You will be considered a victim of a crime if you have suffered damage, for example if you have been injured or your property has been damaged or stolen, as a result of an incident that constitutes a crime under domestic law. As a crime victim you have certain individual legal rights before, during and after the criminal proceedings.
Criminal proceedings in Belgium are divided into investigation and trial stages. In most cases the investigation is directed by the public prosecutor or – in certain cases that are more complex – by an investigating judge. During the investigation, evidence is gathered to establish whether a crime has been committed and by whom.
Once the investigation has finished, the case is either closed or referred to a court for trial. During the trial the court will examine the body of evidence and determine whether the accused is guilty or not. If the accused is found guilty, a sentence may be imposed. However, the court can also find the person not guilty and acquit them.
As a victim you have a number of rights at all stages of the criminal proceedings. If you want to take a more active part in the proceedings, you can ask to be registered as an injured party, or you can bring a claim as a civil party to the criminal proceedings. Under certain circumstances you can initiate criminal proceedings yourself by directly summoning the perpetrator or by lodging a complaint with the investigating judge and at the same time applying to be treated as a civil party. As a civil party you can claim compensation from the offender. Subject to a number of conditions being met (for example, if you are the victim of a violent crime and the damage cannot be made good by the perpetrator or by an insurer), you may be eligible for compensation from the State.
The following factsheets will take you through the different steps of the procedure, describing your rights during the investigation of the crimeduring the trial or after the first trial. Also, read more about the help and support you can get.
The national language version of this page is maintained by the respective Member State. The translations have been done by the European Commission service. Possible changes introduced in the original by the competent national authority may not be yet reflected in the translations. The European Commission accepts no responsibility or liability whatsoever with regard to any information or data contained or referred to in this document. Please refer to the legal notice to see copyright rules for the Member State responsible for this page.
Πώς και που μπορώ να καταγγείλω ένα αδίκημα;
Πώς μπορώ να ενημερώνομαι για τις ενέργειες των αρχών μετά την καταγγελία του αδικήματος;
Πώς μπορώ να συμμετέχω στη διερεύνηση του αδικήματος;
Ποια είναι τα δικαιώματά μου ως μάρτυρας;
Είμαι ανήλικος. Έχω πρόσθετα δικαιώματα;
Μπορώ να λάβω νομική συνδρομή;
Πώς μπορώ να τύχω προστασίας, σε περίπτωση που διατρέχω κίνδυνο;
Τι είδους υπηρεσίες και βοήθεια μπορώ να λάβω κατά τη διερεύνηση του αδικήματος;
Πώς θα συνεχισθεί η υπόθεσή μου μετά την ολοκλήρωση της διερεύνησης;
Μπορώ να ασκήσω έφεση εάν η υπόθεσή μου τεθεί στο αρχείο χωρίς να παραπεμφθεί στο ακροατήριο;
Είμαι αλλοδαπός. Πώς προστατεύονται τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μου;
Μπορείτε να καταγγείλετε ένα αδίκημα στην τοπική αστυνομία, κατά προτίμηση στην περιοχή διάπραξης του αδικήματος. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την αστυνομία στον αριθμό 112. Εάν η κατάσταση δεν είναι επείγουσα, μπορείτε να απευθυνθείτε στο πλησιέστερο αστυνομικό τμήμα. Οι διευθύνσεις των αστυνομικών τμημάτων δημοσιεύονται στον δικτυακό τόπο της τοπικής αστυνομίας στα ολλανδικά και τα γαλλικά.
Εάν είστε βέλγος πολίτης ή κάτοικος Βελγίου (π.χ. αν σας έχει χορηγηθεί άδεια μόνιμης διαμονής στο Βέλγιο), μπορείτε να καταγγείλετε ορισμένα αδικήματα ήσσονος σημασίας (π.χ. βανδαλισμούς, κλοπές σε καταστήματα και κλοπή ποδηλάτου) μέσω του Διαδικτύου στα ολλανδικά, τα γαλλικά ή τα γερμανικά. Επιπλέον, καθένας, συμπεριλαμβανομένων των τουριστών, μπορεί να καταγγείλει μέσω του Διαδικτύου εγκλήματα στον κυβερνοχώρο μέσω ειδικού δικτυακού τόπου που είναι διαθέσιμος στα ολλανδικά, τα γαλλικά, τα γερμανικά και τα αγγλικά.
Ορισμένα αδικήματα διώκονται μόνον εάν το θύμα υποβάλει καταγγελία, π.χ. για παρενοχλητική παρακολούθηση («stalking»), δυσφήμηση και εξύβριση (τα λεγόμενα αδικήματα βάσει καταγγελίας).
Δεν είναι αναγκαίο να καταγγείλετε το αδίκημα αμέσως, αλλά είναι προς το συμφέρον σας να το πράξετε ώστε οι αστυνομικές αρχές να διαθέτουν το συντομότερο δυνατόν λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τα πραγματικά περιστατικά και τις περιστάσεις του αδικήματος, καθώς και σχετικά με οιαδήποτε ζημία ή σωματική βλάβη έχετε υποστεί. Σημειωτέον επίσης ότι, μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα («η παραγραφή»), δεν είναι πλέον δυνατό να ασκήσουν δίωξη οι αρχές. Το εν λόγω χρονικό διάστημα καθορίζεται από τον νόμο, διαφέρει ανάλογα με το αδίκημα και κυμαίνεται από έξι μήνες έως δεκαπέντε έτη.
Η αστυνομία θα σας υποβάλει ερωτήσεις σχετικά με την καταγγελία σας και θα συντάξει επίσημη έκθεση. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης αυτής έχετε διάφορα δικαιώματα τα οποία εξακολουθούν να ισχύουν σε περίπτωση που προβείτε σε άλλη δήλωση αργότερα. Είτε εξετάζεστε ως θύμα είτε ως μάρτυρας, ο αστυνομικός πρέπει να σας εξηγήσει πριν από την εξέταση ότι:
Εάν μιλάτε γλώσσα διαφορετική από αυτήν της διαδικασίας, η αστυνομία θα σας διαθέσει επαγγελματία διερμηνέα, εκτός εάν ο αστυνομικός μπορεί να καταγράψει την κατάθεσή σας στη γλώσσα σας ή σας ζητήσει να συντάξετε εσείς την κατάθεσή σας στη γλώσσα σας.
Η κατάθεσή σας θα συμπεριληφθεί στην επίσημη έκθεση, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει π.χ. τις ακόλουθες πληροφορίες:
Κατά την κατάθεσή σας, μπορείτε επίσης να αναφέρετε εάν χρειάζεστε οποιουδήποτε είδους, πρακτική, κοινωνική, ψυχολογική ή νομική συνδρομή.
Είναι σκόπιμο να προσκομίσετε στην αστυνομία αντίγραφα των σχετικών εγγράφων, δεδομένου ότι ενδέχεται να χρειαστείτε τα πρωτότυπα αργότερα, για παράδειγμα εάν αποταθείτε στην ασφαλιστική σας εταιρεία.
