebt;

  • op een gratis vertaling van bepaalde beslissingen in de procedure, zoals, onder andere, de beslissing om geen strafrechtelijke procedure in te stellen, het eindvonnis in de procedure, beslissingen om de dader in hechtenis te nemen of weer in vrijheid te stellen, alsmede de mogelijke ontsnapping van de dader uit hechtenis, en beslissingen van een gerechtelijke of penitentiaire instantie met betrekking tot voor geweldsmisdrijven of bedreiging veroordeelde personen die een gevaar voor uw veiligheid opleveren, en de beslissing om het onderzoek te sluiten.

U kunt verzoeken dat er bij de vertaling een beknopte samenvatting van de gronden van de genomen beslissing wordt opgenomen;

  • gratis vertaling van informatie die voor u van wezenlijk belang is om aan de strafprocedure deel te nemen. Hiertoe kunt u een met redenen omkleed verzoek indienen om een document als van wezenlijk belang aan te laten merken;
  • om in een taal die u begrijpt op de hoogte te worden gebracht van de datum, het tijdstip en de plaats van het proces.

De hulp van een tolk kan worden geleverd door middel van videoconferentie of enig ander telecommunicatiemiddel, tenzij de rechter of het gerecht ambtshalve of op verzoek van een van de partijen instemt met de fysieke aanwezigheid van een tolk, teneinde uw rechten te waarborgen.

De schriftelijke vertaling van documenten kan bij uitzondering worden vervangen door een mondelinge samenvatting van de inhoud van die documenten in een taal die u begrijpt, teneinde het eerlijke verloop van de procedure te waarborgen.

Als u behoefte hebt aan vertolking of vertaling bij een politieoptreden en daar wordt niet in voorzien, dan kunt u bij de onderzoeksrechter in beroep gaan. Het beroep wordt geacht te zijn ingesteld vanaf het moment dat u te kennen hebt gegeven het oneens te zijn met de ontzegging van de door u verzochte vertolking of vertaling.

Hoe zorgen de autoriteiten ervoor dat ik alles begrijp en ook begrepen word (als ik een kind ben; als ik gehandicapt ben)?

In het algemeen hebt u als slachtoffer recht op bescherming, informatie, ondersteuning, bijstand en zorg vanaf het eerste contact met de autoriteiten of functionarissen en gedurende de tussenkomst van de hulp- en ondersteuningsdiensten van de overheid, ook voorafgaand aan de aangifte van het misdrijf.

U kunt de autoriteiten of functionarissen met wie u als eerste contact hebt, vragen u door te verwijzen naar een bureau voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven, waar men u kosteloos en op basis van vertrouwelijkheid zal helpen, ook als u het misdrijf nog niet hebt aangegeven.

U mag zich ook vanaf het eerste contact met de autoriteiten en functionarissen door een persoon van uw keuze laten vergezellen.

Verder hebt u bij iedere handeling die moet worden verricht nadat het misdrijf is aangegeven, het recht om te begrijpen en te worden begrepen. Dit omvat ook de informatie voorafgaand aan het doen van aangifte; daarbij kan voor vertaling worden gezorgd in een wettelijk erkende gebarentaal en kan worden voorzien in ondersteuningsmiddelen voor mondelinge communicatie in gevallen waarbij dit nodig is.

Alle communicatie, zowel mondeling als schriftelijk, moet in duidelijke, eenvoudige en toegankelijke taal plaatsvinden en daarbij moet rekening worden gehouden met uw persoonlijke eigenschappen en behoeften, met name indien u een zintuiglijke, intellectuele of psychische handicap hebt of minderjarig bent.

Opvang slachtoffers

Wie biedt slachtofferhulp?

Als slachtoffer van een misdrijf hebt u, gratis en op basis van vertrouwelijkheid, recht op toegang tot de hulp- en ondersteuningsdiensten van de overheidsdiensten en van de bureaus voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven.

Bureaus voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven zijn een gratis, publieke multidisciplinaire dienst om in de behoeften van slachtoffers te voorzien en zijn opgericht door het ministerie van Justitie.

Er bevinden zich bureaus in alle autonome gemeenschappen, in bijna alle provinciehoofdsteden en ook in andere steden.

Bureaus voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven bieden u als slachtoffer van een misdrijf volledige, gecoördineerde en specialistische ondersteuning die beantwoordt aan uw specifieke juridische, psychologische en sociale behoeften.

Als u slachtoffer bent van terrorisme, kunt u contact opnemen met het bureau voor voorlichting en hulp aan terrorismeslachtoffers van het nationale gerechtshof (Oficina de Información y Asistencia a Víctimas del Terrorismo de la Audiencia Nacional). Als u dat wenst kunt u echter ook contact opnemen met het bureau voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven in uw provincie. Dat bureau zal dan afstemmen met het bureau voor voorlichting en hulp aan terrorismeslachtoffers van het nationale gerechtshof.

