Δικαιώματα των θυμάτων - ανά χώρα

Πώς μπορώ να καταγγείλω μια αξιόποινη πράξη;

Μπορείτε να καταγγείλετε αξιόποινη πράξη ή να υποβάλετε μήνυση σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες αρχές:

• Εισαγγελία (Ministério Público — MP)
• Αστυνομία δίωξης του εγκλήματος (Polícia Judiciária — PJ)
• Αστυνομία δημόσιας ασφάλειας (Polícia de Segurança Pública — PSP)
• Εθνοφρουρά (Guarda Nacional Republicana — GNR)

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε τα ακόλουθα:

• Διαδικτυακή πύλη ηλεκτρονικών καταγγελιών του Υπουργείου Εσωτερικής Διοίκησης
• Ανώνυμη καταγγελία

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Όλες αυτές οι αρχές έχουν καθήκον να παραλαμβάνουν όλες τις μηνύσεις και τις καταγγελίες που υποβάλλονται σε αυτές, ακόμα και αν το έγκλημα δεν διαπράχθηκε στην περιοχή δικαιοδοσίας τους ή, στην περίπτωση της αστυνομίας, η έρευνα δεν εμπίπτει στη δικαιοδοσία τους.

Μπορείτε να υποβάλετε μήνυση ή να καταγγείλετε αξιόποινη πράξη ακόμα και αν δεν γνωρίζετε ποιος διέπραξε την αξιόποινη πράξη. Στη συνέχεια οι αρχές θα διενεργήσουν έρευνα για να προσπαθήσουν να εντοπίσουν τον δράστη.

Πώς μπορώ να ενημερωθώ σχετικά με τις εξελίξεις της υπόθεσης;

Έχετε δικαίωμα, κατόπιν αιτήματος, να ενημερώνεστε για τη συνέχεια που δόθηκε στην καταγγελία, συμπεριλαμβανομένης της απόφασης να απαγγελθεί κατηγορία στον κατηγορούμενο ή να τεθεί στο αρχείο ή να ανασταλεί προσωρινά η υπόθεση. Έχετε επίσης το δικαίωμα να ενημερωθείτε για την ημέρα, την ώρα και τον τόπο διεξαγωγής της δίκης, καθώς και για την απόφαση.

Δικαιούμαι νομική συνδρομή (κατά την έρευνα ή τη δίκη); Υπό ποιες προϋποθέσεις;

Ναι. Εάν επιθυμείτε να παρασταθείτε με δικηγόρο και δεν διαθέτετε τους οικονομικούς πόρους για να επιβαρυνθείτε με τα αντίστοιχα έξοδα, δικαιούστε νομική συνδρομή, η οποία μπορεί να συνίσταται:

• σε ολική ή μερική απαλλαγή από τα δικαστικά έξοδα·
• στον διορισμό δικηγόρου και στην καταβολή των δικηγορικών αμοιβών· ή
• στη σταδιακή καταβολή των δικαστικών εξόδων ή των δικηγορικών αμοιβών.

Η απόφαση για τη χορήγηση της νομικής συνδρομής λαμβάνεται από την κοινωνική ασφάλιση με τη χρήση ενός τύπου υπολογισμού που λαμβάνει υπόψη τα περιουσιακά στοιχεία, το εισόδημα και τα έξοδα του αιτούντος. Η αίτηση για τη χορήγηση νομικής συνδρομής πρέπει να υποβάλλεται μέσω των εντύπων που παρέχονται δωρεάν από τις υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλισης και μπορεί να υποβάλλεται αυτοπροσώπως, με φαξ, ταχυδρομικώς ή ηλεκτρονικώς, στην τελευταία περίπτωση με τη συμπλήρωση του αντίστοιχου ηλεκτρονικού εντύπου.

Η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από δικαιολογητικά έγγραφα που να επιβεβαιώνουν τις οικονομικές δυσκολίες του αιτούντος. Η απόφαση λαμβάνεται το αργότερο εντός 30 ημερών. Η υποβολή της αίτησης δεν βαρύνεται με τέλη.

Μπορώ να ζητήσω επιστροφή των εξόδων (για τη συμμετοχή στην έρευνα/δίκη); Υπό ποιες προϋποθέσεις;

Ναι. Ως θύμα που είναι μάρτυρας σε δίκη, δικαιούστε αποζημίωση για τον χρόνο σας, καθώς και επιστροφή των εξόδων με τα οποία επιβαρυνθήκατε λόγω αυτού του γεγονότος.

