Slachtoffers van misdrijven hebben een aantal rechten tijdens het vooronderzoek en de strafprocedure; met name kinderen en slachtoffers van misdrijven tegen de seksuele zelfbeschikking en van mensenhandel genieten bijzondere bescherming
Slachtoffers van misdrijven hebben het recht om:
- informatie te krijgen van de politie, de onderzoeksinstantie, het openbaar ministerie (državno odvjetništvo) en het gerecht;
- doeltreffende psychologische en andere deskundige bijstand en hulp te krijgen van organen, organisaties en instellingen die slachtoffers van misdrijven ondersteunen;
- deel te nemen aan strafprocedures als benadeelde partij;
- door de officier van justitie (državni odvjetnik) in kennis te worden gesteld van de maatregelen die naar aanleiding van de aangifte van het slachtoffer zijn genomen, en om een klacht in te dienen bij een hogere officier van justitie (viši državni odvjetnik);
- door de staat gefinancierde gespecialiseerde begeleiding te krijgen indien zij zeer ernstige psychosomatische klachten hebben of zeer zware gevolgen van het misdrijf ondervinden;
- een schadevordering in te stellen;
- op grond van een afzonderlijke wet een financiële vergoeding te eisen wanneer een geweldsmisdrijf ertoe heeft geleid dat zij een ernstig lichamelijk letsel hebben opgelopen of dat hun gezondheid ernstig is verslechterd.
Slachtoffers van misdrijven tegen de seksuele zelfbeschikking of van mensenhandel hebben naast de bovengenoemde rechten het recht om:
- vóór het verhoor met een raadsman te spreken, waarbij de kosten ten laste van de staatsbegroting komen;
- door de staat gefinancierde rechtsbijstand te krijgen;
- te worden gehoord door een persoon van hetzelfde geslacht op het politiebureau of bij het openbaar ministerie;
- bij het verhoor vergezeld te zijn van een vertrouwenspersoon;
- te weigeren overbodige vragen die raken aan de persoonlijke levenssfeer te beantwoorden;
- te verzoeken om te worden gehoord via audiovisuele media;
- de vertrouwelijkheid van hun persoonsgegevens beschermd te zien;
- te verzoeken om een terechtzitting achter gesloten deuren;
- vóór het eerste verhoor, door de rechter, de officier van justitie en de politie in kennis te worden gesteld van deze rechten.
Kinderen die het slachtoffer van een misdrijf zijn, hebben naast de bovengenoemde rechten het recht om:
- door de staat gefinancierde rechtsbijstand te krijgen;
- bij deelname aan procedurehandelingen vergezeld te zijn van een vertrouwenspersoon;
- de vertrouwelijkheid van hun persoonsgegevens beschermd te zien;
- in hun huis of op een andere speciaal uitgeruste locatie te worden gehoord in plaats van in de rechtbank;
- te worden gehoord achter gesloten deuren;
- te worden gehoord zonder dat de rechter of de partijen zich in dezelfde ruimte bevinden als het kind, waarbij het verhoor wordt afgenomen via audiovisuele media die door een professionele medewerker worden bediend;
- met bijzondere zorg te worden behandeld tijdens het verhoor, zodat de geestelijke gezondheid van het kind niet wordt geschaad.
Onder 'kinderen' wordt verstaan: alle personen jonger dan 18 jaar.
Minderjarige getuigen en slachtoffers worden tijdens de zitting inzake het verkrijgen van bewijs door de onderzoeksrechter gehoord, en minderjarige getuigen worden opgeroepen via hun ouders of voogd.
Particuliere vervolging
Wanneer er aangifte van een misdrijf is gedaan, gaat de officier van justitie in de meeste gevallen ambtshalve tot vervolging over.
Particuliere vervolging kan worden ingesteld voor misdrijven waarbij de strafprocedure wordt ingeleid op basis van een dergelijke vervolging. De particuliere vervolging moet worden ingesteld binnen drie maanden nadat de gemachtigde natuurlijke of rechtspersoon kennis heeft gekregen van het misdrijf en de dader.
Schadevorderingen
Een slachtoffer van een misdrijf is ook een benadeelde partij en is in die hoedanigheid gerechtigd om bij het gerecht een schadevordering in te stellen.
Een dergelijke schadevordering kan het volgende omvatten:
- vergoeding van schade, die zowel materiële als immateriële schade kan zijn (bv. pijn of angst);
- teruggaaf van persoonlijke eigendommen of bezittingen - indien de benadeelde partij kan aantonen dat hij de eignaar of de rechtmatige houder was;
- nietigverklaring van een specifieke transactie - indien het misdrijf heeft geleid tot een vermogenstransactie (indien de verdachte het slachtoffer heeft gedwongen een overeenkomst te sluiten).