Het recht van toegang blijft van kracht tijdens de tussenkomst van de bureaus voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven en, waar van toepassing, de voorzieningen voor herstelrecht, gedurende de gehele strafrechtelijke procedure en gedurende een gepaste periode nadat deze ten einde is gekomen, ongeacht of de identiteit van de dader bekend is en ongeacht de uitkomst van de procedure, en met inbegrip van de periode die voorafgaat aan de aangifte van het misdrijf.

Als de misdrijven in kwestie bijzonder ernstige schade hebben veroorzaakt, kan het recht op toegang tot hulp en ondersteuning van de overheidsdiensten en bureaus voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven worden uitgebreid naar uw familieleden. Hiertoe worden familieleden gedefinieerd als personen die door huwelijk of een soortgelijke relatie aan u verbonden zijn en verwanten tot de tweede graad (grootouders, broers en zussen en grootouders)

Indien u minderjarige kinderen hebt of een minderjarige bent die onder voogdij staat van een vrouwelijk slachtoffer van gendergerelateerd geweld of van personen die slachtoffer zijn van huiselijk geweld, hebt u recht op de specifieke hulp- en beschermingsmaatregelen die bij wet zijn vastgesteld.

Bovendien hebt u, als u slachtoffer bent van terreurmisdrijven of gendergerelateerd geweld of als u minderjarig bent, ook de rechten die door de specifieke wetgeving voor beide soorten misdrijven worden erkend.

Verwijst de politie mij automatisch door naar slachtofferhulp?

De politiefunctionarissen van de staat, en, waar van toepassing, van de autonome gemeenschap waar het misdrijf heeft plaatsgevonden, zullen een eerste individuele beoordeling van uw situatie uitvoeren op het moment dat u het misdrijf aangeeft, teneinde uw beschermingsbehoeften te bepalen en u, indien van toepassing, als kwetsbaar slachtoffer aan te merken. Tijdens deze eerste beoordeling wordt u ingelicht over de mogelijkheid om naar een bureau voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven te gaan.

Elke instantie of functionaris die met u in contact komt, moet u doorverwijzen naar de bureaus voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven als dat nodig is op grond van de ernst van het misdrijf of als u hierom verzoekt.

Hoe wordt mijn persoonlijke levenssfeer beschermd?

Toegang tot hulp en ondersteuning van de overheidsdiensten en van de bureaus voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven is in alle gevallen op basis van vertrouwelijkheid.

De informatie die u verstrekt aan politiefunctionarissen of aan de instantie of functionaris die u vanaf het eerste moment bijstaat, mag uitsluitend met uw voorafgaande en geïnformeerde toestemming worden doorgegeven aan andere hulp- of ondersteuningsdiensten, zoals de bureaus voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven.

De diensten voor slachtofferhulp mogen de informatie die zij over u hebben ontvangen uitsluitend met uw voorafgaande en geïnformeerde toestemming verstrekken aan derden.

Op gerechtelijk gebied zullen de rechters, rechtbanken, openbare aanklagers en andere autoriteiten en functionarissen die belast zijn met het strafrechtelijk onderzoek, alsmede alle andere autoriteiten en functionarissen die op enigerlei wijze betrokken zijn bij of deelnemen aan de procedure, de nodige maatregelen nemen, in overeenstemming met de wet, om uw persoonlijke levenssfeer en die van uw familieleden te beschermen en in het bijzonder om te voorkomen dat informatie wordt verspreid die uw identiteit kan onthullen als u een minderjarig slachtoffer of een persoon met een handicap bent die bijzondere bescherming behoeft.

Bovendien kan de gerechtelijke instantie het verkrijgen, openbaar maken of publiceren van beelden van u of uw familieleden verbieden, met name indien u een minderjarig slachtoffer of een persoon met een handicap bent die bijzondere bescherming behoeft.

Moet ik eerst aangifte van een misdrijf doen voordat ik toegang krijg tot slachtofferhulp?

Ieder slachtoffer heeft gratis en op basis van vertrouwelijkheid recht op toegang tot de hulp- en ondersteuningsdiensten van de bureaus voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven.

Daarvoor hoeft u niet eerst aangifte van het misdrijf te hebben gedaan.

Persoonlijke bescherming als ik in gevaar verkeer

Welke vormen van bescherming worden geboden?

