Rechten van slachtoffers – per land

Kan ik beroep instellen tegen de beslissing?

U kunt geen beroep instellen tegen het vonnis van de rechter als u niet hebt verzocht zich als burgerlijke partij met een vordering voor schadevergoeding in de strafrechtelijke procedure te voegen. Door het enkele feit dat u slachtoffer bent van het misdrijf, bent u immers nog geen partij in de procedure.

Ook als u wel hebt verzocht zich als burgerlijke partij in de strafrechtelijke procedure te voegen en de rechter uw verzoek heeft aanvaard, kunt u geen beroep instellen tegen de (on)schuldigverklaring of tegen de opgelegde veroordeling. U kunt alleen de onderdelen van het vonnis betwisten die op u betrekking hebben.

Wat zijn mijn rechten nadat de beslissing is gegeven?

In alle gevallen hebt u het recht:

• op de hoogte te worden gesteld van beslissingen om de dader te verbieden in contact met u te komen;
• op de hoogte te worden gesteld over de tenuitvoerlegging van de veroordeling (vrijlating van de veroordeelde, strafvermindering, adres waar de veroordeelde woont enz.), hetzij via een organisatie voor slachtofferhulp (association d'aide aux victimes) hetzij rechtstreeks door de penitentiaire dienst voor integratie en reclassering (Service Pénitentiaire d'Insertion et de Probation — SPIP);
• de rechter te vragen de dader te verbieden u te ontmoeten of contact met u op te nemen als hij of zij tijdelijk in vrijheid wordt gesteld of voorwaardelijk wordt vrijgelaten of als de straf wordt verminderd of gewijzigd;
• te worden ingelicht als de dader is ontsnapt na te zijn veroordeeld en er een gevaar voor u of uw naasten bestaat;
• hulp te krijgen van een organisatie voor slachtofferhulp;
• dat er met uw belangen rekening wordt gehouden voordat een beslissing over invrijheidstelling van de veroordeelde wordt genomen en om, voordat er een beslissing wordt genomen, binnen een termijn van 15 dagen na hierom gevraagd te zijn schriftelijk commentaar in te dienen,

Als u zich als burgerlijke partij in de procedure hebt gevoegd, hebt u ook het recht:

• door het gerecht te worden ingelicht over uw recht een beroep te doen op de commissie voor schadevergoeding voor slachtoffers van misdrijven (commission d’indemnisation des victimes d’infractions — CIVI);
• te worden vertegenwoordigd door een advocaat en/of gebruik te maken van rechtsbijstand;
• op de hoogte te worden gesteld van het vonnis (hiervan zult u een afschrift ontvangen).

Terwijl de dader zijn of haar straf uitzit, hebt u het recht:

1. elke maatregel die uw belangen schaadt, door te verwijzen naar de gerechtelijke instantie (autorité judiciaire, waaronder de openbare aanklager);

2. uw schade te laten vergoeden, in de vorm van schadevergoeding of een andere passende compensatie; in voorkomende gevallen kunt u worden gevraagd of u instemt met een maatregel voor herstelrecht;

3. te worden ingelicht, indien u dit wenst, over van het einde van de tenuitvoerlegging van een gevangenisstraf, in de gevallen en onder de voorwaarden waarin het Wetboek van Strafvordering voorziet (Code de procédure pénale — CPP);

4. dat er, indien nodig, rekening wordt gehouden met de noodzaak om uw gemoedsrust en veiligheid te waarborgen.

De gerechtelijke instantie is verplicht al deze rechten gedurende de gehele tenuitvoerlegging van de veroordeling, ongeacht welke vorm deze heeft, te waarborgen.

Heb ik recht op ondersteuning of bescherming na het proces? Voor hoe lang?

Na het proces kunt u zich laten bijstaan door een advocaat die u kan adviseren over de wenselijkheid om beroep in te stellen of over de wijze waarop u een deurwaarder kunt inschakelen.

U kunt ook hulp krijgen van een organisatie voor slachtofferhulp, zo lang dat nodig is.

Welke informatie krijg ik als de dader wordt veroordeeld?

