Δικαιώματα των θυμάτων - ανά χώρα

Μπορώ να προσφύγω κατά της απόφασης;

Δεν μπορείτε να προσφύγετε κατά της απόφασης του δικαστηρίου εάν δεν δηλώσετε παράσταση πολιτικής αγωγής, επειδή ως «απλό θύμα» δεν είστε διάδικος.

Επιπλέον, αν το δικαστήριο έχει κάνει δεκτή τη δήλωση παράστασης πολιτικής αγωγής, δεν θα έχετε τη δυνατότητα να ασκήσετε έφεση κατά της καταδικαστικής απόφασης ή ένσταση κατά της ποινής. Έχετε δικαίωμα προσφυγής μόνο σε σχέση με τις διατάξεις που σας αφορούν.

Ποια είναι τα δικαιώματά μου μετά την καταδίκη;

Σε κάθε περίπτωση, έχετε το δικαίωμα:

• να ενημερωθείτε σε περίπτωση που μια απόφαση απαγορεύει στον δράστη να έρχεται σε επαφή μαζί σας·
• να ενημερωθείτε για την εκτέλεση της ποινής (απόλυση του καταδικασθέντος, μείωση της ποινής του, τόπος κατοικίας του, κ.λπ.), μέσω μιας ένωσης στήριξης των θυμάτων ή απευθείας από τη σωφρονιστική υπηρεσία επανένταξης και μετασωφρονιστικής επιτήρησης (Service Pénitentiaire d’Insertion et de Probation, SPIP)·
• να ζητήσετε από τον δικαστή να απαγορεύσει στον δράστη να σας παραλάβει, να σας συναντήσει ή να επικοινωνήσει μαζί σας εάν αφεθεί ελεύθερος προσωρινά ή υπό όρους ή εάν η ποινή του μειωθεί ή τροποποιηθεί·
• να ειδοποιηθείτε εάν ο καταδικασθείς δράστης δραπετεύσει και υπάρχει κίνδυνος για εσάς ή τους γύρω σας·
• να ζητήσετε τη συνδρομή μιας ένωσης στήριξης των θυμάτων·
• να ζητήσετε να ληφθούν υπόψη τα συμφέροντά σας πριν από οποιαδήποτε απόφαση απελευθέρωσης του καταδικασθέντος· και να υποβάλετε γραπτές παρατηρήσεις εντός προθεσμίας δεκαπέντε ημερών πριν από τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης.

Αν είστε πολιτικώς ενάγων, έχετε επίσης το δικαίωμα:

• να ενημερωθείτε από το δικαστήριο για το δικαίωμά σας να αποταθείτε στην επιτροπή αποζημίωσης των θυμάτων αξιόποινων πράξεων·
• να εκπροσωπηθείτε από δικηγόρο ή/και να επωφεληθείτε από το ευεργέτημα της πενίας
• να ενημερωθείτε για την απόφαση (να σας σταλεί η απόφαση).

Κατά την εκτέλεση της ποινής, έχετε το δικαίωμα:

1°να αποταθείτε στη δικαστική αρχή όταν θίγονται τα συμφέροντά σας

2° να διεκδικήσετε την επανόρθωση της ζημίας που υποστήκατε μέσω αποζημίωσης ή με οποιοδήποτε άλλο κατάλληλο μέσο, συμπεριλαμβανομένου, κατά περίπτωση, μέτρου αποκαταστατικής δικαιοσύνης

3° να ενημερωθείτε, εάν το επιθυμείτε, για τη λήξη μιας ποινής στερητικής της ελευθερίας, στις περιπτώσεις και υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται από τον κώδικα ποινικής δικονομίας

4° να ζητήσετε να συνεκτιμηθεί, εάν συντρέχει λόγος, η ανάγκη να εξασφαλίσετε την ηρεμία και την ασφάλειά σας.

Η δικαστική αρχή είναι υποχρεωμένη να εγγυάται όλα αυτά τα δικαιώματα καθ’ όλη τη διάρκεια εκτέλεσης της ποινής, ανεξάρτητα από τη μορφή αυτής.

Δικαιούμαι υποστήριξη ή προστασία μετά τη δίκη; Για πόσο χρονικό διάστημα;

Μετά τη δίκη, μπορείτε να ζητήσετε τη συνδρομή δικηγόρου, ο οποίος μπορεί να σας συμβουλεύσει κατά πόσον είναι σκόπιμο να ασκήσετε ένδικο μέσο ή σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις υπηρεσίες δικαστικού επιμελητή.

Μπορείτε επίσης να λάβετε βοήθεια από τις ενώσεις στήριξης των θυμάτων για απεριόριστο χρονικό διάστημα.

Ποιες πληροφορίες θα μου χορηγηθούν σε περίπτωση καταδίκης του δράστη;

Εάν ο δράστης καταδικαστεί, θα ειδοποιηθείτε για την ποινή αν περιέχει διατάξεις που απαγορεύουν στον δράστη να επικοινωνήσει μαζί σας ή να εμφανιστεί στο σπίτι σας.