Εάν είστε θύμα εγκλήματος σεξουαλικής βίας, όποτε είναι δυνατόν, η εξέτασή σας από την αστυνομία θα πραγματοποιηθεί σε ειδική αίθουσα η οποία προσφέρει την αναγκαία προστασία της ιδιωτικής σας ζωής.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αστυνομία θα στείλει την έκθεση πρακτικών (proces-verbaal/procès-verbal) στην εισαγγελική αρχή (parket/parquet). Στη συνέχεια, η κατηγορούσα αρχή θα αποφασίσει εάν η αστυνομία πρέπει να διεξαγάγει ή όχι την έρευνα. Η έρευνα διεξάγεται είτε από τον Βασιλικό Εισαγγελέα (procureur des Konings/procureur du Roi) (ποινική έρευνα (opsporingsonderzoek/enquête pénale)), είτε – στις πιο σύνθετες υποθέσεις ή όταν χρειάζονται περισσότερο δραστικές εξουσίες έρευνας, όπως κατ’ οίκον έρευνες – από ανακριτή (δικαστική έρευνα (gerechtelijk onderzoek/instruction judiciaire)). Σε ορισμένες υποθέσεις η αστυνομία μπορεί να αποφασίσει τη διενέργεια έρευνας αυτεπαγγέλτως, οπότε διαβιβάζει τον πλήρη φάκελο στην εισαγγελική αρχή για περαιτέρω δράση (αστυνομική έρευνα (ambtshalve politioneel onderzoek/enquête policière d'office)). Για ορισμένα ελαφρά πταίσματα (όπως η κλοπή ποδηλάτου), και αναλόγως των περιστάσεων (π.χ. εφόσον δεν υπάρχουν ίχνη του δράστη), η αστυνομία συντάσσει απλοποιημένη έκθεση πρακτικών (vereenvoudigd proces-verbaal (VPV)/procès-verbal simplifié)). Αυτή η απλοποιημένη επίσημη έκθεση παραμένει στο αστυνομικό τμήμα και δεν διαβιβάζεται στην εισαγγελική αρχή. Κάθε μήνα, διαβιβάζεται στον εισαγγελέα κατάλογος όλων των απλοποιημένων εκθέσεων πρακτικών που συντάχθηκαν. Αυτό σημαίνει ότι η εισαγγελική αρχή θα ενημερωθεί, ως εκ τούτου, σχετικά με την υπόθεσή σας. Εάν προκύψουν νέα στοιχεία τα οποία ενδέχεται να επηρεάζουν την υπόθεση (για παράδειγμα, αν εντοπιστεί ο δράστης του εγκλήματος), η έκθεση πρακτικών διαβιβάζεται στον εισαγγελέα και η αστυνομία θα σας ενημερώσει αναλόγως.
Αφού υποβάλετε την καταγγελία, θα σας δοθεί βεβαίωση της καταγγελίας σας. Το έγγραφο αυτό θα περιλαμβάνει τον αριθμό αναφοράς της υπόθεσής σας, το όνομα του αστυνομικού που σας εξυπηρέτησε και τα στοιχεία επικοινωνίας της κατηγορούσας αρχής (στην οποία μπορείτε να απευθυνθείτε για να ενημερωθείτε για την πρόοδο της υπόθεσής σας).
Το έγγραφο αυτό θα σας ενημερώνει με σαφήνεια εάν η καταγγελία σας θα εξεταστεί ως τυποποιημένη επίσημη έκθεση, ως αστυνομική έρευνα ή ως απλοποιημένη επίσημη έκθεση.
Σε περίπτωση δίωξης, εάν δεν έχετε προβεί σε άλλες ενέργειες πέρα από την καταγγελία σας στην αστυνομία, θα ενημερωθείτε από τον Βασιλικό Εισαγγελέα μόνο σχετικά με την ημερομηνία, την ώρα και τον τόπο της ακροαματικής διαδικασίας.
Αν επιθυμείτε να λαμβάνετε πληροφορίες σχετικά με τυχόν άλλες ενέργειες που πραγματοποιούνται σε σχέση με την καταγγελία σας, ο νόμος σας παρέχει το δικαίωμα να καταχωρηθείτε ως ζημιωθείς (benadeelde persoon/personne lésée). Μπορείτε να υποβάλετε δήλωση ότι είστε ζημιωθείς, είτε αυτοπροσώπως είτε μέσω δικηγόρου, στο αστυνομικό όργανο που συντάσσει την επίσημη έκθεση ή στη γραμματεία της εισαγγελικής αρχής ή στο αστυνομικό τμήμα ή αποστέλλοντας συστημένη επιστολή στη γραμματεία της εισαγγελικής αρχής. Θα λάβετε επίσης ένα υπόδειγμα για την υποβολή της εν λόγω δήλωσης όταν λάβετε το έγγραφο που βεβαιώνει ότι έχετε υποβάλει καταγγελία.
Ως ζημιωθείς θα ενημερώνεστε εγγράφως για τις αποφάσεις του Βασιλικού Εισαγγελέα (π.χ. απόφαση για θέση της υπόθεσης στο αρχείο και τη σχετική αιτιολογία ή απόφαση για κίνηση δικαστικής έρευνας) και για την ημερομηνία της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως ενώπιον του δικαστηρίου. Θα έχετε επίσης το δικαίωμα να προσθέσετε στη δικογραφία οποιαδήποτε έγγραφα θεωρείτε χρήσιμα. Θα έχετε επιπλέον το δικαίωμα να ζητήσετε πρόσβαση στη δικογραφία και να λάβετε αντίγραφό της.
Εάν επιθυμείτε να εγείρετε αξίωση αποζημίωσης, ή να αποκτήσετε περαιτέρω δικαιώματα, πρέπει να ασκήσετε πολιτική αγωγή1 (burgerlijke partij/partie civile). Μπορείτε να το πράξετε υποβάλλοντας ρητή δήλωση αυτοπροσώπως ή μέσω του δικηγόρου σας σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας. Ως πολιτικώς ενάγων μπορείτε να ζητήσετε πρόσβαση στη δικογραφία και να λάβετε αντίγραφό της, να ζητήσετε τη διενέργεια πρόσθετων ερευνητικών πράξεων, να ζητήσετε αποζημίωση, να προσφύγετε κατά αποφάσεων, να ζητείται η γνώμη σας και να ενημερώνεστε σχετικά με την εκτέλεση της στερητικής της ελευθερίας ποινής.
Ως πολιτικώς ενάγων στην ποινική δίκη ή ως ζημιωθείς έχετε δικαίωμα να εκπροσωπείστε από δικηγόρο κατά την επικοινωνία σας με τις αρχές. Στο Βέλγιο οι έρευνες έχουν εμπιστευτικό χαρακτήρα, και δεν είναι δυνατόν να παρίστασθε κατά τη διενέργειά τους (π.χ. κατά την ανάκριση του υπόπτου), εκτός εάν πραγματοποιηθεί αναπαράσταση στον τόπο του εγκλήματος, οπότε ο πολιτικώς ενάγων μπορεί να παρίσταται.
Δεν είστε υποχρεωμένος να αποδείξετε ο ίδιος ούτε την τέλεση του εγκλήματος ούτε την ενοχή του δράστη.
Σε αυτό το στάδιο της ποινικής διαδικασίας δεν είναι δυνατόν να αποζημιωθείτε για τις απώλειες ή ζημίες που έχετε υποστεί.
