Rechten van slachtoffers – per land

Via welke procedure kan ik van de dader schadevergoeding vorderen?  (bijvoorbeeld rechtszaak, burgerlijke vordering, voeging)

Als u het slachtoffer bent van een misdrijf en schade hebt geleden, kunt u schadevergoeding en smartengeld eisen door buiten de strafprocedure om een vordering bij een civiele rechter in te stellen. U kunt echter ook uw rechten doen gelden in het kader van de strafprocedure zelf door een vordering tot schadevergoeding in te stellen. Indien de opbrengst van het misdrijf die overeenkomt met uw financieel verlies, door de rechtbank is verbeurdverklaard in een strafvonnis, kunt u de betreffende goederen of de waarde daarvan in geld terugkrijgen bij het openbaar ministerie.

De rechter heeft de dader ertoe veroordeeld mij schadevergoeding te betalen/schadeloos te stellen. Hoe kan ik ervoor zorgen dat de dader betaalt?

De uitspraken in procedures met voeging en schikkingen die tot stand zijn gekomen in het kader van een procedure met voeging, kunnen ten uitvoer worden gelegd volgens de algemene bepalingen betreffende gedwongen tenuitvoerlegging, op dezelfde manier als de uitspraken en schikkingen in een civiele procedure. Gedwongen tenuitvoerlegging vindt plaats op basis van een door de griffier van de strafrechtbank afgegeven grosse van de uitspraak of de schikking.

Als de dader niet betaalt, kan de staat het bedrag dan voorschieten?  Onder welke voorwaarden?

De wet voorziet niet in een vooruitbetaling door de staat betreffende een door de veroordeelde te betalen schadeloosstelling.

Heb ik recht op schadeloosstelling door de staat?

Uitgangspunten

Als u het slachtoffer bent geworden van een geweldsmisdrijf in Duitsland en uw gezondheid als gevolg daarvan is verslechterd, hebt u mogelijk recht op een schadeloosstelling voor slachtoffers.

Hetzelfde geldt als een naaste als gevolg van een dergelijk geweldsmisdrijf is overleden.

Met terugwerkende kracht tot 1 juli 2018 kunnen buitenlanders eveneens voor dezelfde schadeloosstelling in aanmerking komen als Duitse slachtoffers.

Sinds 2009 kunnen ook aan in Duitsland wonende slachtoffers prestaties en uitkeringen worden toegekend krachtens de wet inzake schadeloosstelling van slachtoffers van geweldsmisdrijven, zelfs als het misdrijf niet in Duitsland is gepleegd.

Voor welke soorten misdrijven kan ik schadeloos worden gesteld?

Onder “geweldsmisdrijf” wordt opzettelijk en ongeoorloofd fysiek geweld tegen een persoon verstaan (bijvoorbeeld toebrengen van lichamelijk letsel, seksueel geweld, terroristische aanslag, moord, vergiftiging of brandstichting).

Welke prestaties en uitkeringen worden toegekend?

Schadeloosstelling is niet alleen mogelijk voor (lichamelijke en geestelijke) gezondheidsschade, maar ook voor de economische gevolgen van deze schade.

De omvang en de hoogte van de prestaties en uitkeringen worden vastgesteld op basis van de Duitse federale wet inzake de bijstand aan oorlogsslachtoffers. Bij deze prestaties en uitkeringen gaat het met name om:

• medische behandelingen en gezondheidszorg;
• hulpmiddelen (zoals prothesen, tandprothesen, rolstoelen enz.);
• uitkeringen aan slachtoffers en – in geval van overlijden van het slachtoffer – de nabestaanden;
• uitvaartuitkeringen en overlijdensuitkeringen;
• aanvullende zorgprestaties in geval van een economische noodzaak daartoe (bijvoorbeeld zorg, aanvullende onderhoudsuitkering).

Materiële schade daarentegen wordt niet vergoed. De wet inzake schadeloosstelling van slachtoffers van geweldsmisdrijven voorziet niet in de uitkering van smartengeld. In geval van in het buitenland gepleegde geweldsmisdrijven worden ook uitkeringen betaald aan in Duitsland wonende slachtoffers, zij het in mindere mate.

Hoe en waar moet het verzoek worden ingediend?

U kunt informeel of door middel van een formulier om schadeloosstelling door de staat verzoeken. Het indienen van een verzoek is niet aan een termijn gebonden. Wel hebt u in beginsel pas recht op een prestatie of uitkering vanaf de datum waarop u het verzoek hebt ingediend.

U kunt uw verzoek richten aan de instantie voor maatschappelijke bijstand van de deelstaat (Land) waar u woont.

Als u niet in Duitsland woont en u het slachtoffer bent geworden van een geweldsmisdrijf in Duitsland, kunt u een verzoek indienen bij de organisatie voor maatschappelijke bijstand van de deelstaat waar het misdrijf is gepleegd.

Als u een verzoek om schadeloosstelling door de staat hebt ingediend, bent u in beginsel verplicht uw medewerking aan de schadeloosstellingsprocedure te verlenen. Dit houdt in dat u een bijdrage zult moeten leveren aan de verduidelijking van de feiten, onder meer door aangifte te doen. In sommige gevallen hoeft geen aangifte te worden gedaan.

Het is niet noodzakelijk de afronding van een onderzoek of van een strafprocedure af te wachten.

Meer informatie over schadeloosstelling door de staat is hier te vinden:

BMAS – SchadeIoosstelling van slachtoffers (in het Duits)

BMAS – Schadeloosstelling van slachtoffers (in het Engels)

Heb ik recht op schadeloosstelling als de dader niet veroordeeld is?

Ja, de beschikbaarheid van een schadeloosstelling door de staat is er niet van afhankelijk of de dader is geïdentificeerd of veroordeeld. In de regel is het voor het verkrijgen van een schadeloosstelling door de staat niet nodig de strafprocedure af te wachten. De voor schadeloosstelling bevoegde instanties beslissen zelfstandig over verzoeken om schadeloosstelling door de staat.

In het kader van een strafprocedure is schadeloosstelling bij het uitblijven van een veroordeling van de dader van het misdrijf enkel mogelijk als de verdachte niet is vrijgesproken of de zaak niet is geseponeerd wegens gebrek aan bewijs, maar ook als, in geval van minder ernstige strafbare feiten, de procedure wordt beëindigd met een uitspraak die verplichtingen en bevelen inhoudt . In dat geval kan het openbaar ministerie of de rechtbank een herstelprestatie opleggen, d.w.z. de betaling van schadevergoeding of smartengeld aan u als slachtoffer van het misdrijf. De procedure komt definitief ten einde, zodra deze prestatie volledig is verricht. Wel is het zo dat u als slachtoffer geen aanspraak op deze procedure kunt maken.

In een civiele procedure is de rechtbank niet gebonden aan een beslissing van, en dus ook niet aan een vrijspraak door, de strafrechter. De civiele rechtbank gaat zelf na of wordt voldaan aan de voorwaarden voor de toekenning van de geëiste schadevergoeding of het geëiste smartengeld.

Heb ik recht op een voorschot op dringende gronden in afwachting van de beslissing over mijn vordering tot schadevergoeding?

Nee, u heeft geen recht op een voorschot vóór de definitieve beslissing van de rechtbank in het kader van een civiele of strafprocedure.

Wat de schadeloosstelling door de staat betreft, heeft u geen recht op een voorschot in de vorm van een geldelijke uitkering. Wel komt u in het kader van de procedure inzake schadeloosstelling door de staat in aanmerking voor medische zorg, ziekenhuisopname of ambulante behandeling vóór de definitieve beslissing van de bevoegde instantie.