Slachtoffers van een misdrijf hebben een aantal rechten in onderzoeks- en strafprocedures. Met name kinderen en slachtoffers van seksuele uitbuiting en mensenhandel genieten bijzondere bescherming.

Als u het slachtoffer van een misdrijf bent, hebt u recht op

• informatie van de politie, de instantie die het onderzoek verricht, het openbaar ministerie en de rechtbank die de zaak behandelt;
• psychologische en andere specialistische hulp van organisaties voor slachtofferhulp;
• voeging in het strafproces als benadeelde partij;
• kennisgeving door de openbare aanklager van de handelingen die naar aanleiding van uw klacht zijn verricht en het recht om bij de hoofdaanklager een klacht in te dienen;
• door de staat gefinancierde counseling als u ernstige psychische schade door het misdrijf hebt opgelopen of andere ernstige gevolgen van het misdrijf ondervindt;
• het instellen van een vermogensrechtelijke vordering;
• schadevergoeding op grond van een speciale wet wanneer u als gevolg van een geweldsmisdrijf een ernstig lichamelijk letsel hebt opgelopen of uw gezondheid als gevolg van een geweldsmisdrijf ernstig is verslechterd.

Slachtoffers van seksuele uitbuiting of mensenhandel hebben naast voornoemde rechten het recht

• om voorafgaande aan het verhoor met een raadsman te praten;
• op rechtsbijstand;
• om te worden gehoord door iemand van hetzelfde geslacht op het politiebureau of het bureau van de openbare aanklager;
• op aanwezigheid van een vertrouwenspersoon bij het verhoor;
• om te weigeren overbodige vragen die raken aan de persoonlijke levenssfeer, te beantwoorden;
• op verhoor via audiovisuele media;
• op bescherming van hun persoonsgegevens;
• op een terechtzitting achter gesloten deuren (in camera).

Kinderen die het slachtoffer van een misdrijf zijn, hebben naast voornoemde rechten het recht

• op rechtsbijstand;
• op begeleiding door een vertrouwenspersoon;
• op bescherming van hun persoonsgegevens;
• om hun getuigenis achter gesloten deuren (in camera) af leggen;
• op hulp en bijstand van een gespecialiseerde gerechtelijke medewerker en, afhankelijk van de omstandigheden, de aard van het misdrijf en de leeftijd van het kind, een verhoor via audiovisuele media;
• afhankelijk van de aard van het misdrijf, om te worden gehoord in de ouderlijke woning of een speciaal daarvoor uitgeruste locatie, in plaats van in de rechtbank.

Onder 'kinderen' wordt verstaan: alle personen jonger dan 18 jaar.

Minderjarige getuigen en slachtoffers worden tijdens de zitting door de onderzoeksrechter gehoord, en minderjarige getuigen worden gedagvaard via hun ouders of voogd.

Civiele vordering

Als u aangifte van een misdrijf hebt gedaan, zal de openbare aanklager in de meeste gevallen ambtshalve tot vervolging overgaan.

Een civiele vordering kan worden ingesteld wegens misdrijven waartegen alleen strafvervolging op basis van een civiele vordering kan worden ingesteld. De vordering moet aanhangig worden gemaakt binnen drie maanden nadat de gemachtigde natuurlijke of rechtspersoon kennis heeft gekregen van het misdrijf en de dader.

Vermogensrechtelijke vordering

Als u het slachtoffer bent van een misdrijf, bent u ook benadeelde partij en in die hoedanigheid gerechtigd om bij het gerecht een vordering tot schadevergoeding in te stellen.

Die vordering kan strekken tot

• vergoeding van schade, die zowel materiële als immateriële schade kan zijn (bijv. pijn of angst);
• teruggaaf van persoonlijke eigendommen of bezittingen, als bewijs van eigendom of rechtmatig houderschap kan worden verstrekt;
• nietigverklaring van een onder dwang tot stand gekomen vermogenstransactie.

U kunt een vermogensrechtelijke vordering instellen in een strafprocedure of in een afzonderlijke civiele procedure tegen de verdachte. Wanneer u de vordering in een strafprocedure instelt, is een eerste vereiste voor toewijzing van uw vordering dat de verdachte door de rechter schuldig wordt verklaard.

Dat vereiste geldt niet wanneer u de vordering in een civiele procedure instelt.