Η αίτηση για αποζημίωση πρέπει να υποβάλλεται γραπτώς, χρησιμοποιώντας το κατάλληλο έντυπο που παρέχεται από το δικαστήριο.

Μπορώ να προσβάλω τυχόν απόφαση να τεθεί η υπόθεσή μου στο αρχείο χωρίς να παραπεμφθεί στο δικαστήριο;

Ναι. Εάν δεν συμφωνείτε με τη θέση στο αρχείο της έρευνας, μπορείτε να υποβάλετε αίτηση στον αμέσως ιεραρχικά ανώτερο του δικαστικού λειτουργού της εισαγγελίας που αποφάσισε να θέσει την υπόθεσή σας στο αρχείο, ζητώντας του να απαγγείλει κατηγορία στον κατηγορούμενο ή να συνεχίσει την έρευνα, αναφέροντας, στην τελευταία περίπτωση, νέα αποδεικτικά στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη.

Μπορώ να συμμετάσχω στη δίκη;

Ναι.

Ποιος είναι ο επίσημος ρόλος μου στο πλαίσιο του συστήματος δικαιοσύνης; Για παράδειγμα, είμαι ή μπορώ να επιλέξω να είμαι: θύμα, μάρτυρας, πολιτικώς ενάγων ή ιδιώτης κατήγορος;

Μπορείτε να συμμετάσχετε στη διαδικασία ως βοηθός, πολιτικώς ενάγων ή μάρτυρας.

Ποια είναι τα δικαιώματά μου και ποιες οι υποχρεώσεις μου στο πλαίσιο του ρόλου αυτού;

• Ως θύμα: καταθέτετε, όπως ένας μάρτυρας. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για την απόδειξη της αξιόποινης πράξης, καθώς γνωρίζετε από πρώτο χέρι τι συνέβη.
• Ως βοηθός: διαδραματίζετε ενεργό ρόλο στη δίκη συνεργαζόμενοι με την εισαγγελία για την προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με τα πραγματικά περιστατικά που περιγράφονται στην κατηγορία που έχει απαγγελθεί. Ο δικηγόρος σας μπορεί, για παράδειγμα, να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία, να θέσει ερωτήσεις στον κατηγορούμενο, στους μάρτυρες και τους πραγματογνώμονες και, στο τέλος της δίκης, να προβεί σε τελικές παρατηρήσεις, δηλαδή να παράσχει τη γνώμη του σχετικά με τα αποδεικτικά στοιχεία που προσκομίστηκαν και το αν ο κατηγορούμενος θα πρέπει να καταδικαστεί.
• Ως πολιτικώς ενάγων: θα υπερασπίζεστε το δικαίωμά σας σε αποζημίωση κατά τη δίκη, μπορείτε να θέσετε ερωτήσεις στον κατηγορούμενο, στους μάρτυρες και τους πραγματογνώμονες σχετικά με πτυχές της υποβληθείσας αίτησης αποζημίωσης, συμπεριλαμβανομένων των ζημιών που έχετε υποστεί.

Μπορώ να προβώ σε δήλωση ή να παράσχω αποδεικτικά στοιχεία κατά τη διάρκεια της δίκης; Υπό ποιες προϋποθέσεις;

Ναι. Υπό τους όρους που αναφέρονται ανωτέρω.

Τι πληροφορίες θα λάβω κατά τη διάρκεια της δίκης;

Έχετε επίσης το δικαίωμα να ενημερώνεστε για αποφάσεις που μπορούν να επηρεάσουν την πορεία της διαδικασίας, για την ημέρα, την ώρα και τον τόπο διεξαγωγής της δίκης, καθώς και για την απόφαση.

Θα έχω πρόσβαση στη δικογραφία;

Ναι. Ως θύμα, δικαιούστε να λάβετε γνώση της δικογραφίας, εκτός εάν, κατά το στάδιο της έρευνας, η δικογραφία παραμένει εμπιστευτική και οι εισαγγελικές υπηρεσίες αντιτίθενται στην εν λόγω ενημέρωση με την αιτιολογία ότι ενδέχεται να παρεμποδίσει την έρευνα και/ή να θίξει τα δικαιώματα των προσώπων που εμπλέκονται στη διαδικασία.