Μόλις η επίσημη έκθεση διαβιβαστεί στην εισαγγελική αρχή και ασκηθεί ποινική δίωξη, δεν μπορείτε αυτοβούλως να θέσετε πέρας στη διαδικασία. Αυτό ισχύει ακόμη και στις περιπτώσεις που τα αδικήματα διώκονται μόνον εφόσον υπάρξει καταγγελία από το θύμα («αδικήματα βάσει καταγγελίας»), όπως π.χ. η παρενοχλητική παρακολούθηση («stalking»).
Κατά τη διάρκεια της διερεύνησης, θα εξεταστείτε κατά πάσα πιθανότητα ως μάρτυρας (getuige/témoin).
Αν νομίζετε ότι διατρέχετε κίνδυνο ως μάρτυρας, μπορούν να παρασχεθούν σε εσάς (και στα μέλη της οικογένειάς σας και τους συγγενείς σας), υπό ορισμένες συνθήκες, τα ακόλουθα μέτρα προστασίας μαρτύρων:
Σε πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις, για παράδειγμα όταν είστε θύμα ή μάρτυρας αξιόποινης πράξης που έχει διαπραχθεί από εγκληματική οργάνωση ή πολύ σοβαρού αδικήματος, όπως η απαγωγή ανηλίκου ή η ανθρωποκτονία, και τα μέτρα που προαναφέρθηκαν δεν επαρκούν για να εξασφαλιστεί η ασφάλειά σας, είναι δυνατόν να ληφθούν ειδικά μέτρα προστασίας. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:
Μπορείτε να ζητήσετε την καταβολή αποζημίωσης για τα έξοδα μετακίνησης και διαμονής στα οποία υποβληθήκατε προκειμένου να καταθέσετε ως μάρτυρας στο πλαίσιο της έρευνας. Επίσης ως μάρτυρας μπορείτε να ζητήσετε αποζημίωση εάν χρειάστηκε να πάρετε άδεια απουσίας μισής ημέρας από την εργασία σας. Αυτά τα έξοδα καταβάλλονται από τον κρατικό προϋπολογισμό αλλά τελικά επιβαρύνουν τον κατηγορούμενο, εάν κριθεί ένοχος.
Σε περίπτωση που σας έχει παρασχεθεί κάποιο μέτρο προστασίας ή βρίσκεστε στο εξωτερικό, μπορεί να εξεταστείτε μέσω βιντεοδιάσκεψης ή τηλεδιάσκεψης.
Εάν είστε ηλικίας κάτω των 18 ετών και είστε θύμα εγκλήματος, έχετε τα εξής πρόσθετα δικαιώματα κατά την κατάθεση που θα δώσετε:
Για να μην χρειαστεί να απαντήσετε σε ερωτήσεις πολλές φορές, η κατάθεσή σας μπορεί να ηχογραφηθεί ή να μαγνητοσκοπηθεί. Εάν είστε ηλικίας κάτω των 12 ετών, η κατάθεσή σας μπορεί να ηχογραφηθεί σε βίντεο. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να ενημερωθείτε εκ των προτέρων. Εάν είστε ηλικίας άνω των 12 ετών, η κατάθεσή σας μπορεί να μαγνητοσκοπηθεί μόνον εάν δώσετε την άδειά σας. Αυτές οι καταθέσεις λαμβάνονται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους.
Εάν είστε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης, πορνείας ή παιδικής πορνογραφίας, το χρονικό διάστημα της παραγραφής του αξιόποινου αδικήματος αρχίζει να τρέχει μόνο από τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας σας.
Εάν είστε θύμα αδικήματος και ανήλικος, η αστυνομία θα σας παραπέμψει επίσης στις υπηρεσίες παροχής υποστήριξης που παρέχονται από εξειδικευμένο κέντρο για παιδιά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης.
Θα προστατευτείτε επίσης από τη δημοσιοποίηση της ταυτότητάς σας στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, δηλαδή θα απαγορευθεί η δημοσίευση ή διάδοση φωτογραφιών, σκίτσων και άλλων υλικών που είναι δυνατόν να αποκαλύψουν την ταυτότητά σας.
Η αστυνομία θα σας ενημερώσει σχετικά με:
Αυτές οι πληροφορίες μπορεί να σας παρασχεθούν με τη μορφή εντύπων και φυλλαδίων ή προφορικά. Τα φυλλάδια είναι διαθέσιμα στις τρεις επίσημες γλώσσες (ολλανδικά, γαλλικά και γερμανικά). Στην πράξη, η πληροφόρηση που δίνεται προφορικά από τα αστυνομικά όργανα μπορεί να παρασχεθεί και σε άλλες γλώσσες (π.χ. στα αγγλικά).
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι θα τηρείστε ενήμερος για ορισμένες εξελίξεις στην υπόθεσή σας μόνον εάν έχετε καταχωρηθεί ως ζημιωθείς ή έχετε ασκήσει πολιτική αγωγή σε ποινική διαδικασία1. Αυτό συμβαίνει όταν πρόκειται για τα ακόλουθα:
Μπορείτε να λάβετε αντίγραφα της δικογραφίας, έναντι αντιτίμου για κάθε αντίγραφο (περίπου 0,25 έως 0,50 ευρώ ανά αντίγραφο). Ωστόσο, εάν η υπόθεση παραπεμφθεί προς εκδίκαση από το Κακουργιοδικείο (hof van assisen/cour d'assises), τα αντίγραφα παρέχονται δωρεάν.
Μπορείτε να ζητήσετε αρχική καθοδήγηση εάν απευθυνθείτε στην πρώτη ‑γραμμή νομικής συνδρομής (juridische eerstelijnsbijstand/aide juridique de première ligne), στην οποία δικηγόροι παρέχουν δωρεάν νομικές συμβουλές σε συγκεκριμένες ώρες και σε συγκεκριμένες ημέρες. Εφόσον είναι αναγκαίο, μπορούν να σας παραπέμψουν σε εξειδικευμένη υπηρεσία ή οργανισμό. Οργανώνονται διαβουλεύσεις σε κτηριακές εγκαταστάσεις δικαστηρίων, ειρηνοδικεία (vredegerecht/justice de paix), γραφεία παροχής νομικών συμβουλών και ορισμένες δημοτικές διοικήσεις, κ.λπ. Μπορείτε να βρείτε γραφείο παροχής νομικών συμβουλών (justitiehuis/maison de justice) σε κάθε δικαστική περιφέρεια (τα στοιχεία επικοινωνίας τους είναι διαθέσιμα στα γαλλικά και τα ολλανδικά) ή μπορείτε να επικοινωνήσετε με μία από τις υπηρεσίες στήριξης των θυμάτων.
Για λεπτομερείς νομικές συμβουλές, βοήθεια και εκπροσώπηση, θα χρειαστεί να προσλάβετε δικηγόρο. Ανάλογα με το εισόδημα σας, αυτό μπορεί να γίνει εν όλω ή εν μέρει δωρεάν, μέσω του συστήματος νομικής ‑συνδρομής δεύτερης γραμμής (juridische tweedelijnsbijstand/aide juridique de deuxième ligne). Ορισμένες ειδικές κατηγορίες προσώπων, όπως οι ανήλικοι και τα άτομα με διανοητική αναπηρία, έχουν πάντοτε το δικαίωμα απολύτως δωρεάν νομικής εκπροσώπησης.