U kunt een schadevordering instellen in de strafprocedure of in een afzonderlijke civiele procedure tegen de verdachte. Wanneer u de schadevordering in de strafprocedure instelt, kan die schadevordering alleen worden toegewezen wanneer de verdachte door de rechter schuldig wordt verklaard.
Die voorwaarde geldt niet wanneer u de schadevordering in een civiele procedure instelt.
Rechten van benadeelde partijen tijdens een onderzoek en in de strafprocedure
Tijdens een onderzoek hebben de slachtoffers van misdrijven, als particuliere vervolgers en benadeelde partijen, het recht om feiten te presenteren en bewijselementen aan te voeren die van wezenlijk belang zijn voor de vaststelling van het misdrijf, de identificatie van de dader(s) en de staving van hun schadevordering.
Een slachtoffer dat als benadeelde partij deelneemt aan de strafprocedure, heeft het recht om:
- de eigen taal te gebruiken, met inbegrip van gebarentaal voor doven en doofblinden, en te worden bijgestaan door een tolk indien hij het Kroatisch niet verstaat of gebruikt dan wel te worden bijgestaan door een vertaler of een gebarentolk indien hij doof of doofblind is;
- de eigen taal te gebruiken;
- een schadevordering in te stellen en een verzoek om conservatoire maatregelen in te dienen;
- zich te laten vertegenwoordigen;
- feiten te presenteren en bewijselementen aan te voeren;
- de zitting inzake het verkrijgen van bewijs bij te wonen;
- deel te nemen aan de gewone procedure en de bewijsprocedure en een slotverklaring af te leggen;
- toegang te krijgen tot het zaakdossier;
- de officier van justitie te verzoeken om in kennis te worden gesteld van de maatregelen die naar aanleiding van de aangifte van het slachtoffer zijn genomen, en om een klacht in te dienen bij een hogere officier van justitie;
- beroep in te stellen;
- een verzoek tot vervolging in te dienen en een particuliere vervolging in te stellen;
- in kennis te worden gesteld van de afwijzing van de aanklacht of van de beslissing van de officier van justitie om niet te vervolgen;
- om zelf vervolging in te stellen wanneer de officier van justitie dat niet doet;
- een vordering tot herstel in de vorige toestand in te stellen;
- in kennis te worden gesteld van het resultaat van de strafprocedure.
Het openbaar ministerie en het gerecht zijn verplicht om zowel vóór de aanvang als in elke fase van de strafprocedure te onderzoeken of de verdachte de benadeelde partij kan vergoeden voor de door het misdrijf veroorzaakte schade. Zij zijn ook verplicht de benadeelde partij in kennis te stellen van bepaalde wettelijke rechten (het recht van de benadeelde partij om de eigen taal te gebruiken, het recht om een schadevordering in te stellen enz.).
Het recht op een financiële vergoeding
De wet inzake de financiële vergoeding voor slachtoffers van misdrijven (Zakon o novčanoj naknadi žrtvama kaznenih djela; Staatscourant van de Republiek Kroatië nrs. 80/08 en 27/11) voorziet in een recht op een financiële vergoeding voor slachtoffers van opzettelijke geweldsmisdrijven die in Kroatië zijn gepleegd of voor hun familieleden, onder de in die wet vastgestelde voorwaarden.
Die wet voorziet dus in een recht op een financiële vergoeding voor de slachtoffers van opzettelijke geweldsmisdrijven. In die wet worden voorts de voorwaarden en procedure vastgesteld voor de uitoefening van dat recht en wordt er bepaald welke organen beslissingen nemen over en deelnemen aan het besluitvormingsproces betreffende dat recht alsook welke organen er bevoegd zijn voor en welke procedure er wordt toegepast in grensoverschrijdende zaken.
Slachtoffers van een opzettelijk geweldsmisdrijf hebben recht op een financiële vergoeding uit de staatskas.
De politie, het openbaar ministerie en de gerechten zijn verplicht om informatie te verstrekken over het recht op deze vergoeding, om de vereiste aanvraagformulieren te verstrekken en om, op verzoek van het slachtoffer, algemeen advies en informatie te geven over het invullen van de aanvraagformulieren en over de bewijsstukken die moeten worden bijgevoegd.