Recht op schadevergoeding

Als u het slachtoffer bent van een geweldsmisdrijf dat opzettelijk is gepleegd, hebt u recht op een schadevergoeding uit de staatskas.

De politie, het bureau van de openbare aanklager en de rechtbanken zijn verplicht om u te informeren over het recht op deze vergoeding, u het noodzakelijke aanvraagformulier te verstrekken en, als u daarom verzoekt, u algemeen advies en informatie te geven over het invullen van het aanvraagformulier en over de bewijsstukken die moeten worden bijgevoegd.

Aanvragen om schadevergoeding moeten worden ingediend bij het ministerie van Justitie via het daarvoor bestemde formulier, dat kan worden gedownload van de website van het ministerie

(Aanvraagformulier schadevergoeding voor slachtoffers van een misdrijf  (223 Kb) )

In de volgende gevallen kan schadevergoeding worden toegekend:

• een slachtoffer van een geweldsmisdrijf dat onderdaan van Kroatië of een andere EU‑lidstaat is of dat daar zijn woonplaats heeft;
• een slachtoffer van een misdrijf dat een ernstig lichamelijk letsel heeft opgelopen of van wie de gezondheid ernstig is verslechterd (heeft recht op een financiële tegemoetkoming in de kosten van behandeling, mits die kosten niet door een verplichte ziektekostenverzekering worden gedekt, tot het bedrag dat maximaal door de verplichte ziektekostenverzekering in Kroatië zou worden vergoed, en een vergoeding voor gederfd inkomen van maximaal 35 000 HRK);
• een nabestaande van het slachtoffer (heeft recht op een vergoeding voor gederfde wettelijke alimentatie van maximaal 70 000 HRK);
• in het geval van overlijden van het slachtoffer, de persoon die de begrafeniskosten heeft betaald (heeft recht op een vergoeding van maximaal 5 000 HRK);
• wanneer binnen zes maanden nadat een misdrijf is gepleegd, daarvan bij de politie of het bureau van de openbare aanklager aangifte is gedaan, ongeacht of de identiteit van de dader bekend is.

Rechten van benadeelde partijen in een strafprocedure

Als u het slachtoffer van een misdrijf bent en als benadeelde partij deelneemt aan een strafprocedure tegen de dader van dat misdrijf, hebt u de volgende rechten:

• gebruik van de eigen taal;
• het instellen van een vermogensrechtelijke vordering en het indienen van een verzoek om conservatoire maatregelen;
• bijstand door een advocaat;
• het aanvoeren van feiten en van bewijs;
• het bijwonen van het proces;
• het deelnemen aan het proces en het houden van slotpleidooi;
• inzage in het zaakdossier;
• kennisgeving door de openbare aanklager van de handelingen die naar aanleiding van uw klacht zijn verricht en het recht om bij de hoofdaanklager een klacht in te dienen;
• het aantekenen van beroep;
• het indienen van een verzoek tot strafvervolging of het instellen van een civiele vordering;
• kennisgeving van de verwerping van de aanklacht of van de beslissing van de openbare aanklager om niet te vervolgen;
• zelf vervolging instellen wanneer de openbare aanklager dat niet doet;
• het instellen van een vordering tot herstel in de vorige toestand (restituto in integrum);
• kennisgeving van het resultaat van de strafprocedure.

Kennisgeving van vrijlating van de dader

Wanneer de verdachte tot een gevangenisstraf wordt veroordeeld, stelt het ministerie van Justitie het slachtoffer in kennis van de datum van vrijlating.

Rechten van slachtoffers op grond van de wet inzake schadevergoeding voor slachtoffers van een misdrijf

Ingevolge de wet inzake schadevergoeding voor slachtoffers van een misdrijf hebben slachtoffers van een opzettelijk geweldsmisdrijf recht op een schadevergoeding van de staat, mits dit misdrijf na 1 juli 2013 is gepleegd op het grondgebied van Kroatië.

Voor het instellen van een schadevordering op grond van deze wet moet aan bepaalde wettelijke vereisten zijn voldaan.

Het slachtoffer moet onderdaan van Kroatië of een andere EU-lidstaat zijn of daar zijn woonplaats hebben en moet als gevolg van dat misdrijf een ernstig lichamelijk letsel hebben opgelopen of zijn gezondheid moet daardoor ernstig zijn verslechterd.

