Δικαιώματα των θυμάτων - ανά χώρα

Μπορώ να προσφύγω κατά της απόφασης;

Τα θύματα δεν έχουν δικαίωμα να προσφύγουν κατά της καταδικαστικής απόφασης ή της ποινής που επιβάλλεται στον δράστη.

Ποια είναι τα δικαιώματά μου μετά την καταδίκη;

Μετά τη δίκη έχετε τα εξής δικαιώματα:

• να σας καταβληθούν τυχόν έξοδα τα οποία αποφάσισε η Εισαγγελική Υπηρεσία του Στέμματος (CPS) ότι σας οφείλονται αν προσήλθατε στο δικαστήριο ως μάρτυρας, το αργότερο 10 εργάσιμες ημέρες αφότου η Εισαγγελική Υπηρεσία του Στέμματος λάβει έντυπο αίτησης σωστά συμπληρωμένο·
• να ενημερωθείτε από τη μονάδα μέριμνας για τους μάρτυρες (Witness Care Unit) για το αποτέλεσμα της δίκης και να λάβετε, μεταξύ άλλων, σύνοψη του σκεπτικού της απόφασης. Οι εν λόγω πληροφορίες παρέχονται εντός μίας εργάσιμης ημέρας από όταν τις λάβει από το δικαστήριο η μονάδα μέριμνας για τους μάρτυρες·
• να σας παραπέμψει η μονάδα μέριμνας για τους μάρτυρες σε υπηρεσίες υποστήριξης θυμάτων, όταν αυτό ενδείκνυται και εφόσον είναι διαθέσιμες.

(i) Σε περίπτωση υποβολής αίτησης για την άσκηση έφεσης ενώπιον του Δικαστηρίου του Στέμματος (Crown Court) κατά της καταδίκης ή της επιβληθείσας ποινής από το πλημμελειοδικείο (Magistrates’ Court).

Έχετε το δικαίωμα να ενημερωθείτε για τα ακόλουθα από τη μονάδα μέριμνας για τους μάρτυρες, εντός μίας εργάσιμης ημέρας από όταν η εν λόγω μονάδα λάβει τη σχετική ενημέρωση από το δικαστήριο:

• για τυχόν έφεση που έχει ασκηθεί·
• για την ημερομηνία, την ώρα και τον τόπο κάθε ακροαματικής διαδικασίας·
• για το αποτέλεσμα της έφεσης, συμπεριλαμβανομένων τυχών μεταβολών της αρχικής ποινής.

Έχετε επίσης το δικαίωμα:

• να αναμένετε και να καθίσετε σε χώρο διαφορετικό από τον εκκαλούντα, την οικογένεια και τους φίλους του. Το δικαστήριο σας παρέχει τη σχετική δυνατότητα όταν αυτό είναι εφικτό·
• να σας παρασχεθεί σημείο επαφής στο Δικαστήριο του Στέμματος (Crown Court)·
• να λαμβάνετε πληροφορίες σχετικά με τις υπηρεσίες υποστήριξης, όταν αυτό ενδείκνυται και εφόσον είναι διαθέσιμες.

(ii) Σε περίπτωση υποβολής αίτησης για την άσκηση έφεσης ενώπιον του εφετείου (Court of Appeal) κατά της καταδίκης ή της επιβληθείσας ποινής ή για την άσκηση αναίρεσης επί νομικού ζητήματος σχετικά με ποινική υπόθεση ενώπιον του ανώτατου δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου.

Έχετε το δικαίωμα:

• να ενημερωθείτε ότι παρασχέθηκε στον εκκαλούντα/αναιρεσείοντα η άδεια να ασκήσει έφεση/αναίρεση, εντός 5 εργάσιμων ημερών από όταν η μονάδα μέριμνας για τους μάρτυρες ενημερωθεί σχετικά από το δικαστήριο. Αν είστε θύμα σοβαρού εγκλήματος, έχετε στοχοποιηθεί, βρίσκεστε σε ευάλωτη θέση ή υφίσταστε εκφοβισμό, σε διαρκή βάση, έχετε το δικαίωμα να λάβετε αυτές τις πληροφορίες εντός μίας εργάσιμης ημέρας·
• να ενημερώνεστε από τη μονάδα μέριμνας για τους μάρτυρες σχετικά με την ημερομηνία, την ώρα και τον τόπο κάθε ακροαματικής διαδικασίας, εντός μίας εργάσιμης ημέρας από όταν λάβει η μονάδα μέριμνας για τους μάρτυρες τις σχετικές πληροφορίες από το δικαστήριο·
• να ενημερώνεστε από τη μονάδα μέριμνας για τους μάρτυρες σε περίπτωση που ο εκκαλών/αναιρεσείων πρόκειται να αφεθεί ελεύθερος με περιοριστικούς όρους πριν από τη συζήτηση της έφεσης/αναίρεσης ή αν οι περιοριστικοί όροι μεταβληθούν, εντός μίας εργάσιμης ημέρας από όταν η μονάδα μέριμνας ενημερωθεί σχετικά από το δικαστήριο·
• να ενημερώνεστε από τη μονάδα μέριμνας για τους μάρτυρες σχετικά με τυχόν μεταβολές στις ημερομηνίες της ακροαματικής διαδικασίας, εντός μίας εργάσιμης ημέρας από όταν η μονάδα μέριμνας λάβει τις εν λόγω πληροφορίες από το δικαστήριο·
• να σας παρασχεθεί, από την αρμόδια μονάδα μέριμνας για τους μάρτυρες, σημείο επαφής στο ποινικό τμήμα του εφετείου (Criminal Appeal Office) ή στο προσωπικό του ανωτάτου δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου·
• να ενημερωθείτε ως προς το αποτέλεσμα της έφεσης/αναίρεσης, εντός 5 εργάσιμων ημερών από όταν η μονάδα μέριμνας για τους μάρτυρες λάβει τις σχετικές πληροφορίες από το δικαστήριο. Οι εν λόγω πληροφορίες περιλαμβάνουν τυχόν μεταβολές στην αρχική ποινή. Αν είστε θύμα σοβαρού εγκλήματος, έχετε στοχοποιηθεί, βρίσκεστε σε ευάλωτη θέση ή υφίσταστε εκφοβισμό, σε διαρκή βάση, έχετε το δικαίωμα να λάβετε αυτές τις πληροφορίες εντός μίας εργάσιμης ημέρας.
• να αναμένετε και να καθίσετε σε χώρο διαφορετικό από τον εκκαλούντα/αναιρεσείοντα, την οικογένεια και τους φίλους του. Το προσωπικό του δικαστηρίου σας παρέχει τη σχετική δυνατότητα όταν αυτό είναι εφικτό. Είναι σπάνιο να παρίσταται ο αναιρεσείων στις ακροαματικές διαδικασίες ενώπιον του ανωτάτου δικαστηρίου. Σε περίπτωση παράστασης του αναιρεσείοντα, θα γίνουν ειδικές ρυθμίσεις για λογαριασμό σας αν δεν επιθυμείτε να βρίσκεστε στην αίθουσα του δικαστηρίου·
• να ζητάτε από το προσωπικό του ποινικού τμήματος του εφετείου ή του ανωτάτου δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου αντίγραφο της απόφασης όταν αυτή εκδοθεί.

Μετά την έγκριση της άδειας άσκησης έφεσης/αναίρεσης, αν είστε πενθών στενός συγγενής, σε υπόθεση που πληροί τις σχετικές προϋποθέσεις, έχετε δικαίωμα να σας δοθεί η δυνατότητα συνάντησης με την Εισαγγελική Υπηρεσία του Στέμματος ώστε να σας παρασχεθούν εξηγήσεις ως προς τη φύση της έφεσης/αναίρεσης και τις δικαστικές διαδικασίες.

Επιτροπή ελέγχου ποινικών υποθέσεων

Κατόπιν παραλαβής σχετικής αίτησης από τον δράστη, η επιτροπή ελέγχου ποινικών υποθέσεων (Criminal Cases Review Commission) αναλαμβάνει τον έλεγχο τυχόν καταδίκης και ποινής που επιβλήθηκε ως αποτέλεσμα των πράξεων του δράστη. Η επιτροπή μπορεί να παραπέμψει μια καταδίκη ή ποινή εκ νέου στη διαδικασία της έφεσης αν υπάρχουν νέες πληροφορίες ή νέοι ισχυρισμοί που δημιουργούν αμφιβολίες ως προς την ορθότητα της καταδίκης ή την αναλογικότητα της ποινής. Η επιτροπή λαμβάνει περίπου 1.000 αιτήσεις ετησίως από πρόσωπα που έχουν καταδικαστεί και παραπέμπει περίπου 30 έως 40 υποθέσεις εκ νέου στη διαδικασία της έφεσης. Κατά τον έλεγχο μιας υπόθεσης, η επιτροπή αξιολογεί τις πιθανές επιπτώσεις του για εσάς και αποφασίζει αν θα πρέπει να λάβετε σχετική ενημέρωση. Η επιτροπή καταγράφει το σκεπτικό των αποφάσεών της ως προς τον τύπο της επαφής με εσάς και, όταν απαιτείται, ενημερώνει για τις αποφάσεις της την αστυνομία.