Για να κάνετε χρήση του συστήματος νομικής συνδρομής δεύτερης‑ γραμμής χρειάζεται να απευθυνθείτε σε ένα Γραφείο Νομικής Συνδρομής (bureau voor juridische bijstand/bureau d’aide juridique) (λεπτομέρειες στα γαλλικά και τα ολλανδικά), το οποίο βρίσκεται σε κάθε δικαστικό κτήριο. Θα πρέπει να προσκομίσετε έγγραφα από τα οποία να προκύπτει είτε ότι ανήκετε σε μία από τις ειδικές κατηγορίες είτε ότι έχετε χαμηλό καθαρό εισόδημα. Το Γραφείο Νομικής Συνδρομής θα αποφασίσει εντός δεκαπέντε ημερών εάν θα εγκρίνει την αίτησή σας και θα σας αποστείλει τα στοιχεία επικοινωνίας του δικηγόρου που θα αναλάβει την υπόθεσή σας. Μπορείτε επίσης να ρωτήσετε κάποιον δικηγόρο της επιλογής σας εάν είναι διατεθειμένος να εργαστεί σύμφωνα με τις ρυθμίσεις που ισχύουν στο πλαίσιο της νομικής συνδρομής δεύτερης γραμμής. Εάν ο δικηγόρος συμφωνεί με αυτό, θα επικοινωνήσει με το Γραφείο Νομικής Συνδρομής για λογαριασμό σας προκειμένου να ζητήσει να εγκριθεί η αίτησή σας.
Εάν τα οικονομικά σας μέσα είναι περιορισμένα, υπό ορισμένες προϋποθέσεις μπορείτε να ζητήσετε απαλλαγή από ορισμένα διαδικαστικά έξοδα (π.χ. έξοδα δικαστικού επιμελητή και έξοδα αντιγράφων από το κατηγορητήριο) στο πλαίσιο των ρυθμίσεων του ευεργετήματος πενίας (rechtsbijstand/assistance judiciaire). Για να τύχετε του ευεργετήματος αυτού, θα πρέπει να υποβάλετε σχετικό αίτημα στο Γραφείο Νομικής Συνδρομής του ποινικού δικαστηρίου που χειρίζεται την υπόθεση. Αν έχετε ήδη την ιδιότητα του πολιτικώς ενάγοντα, μπορείτε να υποβάλετε την αίτηση αυτή, εγγράφως ή προφορικώς, στο ποινικό δικαστήριο που χειρίζεται την υπόθεση.
Σας συνιστούμε επίσης να ελέγξετε προσεκτικά τα ασφαλιστήρια συμβόλαιά σας για να δείτε εάν σας παρέχουν ασφάλιση νομικής προστασίας. Επικοινωνήστε με τον ασφαλιστή σας σχετικά.
Η αστυνομία θα μεριμνήσει για την άμεση ασφάλειά σας λαμβάνοντας γενικά μέτρα ασφαλείας. Αν θεωρείτε ότι διατρέχετε κίνδυνο λόγω της κατάθεσης που κάνατε ή προτίθεστε να κάνετε, και είστε διατεθειμένος να επιβεβαιώσετε την κατάθεσή σας στο δικαστήριο, η Επιτροπή Προστασίας Μαρτύρων (Getuigenbeschermingscommissie/ Commission de protection des témoins ) μπορεί να σας παράσχει πρόσθετη προστασία. Εάν ο εισαγγελέας (σε ποινική έρευνα) ή ο ανακριτής (σε δικαστική έρευνα) κρίνει ότι χρειάζεστε τα εν λόγω μέτρα προστασίας, υποβάλλει σχετική αίτηση στην Επιτροπή Προστασίας Μαρτύρων.
Εάν έχετε υπάρξει θύμα βιασμού ή σεξουαλικής κακοποίησης, θα προστατευτείτε από τη δημοσιοποίηση της ταυτότητάς σας στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Κάθε δημοσίευση ή διάδοση φωτογραφιών, σκίτσων ή άλλων εγγράφων που ενδέχεται να αποκαλύψουν την ταυτότητά σας συνιστά πάντοτε αδίκημα.
Εάν είστε θύμα ενδοοικογενειακής βίας και δεν επιθυμείτε να επιστρέψετε στο σπίτι σας, η αστυνομία θα αναζητήσει για εσάς (και τα παιδιά σας) ασφαλή τόπο διανομής.
Μπορείτε επίσης να ζητήσετε από το αστυνομικό όργανο να μην συμπεριλάβει τα στοιχεία σας στην επίσημη έκθεση, αν και πρέπει να έχετε υπόψη ότι η αστυνομία είναι υποχρεωμένη να γνωστοποιήσει αυτά τα στοιχεία στον εισαγγελέα, εάν υποβληθεί σχετικό ρητό αίτημα.
Μόνο στην περίπτωση που εσείς ή πρόσωπο που σχετίζεται με εσάς θα μπορούσε να υποστεί δυσμενείς επιπτώσεις εξαιτίας κατάθεσης που δόθηκε, μπορεί ο ανακριτής (η αστυνομία δεν έχει καμία αρμοδιότητα επ’ αυτού), να σας εξασφαλίσει πλήρη ή μερική ανωνυμία. Ο ανακριτής θα αποφασίσει να εξασφαλίσει την ανωνυμία με δική του πρωτοβουλία, αλλά μπορείτε επίσης να το ζητήσετε εσείς. Εάν ο ανακριτής απορρίψει το αίτημά σας δεν έχετε δικαίωμα να προσβάλετε την απόφασή του.
Παροχή μερικής ανωνυμίας σημαίνει ότι η ταυτότητά σας δεν αποκαλύπτεται στα επίσημα πρακτικά της κατάθεσης που δώσατε. Αυτό μπορεί να γίνει τόσο σε μια ποινική όσο και σε μια δικαστική έρευνα.
Παροχή πλήρους ανωνυμίας σημαίνει ότι η ταυτότητά σας παραμένει μυστική καθ’ όλη τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας. Πλήρης ανωνυμία μπορεί να χορηγηθεί μόνον εάν:
Όλοι οι υπάλληλοι της αστυνομίας και των δικαστικών αρχών είναι υποχρεωμένοι να σας προσφέρουν κάθε αναγκαία πληροφορία και, κατά περίπτωση, να σας παραπέμψουν σε εξειδικευμένες υπηρεσίες. Υπάρχουν διάφορες εξειδικευμένες υπηρεσίες που παρέχουν βοήθεια στα θύματα. Κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας της ποινικής διαδικασίας, μπορείτε να προσφύγετε στις ακόλουθες υπηρεσίες:
Η πρόσβαση σε όλες αυτές τις υπηρεσίες παρέχεται δωρεάν και είναι απολύτως προαιρετική.
Εάν είστε θύμα εμπορίας ανθρώπων, υπάρχουν διάφορες ιδιωτικές ειδικευμένες υπηρεσίες οι οποίες μπορούν να σας παράσχουν στήριξη. Ο συντονισμός και η συνεργασία μεταξύ αυτών των υπηρεσιών παρέχονται από το Βελγικό Κέντρο για την Ισότητα Ευκαιριών και την Καταπολέμηση του Ρατσισμού (Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding/Centre pour l’Egalité des chances et la lutte contre le racisme ). Θα είστε επίσης επιλέξιμος για ορισμένες ειδικές ρυθμίσεις σχετικά με τον τόπο διαμονής και τις άδειες εργασίας, εάν σας χορηγηθεί προστασία ως θύμα εμπορίας ανθρώπων2.