Aanvragen om een financiële vergoeding moeten worden ingediend bij het ministerie van Justitie via het daarvoor bestemde formulier, dat kan worden gedownload van de website van het ministerie.
Aanvraagformulier voor een financiële vergoeding voor slachtoffers van misdrijven 
(223 Kb) 
Aanvragen moeten worden ingediend binnen zes maanden nadat het misdrijf is gepleegd. Indien er gegronde redenen zijn waarom een slachtoffer een dergelijke aanvraag niet binnen de vastgestelde termijn heeft kunnen indienen, moet het slachtoffer dat doen binnen drie maanden na de datum waarop deze redenen zijn weggevallen, en in ieder geval binnen drie jaar na de datum waarop het misdrijf is gepleegd.
Indien het slachtoffer een minderjarige is of een persoon die handelingsonbekwaam is en zijn wettelijke vertegenwoordiger geen aanvraag heeft ingediend binnen zes maanden na de datum waarop het misdrijf is gepleegd, begint de termijn van zes maanden te lopen vanaf de dag waarop de betrokkene achttien jaar is geworden of vanaf de dag waarop de strafprocedure is ingeleid nadat het slachtoffer meerderjarig is geworden of vanaf de dag waarop het slachtoffer opnieuw handelingsbekwaam is.
Personen die recht hebben op een financiële vergoeding:
- slachtoffers van geweldsmisdrijven die burgers van de Republiek Kroatië zijn, burgers van een lidstaat van de Europese Unie zijn of permanent in de Europese Unie verblijven, en voor zover het misdrijf in Kroatië is gepleegd;
- een slachtoffer dat als gevolg van het misdrijf een ernstig lichamelijk letsel heeft opgelopen of van wie de gezondheid ernstig is verslechterd (die persoon heeft recht op een financiële tegemoetkoming in de kosten van behandeling, mits die kosten niet door een verplichte ziektekostenverzekering worden gedekt, tot het bedrag dat maximaal door de verplichte ziektekostenverzekering in Kroatië zou worden vergoed, alsook op een vergoeding voor gederfd inkomen van maximaal 35 000 HRK);
- een persoon die een naaste verwant is van het overleden slachtoffer (echtgenoot of partner, kind, ouder, adoptieouder, geadopteerd kind, stiefouder, stiefkind, partner van hetzelfde geslacht, grootouder en kleinkind indien zij tot hetzelfde huishouden behoorden als het slachtoffer) (een dergelijke persoon heeft recht op een vergoeding voor gederfde wettelijke alimentatie van maximaal 70 000 HRK);
- in het geval van overlijden van het slachtoffer, heeft de persoon die de begrafeniskosten heeft betaald recht op een vergoeding van maximaal 5 000 HRK;
- wanneer binnen zes maanden nadat een misdrijf is gepleegd, daarvan bij de politie of het openbaar ministerie aangifte is gedaan, ongeacht of de identiteit van de dader bekend is.
Bij de vaststelling van het bedrag van de vergoeding wordt er rekening gehouden met het gedrag van het slachtoffer tijdens en na het misdrijf of met zijn aandeel in de oorzaak van de schade en in de omvang van de schade, en met het feit of de persoon een direct slachtoffer is en of hij het misdrijf bij de bevoegde autoriteiten heeft gemeld en wanneer. Bovendien wordt beoordeeld in hoeverre het slachtoffer met de politie en de bevoegde autoriteiten heeft samengewerkt om de dader voor de rechter te brengen, waarbij er rekening mee wordt gehouden of het directe slachtoffer de schade heeft helpen veroorzaken of de schade heeft verergerd; in elk van deze gevallen wordt de vergoeding waarop het slachtoffer recht heeft, dienovereenkomstig verminderd. Een verzoek om vergoeding wordt afgewezen of het vergoedingsbedrag wordt verminderd indien blijkt dat het slachtoffer is betrokken bij georganiseerde criminaliteit of een criminele organisatie. De vergoeding kan ook worden geweigerd of verminderd indien de toekenning van een volledige vergoeding in strijd zou zijn met het beginsel van billijkheid, de goede zeden en de openbare orde.
Kennisgeving van vrijlating van de dader
Wanneer een verdachte tot een gevangenisstraf is veroordeeld, stelt de onafhankelijke dienst voor slachtofferhulp en ondersteuning van getuigen bij het ministerie van Justitie het slachtoffer in kennis van de datum van vrijlating van de betrokken gevangene (onvoorwaardelijke of voorwaardelijke vrijlating).
