Drittijiet tal-vittmi - skont il-pajjiż

X’inhi l-proċedura biex nitlob kumpens mingħand it-trasgressur? (eż. kawża l-qorti, kawża ċivili, proċedura ta’ adeżjoni)

Int intitolat(a) tippreżenta kawża ċivili kontra l-persuna akkużata biex titlob id-danni bħala parti mill-proċedimenti kriminali. Int tista’ tippreżenta kawża ċivili fi żmien 10 ijiem wara li teżamina l-fajl kriminali. Tista’ titlob ukoll li l-uffiċċju tal-prosekutur jestendi din l-iskadenza.

Il-qorti ordnat lit-trasgressur biex iħallasni danni/kumpens. Kif nista’ niżgura li t-trasgressur iħallas?

Jekk it-trasgressur kundannat ma jħallasx l-ammont impost fuqu mis-sentenza tal-qorti, int intitolat(a) tikkuntattja uffiċjal ġudizzjarju, li jorganizza l-proċedimenti ta’ eżekuzzjoni.

Jekk it-trasgressur ma jħallasx, jista’ l-istat iħallasni bil-quddiem? Taħt liema kundizzjonijiet?

Le, l-istat ma jħallasx għad-danni dovuti minn trasgressur kundannat.

Jien intitolat(a) għal kumpens mill-Istat?

Int tista’ tapplika għal kumpens mill-istat għat-tipi li ġejjin ta’ danni jekk int persuna li tiġi mill-viċin mill-persuna li mietet minħabba reat, jew jekk int vittma ta’ reat ta’ vjolenza, u ġarrabt disturb tas-saħħa li jdum tal-anqas erba’ xhur minħabba r-reat:

1. ħsara li tirriżulta minħabba l-inkapaċità għax-xogħol jew kapaċità mnaqqsa għax-xogħol;
2. spejjeż imġarrba minħabba l-ħsara kkawżata lis-saħħa tal-vittma;
3. ħsara li tirriżulta mill-mewt tal-vittma;
4. ħsara kkawżata f’nuċċalijiet, f’dentaturi, f’lenti ta’ kuntatt jew f’apparati oħra li jissostitwixxu funzjonijiet tal-ġisem jew fl-ilbies;
5. l-ispejjeż tal-funeral tal-vittma.

Biex tkun eliġibbli għal kumpens, int trid tirrapporta r-reat lill-pulizija fi żmien 15-il jum minn meta jseħħ jew wara li jkollok l-opportunità li tirrapportah.

Ir-rikors għal kumpens irid jiġi ppreżentat lill-Bord Nazzjonali Estonjan tal-Assigurazzjoni Soċjali fi żmien tliet snin mit-twettiq tar-reat jew mid-data tal-mewt tal-vittma, sakemm:

1. il-persuna dipendenti ma ssirx taf bil-mewt tal-vittma aktar minn sena wara l-mewt u r-rikors jiġi ppreżentat fi żmien tliet snin mid-data li fiha ssir taf bil-mewt tal-vittma;
2. ir-rikorrent li jitlob kumpens ma jkunx ġarrab disturb tas-saħħa li jdum aktar minn sena u l-preżentazzjoni f’waqtha tar-rikors kienet impossibbli minħabba l-istat ta’ saħħtu, u r-rikors jiġi ppreżentat fi żmien tliet snin minn meta jitjieb l-istat tas-saħħa tiegħu;
3. il-bażi għall-applikazzjoni għal kumpens hi reat sesswali kontra minorenni u r-rikors jiġi ppreżentat fi żmien tliet snin wara li l-vittma tkun saret adulta sakemm ir-raġuni għall-proċedimenti kriminali ma tkunx saret evidenti qabel ma saret adulta.

Jien inkun intitolat(a) għal kumpens jekk it-trasgressur ma jiġix ikkundannat?

Int tista’ tapplika għal kumpens mill-istat għal vittmi ta’ reat jekk il-proċedimenti kriminali jonqsu milli jidentifikaw lill-persuna li wettqet ir-reat kontrik.

Jekk il-persuna akkużata bir-reat tinħeles mill-qorti iżda int temmen li l-persuna kkawżatlek il-ħsara, int tista’ tippreżenta kawża ċivili.

Jien intitolat(a) għal ħlas ta’ emerġenza waqt li nkun qed nistenna d-deċiżjoni dwar it-talba tiegħi għall-kumpens?

Id-deċiżjoni dwar l-għoti ta’ kumpens lil vittma ta’ vjolenza tista’ tiġi posposta sakemm tinqata’ sentenza tal-qorti tal-kontea jekk:

1. id-dritt tar-rikorrent li jirċievi kumpens mingħand il-persuna responsabbli għall-ħsara kkawżata mir-reat kriminali jkun inċert, jew
2. ikun ovvju li l-persuna responsabbli għall-ħsara kkawżata mir-reat kriminali taqbel u tkun tista’ tikkumpensa għall-ħsara.

Jekk l-għoti tal-kumpens jiġi pospost, il-Bord Nazzjonali Estonjan tal-Assigurazzjoni Soċjali jista’ jagħmel ħlas bil-quddiem fuq il-bażi ta’ talba mingħand ir-rikorrent għal kumpens jekk ikun jidher ċar li r-rikorrent ikun eliġibbli għal kumpens u jkun f’sitwazzjoni ekonomika diffiċli.