Prawa ofiar – w poszczególnych państwach

Jakie informacje uzyskam od odpowiedniego organu (np. policji, prokuratury) w okresie między popełnieniem przestępstwa a złożeniem przeze mnie zawiadomienia o tym przestępstwie?

Przy pierwszym kontakcie z policją ofiara powinna uzyskać następujące informacje:

1. rodzaj pomocy, jaką może otrzymać, i od kogo;
2. procedura zgłaszania przestępstw oraz rola ofiary w powiązanych procedurach;
3. jak i na jakich warunkach ofiara może uzyskać ochronę;
4. jak i na jakich warunkach ofiara może zasięgnąć porady prawnej albo jakiejkolwiek innej porady lub skorzystać z pomocy prawnej;
5. jak i na jakich warunkach ofiara może uzyskać odszkodowanie lub kompensatę;
6. jak i na jakich warunkach ofiara jest uprawniona do tłumaczenia ustnego i pisemnego;
7. jeśli ofiara zamieszkuje w innym państwie członkowskim niż państwo, w którym popełniono przestępstwo, wszelkie dostępne środki, procedury i specjalne mechanizmy służące ochronie jej interesów na Malcie;
8. dostępne procedury składania skarg, w przypadku gdy policja naruszy prawa ofiary;
9. dane kontaktowe do celów komunikacji w sprawie postępowania;
10. dostępne usługi sprawiedliwości naprawczej;

jak i na jakich warunkach można uzyskać zwrot wydatków poniesionych w celu uczestniczenia w postępowaniu karnym.

Nie mieszkam w państwie UE, w którym popełniono przestępstwo (w przypadku obywateli UE i obywateli państw trzecich). Jak chronione są moje prawa?

Ofiara przestępstwa popełnionego w innym państwie członkowskim mieszkająca na Malcie ma prawo zgłosić popełnienie przestępstwa maltańskiej policji. Po odebraniu takiego zgłoszenia policja maltańska jest obowiązana niezwłocznie przesłać raport do właściwego organu państwa członkowskiego, w którym popełniono przestępstwo, chyba że sama wszczyna postępowanie.

Jakie informacje uzyskam, jeżeli złożę zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa?

Policja powinna wręczyć ofierze zgłaszającej popełnienie przestępstwa pisemne potwierdzenie złożenia zgłoszenia, zawierające podstawowe informacje o tym przestępstwie. Ponadto ofiara ma prawo na wniosek otrzymać następujące informacje:

1. wszelkie decyzje o niewszczynaniu postępowania przygotowawczego, o umorzeniu postępowania lub o niepodejmowaniu działań wobec sprawcy;
2. termin i miejsce procesu karnego oraz charakter zarzutów przeciwko sprawcy;
3. wszelkie prawomocne wyroki w postępowaniu;
4. informacje o stanie postępowania karnego;
5. informacje o zwolnieniu lub ucieczce sprawcy z aresztu oraz o wszelkich środkach przedsięwziętych w celu ochrony ofiary w przypadku takiego zwolnienia lub ucieczki.

W przypadkach przewidzianych w punktach a) i c) ofierze należy podać uzasadnienie lub streszczenie uzasadnienia danej decyzji.

Czy mam prawo skorzystać z bezpłatnego tłumaczenia pisemnego lub ustnego (na potrzeby kontaktów z policją bądź innymi organami, w trakcie śledztwa/dochodzenia lub w czasie procesu)?

Policja powinna dopilnować, by ofiara rozumiała i była rozumiana. Jeśli ofiara nie rozumie języka maltańskiego lub nie mówi po maltańsku ani angielsku, przysługuje jej prawo do tłumaczenia ustnego i pisemnego na język, który rozumie, i z tego języka.

W jaki sposób organ zajmujący się sprawą dopilnuje, żebym zrozumiał, co się dzieje, oraz by właściwie mnie zrozumiano (jeżeli jestem dzieckiem; jeżeli jestem osobą niepełnosprawną)?

Komunikacja musi się odbywać w prostym i przystępnym języku, z poszanowaniem cech osobistych, w tym wszelkich form niepełnosprawności, które mogą wpływać na zdolność rozumienia lub bycia zrozumianym. Ponadto ofiara ma prawo do wybranej osoby towarzyszącej przy pierwszym kontakcie z policją, jeżeli ze względu na wrażenie, jakie wywołało przestępstwo, potrzebuje pomocy w zrozumieniu lub byciu zrozumianą. Jeżeli ofiarą jest osoba niepełnosprawna lub małoletni, policja zawsze zwraca się o pomoc do pracowników społecznych z agencji Appoġġ (Aġenzija Appoġġ), a jeśli uzna to za konieczne, może również zwrócić się o pomoc do innych specjalistów w tej dziedzinie.

Usługi wsparcia dla ofiar przestępstw

Kto udziela wsparcia ofiarom przestępstw? Czy policja skieruje mnie automatycznie do podmiotu udzielającego wsparcia ofiarom przestępstw?

Podczas pierwszego kontaktu z policją ofiara otrzymuje od policji informacje o rodzaju wsparcia, jakie może otrzymać, w tym o wsparciu medycznym, psychologicznym, a nawet o alternatywnym zakwaterowaniu, oraz o podmiotach takiego wsparcia udzielających. Ponadto policja powinna niezwłocznie skierować ofiarę do służb udzielających wsparcia ofiarom.

Jak chroni się moją prywatność?