Μπορεί να σας παρασχεθεί ιατρική περίθαλψη, αλλά ενδέχεται να σας ζητηθεί να καταβάλετε τα σχετικά έξοδα, εκτός εάν διαθέτετε έγκυρη ασφάλιση υγείας (αν και μπορείτε να συμπεριλάβετε τα έξοδα αυτά στην αίτησή σας για αποζημίωση). Οι πολίτες των 27 κρατών μελών της ΕΕ, της Ισλανδίας, του Λιχτενστάιν, της Νορβηγίας και της Ελβετίας μπορούν να εξυπηρετούνται με την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας.
Η διαμεσολάβηση είναι δυνατή καθ’ όλα τα στάδια της ποινικής διαδικασίας: στο στάδιο της αστυνομικής διερεύνησης (διαμεσολάβηση στο επίπεδο της αστυνομίας), στο επίπεδο των δήμων (διαμεσολάβηση στο πλαίσιο διοικητικών κυρώσεων), στο επίπεδο της κατηγορούσας αρχής, πριν από τη λήψη της απόφασης για άσκηση ποινικής δίωξης (διαμεσολάβηση σε ποινικές υποθέσεις) και αφού η κατηγορούσα αρχή έχει αποφασίσει την άσκηση ποινικής δίωξης (διαμεσολάβηση αποκατάστασης). Επίσης, είναι εφικτή η διαμεσολάβηση αποκατάστασης κατά την επιβολή της ποινής και μετά από αυτή.
Διαμεσολάβηση προβλέπεται για όλες τις κατηγορίες εγκλημάτων. Η κατηγορούσα αρχή, ο ανακριτής και ο δικαστής οφείλουν να σας ενημερώσουν για τις δυνατότητες διαμεσολάβησης. Μπορείτε επίσης να ζητήσετε ο ίδιος τη διαμεσολάβηση.
Διαμεσολάβηση στο επίπεδο της αστυνομίας (politionele schadebemiddeling/médiation policière) παρέχεται σε περιπτώσεις πταισμάτων ήσσονος σημασίας (π.χ. γκράφιτι, κλοπές ευτελούς αξίας, και βανδαλισμοί) με σκοπό την αποκατάσταση της περιουσιακής ζημίας. Αυτό το είδος διαμεσολάβησης παρέχεται στα αστυνομικά διαμερίσματα του Leuven, του Mechelen και των Βρυξελλών. Η διαμεσολάβηση πραγματοποιείται προτού διαβιβαστεί η επίσημη έκθεση στην υπηρεσία της κατηγορούσας αρχής. Η κατηγορούσα αρχή ενημερώνεται για τα αποτελέσματα της διαμεσολάβησης και εάν έχει επιτευχθεί συμφωνία, η υπόθεση τίθεται κατά κανόνα στο αρχείο.
Διαμεσολάβηση στο πλαίσιο διοικητικών κυρώσεων3 παρέχεται προτού επιβληθεί διοικητική κύρωση. Είναι υποχρεωτική εάν ο δράστης είναι ηλικίας κάτω των 16 ετών. Η διαμεσολάβηση αποσκοπεί κυρίως σε αποζημίωση για τη ζημία που προκλήθηκε και διενεργείται από υπαλλήλους της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Διαμεσολάβηση σε ποινικές υποθέσεις (bemiddeling in strafzaken/médiation pénale) μπορεί να προταθεί από την κατηγορούσα αρχή εάν θεωρεί ότι το αδίκημα τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο ετών. Αυτό το είδος διαμεσολάβησης λαμβάνει χώρα πριν από τη λήψη απόφασης για ποινική δίωξη του δράστη και διενεργείται από το προσωπικό του γραφείου παροχής νομικών συμβουλών. Ως θύμα αξιόποινης πράξης το κύριο ενδιαφέρον σας θα είναι η διαμεσολάβηση που αποσκοπεί σε αποζημίωση για τη ζημία που έχετε υποστεί. Ο εισαγγελέας μπορεί να προτείνει ένα ή περισσότερα πρόσθετα μέτρα που θα ληφθούν κατά του δράστη (ψυχολογική θεραπεία ή άλλη θεραπεία, κατάρτιση ή παροχή υπηρεσιών). Εάν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του θύματος και του δράστη σχετικά με την αποκατάσταση των ζημιών, και εφόσον ο δράστης έχει συμμορφωθεί με τα πρόσθετα μέτρα που ενδεχομένως επιβληθούν, η κατηγορούσα αρχή παραιτείται από την άσκηση ποινικής δίωξης (πράγμα που σημαίνει ότι ο εισαγγελέας δεν θα είναι πλέον σε θέση να παραπέμψει την υπόθεση στο ακροατήριο). Εάν ο δράστης δεν συμμορφωθεί με τους όρους, η υπόθεση μπορεί να παραπεμφθεί στο ακροατήριο. Η διαμεσολάβηση αυτού του είδους προϋποθέτει τη συνεργασία σας εάν δεν δεχθείτε να συνεργαστείτε, η υπόθεση αναπέμπεται στην κατηγορούσα αρχή, η οποία θα εκδώσει νέα απόφαση για το εάν θα ασκηθεί δίωξη ή όχι.
Η διαμεσολάβηση αποκατάστασης (herstelbemiddeling/médiation réparatrice) διενεργείται ανεξάρτητα από την ποινική διαδικασία και δεν την υποκαθιστά. Ως εκ τούτου, οι δικαστικές αρχές εξακολουθούν να φέρουν την ευθύνη για κάθε απόφαση που αφορά ποινική δίωξη, καταδίκη και την εφαρμογή ποινών. Ωστόσο, τούτο δεν σας εμποδίζει να προβείτε σε διαμεσολάβηση σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας, δηλαδή πριν από την παραπομπή της υπόθεσης στο ακροατήριο, ενώ η υπόθεση εξετάζεται από το δικαστήριο ή μετά την έκδοση της απόφασης του δικαστηρίου. Κάθε πρόσωπο που θίγεται άμεσα από μια ποινική υπόθεση μπορεί να ζητήσει διαμεσολάβηση. Τούτο σημαίνει ότι αίτημα διαμεσολάβησης μπορούν να υποβάλουν όχι μόνο το θύμα ή ο δράστης, αλλά, για παράδειγμα, και ένας σύντροφος, ένα μέλος της οικογένειας ή άλλο συγγενικό πρόσωπο. Η διαμεσολάβηση αποκατάστασης διενεργείται στο Βέλγιο από δύο μη κυβερνητικές οργανώσεις, τη Suggnomè για την περιφέρεια της Φλάνδρας και τη Médiante για την περιφέρεια της Βαλονίας. Οι οργανώσεις αυτές διαθέτουν τοπικά τμήματα σε κάθε δικαστική περιφέρεια. Η συμφωνία που επιτυγχάνεται συνεπεία της διαμεσολάβησης αποκατάστασης είναι εμπιστευτική και διαβιβάζεται στο δικαστήριο μόνο με τη σύμφωνη γνώμη αμφότερων των διαδίκων. Η απόφαση του δικαστηρίου πρέπει να κάνει μνεία της διαμεσολάβησης αποκατάστασης, αλλά δεν χρειάζεται να λάβει υπόψη την επιτευχθείσα συμφωνία.
