Δικαιώματα των θυμάτων - ανά χώρα

Πώς μπορώ να καταγγείλω μια αξιόποινη πράξη;

Σε περίπτωση επείγοντος, καλέστε τον αριθμό 999. Για να καταγγείλετε αξιόποινη πράξη, καλέστε τον αριθμό 101.

Αν πάσχετε από κώφωση, μεταγλωσσική κώφωση, βαρηκοΐα ή διαταραχές της ομιλίας, διατίθεται τηλεφωνική γραμμή για γραπτά μηνύματα στον αριθμό 18000.

Εάν είστε εγγεγραμμένος στην υπηρεσία emergencySMS -και δεν έχετε άλλη επιλογή- μπορείτε να στείλετε γραπτό μήνυμα στον αριθμό 999.

Σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να καλέσετε τον αριθμό 999

Σε περίπτωση επείγοντος, καλέστε τον αριθμό 999, εάν:

• Υπάρχει κίνδυνος σωματικής βλάβης ή απώλειας ζωής
• Αξιόποινη πράξη βρίσκεται σε εξέλιξη
• Ύποπτος για την τέλεση αξιόποινης πράξης βρίσκεται κοντά

Καταγγελία μη επείγουσας περίπτωσης

Καλέστε τον αριθμό 101 για να επικοινωνήσετε με την αστυνομία εάν η αξιόποινη πράξη δεν αποτελεί επείγουσα περίπτωση.

Αν πάσχετε από κώφωση, μεταγλωσσική κώφωση, βαρηκοΐα ή διαταραχές της ομιλίας, διατίθεται τηλεφωνική γραμμή για γραπτά μηνύματα στον αριθμό 18001 101.

Παραδείγματα πράξεων που δεν χρήζουν επείγουσας αντιμετώπισης είναι τα εξής:

• Το αυτοκίνητό σας έχει κλαπεί
• Περιουσιακό αντικείμενό σας έχει καταστραφεί
• Υποψιάζεστε χρήση ή διακίνηση ναρκωτικών
• Επιθυμείτε να καταγγείλετε ήσσονος σημασίας τροχαία σύγκρουση
• Επιθυμείτε να παράσχετε στην αστυνομία πληροφορίες σχετικά με την εγκληματικότητα στην περιοχή σας

Καταγγελία αξιόποινης πράξης μέσω του διαδικτύου

Εάν δεν συντρέχει επείγουσα περίπτωση, μπορείτε να καταγγείλετε τις ακόλουθες αξιόποινες πράξεις μέσω του δικτυακού τόπου της Αστυνομίας της Σκωτίας (Police Scotland):

• Εγκλήματα μίσους
• Ενδοοικογενειακή βία

Επιπλέον, εάν επιθυμείτε να καταγγείλετε αξιόποινη πράξη ανώνυμα, μπορείτε να συμπληρώσετε το ηλεκτρονικό έντυπο «Crimestoppers».

Πώς μπορώ να ενημερωθώ σχετικά με τις εξελίξεις της υπόθεσης;

Εάν είστε θύμα αξιόποινης πράξης, έχετε το δικαίωμα να ζητήσετε πληροφορίες σχετικά με την υπόθεσή σας. Εάν δεν σας έχουν παρασχεθεί τέτοιες πληροφορίες, μπορείτε να υποβάλετε επίσημη αίτηση παροχής πληροφοριών σε διάφορους φορείς:

• Την Αστυνομία της Σκωτίας (Police Scotland) - πληροφορίες σχετικά με τυχόν απόφαση να μη διενεργηθεί ποινική έρευνα και τους λόγους της απόφασης αυτής, καθώς και πληροφορίες σχετικά με τυχόν απόφαση να παύσει η ποινική έρευνα και τους λόγους της απόφασης αυτής.
• Την Εισαγγελική Υπηρεσία και Φορολογική Εισαγγελία (Crown Office and Procurator Fiscal Service) - εάν αποφασιστεί να μην ασκηθεί δίωξη για την υπόθεσή σας, δικαιούστε να ενημερωθείτε για τους λόγους της απόφασης αυτής, καθώς και να ζητήσετε την επανεξέτασή της.
• Τη Δικαστική Υπηρεσία της Σκωτίας (Scottish Courts and Tribunals Service) - πληροφορίες για τις ημερομηνίες των συζητήσεων στο ακροατήριο, την τελική απόφαση του δικαστηρίου στη δίκη, την τυχόν άσκηση ένδικου μέσου και τους λόγους στους οποίους το τυχόν ένδικο μέσο στηρίζεται.