• Έχετε το δικαίωμα να ενημερωθείτε από την επιτροπή αν αυτή κρίνει ότι υπάρχει εύλογη πιθανότητα να υποπέσει ο έλεγχος στην αντίληψή σας.
• Αν η επιτροπή αποφασίσει ότι είναι σκόπιμο να επικοινωνήσει μαζί σας κατά τη διάρκεια του ελέγχου, θα σας ενημερώσει ότι έχει λάβει αίτηση και ότι η υπόθεση ελέγχεται. Μετά τον έλεγχο, η επιτροπή αποφασίζει αν η καταδίκη ή η ποινή θα πρέπει να παραπεμφθεί στο δικαστήριο και σας ενημερώνει για την απόφασή της, εκτός αν έχετε ζητήσει ρητά να μην ενημερωθείτε.
• Αν η επιτροπή αποφασίσει ότι δεν είναι σκόπιμο να επικοινωνήσει μαζί σας κατά τη διάρκεια του ελέγχου αλλά στη συνέχεια αποφασίσει να παραπέμψει την καταδίκη ή την ποινή στο δικαστήριο, ευλόγως αναμένεται ότι θα σας ενημερώσει σχετικά με την παραπομπή.

Δικαιούμαι υποστήριξη ή προστασία μετά τη δίκη; Για πόσο χρονικό διάστημα;

Ποιες πληροφορίες θα μου χορηγηθούν σε περίπτωση καταδίκης του δράστη;

• Έχετε το δικαίωμα να ενημερωθείτε από τη μονάδα μέριμνας για τους μάρτυρες σχετικά με την ποινή που επιβάλλεται στον κατηγορούμενο (αν αυτός καταδικαστεί), εντός μίας εργάσιμης ημέρας από όταν η μονάδα μέριμνας λάβει τις σχετικές πληροφορίες από το δικαστήριο. Η ενημέρωση αυτή περιλαμβάνει σύντομη εξήγηση ως προς τη σημασία και τα αποτελέσματα της ποινής.
• Έχετε το δικαίωμα να παραπεμφθείτε στην Εισαγγελική Υπηρεσία του Στέμματος, που θα απαντήσει τυχόν ερωτήσεις τις οποίες ενδέχεται να έχετε ως προς την ποινή και τις οποίες δεν είναι σε θέση να απαντήσει η μονάδα μέριμνας για τους μάρτυρες.
• Εκτός από τα προαναφερθέντα δικαιώματα, αν είστε πενθών στενός συγγενής, σε υπόθεση που πληροί τις σχετικές προϋποθέσεις, έχετε δικαίωμα να σας δοθεί η δυνατότητα συνάντησης με την Εισαγγελική Υπηρεσία του Στέμματος ώστε να σας παρασχεθούν εξηγήσεις ως προς την ποινή που επιβλήθηκε. Η συνάντηση αυτή συνήθως λαμβάνει χώρα στο δικαστήριο.

Θα ενημερωθώ σε περίπτωση που ο κατάδικος αποφυλακιστεί (συμπεριλαμβανομένης της πρόωρης ή της υπό όρους αποφυλάκισης) ή διαφύγει από τη φυλακή;