Η διαμεσολάβηση παρέχεται επίσης και σε υποθέσεις που αφορούν ανηλίκους, ενώ η διαμεσολάβηση αποκατάστασης είναι δυνατή τόσο στο επίπεδο της κατηγορούσας αρχής όσο και στο επίπεδο των ίδιων των δικαστηρίων ανηλίκων. Ομαδική διαβούλευση (herstelgericht groepsoverleg (hergo)/concertation restauratrice en groupe) μπορεί να αποφασιστεί μόνο από το δικαστήριο ανηλίκων. Το δικαστήριο αναμένεται να δώσει προτεραιότητα σε ένα μέτρο διαμεσολάβησης (σε αντίθεση με την καταδίκη ανήλικου δράστη) και να ενημερώσει τα συγκρουόμενα μέρη για τη δυνατότητα αυτή. Εάν η διαμεσολάβηση αποκατάστασης καταλήξει σε συμφωνία μεταξύ του θύματος και του δράστη, ο δικαστής πρέπει κατά κανόνα να εγκρίνει την εν λόγω συμφωνία. Ο δικαστής δεν επιτρέπεται να τροποποιήσει το περιεχόμενο της συμφωνίας, αλλά μπορεί να αρνηθεί την έγκρισή της εάν το περιεχόμενο της συμφωνίας θέτει σαφώς σε κίνδυνο τη δημόσια ασφάλεια. Διασκέψεις διαμεσολάβησης και ομαδικές διασκέψεις διοργανώνονται από τοπικές μη κερδοσκοπικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της παροχής βοήθειας σε νέους.
Οι αποφάσεις που λαμβάνονται κατά το πέρας της έρευνας διαφέρουν ανάλογα με το αν πρόκειται για δικαστική έρευνα ή για ποινική έρευνα.
Εάν πρόκειται για ποινική έρευνα, ο εισαγγελέας μπορεί να αποφασίσει:
Ως ζημιωθείς ή ως πολιτικώς ενάγων στην ποινική διαδικασία, θα ενημερωθείτε για την απόφαση του εισαγγελέα.
Εάν διενεργηθεί δικαστική έρευνα, ο ανακριτής διαβιβάζει τη δικογραφία στο προδικαστικό τμήμα που ονομάζεται δικαστικό συμβούλιο (raadkamer/chambre du conseil). Η ακροαματική διαδικασία στο δικαστικό συμβούλιο πραγματοποιείται κεκλεισμένων των θυρών χωρίς την παρουσία του Τύπου και του κοινού. Εσείς και ο δικηγόρος σας μπορείτε να είστε παρόντες, αλλά δεν θα επιτραπεί να παραστούν οι φίλοι και οι συγγενείς σας. Το δικαστικό συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει:
Εάν το δικαστικό συμβούλιο αποφασίσει την παραμονή του δράστη σε ψυχιατρικό ίδρυμα ή την αναστολή της έκδοσης απόφασης, η απόφασή του θεωρείται ισοδύναμη με απόφαση αρμόδιου ποινικού δικαστηρίου και μπορεί επίσης να αποφανθεί σχετικά με την αστική αξίωσή σας για αποζημίωση.
Ως ζημιωθείς ή ως πολιτικώς ενάγων στην ποινική διαδικασία1, θα ενημερωθείτε για την δικάσιμο που έχει οριστεί. Εάν η υπόθεσή σας παραπεμφθεί σε ποινικό δικαστήριο, θα σας γνωστοποιηθεί και στην περίπτωση αυτή η δικάσιμος που έχει οριστεί.
Δεν μπορείτε να προσβάλετε την απόφαση της κατηγορούσας αρχής να θέσει την υπόθεση στο αρχείο. Ανάλογα με τα πραγματικά περιστατικά και τις περιστάσεις της υπόθεσης, και τους λόγους για τη θέση της στο αρχείο, ενδέχεται να δυνατό να διεκδικήσετε αποζημίωση στα ποινικά δικαστήρια (ανεξάρτητα από τυχόν διαδικασία ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων):
Δεν μπορείτε να κλητεύσετε τον δράστη απευθείας στο δικαστήριο ούτε να υποβάλετε μήνυση ως πολιτικώς ενάγων στην ποινική διαδικασία, αν ο δράστης είναι ανήλικος.
Ως πολιτικώς ενάγων στην ποινική διαδικασία1, μπορείτε να προσφύγετε καθ’ οιασδήποτε απόφασης του δικαστικού συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε απόφασης για μη άσκηση δίωξης κατά του εναγομένου, ενώπιον του ανακριτικού τμήματος του εφετείου (Kamer van inbeschuldigingstelling/Chambre des mises en accusation). Δεν μπορείτε να ασκήσετε έφεση κατά της απόφασης του ανακριτικού τμήματος, ούτε μπορείτε στη συνέχεια να κλητεύσετε ο ίδιος τον δράστη στο δικαστήριο.
Αν το προ‑δικαστικό τμήμα εκδώσει την απόφαση επί της αποζημιώσεως (βάσει της οποίας ο δράστης υποχρεούται να νοσηλευθεί σε ψυχιατρικό ίδρυμα ή εάν η έκδοση απόφασης ανασταλεί) μπορείτε να ασκήσετε προσφυγή (έφεση) όσον αφορά την επιδικασθείσα αποζημίωση, αλλά όχι κατά της ποινικής απόφασης. Η έφεση πρέπει να κατατεθεί εντός δεκαπέντε ημερών (ή τριών ημερών εάν ο δράστης τελεί υπό προ‑σωρινή κράτηση) στη γραμματεία του δικαστηρίου. Στη συνέχεια, το αίτημα αποζημίωσής σας εξετάζεται από το ανακριτικό τμήμα του εφετείου.
Εάν, για οποιονδήποτε λόγο, δεν έχετε λάβει μέρος στην ποινική διαδικασία, μπορείτε να επιλέξετε να ασκήσετε αγωγή ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων. Έχετε αυτή τη δυνατότητα επίσης εάν η εισαγγελική αρχή αποφασίζει να μην συνεχίσει την ποινική υπόθεση. Η άσκηση αγωγής ενώπιον πολιτικού δικαστηρίου πραγματοποιείται με την κλήτευση του προσώπου που προκάλεσε τη ζημία, εκτός αν όλα τα μέρη είναι πρόθυμα να εμφανιστούν οικειοθελώς. Εάν ενέχεται ασφαλιστής (μετά από τροχαίο ατύχημα, για παράδειγμα), μπορείτε επίσης να κλητεύσετε απευθείας τον ασφαλιστή. Η διαδικασία ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων διαφέρει θεμελιωδώς από την ποινική διαδικασία. Εάν επιθυμείτε να ασκήσετε αγωγή ενώπιον πολιτικού δικαστηρίου (burgerlijke rechtbank/tribunal civil) (για παράδειγμα σε περίπτωση που δεν συμμετείχατε στην ποινική διαδικασία ή εάν η υπόθεσή σας τέθηκε στο αρχείο), θα πρέπει να είστε προετοιμασμένος να αποδείξετε την τέλεση της παράνομης πράξης. Εάν η ποινική διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη, το πολιτικό δικαστήριο πρέπει να αναστείλει τη διαδικασία εν αναμονή της αποφάσεως του ποινικού δικαστηρίου. Το πολιτικό δικαστήριο δεσμεύεται από τις πραγματικές διαπιστώσεις που περιλαμβάνονται στην απόφαση του ποινικού δικαστηρίου. Η άσκηση αγωγής ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων επίσης ενέχει δαπάνες.