Een ander vereiste is dat binnen zes maanden nadat het misdrijf is gepleegd, daarvan bij de politie of het bureau van de openbare aanklager aangifte moet zijn gedaan, ongeacht of de identiteit van de dader bekend is.

De aanvraag voor schadevergoeding moet worden ingediend door het slachtoffer, met gebruikmaking van het daarvoor bestemde officiële aanvraagformulier, dat vergezeld moet gaan van de op dat formulier vermelde documenten. Het formulier is verkrijgbaar op elk politiebureau, het bureau van de openbare aanklager en de gemeentelijke en districtsrechtbanken en kan ook van de officiële websites van deze instanties en van de ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken worden gedownload.

Het ingevulde aanvraagformulier moet samen met de vereiste documenten worden ingediend bij het ministerie van Justitie, en wel binnen zes maanden nadat het misdrijf is gepleegd. Het formulier kan eventueel later worden ingediend als daar goede gronden voor zijn, maar niet later dan drie maanden nadat de betreffende grond(en) is(zijn) weggevallen. Het recht op schadevergoeding verjaart drie jaar nadat het misdrijf is gepleegd.

Krachtens de bovengenoemde wet heeft een slachtoffer recht op een vergoeding voor medische kosten en op een vergoeding voor gederfd inkomen van maximaal 35 000 HRK, terwijl een nabestaande recht heeft op een vergoeding voor gederfde wettelijke alimentatie van maximaal 70 000 HRK. Een vergoeding van maximaal 5 000 HRK voor standaardbegrafeniskosten kan worden aangevraagd door de persoon die deze kosten heeft gemaakt.

Over vergoedingsaanvragen wordt beslist door een speciaal daarvoor opgerichte raad die, volgens een bepaalde procedure, maar niet later dan zestig dagen nadat een volledige en correcte aanvraag is ingediend, beslist over de gegrondheid van de aanvraag en de hoogte van de vergoeding. De vergoeding wordt betaald binnen dertig dagen nadat het slachtoffer de daartoe strekkende beslissing van de raad heeft ontvangen.

Brochure over de rechten van slachtoffers van een misdrijf  (290 Kb) 

Aanvraagformulier schadevergoeding voor slachtoffers van een misdrijf  (223 Kb) 

Wettelijke verplichting tot het informeren van slachtoffers over de vrijlating van de dader

Overeenkomstig de wet tot wijzing van de wet op gevangenisstraffen moet het ministerie van Justitie het slachtoffer van een misdrijf, de benadeelde partij of de betrokken familieleden in kennis stellen van de vrijlating van de dader.

Dit gebeurt wanneer het gaat om zedenmisdrijven, misdrijven tegen de seksuele autonomie, misdrijven tegen leven of lichamelijke integriteit of andere geweldsmisdrijven.

Kennisgeving gebeurt aan het slachtoffer, de benadeelde partij of de betrokken familieleden bij de reguliere of voorwaardelijke vrijlating van de dader.

Slachtofferhulp en ondersteuning van getuigen

Slachtoffers en getuigen van misdrijven kunnen ondersteuning en informatie krijgen van diensten voor slachtofferhulp en ondersteuning van getuigen:

Diensten voor slachtofferhulp en ondersteuning van getuigen  (278 Kb)  zijn gevestigd in zeven districtsrechtbanken, namelijk in Zagreb, Zadar, Osijek, Vukovar, Split, Sisak en Rijeka.

De diensten verlenen psychologische hulp en verstrekken informatie aan slachtoffers en getuigen en de personen die hen begeleiden.

De diensten ondersteunen ook gemeentelijke en politierechtbanken.

Voor informatie over de rechten van en de soort hulp die wordt geboden aan slachtoffers van misdrijven kunt u gratis bellen naar het nationaal informatiecentrum voor slachtoffers van misdrijven, dat bereikbaar is op het nummer 116 006. Het centrum heeft ook een eigen website

Ook het ministerie van Justitie informeert slachtoffers en getuigen over hun rechten. Voor inlichtingen kunt u terecht op het volgende e-mailadres: zrtve.i.svjedoci@pravosudje.hr

Aanvullende informatie:

website van het ministerie van Justitie