Ir-reati jistgħu jiġu rrappurtati lill-uffiċċju tal-prosekutur pubbliku bil-miktub, verbalment jew b’mezzi oħra.
Jekk tirrapporta reat verbalment, tiġi mwissi dwar il-konsegwenzi li tressaq kwereli foloz. Għal rapporti ppreżentati verbalment, jitħejja rekord bil-miktub, filwaqt li rapporti magħmula bit-telefown jew mezzi oħra ta’ telekomunikazzjoni huma, fejn ikun possibbli, irreġistrati elettronikament u titħejja nota formali.
Il-vittmi li jirrappurtaw reat jirċievu rikonoxximent bil-miktub li jkun fih id-dettalji bażiċi tar-reat irrappurtat. Vittmi li ma jitkellmux jew ma jifhmux il-lingwa użata mill-awtoritajiet jistgħu jirrappurtaw ir-reat bil-lingwa tagħhom stess, u jiġu allokati interpretu jew persuna oħra li tifhem u titkellem kemm il-lingwa tal-awtorità kompetenti kif ukoll il-lingwa tal-vittma. Vittmi li ma jitkellmux jew ma jifhmux il-lingwa użata mill-awtoritajiet jistgħu jitolbu li l-konferma tiġi tradotta għal-lingwa tagħhom mingħajr ħlas.
Jekk rapport ta’ reat jiġi sottomess lil qorti, lill-pulizija jew lill-uffiċċju tal-prosekutur pubbliku żbaljat, dawn jirċevuh u jibagħtuh immedjatament lill-uffiċċju tal-prosekutur pubbliku kompetenti.
Il-prosekutur pubbliku minnufih idaħħal ir-rapport tar-reat fir-reġistru tar-rapporti tar-reati, ħlief fejn il-liġi tgħid mod ieħor.
Jekk prosekutur pubbliku jirċievi aħbar ta’ reat li twettaq jew jirċievi rapport mill-vittma biss, huwa jabbozza nota formali, jirreġistraha fir-reġistru ta’ każijiet ta’ reati mixxellanji, u jipproċedi kif previst mil-liġi.
Jekk ir-rapport ma jkunx jinkludi dettalji tar-reat, jiġifieri l-prosekutur pubbliku ma jkunx jista’ jidentifika liema reat ġie rrappurtat, huwa jirreġistrah fir-reġistru ta’ każijiet ta’ reati mixxellanji u jitlob lill-persuna li tirrapporta r-reat biex tipprovdi informazzjoni addizzjonali fi żmien 15-il jum.
Jekk il-persuna li tirrapporta r-reat ma taġixxix fuq it-talba għal informazzjoni addizzjonali, il-prosekutur pubbliku jabbozza nota uffiċjali dwar dan. Ladarba tkun għaddiet l-iskadenza għall-preżentazzjoni ta’ informazzjoni addizzjonali, il-prosekutur pubbliku jrid jirrapporta dan lill-prosekutur pubbliku superjuri fi żmien tmint ijiem. Il-prosekutur pubbliku superjuri jista’ jordna li r-rapport tar-reat jiġi rreġistrat fir-reġistru tar-rapporti ta’ reati.
Xahrejn wara li tressaq kwerela jew tirrapporta reat, il-vittma jew il-parti leża tista’ tibgħat talba għal informazzjoni lill-prosekutur pubbliku dwar l-azzjoni li tkun ittieħdet b’rispons għall-kwerela jew rapport. Il-prosekutur pubbliku jrid iwieġeb fi żmien perjodu raġonevoli iżda mhux aktar tard minn 30 jum wara d-data meta jirċievi t-talba bil-miktub, minbarra meta tweġiba bħal din tista’ timmina l-proċedimenti. Jekk il-prosekutur pubbliku jiddeċiedi li ma jipprovdix din l-informazzjoni, huwa jrid jinforma lill-vittma/parti leża dwar dan.
Vittma li tipparteċipa fil-proċedimenti kriminali bħala parti leża għandha d-dritt li tiġi infurmata dwar l-eżitu tal-proċedimenti.
Minbarra d-drittijiet ta’ hawn fuq, qabel jiġu intervistati, il-vittmi tar-reati sesswali u t-traffikar ta’ bnedmin għandhom id-dritt għal konsultazzjoni mingħajr ħlas ma’ konsulent legali, u jistgħu jiġu assenjati rappreżentant. L-ispiża tal-konsulent/tar-rappreżentant titħallas mill-Istat.
Vittmi minorenni għandhom id-drittijiet kollha ta’ hawn fuq kif ukoll id-dritt għal rappreżentant imħallas mill-Istat.
Vittmi tVittmi ta’ reati għandhom id-dritt għal għajnuna legali primarja u sekondarja. Din l-għajnuna tingħata mingħajr ħlas lill-vittmi ta’ reati vjolenti li jfittxu kumpens għad-dannu li jkunu ġarrbu bħala vittmi ta’ reat.