De autoriteiten en functionarissen die belast zijn met het onderzoek, de vervolging en het proces in verband met de misdrijven zullen de nodige bij wet vastgestelde maatregelen nemen om het leven van het slachtoffer en zijn of haar familieleden, hun geestelijke en lichamelijke welzijn, en hun vrijheid, veiligheid, seksuele vrijheid en integriteit te waarborgen alsmede om hun persoonlijke levenssfeer en waardigheid afdoende te beschermen, met name wanneer zij een verklaring afleggen of voor de rechter moeten getuigen.

De openbare aanklager zal er in het bijzonder op toezien dat dit recht op bescherming in het geval van minderjarige slachtoffers wordt nageleefd en zal, waar nodig, passende maatregelen in hun belang nemen om de schade die voor hen uit het verloop van de procedure kan voortvloeien, te voorkomen of te beperken.

Indien u een minderjarig slachtoffer of slachtoffer met een handicap bent (een slachtoffer dat speciale bescherming nodig heeft), is het mogelijk het bewijs voorafgaand aan het proces door deskundigen te laten onderzoeken en uw gesprek met een speciaal opgeleid team op te nemen in een speciale ruimte.

Wie kan mij bescherming bieden?

Uw specifieke omstandigheden worden beoordeeld om te bepalen welke beschermingsmaatregelen moeten worden genomen.

De volgende personen zijn verantwoordelijk voor zowel de beoordeling als de besluitvorming over dit soort maatregelen:

  • tijdens het onderzoek van het misdrijf, de onderzoeksrechter of de bevoegde rechter inzake geweld tegen vrouwen, onverminderd de voorlopige beoordeling en beslissing die moeten worden uitgevoerd en genomen door:
  • de openbare aanklager, tijdens diens onderzoek of in een procedure betreffende minderjarige slachtoffers, of
  • de politiefunctionarissen die betrokken zijn bij de eerste fase van het onderzoek;
  • tijdens het proces, de rechter of het gerecht verantwoordelijk voor het proces in de zaak.

Is er iemand die het risico beoordeelt dat de dader mij verdere schade toebrengt?

Ja, want uw specifieke omstandigheden worden altijd eerst beoordeeld om te bepalen welke beschermingsmaatregelen moeten worden genomen.

De politiefunctionarissen van de staat, en, waar van toepassing, van de autonome gemeenschap waar het misdrijf heeft plaatsgevonden, zullen een eerste individuele beoordeling van uw situatie uitvoeren op het moment dat u het misdrijf aangeeft, teneinde uw beschermingsbehoeften te bepalen en u, indien van toepassing, als kwetsbaar slachtoffer aan te merken. Tijdens deze eerste beoordeling wordt u ingelicht over de mogelijkheid om naar een bureau voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven te gaan.

Als u hulp ontvangt van een bureau voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven, zal deze dienst ook een individuele beoordeling van uw zaak uitvoeren. De tijdens de beoordeling van de politie verzamelde informatie kan met uw toestemming aan het bureau worden doorgegeven.

In de individuele beoordeling wordt rekening gehouden met de behoeften en wensen die u te kennen geeft, en wordt uw lichamelijke, geestelijke en morele integriteit volledig gerespecteerd.

Er zal in het bijzonder rekening worden gehouden met het volgende:

  • uw persoonlijke kenmerken, situatie, urgente behoeften, geslacht, eventuele handicap en mate van volwassenheid, en in het bijzonder wordt beoordeeld of u een handicap hebt of een afhankelijkheidsrelatie hebt met de vermeende dader van het misdrijf, of u een minderjarig slachtoffer bent of speciale bescherming nodig hebt of dat er van andere factoren van bijzondere kwetsbaarheid sprake is;
  • de aard van het misdrijf waarvan u het slachtoffer bent en de ernst van de veroorzaakte schade, evenals het risico van herhaling van het misdrijf. Uw beschermingsbehoeften worden met name beoordeeld als u het slachtoffer bent van een terreurmisdrijf, een misdrijf gepleegd door een criminele organisatie, gendergerelateerd en huiselijk geweld, een misdrijf tegen de seksuele vrijheid en integriteit, mensenhandel, gedwongen verdwijning en misdrijven begaan op grond van racistische, antisemitische of andere motieven met betrekking tot ideologie, religie of overtuiging, gezinssituatie, het deel uitmaken van een etnische groep, ras of natie, uw nationale afkomst, uw geslacht, seksuele geaardheid of identiteit, of op grond van motieven inzake geslacht, ziekte of handicap;
  • de omstandigheden van het misdrijf, met name in het geval van geweldsmisdrijven.

Als u minderjarig bent of een handicap hebt en speciale bescherming nodig hebt, zal ook rekening worden gehouden met uw mening en belangen, evenals met uw persoonlijke omstandigheden, en zal met name het beginsel van het belang van de minderjarige of de persoon met een handicap die speciale bescherming nodig heeft, worden gerespecteerd, evenals uw recht op informatie, non-discriminatie, vertrouwelijkheid, persoonlijke levenssfeer en bescherming.