Αν είστε πολιτικώς ενάγων, θα λάβετε αντίγραφο της απόφασης στην οποία αναφέρεται η ποινή.

Αν ο δράστης φυλακιστεί, μπορείτε να ενημερωθείτε για τυχόν πρόταση απόλυσής του υπό όρους του και θα ληφθεί υπόψη η γνώμη σας.

Θα ενημερωθώ σε περίπτωση που ο δράστης αποφυλακιστεί (συμπεριλαμβανομένης της πρόωρης ή της υπό όρους αποφυλάκισης) ή διαφύγει από τη φυλακή;

Όταν το πρόσωπο αυτό έχει καταδικαστεί για ορισμένες αξιόποινες πράξεις (βιασμός, δολοφονία ή απόπειρα δολοφονίας και οι περισσότερες αξιόποινες σεξουαλικές πράξεις) και αν υποβάλετε αίτημα ως θύμα ή πολιτικώς ενάγων, μπορείτε να ενημερωθείτε, είτε άμεσα είτε μέσω του δικηγόρου σας, σχετικά με την απόλυση του προσώπου αυτού, κατά την ημερομηνία λήξης της ποινής.

Σε περίπτωση απόδρασης, θα ενημερωθείτε από τον εισαγγελέα.

Θα έχω συμμετοχή σε ό,τι αφορά τις αποφάσεις αποφυλάκισης ή αναστολής; Για παράδειγμα, μπορώ να υποβάλω δήλωση ή να ασκήσω έφεση;

Σε περίπτωση που υπάρχει κίνδυνος ο καταδικασθείς να έρθει σε επαφή με το θύμα ή τον πολιτικώς ενάγοντα και κρίνεται σκόπιμο ότι μια τέτοια συνάντηση πρέπει να αποφευχθεί, το δικαστήριο που έχει επιληφθεί της εκτέλεσης της ποινής συμπεριλαμβάνει στην απόφαση που προβλέπει την προσωρινή ή οριστική απόλυση όρο απαγόρευσης επικοινωνίας με το θύμα ή τον πολιτικώς ενάγοντα και, ενδεχομένως, της εμφάνισής του κοντά στην κατοικία του και στον τόπο εργασίας του (άρθρο 712-16-2, εδ. 1 του κώδικα ποινικής δικονομίας).

Η απαγόρευση αυτή είναι μάλιστα υποχρεωτική, εκτός αν υπάρξει δεόντως αιτιολογημένη απόφαση για το αντίθετο, όταν το πρόσωπο έχει καταδικαστεί για μία από τις αξιόποινες πράξεις βάσει του άρθρου 706-47 του κώδικα ποινικής δικονομίας (οι περισσότερες αξιόποινες σεξουαλικές πράξεις, άρθρα 712-16-2 εδ. 2 του κώδικα ποινικής δικονομίας).

Γι' αυτόν τον σκοπό, αποστέλλεται στο θύμα ή στον πολιτικώς ενάγοντα ενημέρωση σχετικά με το μέτρο και τις συνέπειες για τον καταδικασθέντα σε περίπτωση παραβίασης της εν λόγω απαγόρευσης (άρθρα 712-16-2 εδ. 3 του κώδικα ποινικής δικονομίας, βλ. παρακάτω).

Αν το ζητήσει, ο δικηγόρος του πολιτικώς ενάγοντος (και όχι το «απλό θύμα») μπορεί τελικά να παραστεί στην κατ’ αντιμωλία συζήτηση και να υποβάλει τις παρατηρήσεις του στον δικαστή, το δικαστήριο και το τμήμα εκτέλεσης των ποινών, κατά την εξέταση των αιτήσεων αποφυλάκισης ατόμων που έχουν καταδικαστεί σε κάθειρξη πέντε ετών και άνω ή σε ισόβια κάθειρξη.

Επιπλέον, οι δικαστές εκτέλεσης των ποινών μπορούν, πριν αποφασίσουν, να ενημερώσουν το θύμα ή τον πολιτικώς ενάγοντα, είτε άμεσα είτε μέσω του δικηγόρου του, ότι μπορεί να υποβάλει εγγράφως τις παρατηρήσεις του εντός 15 ημερών από την κοινοποίηση των πληροφοριών αυτών. Οι παρατηρήσεις αυτές μπορούν να αποσταλούν στο δικαστήριο από το θύμα ή τον πολιτικώς ενάγοντα με οποιονδήποτε τρόπο της αρεσκείας του.

Το θύμα δεν μπορεί να ασκήσει προσφυγή κατά αποφάσεων σχετικά με την εκτέλεση της ποινής του καταδικασθέντος. Ωστόσο, μπορεί να υποβάλει νέα καταγγελία αν ο δράστης διαπράξει νέες αξιόποινες πράξεις ή να ενημερώσει τον δικαστή που έχει επιληφθεί της υπόθεσης ή τον εισαγγελέα για τυχόν μη εκπλήρωση από τον καταδικασθέντα των υποχρεώσεών του ή παράβαση των απαγορεύσεων, όπως, για παράδειγμα, σε περίπτωση που παραβεί την απαγόρευση επικοινωνίας με το θύμα.