Ως αλλοδαπός, έχετε όλα τα παραπάνω δικαιώματα. Θα έχετε επίσης ορισμένα πρόσθετα δικαιώματα με σκοπό τη διευκόλυνση της συμμετοχής σας στην ποινική διαδικασία.
Εάν δεν ομιλείτε την επίσημη γλώσσα του τόπου, δικαιούστε να ζητήσετε δωρεάν παροχή διερμηνείας. Επίσης, μπορείτε να συντάξετε ο ίδιος την κατάθεσή σας (ή να ζητήσετε από το αστυνομικό όργανο να συντάξει την κατάθεσή σας στη μητρική σας γλώσσα). Σε περίπτωση που βρίσκεστε στο εξωτερικό, μπορεί να εξεταστείτε από την κατηγορούσα αρχή ή από τον ανακριτή μέσω βιντεοδιάσκεψης ή τηλεδιάσκεψης.
Εάν είστε αιτών άσυλο, έχετε αυτομάτως το δικαίωμα να ζητήσετε τον διορισμό δικηγόρου δωρεάν βάσει του συστήματος νομικής συνδρομής δεύτερης‑γραμμής.
Μπορείτε να παραστείτε ως πολιτικώς ενάγων ενώπιον ποινικού δικαστηρίου ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας, ακόμη και εάν δεν έχετε υποβάλει μήνυση στην αστυνομία. Πέραν των δικαιωμάτων που έχετε κανονικά ως θύμα, η ιδιότητά σας του πολιτικώς ενάγοντα σε ποινική δίκη σας παρέχει το δικαίωμα:
να αξιώσετε αποζημίωση να εξεταστείτε από το δικαστήριο να σας επιστραφούν τα έξοδα στο τέλος της δίκης και να ζητήσετε διερμηνέα κατά τη διάρκεια της δίκης. Αν η παράσταση πολιτικής αγωγής σας κριθεί παραδεκτή και βάσιμη, θα αποκτήσετε επίσης ορισμένα δικαιώματα στο πλαίσιο της ποινικής δίκης, χωρίς να χρειάζεται να υποβάλετε στο δικαστήριο αίτηση αναγνώρισης ως θύμα για την εφαρμογή των ποινών. Μπορείτε να δηλώσετε προφορικά παράσταση πολιτικής αγωγής στην ποινική διαδικασία, εφόσον η εισαγγελία έχει ήδη κινήσει τις διαδικασίες. Αυτό μπορεί να γίνει καθ’ οιοδήποτε στάδιο της έρευνας και της ίδιας της δίκης, αλλά δεν είναι πλέον δυνατό κατά το στάδιο της εξέτασης στο επίπεδο της έφεσης. Εάν το αδίκημα αποτελεί πταίσμα (contravention/overtreding) ή πλημμέλημα (délit/wanbedrijf), μπορείτε να παραστείτε ως πολιτικώς ενάγων ενώπιον του ανακριτή, ο οποίος υποχρεούται τότε να κινήσει ποινική έρευνα. Επισημαίνεται ότι στο τέλος της έρευνας το προδικαστικό τμήμα μπορεί να αποφασίσει ότι δεν υπάρχουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για την παραπομπή του φερόμενου ως δράστη στο ακροατήριο. Εάν επιθυμείτε να λάβει αποζημίωση, θα πρέπει να αποδείξετε τη ζημία που έχετε υποστεί. Το δικαστήριο θα κρίνει αν η αίτησή σας είναι αποδεκτή και είτε θα την κάνει δεκτή είτε θα την απορρίψει. Με την ιδιότητα του πολιτικώς ενάγοντα στην ποινική διαδικασία, έχετε το δικαίωμα να θέσετε το ζήτημα ενώπιον του ανακριτικού τμήματος του εφετείου εάν η ποινική έρευνα βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη, ένα έτος μετά από την έναρξή της. Η δυνατότητα αυτή σας παρέχει έμμεσο έλεγχο επί της προόδου της έρευνας. 2. Προστασία θύματος εμπορίας ανθρώπων Από την αρχή της δεκαετίας του 1990, το Βέλγιο παρέχει καθεστώς διαμένοντος στα θύματα εμπορίας ανθρώπων. Οι ακόλουθες κατηγορίες θυμάτων απολαύουν καθεστώτος «θύμα εμπορίας ανθρώπων»: τα θύματα εμπορίας ανθρώπων (π.χ. εμπορία με σκοπό διάφορες μορφές σεξουαλικής εκμετάλλευσης, εκμετάλλευση επαιτείας, οικονομική εκμετάλλευση, αφαίρεση οργάνων, εξαναγκασμός σε εγκληματικές πράξεις) τα θύματα λαθραίας διακίνησης ανθρώπων (δηλαδή διευκόλυνσης παράνομης μετανάστευσης με σκοπό το κέρδος) όταν συντρέχουν επιβαρυντικές περιστάσεις. Θύματα τα οποία υφίστανται βία ή κινδυνεύει η ζωή τους έχουν δικαίωμα να υπαχθούν σε αυτό το καθεστώς. Η αναγνώρισή σας ως θύμα εμπορίας ανθρώπων σας παρέχει το δικαίωμα σε ειδικές ρυθμίσεις σχετικά με τις άδειες διαμονής και εργασίας, εάν: διακόψετε κάθε επαφή με τους εικαζόμενους δράστες αποδεχτείτε την υποχρεωτική βοήθεια που προσφέρεται από εγκεκριμένο κέντρο το οποίο εξειδικεύεται στην παροχή εγκαταστάσεων υποδοχής και στην παροχή βοήθειας προς τα θύματα εμπορίας συνεργασθείτε με τις δικαστικές αρχές προβαίνοντας σε δηλώσεις ή υποβάλλοντας καταγγελία. 3. Διοικητικές κυρώσεις Οι διοικητικές κυρώσεις επιβάλλονται από τοπικές αρχές και δεν συνιστούν ποινικές κυρώσεις. Οι τοπικές αρχές έχουν εξουσία να επιβάλλουν διοικητικές κυρώσεις για ορισμένα ήσσονος σημασίας αδικήματα και οχλήσεις (πρόστιμα, κλείσιμο κτηρίων ή χώρων ή αναστολή των αδειών ή εγκρίσεων). Ο δήμος μπορεί να επιβάλλει τις εν λόγω κυρώσεις για παραβιάσεις των κανονισμών του, ορισμένες μορφές βανδαλισμών κ.λπ. Η άσκηση δίωξης δεν εξαρτάται άμεσα από τον εισαγγελέα.Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται το εκάστοτε κράτος μέλος. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη όσον αφορά τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που περιλαμβάνονται ή για τα οποία γίνεται λόγος στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.