Is er iemand die het risico beoordeelt dat het strafrechtstelsel mij verdere schade toebrengt (tijdens het onderzoek en het proces)?

Ja, tijdens het onderzoek van het misdrijf wordt beoordeeld en vastgesteld welke beschermingsmaatregelen passend zijn, door de onderzoeksrechter of de bevoegde rechter inzake geweld tegen vrouwen of, als het gaat om een misdrijf in verband met gendergerelateerd geweld, door de openbare aanklager of de politiefunctionarissen die betrokken zijn bij de eerste fase van het onderzoek.

Als u in gevaar bent, krijgt u politiebescherming.

Met het oog op de veiligheid, de openbare orde, het gemak of uw waardigheid zult u per videoconferentie getuigen.

Als u slachtoffer bent van bepaalde misdrijven die aanleiding geven tot speciale beschermingsmaatregelen voor slachtoffers, zoals gendergerelateerd geweld, huiselijk geweld, mensenhandel met het oog op seksuele uitbuiting en arbeidsuitbuiting, letsel, misdrijven tegen de vrijheid, foltering, misdrijven tegen het individu, de seksuele vrijheid, de persoonlijke levenssfeer, het portretrecht, de onschendbaarheid van de woning, de eer en de sociaaleconomische orde, hebt u het recht dat een van de volgende verboden aan de dader wordt opgelegd indien dat strikt noodzakelijk is voor uw bescherming: verbod om zich op te houden in of zich te begeven naar een bepaalde plaats, buurt, stad of regio, verbod om u te benaderen of met bepaalde mensen te communiceren.

Tijdens het onderzoek kunnen de volgende maatregelen worden genomen om u te beschermen:

  • u kunt getuigen in speciaal ontworpen of aangepaste voorzieningen tegenover speciaal opgeleide vakmensen;
  • als u meerdere malen moet getuigen, wordt de verklaring door dezelfde persoon afgenomen, tenzij dit het verloop van de procedure wezenlijk in gevaar kan brengen of uw verklaring rechtstreeks door een rechter of openbare aanklager moet worden afgenomen;
  • als u slachtoffer bent van gendergerelateerd geweld, huiselijk geweld of een misdrijf tegen de seksuele vrijheid of integriteit, kan uw verklaring op uw verzoek worden afgenomen door iemand van hetzelfde geslacht, tenzij dit het verloop van de procedure wezenlijk in gevaar kan brengen of uw verklaring rechtstreeks door een rechter of openbare aanklager moet worden afgenomen.

Als u wordt gedagvaard om te getuigen en de rechter ziet dat u ernstig gevaar loopt of dat uw vrijheid, eigendommen of familie gevaar lopen, kan hij de volgende maatregelen nemen:

  • uw identiteit, adres, beroep en werkplek geheim houden en deze informatie niet in de procedure gebruiken;
  • voorkomen dat u in het gerecht gezien wordt en het adres van het gerecht als uw adres voor kennisgevingen te bepalen;
  • voorkomen dat uw beeltenis op enigerlei wijze wordt vastgelegd;
  • een bevel afgeven voor politiebescherming tijdens en na de procedure;
  • vervoer naar het gerecht in een officieel voertuig voor u regelen;
  • u in het gerechtsgebouw in een door de politie bewaakte wachtruimte laten plaatsnemen;
  • u in uitzonderlijke omstandigheden van een nieuwe identiteit voorzien en van financiële hulp om van woonplaats of werk te veranderen.

Als u slachtoffer bent van gendergerelateerd of huiselijk geweld kunt u een "beschermingsbevel" aanvragen dat algemene voorzorgsmaatregelen tegen de dader omvat (een verbod op het verblijven in of zich begeven naar bepaalde plaatsen, buurten, steden of regio's; en een verbod om bepaalde personen te benaderen of met hen te communiceren).

Tijdens de gerechtelijke procedure kan de rechter of de voorzitter van het gerecht een zitting achter gesloten deuren gelasten (waarin de aanwezigheid van audiovisuele media in de rechtszittingen wordt beperkt en het opnemen van alle of een deel van de zittingen is verboden) om de goede zeden, de openbare orde en u als slachtoffer en/of uw familie te beschermen. Ook kunnen zij verbieden dat de identiteit van de deskundigen of andere personen die aan het proces deelnemen, openbaar wordt gemaakt.

Als particuliere aanklager kunt u om een zitting achter gesloten deuren verzoeken.