L-Att dwar l-Għajnuna Legali Mingħajr Ħlas jipprevedi għajnuna legali primarja u sekondarja.
L-għajnuna legali primarja tkopri informazzjoni legali ġenerali, parir legali, preżentazzjonijiet lil korpi pubbliċi, lill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem u lil organizzazzjonijiet internazzjonali f’konformità ma’ trattati internazzjonali u regoli ta’ proċedura interni, rappreżentazzjoni fi proċedimenti quddiem korpi pubbliċi, u assistenza legali f’soluzzjonijiet alternattivi għat-tilwim.
L-għajnuna legali primarja tista’ tingħata għal kwalunkwe kwistjoni legali, sakemm:
Applikanti li jfittxu għajnuna legali primarja għandhom jikkuntattjaw lil fornitur ta’ għajnuna legali primarja direttament.
Għajnuna legali sekondarja tkopri parir legali, preżentazzjonijiet fi proċedura għall-protezzjoni tad-drittijiet tal-ħaddiema quddiem l-impjegatur, preżentazzjonijiet fi proċedimenti tal-qorti, rappreżentanza fi proċedimenti tal-qorti, għajnuna legali f’soluzzjonijiet ta’ tilwim amikevoli, u eżenzjoni mill-pagament ta’ spejjeż legali u tariffi tal-qorti.
Għajnuna legali sekondarja tista’ tingħata jekk:
L-għajnuna legali sekondarja tiġi approvata mingħajr valutazzjoni preċedenti tas-sitwazzjoni ekonomika tal-applikant, jekk l-applikant ikun:
Applikanti li jfittxu għajnuna legali sekondarja jridu jippreżentaw l-applikazzjoni tagħhom lill-uffiċċju kompetenti billi jużaw formola apposta.
Imputati li jinstabu ħatja jiġu ordnati mill-qorti biex ikopru l-ispejjeż tal-litigazzjoni, ħlief jekk ikunu eliġibbli għal eżenzjoni sħiħa jew parzjali.
Meta proċedimenti kriminali jiġu sospiżi jew meta l-qorti ssib lill-konvenut innoċenti jew tirtira l-akkużi, id-deċiżjoni tal-qorti trid tipprovdi li l-ispiża tal-proċedimenti kriminali skont l-Artikolu 145(2)(1-5) ta’ dan l-Att, l-ispejjeż inevitabbli mġarrba mill-konvenut, u l-ispejjeż u t-tariffi inevitabbli tal-avukat tad-difiża u l-kumpens dovut lilu jiġġarrbu mill-Istat, ħlief fejn il-liġi tipprovdi mod ieħor.
Vittmi li l-kwereli tagħhom ikunu ġew rifjutati jistgħu jieħdu passi kriminali huma stess.
Jekk il-prosekutur pubbliku jsib li ma hemm ebda raġunijiet għall-prosekuzzjoni ta’ reat li fir-rigward tiegħu jistgħu jittieħdu passi ex officio jew għall-prosekuzzjoni ta’ kwalunkwe wieħed mill-individwi rrappurtati, huwa jrid jinforma lill-vittma dwar dan fi żmien tmint ijiem u jinfurmaha bil-possibbiltà li tista’ tieħu passi hija stess. Dan irid isir ukoll minn qorti jekk tingħata deċiżjoni li li tkun waqqfet il-proċedimenti minħabba li l-prosekutur pubbliku jkun waqqaf il-prosekuzzjoni f’każijiet oħra.
Skont dan l-Att, il-parti leża fi proċedimenti kriminali għandha d-dritt li:
Vittmi ta’ reat huma individwi privati li ġarrbu ħsara fiżika jew psikoloġika, dannu lill-proprjetà jew ksur serju tad-drittijiet u l-libertajiet fundamentali tagħhom bħala konsegwenza diretta ta’ reat. Vittmi ta’ reat tista’ tfisser ukoll il-konjuġi, sieħeb, sieħeb tal-ħajja, sieħeb tal-ħajja informali u dixxendent(i) tal-persuna li l-mewt tagħha kienet direttament attribwibbli għar-reat, jew, fin-nuqqas ta’ dan, l-axxendent(i) tagħhom jew l-aħwa tal-persuna li l-mewt tagħha kienet direttament attribwibbli għar-reat. Kwalunkwe persuna li kienet tirċievi manteniment legali mill-persuna deċeduta hija wkoll meqjusa bħala vittma ta’ dak ir-reat.
Parti leża hija vittma ta’ reat jew persuna ġuridika li tkun ġarrbet ħsara b’riżultat ta’ reat u li tipparteċipa fi proċedimenti kriminali bħala tali.