Wettelijke verplichting tot het informeren van slachtoffers over de vrijlating van de dader
Overeenkomstig de wet tot wijziging van de wet op de tenuitvoerlegging van gevangenisstraffen (Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o izvršenju kazne zatvora) moet de onafhankelijke dienst voor slachtofferhulp en ondersteuning van getuigen bij het ministerie van Justitie het slachtoffer, de benadeelde of zijn familie in kennis te stellen van de vrijlating van de dader.
Dit gebeurt bij slachtoffers van misdrijven tegen de seksuele zelfbeschikking en zedenmisdrijven, misdrijven tegen leven en lijf of andere geweldsmisdrijven.
Bovenbedoelde informatie wordt verstrekt aan een slachtoffer, een benadeelde partij of zijn familie, ongeacht of de gevangene onvoorwaardelijk of voorwaardelijk wordt vrijgelaten.
Wanneer er wordt beslist of het wenselijk is om een gevangene toe te staan de gevangenis te verlaten en zijn vaste of tijdelijke woning te betrekken, kan de strafinrichting/gevangenis de reclasseringsdienst bovendien vragen om na te gaan wat de houding van het slachtoffer of zijn familie is ten opzichte van het gepleegde misdrijf. De onafhankelijke dienst voor slachtofferhulp en ondersteuning van getuigen stelt op basis van gesprekken met het slachtoffer rapporten op ten behoeve van de reclasseringsdienst.
Ondersteuning van getuigen en slachtoffers
De ondersteuning van slachtoffers en getuigen in de Republiek Kroatië wordt gecoördineerd door de onafhankelijke dienst voor slachtofferhulp en ondersteuning van getuigen (Samostalna služba za podršku žrtvama i svjedocima) bij het ministerie van Justitie.
Slachtoffers en getuigen kunnen ook ondersteuning en informatie over hun rechten en procedures verkrijgen bij de afdeling 'hulp aan slachtoffers en aan getuigen' van een gerecht.
Dergelijke afdelingen zijn ondergebracht bij zeven districtsrechtbanken (županijski sudovi), namelijk in Zagreb, Zadar, Osijek, Vukovar, Split, Sisak en Rijeka. De afdelingen verlenen slachtoffers (en getuigen) en hun begeleiders emotionele ondersteuning, praktische informatie en informatie over rechten. Ondersteuning wordt ook verleend door afdelingen van de bevoegde gemeentelijke en strafrechtbanken (općinski and prekršajni sudovi).
Slachtoffers kunnen ook bij het nationale callcenter voor slachtoffers van misdrijven (gratis telefoonnummer 116 006) informatie inwinnen over hun rechten en het soort hulp dat aan hen wordt geboden (zie de website van het nationale callcenter).
Ook het ministerie van Justitie verleent slachtoffers en getuigen bijstand en informatie over hun rechten; voor inlichtingen kunt u mailen naar het volgende e-mailadres: zrtve.i.svjedoci@pravosudje.hr of kunt u terecht op de website van het Kroatische ministerie van Justitie: https://mpu.gov.hr/
Ondersteuning van slachtoffers en getuigen in grensoverschrijdende zaken
De onder het ministerie van Justitie ressorterende onafhankelijke dienst voor slachtofferhulp en ondersteuning van getuigen verleent bijstand en informatie aan zowel getuigen als slachtoffers die worden opgeroepen in het kader van internationale rechtshulp (inclusief getuigen van oorlogsmisdaden).
Er worden informatiebrieven verstuurd naar getuigen die worden opgeroepen om te getuigen voor een gerecht in de Republiek Kroatië, of aan Kroatische getuigen die worden opgeroepen om te verschijnen voor een buitenlands gerecht.
Getuigen van oorlogsmisdaden krijgen, indien nodig, fysieke bescherming en bijstand bij de voorbereiding van hun reis en hun verschijning voor de bevoegde rechterlijke instantie (getuigen en andere partijen die worden opgeroepen in strafprocedures in verband met oorlogsmisdaden voor de bevoegde rechterlijke instanties in de Republiek Kroatië, of buiten Kroatië wanneer deze bijstand verband houdt met een verzoek om internationale rechtshulp).
Klik op de links hieronder voor de informatie die u nodig hebt
1 - Mijn rechten als slachtoffer van een misdrijf
2 - De aangifte van een misdrijf en mijn rechten tijdens het onderzoek of het proces
3 - Mijn rechten na afloop van het proces
4 - Schadevergoeding
5 - Mijn rechten op ondersteuning en bijstand