Als de dader wordt veroordeeld, wordt u op de hoogte gebracht van de straf indien deze bepalingen bevat die de dader verbieden contact met u op te nemen of in de buurt van uw woning te komen.

Als u zich als burgerlijke partij in de procedure hebt gevoegd, ontvangt u een afschrift van het vonnis waarbij de straf wordt opgelegd.

Als de dader in de gevangenis zit, kunt u op de hoogte worden gesteld van mogelijk voorgestelde voorwaardelijke vrijlating en zult u worden gevraagd uw mening te geven.

Word ik geïnformeerd wanneer de dader in vrijheid wordt gesteld (ook wanneer hij vervroegd of voorwaardelijk in vrijheid wordt gesteld) of wanneer hij is ontsnapt uit de gevangenis?

Als een persoon voor bepaalde misdrijven is veroordeeld is (verkrachting, moord of poging tot moord, en de meeste misdrijven van seksuele aard) en u als slachtoffer of burgerlijke partij daarom hebt verzocht, wordt u, rechtstreeks of via uw advocaat, op de hoogte gesteld van de vrijlating van de dader na afloop van de straf.

In het geval van ontsnapping wordt u hiervan op de hoogte gebracht door de openbare aanklager.

Word ik betrokken bij beslissingen over invrijheidstelling of voorwaardelijke invrijheidstelling? Kan ik bijvoorbeeld een verklaring afleggen of beroep instellen?

Wanneer het gevaar bestaat dat een veroordeelde in contact komt met het slachtoffer of de burgerlijke partij, en dergelijk contact moet worden vermeden, zullen de gerechten belast met de tenuitvoerlegging van vonnissen, indien zij beslissen dat de veroordeelde tijdelijk of definitief in vrijheid wordt gesteld, de veroordeelde verbieden om in contact te treden met het slachtoffer of de burgerlijke partij en, indien nodig, verbieden om zich in de nabijheid van diens woning of werkplek te bevinden (artikel 712-16-2, lid 1, Wetboek van Strafvordering).

Een dergelijk verbod moet - tenzij een met redenen omklede andersluidende beslissing wordt genomen - worden opgelegd indien de persoon is veroordeeld voor een van de in de artikelen 706-47 van het Wetboek van Strafvordering genoemde misdrijven (waaronder de meeste zedenmisdrijven, artikel 712-16-2, lid 2, van het Wetboek van Strafvordering).

In dergelijke gevallen wordt het slachtoffer of de burgerlijke partij in kennis gesteld van de maatregel en van de gevolgen voor de dader indien deze het verbod niet naleeft (artikel 712-16-2, lid 3, Wetboek van Strafvordering, zie hieronder).

Als een burgerlijke partij daarom verzoekt, kan een advocaat die voor hem of haar optreedt (maar niet voor een slachtoffer dat geen burgerlijke partij is) in de procedure verschijnen en opmerkingen maken voor een rechter die een verzoek in behandeling heeft om voorwaardelijke vrijlating van een persoon veroordeeld tot een gevangenisstraf (emprisonnement of réclusion) van vijf jaar of meer.

Bovendien kunnen rechters die de tenuitvoerlegging van vonnissen behandelen, alvorens een beslissing te nemen, het slachtoffer of de burgerlijke partij rechtstreeks of via hun advocaat mededelen dat zij hun schriftelijke opmerkingen binnen 15 dagen na een dergelijke kennisgeving kunnen indienen. Het slachtoffer of de burgerlijke partij kan zijn of haar opmerkingen aan de rechter doen toekomen op de wijze die zijn of haar voorkeur geniet.

Een slachtoffer kan geen beroep instellen tegen beslissingen in verband met de tenuitvoerlegging van de straf van de veroordeelde. Het slachtoffer kan opnieuw aangifte doen indien de dader opnieuw strafbare feiten begaat. Als de veroordeelde zich niet houdt aan zijn of haar verplichtingen of aan verboden die hem of haar zijn opgelegd, bijvoorbeeld het verbod om contact op te nemen met het slachtoffer, kan het slachtoffer dit melden bij de rechter die toezicht houdt op de voorwaarden van vrijlating of bij de openbare aanklager.