Usługi wsparcia mają charakter poufny.

Czy muszę złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przed uzyskaniem dostępu do wsparcia dla ofiar przestępstw?

Ofiara może skorzystać z usług wsparcia jeszcze przed formalnym zgłoszeniem przestępstwa.

Środki ochrony osobistej – jeśli znajduję się w niebezpieczeństwie

Jakie rodzaje ochrony są dostępne?

Policja powinna niezwłocznie zapewnić bezpieczeństwo ofiary, jeśli wstępna ocena wykaże, że ofiara jest w niebezpieczeństwie. Jeśli policja stwierdzi, że sprawca jest osobą niebezpieczną, może go zatrzymać i pilnie wnieść sprawę do sądu oraz zwrócić się do sądu o postanowienie o tymczasowym aresztowaniu.

Ofiara może również zwrócić się do funkcjonariusza policji prowadzącego sprawę o objęcie jej programem ochrony świadków. W tym celu ofiara musi zadeklarować, że będzie składać zeznania przeciwko sprawcy podczas postępowania karnego. Jeśli funkcjonariusz policji jest przekonany, że zeznania danej osoby lub inne posiadane przez nią dowody są ważne dla sprawy, zwraca się do prokuratora generalnego o objęcie takiej osoby programem ochrony świadków. Programem takim można również objąć członków rodziny i innych bliskich danej osoby. Program polega zwykle na zastosowaniu środków zapewniających osobiste bezpieczeństwo lub ochronę mienia.

Kto może mi zapewnić ochronę?

Policja

Czy ktoś dokona oceny mojej sprawy, żeby sprawdzić, czy grozi mi dalsze niebezpieczeństwo ze strony sprawcy?

Tak, oceny takiej dokona policja.

Czy ktoś dokona oceny mojej sprawy, żeby sprawdzić, czy grozi mi dalsze niebezpieczeństwo ze strony systemu wymiaru sprawiedliwości (w trakcie dochodzenia/śledztwa lub w czasie procesu)?

Jeżeli w toku postępowania okaże się, że nadal istnieje niebezpieczeństwo, policja może zwrócić się do sądu o wydanie nakazu ochrony dla ofiary i jej rodziny.

Jakie środki ochrony są dostępne dla ofiar najbardziej potrzebujących szczególnego traktowania?

Ofiary przemocy domowej umieszcza się w specjalnych schroniskach.

Jestem małoletni – czy przysługują mi szczególne prawa?

W przypadku ofiar małoletnich zgłoszenia popełnienia przestępstwa mogą dokonać rodzice lub opiekun.

W przypadku osób małoletnich, których rodzice ani opiekun nie mogą reprezentować ze względu na konflikt interesów, a także osób małoletnich pozbawionych opieki lub oddzielonych od rodziny, sąd z własnej inicjatywy wyznacza pełnomocnika osoby małoletniej lub pełnomocnika w ramach pomocy prawnej do reprezentowania interesów takiej osoby.

W wyniku przestępstwa zmarł członek mojej rodziny – jakie prawa mi przysługują?

Taka osoba jest uznawana za ofiarę i ma te same prawa, co ofiara.

Członek mojej rodziny jest ofiarą przestępstwa – jakie prawa mi przysługują?

Małżonek, rodzice, dzieci, rodzeństwo lub opiekun ofiary mogą zgłosić popełnienie przestępstwa w imieniu ofiary.

Czy mogę uzyskać dostęp do mediacji? Jakie są warunki korzystania z mediacji? Czy będę bezpieczny/bezpieczna podczas mediacji?

Mediacja pomiędzy ofiarą a sprawcą staje się dostępna w postępowaniu karnym, jeżeli sprawca przyzna się do popełnienia przestępstwa lub zostanie uznany za winnego. W przypadku przyznania do winy lub wyroku skazującego istnieją różne sposoby na skorzystanie z mediacji za pośrednictwem sądów pokoju (Qrati tal-Ġustizzja). Usługi mediacji zapewnia się w drodze wniosku do sądu, w ramach postępowania sądowego, składanego przez prokuratora, pełnomocnika obrony lub kuratora sądowego, o przekazanie sprawy do mediacji.

Jeżeli sąd przyjmie wniosek, sprawa kierowana jest do Komisji ds. Mediacji między Ofiarą a Sprawcą (Komisja) w Departamencie Probacji i Zwolnień Warunkowych. Po otrzymaniu wszelkich stosownych informacji komitet ten zdecyduje, czy sprawa zasługuje na mediację. Jeżeli komitet postanowi o wszczęciu postępowania mediacyjnego, sprawę przydziela się mediatorowi. Mediator kontaktuje się z ofiarą i sprawcą i spotyka się z nimi osobno w celu zorganizowania trzeciego spotkania, w którym wezmą udział obie strony. Aby postępowanie mediacyjne było skuteczne, mediator dopilnowuje, by obie strony odniosły z niego korzyści i by nie wystąpiło ryzyko wtórnej wiktymizacji.

Gdzie mogę znaleźć przepisy, w których określono moje prawa?

Przepisy regulujące prawa ofiar zawiera ustawa o ofiarach przestępstw (Att dwar il-Vittmi tal-Kriminalità) – rozdział 539 zbioru praw Malty

W odniesieniu do mediacji zastosowanie mają przepisy ustawy o sprawiedliwości naprawczej (Att dwar il-Ġustizzja Riparatriċi) – rozdział 516 zbioru praw Malty