Τα θύματα εγκλημάτων βίας και εγκλημάτων κατά της γενετήσιας αξιοπρέπειας έχουν τη δυνατότητα να επωφελούνται από το πρόγραμμα επικοινωνίας με τα θύματα (Victim Contact Scheme) που παρέχεται από την εθνική υπηρεσία μετασωφρονιστικής μέριμνας (National Probation Service) σύμφωνα με τον νόμο, στις περιπτώσεις που επιβληθεί στον δράστη ποινή φυλάκισης διάρκειας 12 μηνών και άνω. Σκοπός του προγράμματος επικοινωνίας με τα θύματα είναι η παροχή σ’ αυτά πληροφοριών και συμβουλών για την ποινική διαδικασία από ειδικό υπάλληλο επικοινωνίας με τα θύματα (Victim Liaison Officer). Οι πληροφορίες περιλαμβάνουν ενημέρωση για τα βασικά στάδια όσον αφορά την εκτέλεση της ποινής του δράστη, κατά τη διακριτική ευχέρεια της εθνικής υπηρεσίας μετασωφρονιστικής μέριμνας, όπως μεταφορά σε σωφρονιστικό κατάστημα ανοιχτού τύπου ή απόλυση, και δηλώσεις σχετικά με όρους που αφορούν το θύμα και που ενδέχεται να συμπεριληφθούν στο αποφυλακιστήριο του δράστη.

Αν είστε θύμα δράστη που έχει διαπράξει έγκλημα βίας ή έγκλημα κατά της γενετήσιας αξιοπρέπειας [1] και έχει καταδικαστεί σε φυλάκιση διάρκειας 12 μηνών και άνω ή κρατείται σε νοσοκομείο για θεραπεία σύμφωνα με τον νόμο του 1983 περί ψυχικής υγείας (Mental Health Act 1983), έχετε το δικαίωμα να ενημερωθείτε από την αρμόδια για εσάς μονάδα μέριμνας για τα θύματα σχετικά με το πρόγραμμα επικοινωνίας με τα θύματα καθώς και ότι στοιχεία σας θα διαβιβαστούν αυτομάτως στην εθνική υπηρεσία μετασωφρονιστικής μέριμνας εντός 20 εργάσιμων ημερών, εκτός αν έχει δηλώσει ότι δεν επιθυμείτε την εν λόγω διαβίβαση.

Αν επιλέξετε να συμμετάσχετε στο πρόγραμμα επικοινωνίας με τα θύματα, έχετε τα ακόλουθα δικαιώματα:

• να αποφασίσετε αν επιθυμείτε να λαμβάνετε πληροφορίες σχετικά με τα βασικά στάδια της ποινής του δράστη·
• να οριστεί για εσάς ειδικός υπάλληλος επικοινωνίας με τα θύματα (VLO), ο οποίος θα ενεργεί ως σημείο επαφής σας στο πλαίσιο της εθνικής υπηρεσίας μετασωφρονιστικής μέριμνας, εκτός αν είστε θύμα ακούσια νοσηλευόμενου προσώπου που δεν υπόκειται σε περιορισμούς (βλ. κατωτέρω)·
• να λαμβάνετε πληροφορίες και να κάνετε δηλώσεις στην εθνική υπηρεσία μετασωφρονιστικής μέριμνας σχετικά με όρους που αφορούν το θύμα και που ενδέχεται να συμπεριληφθούν στο αποφυλακιστήριο του δράστη ή σχετικά με όρους που επιβάλλονται σε περίπτωση απόλυσης. Για παράδειγμα, στους εν λόγω όρους θα μπορούσε να περιλαμβάνεται απαγόρευση του δράστη να επικοινωνεί με εσάς ή με την οικογένειά σας·
• να ενημερώνεστε από την εθνική υπηρεσία μετασωφρονιστικής μέριμνας σχετικά με τυχόν όρους που επιβάλλονται στον δράστη σε περίπτωση οριστικής απόλυσης ή απόλυσης υπό ή χωρίς όρους.
• να ενημερώνεστε για την ημερομηνία έως την οποία ισχύουν οι εν λόγω όροι·
• να λαμβάνετε τυχόν άλλες πληροφορίες τις οποίες η εθνική μετασωφρονιστική υπηρεσία θεωρεί κατάλληλες στο πλαίσιο των περιστάσεων της υπόθεσης, μεταξύ άλλων σχετικά με τα βασικά στάδια της ποινής του δράστη, ή της θεραπείας ακούσια νοσηλευόμενου ψυχικά ασθενούς που νοσηλεύεται υπό περιορισμούς ή χωρίς περιορισμούς.