Δικαιούμαι νομική συνδρομή (κατά την ανάκριση ή τη δίκη); Υπό ποιες προϋποθέσεις;

Στη Σκωτία το θύμα δεν αποτελεί διάδικο της ποινικής διαδικασίας. Εάν το θύμα χρειάζεται νομικές συμβουλές και βοήθεια, μπορεί να επικοινωνήσει με δικηγόρο. Ενδέχεται να δικαιούται οικονομική βοήθεια για την κάλυψη του κόστους των εν λόγω συμβουλών και βοήθειας μέσω του συστήματος νομικής συνδρομής.

Ο φορέας που είναι αρμόδιος για τη λειτουργία του συστήματος νομικής συνδρομής στη Σκωτία είναι το Συμβούλιο Νομικής Συνδρομής της Σκωτίας (Scottish Legal Aid Board).

Μπορώ να ζητήσω επιστροφή των εξόδων (για τη συμμετοχή στην έρευνα/δίκη); Υπό ποιες προϋποθέσεις;

Εάν έχετε «κλητευθεί» να εμφανιστείτε στο δικαστήριο ως μάρτυρας, ενδέχεται να δικαιούστε να ζητήσετε την επιστροφή ορισμένων εξόδων.

Ως «κλήτευση» νοείται η κοινοποίηση επίσημης επιστολής -η οποία ονομάζεται «κλήση» («citation»)- με την οποία καλείστε να προσέλθετε στο δικαστήριο και να καταθέσετε ως μάρτυρας.

Πληροφορίες για το πώς μπορείτε να ζητήσετε την επιστροφή εξόδων, καθώς και έντυπο αίτησης επιστροφής εξόδων, διατίθενται στην οπίσθια όψη της κλήσης.

Διαβάστε την κλήση σας με προσοχή και έχετέ την μαζί σας όταν παρουσιαστείτε στο δικαστήριο. Βεβαιωθείτε ότι έχετε συμπληρώσει το έντυπο αίτησης επιστροφής εξόδων στην οπίσθια όψη της κλήσης, ώστε να μπορείτε να ζητήσετε την επιστροφή των εξόδων σας από το πρόσωπο που σας κλήτευσε ως μάρτυρα.

Πληρωμές σε μετρητά πραγματοποιούνται μόνο σε περιπτώσεις πραγματικών δυσχερειών ή έκτακτης ανάγκης. Έκτακτα έξοδα, όπως για ταξί, αεροπορικά εισιτήρια και διαμονή, πρέπει να εγκρίνονται προκαταβολικά από τον εισαγγελέα (procurator fiscal).

Μάρτυρες οι οποίοι εργάζονται ως υπάλληλοι ή ως αυτοαπασχολούμενοι μπορούν να ζητήσουν αποζημίωση για απολεσθέντα εισοδήματα. Στα κτίρια των δικαστηρίων δεν υπάρχουν εγκαταστάσεις φροντίδας παιδιών, γεγονός που σημαίνει ότι οι μάρτυρες κατηγορίας δικαιούνται να ζητήσουν να αποζημιωθούν, βάσει πάγιων τιμών, για τα έξοδά τους για υπηρεσίες φροντίδας και φύλαξης παιδιών. Εάν χρειαστεί να λάβετε υπηρεσίες φροντίδας κατά την απουσία σας, θα αποζημιωθείτε στη βάση μιας πάγιας τιμής.

Μπορώ να ασκήσω έφεση εάν η υπόθεσή μου τεθεί στο αρχείο πριν από την προσφυγή στο δικαστήριο;

Στη Σκωτία, ως θύμα αξιόποινης πράξης, έχετε το δικαίωμα να ζητήσετε να επανεξεταστεί τυχόν απόφαση της Εισαγγελικής Υπηρεσίας και Φορολογικής Εισαγγελίας (Crown Office and Procurator Fiscal Service) να μην ασκήσει δίωξη σε υπόθεση που της έχει καταγγελθεί, αν η εν λόγω απόφαση εκδόθηκε την ή μετά την 1η Ιουλίου 2015. Συναφώς, θα πρέπει, αν είναι δυνατόν, να υποβάλετε αίτηση επανεξέτασης εντός ενός μήνα από την ημερομηνία κατά την οποία λάβατε γνώση της απόφασης να μην ασκηθεί δίωξη. Κατά κανόνα, ο αιτών ενημερώνεται για την απόφαση επί της αίτησης επανεξέτασης εντός 20 εργάσιμων ημερών. Ο Lord Advocate (ο ανώτερος εισαγγελέας στη Σκωτία) έχει δημοσιεύσει κανόνες σχετικά με τη διαδικασία αυτή.