Il-kapaċità ta’ parti jew tal-parteċipant fil-proċedimenti ma tiddependix fuq ix-xewqa ta’ dik il-persuna, iżda fuq ir-rwol li dik il-persuna kellha fil-kwistjoni kriminali. Kwalunkwe persuna jista’ jkollha wieħed mir-rwoli ta’ hawn fuq, skont iċ-ċirkostanzi stabbiliti bil-liġi; l-għażla li għandhom tikkonċerna d-drittijiet li jixtiequ jeżerċitaw bħala parti leża jew vittma ta’ reat.
Vittma ta’ reat għandha d-dritt li:
Vittma li tipparteċipa fi proċedimenti kriminali bħala parti leża għandha d-dritt li:
Minbarra d-drittijiet tal-vittmi taħt dan l-Att il-vittmi tfal igawdu d-drittijiet li ġejjin:
Minbarra d-drittijiet tal-vittmi msemmija fl-Artikolu 43 ta’ dan l-Att, il-vittmi ta’ reati sesswali u traffikar tal-bnedmin igawdu d-drittijiet li ġejjin:
Matul l-istadju tal-investigazzjoni, vittmi ta’ reati li huma rikorrenti privati jew partijiet leżi jistgħu jiġbdu l-attenzjoni għall-fatti kollha u jippreżentaw evidenza li tkun materjali għall-aċċertar tar-reat, għall-identifikazzjoni tat-trażgressur(i) u għall-istabbiliment tat-talbiet tagħhom fil-kawża assoċjata għall-kumpens.
Kemm qabel u fl-istadji kollha tal-proċedimenti kriminali, l-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku u l-qorti jridu jqisu jekk huwiex possibbli li l-imputat jikkumpensa lill-parti leża għal kwalunkwe telf ikkawżat mir-reat Huma jridu jinfurmaw lill-parti leża wkoll dwar ċerti drittijiet skont il-liġi (eż. id-dritt tal-parti leża li tuża l-lingwa materna tagħha, id-dritt li tressaq kawża għad-danni, eċċ.).
Persuni li x’aktarx ikollhom informazzjoni dwar ir-reat, it-trażgressur jew ċirkustanzi pertinenti oħra jistgħu jiġu mħarrka bħala xhieda.
Partijiet leżi, partijiet leżi li jaġixxu bħala rikorrent u rikorrenti privati jistgħu jiġu interrogati bħala xhieda.
Rikorrent privat għandu l-istess drittijiet bħall-prosekutur pubbliku, bl-eċċezzjoni tad-drittijiet li jappartjenu unikament għal awtorità tal-Istat.
Skont dan l-Att, il-parti leża għandha d-dritt li:
Vittma li tieħu passi għandha l-istess drittijiet bħall-prosekutur pubbliku, bl-eċċezzjoni tad-drittijiet li jappartjenu unikament għal awtorità tal-Istat.
Rikorrent privat għandu l-istess drittijiet bħall-Avukat Ġenerali, bl-eċċezzjoni tad-drittijiet li jappartjenu unikament għal awtorità tal-Istat. Ir-rikorrenti privati huma soġġetti għall-istess dispożizzjonijiet proċedurali li japplikaw għall-partijiet leżi u r-rikorrenti.
Fis-seduta, il-prim imħallef jistieden lill-partijiet kollha biex juru l-evidenza li beħsiebhom jippreżentaw fis-seduta prinċipali. Kull parti hija mistiedna tikkummenta dwar is-sottomissjonijiet tal-parti l-oħra.
Matul l-istadju tal-investigazzjoni, vittmi ta’ reati li huma rikorrenti privati jew partijiet leżi jistgħu jiġbdu l-attenzjoni għall-fatti kollha u jippreżentaw evidenza li tkun materjali għall-aċċertar tar-reat, għall-identifikazzjoni tat-trażgressur(i) u għall-istabbiliment tat-talbiet tagħhom fil-kawża għall-kumpens.
Vittma li tipparteċipa fi proċedimenti kriminali bħala parti leża għandha d-dritt li:
Vittma li tipparteċipa fi proċedimenti kriminali bħala l-parti leża tista’ taċċessa l-atti tal-kawża.
Il-verzjoni bil-lingwa nazzjonali hija ġestita mill-Istat Membru rispettiv. It-traduzzjonijiet saru mis-servizz tal-Kummissjoni Ewropea. Jista' jkun hemm xi tibdil imdaħħal fl-oriġinal mill-awtorità nazzjonali kompetenti li jkun għadu ma jidhirx fit-traduzzjonijiet. Il-Kummissjoni Ewropea ma taċċettax responsabbilta jew kwalunkwe tip ta' tort fir-rigward ta' kull informazzjoni jew dejta li tinsab jew li hemm referenza għaliha f'dan id-dokument. Jekk jogħġbok irreferi għall-avviż legali sabiex tiċċekkja r-regoli dwar id-drittijiet tal-awtur għall-Istati Membri responsabbli minn din il-paġna.