Αν είστε πενθών στενός συγγενής θύματος δράστη ο οποίος έχει καταδικαστεί σε

φυλάκιση 12 μηνών και άνω για έγκλημα βίας ή έγκλημα κατά της γενετήσιας αξιοπρέπειας ή ο οποίος νοσηλεύεται υπό κράτηση σε φυλασσόμενο νοσοκομείο, θα σας δοθεί επίσης η δυνατότητα να συμμετάσχετε στο πρόγραμμα επικοινωνίας με τα θύματα. Ωστόσο, αν δεν είστε στενός συγγενής του θύματος, η δυνατότητα αυτή επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια της εθνικής υπηρεσίας μετασωφρονιστικής μέριμνας.

Αν είστε γονέας, κηδεμόνας ή φροντιστής θύματος ηλικίας κάτω των 18 ετών, ευάλωτου ενήλικα ή θύματος που άλλως δεν είναι σε θέση να συμμετάσχει πλήρως στο πρόγραμμα επικοινωνίας με τα θύματα, συνήθως σας παρέχεται η δυνατότητα να συμμετάσχετε εσείς για λογαριασμό του θύματος. Ωστόσο, η δυνατότητα αυτή δεν παρέχεται σε γονέα, κηδεμόνα ή φροντιστή αν τούτο δεν θεωρείται ότι εξυπηρετεί τα συμφέροντα του θύματος.

Μέτρα για την προστασία του θύματος σε περίπτωση απόδρασης

Στην απίθανη περίπτωση που κρατούμενος δράστης αποδράσει, η αστυνομία, όταν ενημερωθεί σχετικά από τη φυλακή, την αρμόδια ομάδα για τους ανήλικους παραβάτες, το νοσοκομείο ή το κέντρο κράτησης μεταναστών, θα σας ενημερώσει όσο το δυνατόν συντομότερα για την απόδραση καθώς και για τυχόν μέτρα που έχουν ληφθεί για την προστασία σας, αν εκτιμάται ότι διατρέχετε κίνδυνο βλάβης από τον δράστη.

[1] Όπως ορίζεται στο άρθρο 45 παράγραφος 2 του νόμου του 2004 περί ενδοοικογενειακής βίας, εγκλημάτων και θυμάτων.

Θα έχω συμμετοχή σε ό,τι αφορά τις αποφάσεις αποφυλάκισης ή αναστολής; Για παράδειγμα, μπορώ να υποβάλω δήλωση ή να ασκήσω έφεση;

Αν έχετε επιλέξει να συμμετάσχετε στο πρόγραμμα επικοινωνίας με τα θύματα και το συμβούλιο απόλυσης κρατούμενων υπό όρους (Parole Board) πρόκειται να εξετάσει το ενδεχόμενο απόλυσης του δράστη ή μεταφοράς του σε φυλακές ανοιχτού τύπου, έχετε τα ακόλουθα δικαιώματα:

• να ενημερωθείτε από την εθνική υπηρεσία μετασωφρονιστικής μέριμνας σε περίπτωση που πρόκειται να συνεδριάσει το συμβούλιο απόλυσης κρατούμενων υπό όρους·
• να προβείτε σε δηλώσεις προς το συμβούλιο απόλυσης κρατούμενων υπό όρους ως προς τους όρους από τους οποίους μπορεί να εξαρτηθεί το αποφυλακιστήριο (βλέπε γλωσσάρι)·
• να σας παρασχεθεί αιτιολόγηση σε περίπτωση που όρος ο οποίος ζητήσατε να συμπεριληφθεί στο αποφυλακιστήριο του δράστη τελικά δεν συμπεριληφθεί σ’ αυτό·
• να σας παράσχει ο ειδικός υπάλληλος επικοινωνίας με τα θύματα διευκρινίσεις σχετικά με την προσωπική δήλωση θύματος, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αυτή θα χρησιμοποιηθεί από το συμβούλιο απόλυσης κρατούμενων υπό όρους·
• να προβείτε σε προσωπική δήλωση θύματος η οποία θα διαβιβαστεί στο συμβούλιο απόλυσης κρατούμενων υπό όρους·
• να υποβάλετε αίτημα να παραστείτε σε προφορική συνεδρίαση του συμβούλιου απόλυσης κρατούμενων υπό όρους ώστε να παρουσιάσετε την προσωπική σας δήλωση θύματος, σε περιπτώσεις όπου το εν λόγω συμβούλιο αποφασίσει ότι είναι σκόπιμη η προφορική συνεδρίαση.