Μπορώ να συμμετάσχω στη δίκη;

Αυτό εξαρτάται από το αν έχετε κλητευθεί στη δίκη ως μάρτυρας. Εάν δεν έχετε κλητευθεί ως μάρτυρας, μπορείτε να ρωτήσετε τη Δικαστική Υπηρεσία της Σκωτίας (Scottish Courts and Tribunals Service):

• Για ποια αδικήματα διώκεται ένα πρόσωπο - αφού παρασχεθεί στον κατηγορούμενο η δυνατότητα να απαντήσει στις κατηγορίες (μόνο τη γενική φύση των κατηγοριών).
• Τι συμβαίνει με την υπόθεση στο δικαστήριο.
• Ποια απόφαση εξέδωσε σε υπόθεση ο δικαστής («judge»), ο σερίφης («sheriff») ή ο ειρηνοδίκης («justice of the peace»).

Ο δικτυακός τόπος της Δικαστικής Υπηρεσίας της Σκωτίας (Scottish Courts and Tribunals Service) παρέχει περισσότερες λεπτομέρειες για το πώς μπορείτε να λάβετε πληροφορίες για την υπόθεση, καθώς και πληροφορίες σχετικά με την εγγραφή των υποθέσεων στα πινάκια των δικαστηρίων, συμπεριλαμβανομένων των υποθέσεων που πρόκειται να εκδικαστούν στο εγγύς μέλλον. Συναφώς περιλαμβάνονται:

• Το High Court of Justiciary (ανώτατο ποινικό δικαστήριο).
• Τα Sheriff Courts (τοπικά δικαστήρια).
• Τα Justice of the Peace Courts (ειρηνοδικεία).

Εάν είστε μάρτυρας, η Δικαστική Υπηρεσία της Σκωτίας (Scottish Courts and Tribunals Service) θα:

• σας ενημερώνει για την πρόοδο της δικαστικής διαδικασίας τουλάχιστον μία φορά ανά ώρα και θα σας ενημερώσει για το πότε μπορείτε να αποχωρήσετε από το δικαστήριο,
• παρέχει ξεχωριστούς χώρους αναμονής για τους μάρτυρες κατηγορίας και τους μάρτυρες υπεράσπισης, καθώς και αναψυκτικά,
• εάν δικαιούστε να καταθέσετε στο δικαστήριο μέσω ζωντανής τηλεοπτικής σύνδεσης, υπάλληλος της Δικαστικής Υπηρεσίας της Σκωτίας θα συναντηθεί μαζί σας την ίδια ημέρα και θα σας εξηγήσει τη διαδικασία για την κατάθεσή σας στο δικαστήριο.

Ποιος είναι ο επίσημος ρόλος μου στο πλαίσιο του συστήματος δικαιοσύνης; Για παράδειγμα, είμαι ή μπορώ να επιλέξω να είμαι: θύμα, μάρτυρας, πολιτικώς ενάγων ή ιδιώτης κατήγορος;

Στη Σκωτία το θύμα δεν αποτελεί διάδικο της ποινικής διαδικασίας. Κατά τη διακριτική ευχέρεια του εισαγγελέα, από το θύμα μπορεί να ζητηθεί να καταθέσει στο δικαστήριο.

Ποια είναι τα δικαιώματά μου και ποιες οι υποχρεώσεις μου στο πλαίσιο του ρόλου αυτού;

Πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματά σας ως θύμα περιλαμβάνονται στον κώδικα θυμάτων(Victims' Code).

Εάν καλείστε να καταθέσετε ως μάρτυρας, θα λάβετε κλήση. Η κλήση αποτελεί επίσημη επιστολή με την οποία καλείστε να προσέλθετε στο δικαστήριο και να καταθέσετε ως μάρτυρας.

Είναι σημαντικό να μην αγνοήσετε την κλήση. Εάν υπάρχει σημαντικός λόγος για τον οποίο δεν μπορείτε να παραστείτε κατά την ημερομηνία της δίκης, ενημερώστε το πρόσωπο που σας κάλεσε ως μάρτυρα. Εάν δεν εμφανιστείτε στον σωστό τόπο και χρόνο, το δικαστήριο μπορεί να εκδώσει ένταλμα για τη σύλληψή σας.