Tijdens de procedure kunnen de volgende maatregelen worden genomen om u te beschermen:

  • maatregelen waarmee wordt voorkomen dat u oogcontact hebt met de vermeende dader en die ervoor zorgen dat u gehoord kunt worden zonder in de rechtszaal aanwezig te zijn; hiervoor kunnen communicatietechnologieën worden gebruikt (installeren van een scherm in de rechtszaal en getuigen per videoconferentie);
  • maatregelen om te voorkomen dat er vragen worden gesteld die betrekking hebben op uw privéleven en die niet relevant zijn voor het strafbaar feit dat onderwerp is van het proces, tenzij de rechter of het gerecht bij uitzondering van mening is dat ze moeten worden beantwoord;
  • de hoorzitting achter gesloten deuren laten plaatsvinden, hoewel de rechter of de voorzitter van het gerecht de aanwezigheid kan toestaan van personen die kunnen aantonen een bijzonder belang bij de zaak te hebben.

De maatregelen om oogcontact met de vermeende dader en het stellen van vragen over uw privéleven te voorkomen, kunnen ook tijdens het onderzoek worden genomen.

Welke bescherming wordt geboden voor zeer kwetsbare slachtoffers?

In het geval van kwetsbare slachtoffers, zoals minderjarige slachtoffers en slachtoffers met een handicap die speciale bescherming behoeven, zijn naast de maatregelen genoemd in het hoofdstuk "Wordt door iemand beoordeeld of het risico bestaat dat het strafrechtstelsel mij verdere schade toebrengt (tijdens het onderzoek en het proces)?" de volgende maatregelen van toepassing tijdens de procedure:

  • de verkregen verklaringen worden door middel van audiovisuele media opgenomen en mogen tijdens het proces worden gereproduceerd in de gevallen en onder de voorwaarden die bij wet zijn vastgesteld;
  • verklaringen kunnen met behulp van deskundigen worden verkregen.

Indien u een minderjarig slachtoffer of slachtoffer met een handicap bent (een slachtoffer dat speciale bescherming nodig heeft), is het mogelijk het bewijs voorafgaand aan het proces door deskundigen te laten onderzoeken en uw gesprek met een speciaal opgeleid team op te nemen in een speciale ruimte.

Bovendien kan het op verzoek van de openbare aanklager mogelijk zijn om een proces-voogd te benoemen als u een bijzonder kwetsbaar slachtoffer bent en in bepaalde andere gevallen, zoals bij een belangenconflict met uw wettelijke vertegenwoordiger of met een van de ouders, op voorwaarde dat de andere ouder niet in staat is om zijn of haar plichten inzake vertegenwoordiging en bijstand van het slachtoffer naar behoren te vervullen. 

Ik ben minderjarig – heb ik bijzondere rechten?

Als u minderjarig bent, wordt u tijdens de onderzoeksfase behandeld volgens protocollen die speciaal zijn opgesteld om u te beschermen. Er zullen speciale voorzorgsmaatregelen worden genomen wanneer u moet getuigen. De openbare aanklager, die de specifiek taak heeft om minderjarigen te beschermen, moet altijd aanwezig zijn. Oogcontact tussen u en de dader moet met gebruik van technische middelen, van welke aard ook, worden voorkomen.

U zult worden verhoord door een speciaal opgeleid team in een speciale ruimte, hetgeen niet intimiderend zal overkomen. Het is namelijk mogelijk om voorafgaand aan het proces het bewijs door deskundigen te laten onderzoeken en om dit verhoor op te nemen.

U hoeft uw verklaring slechts eenmaal af te leggen, in het bijzijn van de onderzoeksrechter, de griffier en alle partijen bij de procedure, en hoeft dit tijdens het proces niet nogmaals te doen.

Indien u als minderjarige tijdens de gerechtelijke procedure een verklaring aflegt, zullen alle technische middelen worden aangewend om oogcontact tussen u en de verdachte te voorkomen.

Ook confrontaties worden ook beperkt.

Naast de maatregelen in het hoofdstuk "Wordt door iemand beoordeeld of het risico bestaat dat het strafrechtstelsel mij verdere schade toebrengt (tijdens het onderzoek en het proces)?" zijn de volgende maatregelen van toepassing tijdens de procedure:

  • de verkregen verklaringen worden door middel van audiovisuele media opgenomen en mogen tijdens het proces worden gereproduceerd in de gevallen en onder de voorwaarden die bij wet zijn vastgesteld;
  • verklaringen kunnen met behulp van deskundigen worden verkregen.

Bovendien kan het op verzoek van de openbare aanklager mogelijk zijn om een proces-voogd te benoemen als u een bijzonder kwetsbaar slachtoffer bent en in bepaalde andere gevallen, zoals bij een belangenconflict met uw wettelijke vertegenwoordiger of met een van de ouders, op voorwaarde dat de andere ouder niet in staat is om zijn of haar plichten inzake vertegenwoordiging en bijstand van het slachtoffer naar behoren te vervullen. 

