Rechten van slachtoffers – per land

Via welke procedure kan ik van de dader van het misdrijf schadevergoeding vorderen? (bv. vordering in rechte, burgerlijke vordering, voeging)

In de regel moet schadeloosstelling worden gevorderd in het kader van de strafprocedure. Daartoe hebt u tot het einde van de onderzoeksfase de mogelijkheid de justitiële politie (polícia criminal) of het openbaar ministerie (Ministério Publico) te laten weten dat u schadeloosstelling wenst te vorderen. U kunt dit bijvoorbeeld doen als u uw verklaring aflegt. Wanneer u vervolgens de kennisgeving van de inbeschuldigingstelling van de verdachte ontvangt, hebt u twintig dagen de tijd om de vordering in te dienen.

NB: Voor een burgerlijke vordering gelden geen bijzondere formaliteiten. Indien het om een bedrag van minder dan 5 000 euro gaat, kan de vordering door het slachtoffer zelf worden ingediend.

De rechter heeft de dader van het misdrijf ertoe veroordeeld mij schadevergoeding te betalen. Hoe kan ik ervoor zorgen dat de dader van het misdrijf betaalt?

Indien de dader niet vrijwillig de schadevergoeding betaalt waartoe hij of zij is veroordeeld, zult u een tenuitvoerleggingsprocedure moeten instellen. Dit wil zeggen dat u de rechtbank verzoekt ervoor te zorgen dat het vonnis wordt nageleefd door middel van beslaglegging op eigendommen, bankrekeningen, voertuigen of andere activa, om de betaling van het bedrag van de schadeloosstelling te waarborgen.

Als de dader van het misdrijf niet betaalt, kan de staat het bedrag dan voorschieten? Onder welke voorwaarden?

Ja, wanneer het gaat om een geweldsmisdrijf dat de levensstandaard en levenskwaliteit van het slachtoffer aanzienlijk heeft verstoord, en de dader de schadeloosstelling niet kan betalen.

Heb ik recht op schadeloosstelling door de staat?

Ja, als de dader van het misdrijf de schadeloosstelling niet kan betalen, als het gaat om een geweldsmisdrijf en mits de schade de levensstandaard en levenskwaliteit van het slachtoffer aanzienlijk heeft verstoord.

Het recht op schadeloosstelling geldt dus:

• voor slachtoffers van ernstig lichamelijk letsel (dat wil zeggen blijvende invaliditeit, tijdelijke arbeidsongeschiktheid gedurende ten minste dertig dagen of overlijden) dat rechtstreeks het gevolg is van gewelddaden;
• in het geval van overlijden van het slachtoffer, voor personen aan wie de wet het recht op levensonderhoud toekent, zoals kinderen en personen die met het slachtoffer samenwonen;
• voor personen die het slachtoffer hebben bijgestaan of met de autoriteiten hebben samengewerkt bij de voorkoming van het misdrijf, de vervolging of de detentie van de dader, en die om die redenen schade hebben geleden.

NB: In gevallen van seksuele misdrijven hoeft mogelijk geen permanente of tijdelijke volledige arbeidsongeschiktheid van ten minste dertig dagen te worden vastgesteld. Deze uitzondering geldt omdat, hoewel dit soort misdrijven in de regel niet tot een arbeidsongeschiktheid van ten minste dertig dagen leidt, schadeloosstelling toch gerechtvaardigd is vanwege de ernst van het misdrijf.

De vordering tot schadeloosstelling kan worden ingediend tot één jaar na de datum van het misdrijf of, in geval van strafrechtelijke vervolging, tot één jaar na de definitieve uitspraak in de procedure. Een slachtoffer dat ten tijde van het misdrijf minderjarig was, kan tot één jaar na het bereiken van de meerderjarigheid een vordering indienen.

De vordering moet worden ingediend met behulp van het onlineformulier op de website van de Commissie voor de bescherming van slachtoffers van misdrijven (Comissão de Proteção de Vítimas de Crime).

Het slachtoffer dat de vordering indient is vrijgesteld van betaling van kosten of lasten.

Heb ik recht op schadeloosstelling als de dader van het misdrijf niet veroordeeld is?

Bij wijze van uitzondering, wanneer het gaat om een ernstig misdrijf (zie punt hierboven) en niet bekend is wie de dader van het misdrijf is.

Als de dader is berecht en vrijgesproken, bestaat er in principe geen recht op schadeloosstelling.

Heb ik in afwachting van het besluit over mijn verzoek om schadeloosstelling recht op een spoedbetaling?

Als u het slachtoffer bent van huiselijk geweld, hebt u recht op een uitkering van de staat wanneer u als gevolg van een misdrijf in ernstige economische moeilijkheden verkeert.

De vordering moet worden ingediend met behulp van het onlineformulier op de website van de Commissie voor de bescherming van slachtoffers van misdrijven (Comissão de Proteção de Vítimas de Crime).

Bij de vordering moet een kopie van de ingediende klacht of van het door de politie opgestelde proces-verbaal worden gevoegd. De vordering moet worden ingediend binnen een termijn van een jaar na de datum waarop de feiten zich hebben voorgedaan.