Ορισμένοι μάρτυρες ενδέχεται να δυσκολεύονται να καταθέσουν. Μπορεί να είναι ιδιαιτέρως ευάλωτοι λόγω των προσωπικών συνθηκών τους ή της φύσης της κατάθεσής τους. Το δικαστήριο μπορεί να λάβει επιπλέον μέτρα (που αποκαλούνται «ειδικά μέτρα») για να βοηθήσει τους ευάλωτους μάρτυρες να καταθέσουν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, όπως, για παράδειγμα, να διατάξει την τοποθέτηση παραπετάσματος ώστε ο μάρτυρας να μην υποχρεούται να έχει οπτική επαφή με τον κατηγορούμενο. Θα πρέπει να συζητήσετε τις τυχόν ανησυχίες σας με το πρόσωπο που σας ζήτησε να καταθέσετε, δεδομένου ότι αυτό ενδέχεται να μπορεί να ζητήσει για λογαριασμό σας από το δικαστήριο τη λήψη ειδικών μέτρων.

Περισσότερες πληροφορίες για τις διαδικασίες μαρτυρικής κατάθεσης διατίθενται στον δικτυακό τόπο της Εισαγγελικής Υπηρεσίας και Φορολογικής Εισαγγελίας (Crown Office and Procurator Fiscal Service) και στις ιστοσελίδες για την παροχή κατάθεσης ενώπιον δικαστηρίου του δικτυακού τόπου mygov.scot.

Μπορώ να προβώ σε δήλωση ή να παράσχω αποδεικτικά στοιχεία κατά τη διάρκεια της δίκης; Υπό ποιες προϋποθέσεις;

Κατά τη διακριτική ευχέρεια του εισαγγελέα, από το θύμα μπορεί να ζητηθεί να καταθέσει στο δικαστήριο. Ως προς τα θύματα που καλούνται να καταθέσουν ως μάρτυρες εφαρμόζεται το γενικό δίκαιο απόδειξης της Σκωτίας.

Για τα θύματα που καλούνται να καταθέσουν και τα οποία θεωρούνται ευάλωτα ή έχουν ανάγκη προστασίας μπορούν να ληφθούν ειδικά μέτρα βάσει των άρθρων 271 έως 271Μ του νόμου περί ποινικής δικονομίας (Σκωτία) του 1995 [Criminal Procedure (Scotland) Act 1995], προκειμένου να διευκολυνθούν στην κατάθεσή τους. Τέτοια μέτρα λαμβάνονται αυτομάτως για τα παιδιά και για τα πρόσωπα που έχουν πέσει θύματα συγκεκριμένων αξιόποινων πράξεων, για παράδειγμα σεξουαλικών εγκλημάτων, εμπορίας ανθρώπων ή παρενοχλητικής παρακολούθησης.

Επιπλέον, τα θύματα ενδέχεται να μπορούν επίσης να προβούν σε δήλωση θύματος βάσει του άρθρου 14 του νόμου περί ποινικής δικαιοσύνης (Σκωτία) του 2003 [Criminal Justice (Scotland) Act 2003]. Περισσότερες πληροφορίες για τις εν λόγω δηλώσεις θύματος διατίθενται εδώ.

Τι πληροφορίες θα λάβω κατά τη διάρκεια της δίκης;

Μπορείτε να απευθυνθείτε στη Δικαστική Υπηρεσία της Σκωτίας (Scottish Courts and Tribunals Service) για να πληροφορηθείτε τις ημερομηνίες συζητήσεων στο ακροατήριο, την τελική απόφαση του δικαστηρίου σε δίκη, την τυχόν άσκηση ένδικου μέσου και τους λόγους στους οποίους το τυχόν ένδικο μέσο στηρίζεται. Επιπλέον, εάν παρίσταστε σε δικαστήριο για να καταθέσετε, δικαστικοί υπάλληλοι της Δικαστικής Υπηρεσίας της Σκωτίας θα σας ενημερώνουν για την πρόοδο της δικαστικής διαδικασίας τουλάχιστον μία φορά ανά ώρα και θα σας ενημερώσουν για το πότε μπορείτε να αποχωρήσετε από το δικαστήριο.

Θα έχω πρόσβαση στα δικαστικά αρχεία;

Βλ. ανωτέρω για λεπτομέρειες σχετικά με τις πληροφορίες που μπορούν να ζητηθούν.