Een familielid is overleden ten gevolge van het misdrijf – wat zijn mijn rechten?

Als een familielid is overleden als gevolg van een misdrijf, bent u indirect slachtoffer van het misdrijf dat tegen uw familielid (direct slachtoffer) is gepleegd indien bepaalde in de wet vermelde situaties op u van toepassing zijn (en in ieder geval niet als u de persoon bent die verantwoordelijk is voor het misdrijf) alsmede, onder andere, indien u de echtgeno(o)t(e) van het directe slachtoffer was en u niet van tafel en bed gescheiden was of gescheiden woonde; als u het kind was van het directe slachtoffer of van de niet van tafel en bed gescheiden of niet gescheiden wonende echtgeno(o)t(e) en u bij hen woonde; in de situatie waarin u door een soortgelijke relatie aan het directe slachtoffer verbonden was en met hem/haar samenwoonde.

Denk eraan dat alle slachtoffers volgens de wet het recht hebben een strafrechtelijke en civiele procedure in te stellen en voor de met het onderzoek belaste autoriteiten te verschijnen om deze het bewijsmateriaal en de informatie te verstrekken die relevant worden geacht om de feiten op te helderen.

Als indirect slachtoffer hebt u gratis en op basis van vertrouwelijkheid toegang tot de hulp- en ondersteuningsdiensten van de overheid en van de bureaus voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven, op voorwaarde dat uitbreiding van dit recht naar de familieleden van het directe slachtoffer toepasselijk wordt geacht met het oog op de bijzonder ernstige schade die het misdrijf heeft veroorzaakt. Hiertoe worden familieleden gedefinieerd als uitsluitend personen die door huwelijk of een soortgelijke relatie aan het directe slachtoffer verbonden zijn en verwanten tot de tweede graad (grootouders, broers en zussen en grootouders).

Als indirect slachtoffer kunt u informatie krijgen over de beschikbare medische, psychologische of materiële hulp en ondersteuning en de procedure voor het verkrijgen van die hulp en ondersteuning, alsook over de schadevergoeding waarop u mogelijk recht hebt en, waar van toepassing, de procedure om deze te vorderen.

De bureaus voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven adviseren u over de economische rechten die aan de procedure verbonden zijn, in het bijzonder met betrekking tot de financiële steun in verband met door het misdrijf veroorzaakte schade en de procedure om deze aan te vragen. Daarnaast bieden zij u de emotionele ondersteuning en therapeutische hulp die u nodig hebt. Zo zorgen ze ervoor dat u de juiste psychologische hulp krijgt om de traumatische gevolgen van het misdrijf te verwerken.

Wat betreft de financiële steun waarop u als indirect slachtoffer van een misdrijf recht hebt: in Spanje bestaat er een systeem voor hulp aan indirecte slachtoffers van in Spanje gepleegde opzettelijke geweldsmisdrijven die de dood of ernstige schade aan uw geestelijke gezondheid tot gevolg hebben.

U moet aan bepaalde voorwaarden voldoen om met het oog op financiële hulp (begunstigde) als indirect slachtoffer te worden beschouwd:

  • u hebt de Spaanse nationaliteit of bent onderdaan van een andere lidstaat van de Europese Unie of, indien geen van beide situaties op u van toepassing is, u bent gewoonlijk in Spanje woonachtig of onderdaan van een andere staat die op zijn grondgebied soortgelijke hulp verleent aan Spaanse onderdanen. In geval van overlijden doet de nationaliteit of gewoonlijke verblijfplaats van de overledene er niet toe;
  • u bent de echtgeno(o)t(e) van de overledene, en niet van tafel en bed gescheiden of gescheiden wonend, of de persoon die gedurende ten minste twee jaar voor het overlijden permanent met de overledene samenleefde in een soortgelijke relatie, tenzij u samen kinderen had, in welk geval feitelijke samenwoning volstaat. Hieronder worden ook begrepen de kinderen van de genoemde personen, ook al zijn zij niet de kinderen van de overledene, op voorwaarde dat zij financieel afhankelijk waren van die persoon en bij hem/haar woonden;
  • onder begunstigden worden in ieder geval niet begrepen personen die veroordeeld zijn voor een opzettelijk gepleegd levensdelict van welke aard dan ook, waarbij de overledene de echtgeno(o)t(e) van de dader was of de persoon aan wie de dader door een soortgelijke relatie duurzaam verbonden was;
  • u bent het kind van de overledene en was financieel afhankelijk van die persoon en woonde bij hem of haar in huis, waarbij minderjarige kinderen of invalide volwassenen worden verondersteld financieel afhankelijk te zijn;
  • u bent ouder van de overledene en was financieel afhankelijk van die persoon, op voorwaarde dat niemand aan de hiervoor genoemde situaties voldoet;
  • de ouders van een minderjarige die als rechtstreeks gevolg van het misdrijf overlijdt, worden voor de doeleinden van de in de Spaanse wet vastgelegde financiële steun ook als indirecte slachtoffers beschouwd.

U moet de steun binnen een jaar na de datum waarop het misdrijf is gepleegd aanvragen. In gevallen waarin het overlijden een rechtstreeks gevolg is van lichamelijk letsel of schade aan de gezondheid, zal een nieuwe termijn voor het aanvragen van de hulp in werking treden.

Als algemene regel geldt dat het toekennen van hulp afhankelijk is van een definitieve rechterlijke beslissing waarmee de strafrechtelijke procedure wordt afgesloten.

De hulp kan niet worden gecombineerd met de bij het vonnis vastgestelde schadevergoeding, hoewel de hulp wel geheel of gedeeltelijk zal worden uitgekeerd wanneer de persoon die schuldig is aan het misdrijf gedeeltelijk insolvent is verklaard, en ook niet met de schadevergoeding of hulp vanuit een particuliere verzekering indien het bedrag hoger is dan het in het vonnis vastgestelde bedrag, of met de socialezekerheidsuitkering waarvan sprake zou kunnen zijn vanwege tijdelijke invaliditeit van het slachtoffer.

Het bedrag van de hulp mag in geen geval hoger zijn dan de in het vonnis vastgestelde schadevergoeding.

Heb ik toegang tot bemiddeling/mediation? Onder welke voorwaarden? Ben ik in veiligheid tijdens bemiddeling/mediation?

Als slachtoffer hebt u recht op informatie over alternatieve geschillenbeslechting door bemiddeling en andere maatregelen voor herstelrecht, indien van toepassing, en over de beschikbare voorzieningen voor herstelrecht, in gevallen waar dit wettelijk mogelijk is. De bureaus voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven zullen u van deze informatie voorzien.

Bovendien kunnen deze bureaus de gerechtelijke instantie voorstellen gebruik te maken van strafbemiddeling wanneer dit voor u voordelig wordt geacht, en zij zullen de voorzieningen voor herstelrecht en andere buitengerechtelijke schikkingsprocedures die bij wet zijn vastgesteld, ondersteunen.

U hebt toegang tot voorzieningen voor herstelrecht om een passende schadevergoeding te krijgen voor de materiële en immateriële schade als gevolg van het misdrijf, indien aan de volgende voorwaarden is voldaan:

  • de dader heeft de wezenlijke feiten waaruit de aansprakelijkheid ontstaat, erkend;
  • u hebt toestemming gegeven, na volledige en onpartijdige informatie te hebben ontvangen over de inhoud van de voorzieningen, de mogelijke uitkomst ervan en de geldende procedures om naleving af te dwingen;
  • de dader heeft ermee ingestemd;
  • de bemiddelingsprocedure brengt geen risico's met zich mee voor uw veiligheid, en er is evenmin enig gevaar dat u als gevolg van die procedure nieuwe materiële of immateriële schade ondervindt;
  • de procedure is niet bij wet verboden voor het gepleegde misdrijf.

Gesprekken in het kader van de bemiddelingsprocedure zijn vertrouwelijk en de inhoud ervan mag niet worden verspreid zonder uw toestemming en die van de dader.

Voor de bemiddelaars en andere beroepsbeoefenaars die aan de bemiddelingsprocedure deelnemen, geldt een beroepsgeheim met betrekking tot de gebeurtenissen en verklaringen waarvan zij bij de uitvoering van hun taak kennis nemen.

Zowel u als de dader kan de toestemming voor deelname aan het bemiddelingsproces te allen tijde intrekken.

Bemiddeling vindt meestal plaats bij minder ernstige misdrijven.

In het jeugdrecht (14-18 jaar) is bemiddeling uitdrukkelijk vastgesteld als middel tot heropvoeding van minderjarigen. Op dit gebied wordt de bemiddeling verzorgd door de teams die het openbaar ministerie voor jeugdzaken ondersteunen, maar zij kan ook worden verzorgd door instanties van de autonome gemeenschappen en andere entiteiten, zoals bepaalde gespecialiseerde verenigingen.

In het volwassenenrecht maakt bemiddeling deel uit van de voorzieningen voor herstelrecht, met verschillende proefprogramma's die inmiddels een aantal jaar lopen.

Wat betreft uw veiligheid in geval van bemiddeling: u hebt te allen tijde de beschikking over de nodige fysieke beschermingsmaatregelen en andere door de omstandigheden vereiste maatregelen die door de gerechtelijke instantie kunnen worden toegekend.

Waar vind ik de wetgeving waarin mijn rechten zijn vastgelegd?

  • Código Penal (Spaans Wetboek van Strafrecht) – in het Spaans
  • Código Civil (Spaans Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering) – in het Spaans
  • Ley de Enjuiciamiento Criminal (Spaanse Wet inzake strafvordering) – in het Spaans
  • Ley 4/2015, de 27 de abril, del Estatuto de la víctima del delito (Wet 4/2015 van 27 April 2015 inzake het statuut van slachtoffers van misdrijven) – in het Spaans
  • Real Decreto 1109/2015, de 11 de diciembre, por el que se desarrolla la Ley 4/2015, de 27 de abril, del Estatuto de la víctima del delito, y se regulan las Oficinas de Asistencia a las Víctimas del Delito (Koninklijk Besluit 1109/2015 van 11 december 2015 tot uitvoering van Wet 4/2015 van 27 April 2015 inzake het statuut van slachtoffers van misdrijven en betreffende de bureaus voor ondersteuning van slachtoffers van misdrijven) – in het Spaans
  • Ley Orgánica 8/2015, de 22 de julio y Ley 26/2015, de 22 de julio, de modificación del sistema de protección de la infancia y de la adolescencia (Organieke Wet 8/2015 van 22 juli 2015 en Wet 26/2015 van 22 juli 2015 tot wijziging van het systeem voor de bescherming van kinderen en jongeren) – in het Spaans
  • Ley 23/2014, de 20 de noviembre, de reconocimiento mutuo de resoluciones penales en la Unión Europea (Wet 23/2014 van 20 november 2014 betreffende de wederzijdse erkenning van strafrechtelijke beslissingen in de Europese Unie) – in het Spaans
  • Real Decreto 671/2013, de 6 de septiembre, por el que se aprueba el Reglamento de la Ley 29/2011 (Koninklijk Besluit 671/2013 van 6 september 2013 tot vaststelling van de voorwaarden ter uitvoering van wet 29/2011) – in het Spaans
  • Ley 29/2011, de 22 de septiembre, de Reconocimiento y Protección Integral a las Víctimas de Terrorismo (Wet 29/2011 van 22 september 2011 inzake de erkenning en uitgebreide bescherming van slachtoffers van terrorisme) – in het Spaans
  • Ley Orgánica 1/2004, de 28 de diciembre, de Medidas de Protección Integral contra la Violencia de Género (Organieke Wet 1/2004 van 28 december 2004 inzake integrale beschermingsmaatregelen tegen gendergerelateerd geweld) – in het Spaans
  • Ley Orgánica 5/2000, de 12 de enero, reguladora de la responsabilidad penal de los menores (Organieke Wet 5/2000 van 12 januari 2000 houdende regeling van de strafrechtelijke verantwoordelijkheid van kinderen) – in het Spaans
  • Ley Orgánica 1/1996, de 15 de enero, de Protección Jurídica del Menor (Organieke Wet 1/1996 van 15 januari 1996 inzake de rechtsbescherming van kinderen) - in het Spaans
  • Ley 1/1996, de 10 de enero, de asistencia jurídica gratuita (Wet 1/1996 van 10 januari 1996 inzake gratis rechtsbijstand) – in het Spaans
  • Ley 35/1995, de 11 de diciembre, de ayuda y asistencia a las víctimas de delitos violentos y contra la libertad sexual (Wet 35/1995 van 11 december 1995 inzake hulp en bijstand aan slachtoffers van geweldsmisdrijven en misdrijven tegen de seksuele vrijheid) – in het Spaans
  • Real Decreto 738/1997, de 23 de mayo, por el que se aprueba el Reglamento de ayudas a las víctimas de delitos violentos y contra la libertad sexual (Koninklijk Besluit 738/1997 van 23 mei 1997 houdende goedkeuring van de verordening inzake hulp aan slachtoffers van geweldsmisdrijven en misdrijven tegen de seksuele vrijheid) – in het Spaans
  • Ley Orgánica 19/1994, de 23 de diciembre, de protección a testigos y peritos en causas criminales (Organieke Wet 19/1994 van 23 december 1994 inzake bescherming van getuigen en deskundigen in strafzaken) - in het Spaans
Laatste update: 17/01/2024

De verschillende taalversies van deze pagina worden bijgehouden door de betrokken lidstaten. De informatie wordt vertaald door de diensten van de Europese Commissie. Eventuele aanpassingen zijn daarom mogelijk nog niet verwerkt in de vertalingen. De Europese Commissie aanvaardt geen verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid met betrekking tot informatie of gegevens in dit document. Zie de juridische mededeling voor auteursrechtelijke bepalingen van de lidstaat die verantwoordelijk is voor deze pagina.