Ως ζημιωθείς ή πολιτικώς ενάγων στην ποινική δίκη1 (partie civile/burgerljke partij) θα ενημερωθείτε εγγράφως για την ημερομηνία εκδίκασης της υπόθεσης. Εάν δεν το έχετε ήδη πράξει, μπορείτε να παραστείτε ως πολιτικώς ενάγων στο παρόν στάδιο μπορείτε να το κάνετε ανά πάσα στιγμή μέχρι τις τελικές αγορεύσεις. Εάν δεν έχετε νομική εκπροσώπηση και επιθυμείτε να παραστείτε ως πολιτικώς ενάγων κατά την ακρόαση, πρέπει να πράξετε τα εξής:
Οι συνεδριάσεις των δικαστηρίων είναι συνήθως δημόσιες. Τούτο σημαίνει ότι κάθε πρόσωπο ηλικίας άνω των 14 ετών μπορεί να παρίσταται στη διαδικασία. Οι φίλοι, οι γείτονες και η οικογένειά σας, τα ΜΜΕ, καθώς και κάθε άλλα ενδιαφερόμενα πρόσωπα μπορούν, ως εκ τούτου, να παρίστανται στην αίθουσα του δικαστηρίου. Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις (π.χ. εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας) οι συνεδριάσεις διεξάγονται κεκλεισμένων των θυρών. Αυτό σημαίνει ότι το κοινό και τα μέσα ενημέρωσης δεν επιτρέπεται να βρίσκονται εντός της αίθουσας συνεδριάσεων. Μπορείτε να ζητήσετε από τον δικαστή να διεξαγάγει τη συνεδρίαση κεκλεισμένων των θυρών. Ο νόμος επιτρέπει αυτό ρητώς στην περίπτωση των θυμάτων ορισμένων ειδών εγκλημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας, όπως βιασμών ή ασέλγειας. Ο δικαστής μπορεί να διατάξει να διεξαχθεί η ακρόαση κεκλεισμένων των θυρών προς το συμφέρον ενός ανηλίκου ή όταν αυτό επιβάλλεται για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των διαδίκων. Ωστόσο, η τελική απόφαση του δικαστηρίου επί της υπόθεσης εκφωνείται πάντοτε στο ακροατήριο σε δημόσια συνεδρίαση.
Εάν καταθέσετε αγωγή για αποζημίωση μέσω του ποινικού δικαστηρίου (παράσταση πολιτικής αγωγής), θα πρέπει να αποδείξετε τη ζημία που έχετε υποστεί. Το δικαστήριο θα αξιολογήσει τα αιτήματα που υποβάλλετε ως πολιτικώς ενάγων στο πέρας της ακροαματικής διαδικασίας. Πρέπει να έχετε νομικό εκπρόσωπο κατά τη δίκη. Εάν επιθυμείτε ο ίδιος να αποφύγετε την άμεση επαφή με τον δράστη, ο δικηγόρος σας μπορεί να παρίσταται στην ακρόαση αντί για εσάς (όμως δεν υπάρχει η δυνατότητα να μην παρίσταται ο ύποπτος στην αίθουσα). Η μόνη περίπτωση που απαιτείται η αυτοπρόσωπη παρουσία σας είναι όταν καλείστε ως μάρτυρας.
Δεν είναι δυνατόν να υπερασπιστείτε προσωπικά την υπόθεσή σας ενώπιον του εισαγγελέα.
Εάν υποβάλατε δήλωση κατά τη διάρκεια της έρευνας, αυτό δεν συνεπάγεται αυτομάτως ότι θα κληθείτε να επιβεβαιώσετε τη δήλωσή σας στο ακροατήριο εκτός εάν η υπόθεση εκδικάζεται από το Κακουργιοδικείο2 (cour d'assises/hof van assisen).
Σε περίπτωση, ωστόσο, που κληθείτε να παραστείτε αυτοπροσώπως και σας έχει χορηγηθεί κάποιο μέτρο προστασίας ή βρίσκεστε στο εξωτερικό, μπορείτε να εξεταστείτε μέσω βιντεοδιάσκεψης ή τηλεδιάσκεψης. Εάν είναι αναγκαίο, υπάρχει δυνατότητα παραμόρφωσης της φωνής και απόκρυψης του προσώπου σας.
Ως μάρτυρας, δικαιούστε αποζημίωση η οποία συναπαρτίζεται από ένα σταθερό ποσό (καταβολή εξόδων για προσέλευση μάρτυρα) και τη χιλιομετρική (αποζημίωση μετακίνησης). Για να εισπράξετε την αποζημίωση αυτή πρέπει να απευθυνθείτε στη Γραμματεία (greffe/griffie) του δικαστηρίου στην οποία εμφανίζεσθε ως μάρτυρας και να υποβάλετε την κλήτευση που λάβατε από τον δικαστικό επιμελητή, μαζί με αποδεικτικό έγγραφο ταυτότητας. Μπορείτε να λάβετε την αποζημίωση αμέσως από τη Γραμματεία κατά τη διάρκεια του ωραρίου λειτουργίας.
Ως ανήλικος, μπορείτε να προστατευτείτε από την αποκάλυψη της ταυτότητάς σας στα ΜΜΕ. Κάθε δημοσίευση ή διάδοση φωτογραφιών, σκίτσων ή άλλων εγγράφων που μπορεί να αποκαλύψει την ταυτότητά σας συνιστά πάντοτε αξιόποινο αδίκημα.
Εάν δώσατε κατάθεση με οπτικοακουστικά μέσα, δεν είστε πλέον υποχρεωμένος να παρουσιαστείτε αυτοπροσώπως, εκτός αν ο δικαστής κρίνει ότι αυτό είναι απαραίτητο για την εξακρίβωση της αλήθειας. Στην περίπτωση αυτή, οφείλει να διατάξει να εμφανιστείτε ενώπιόν του αυτοπροσώπως και πρέπει να αιτιολογήσει την απόφασή του. Μπορείτε, ωστόσο, να ζητήσετε από τον δικαστή να διεξαγάγει τη συνεδρίαση κεκλεισμένων των θυρών. Ο νόμος επιτρέπει αυτό ρητώς εάν είστε θύμα ορισμένων ειδών εγκλημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας, όπως βιασμών ή ασέλγειας. Ο δικαστής μπορεί να διατάξει να διεξαχθεί η ακρόαση κεκλεισμένων των θυρών προς το συμφέρον ενός ανηλίκου ή όταν αυτό επιβάλλεται για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των διαδίκων.
Εάν παρίστασθε ως πολιτικώς ενάγων στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας, μπορείτε να επιλέξετε είτε να παραστείτε στη συνεδρίαση αυτοπροσώπως είτε να να εκπροσωπηθείτε από δικηγόρο.
Για τις αρχικές νομικές συμβουλές, μπορείτε να συμβουλευτείτε την ομάδα νομικής συνδρομής πρώτης γραμμής (aide juridique de première ligne/juridische eerstelijnsbijstand), της οποίας οι δικηγόροι παρέχουν δωρεάν συμβουλές σε ορισμένα χρονικά διαστήματα σε συγκεκριμένες ημέρες και μπορούν να σας παραπέμψουν σε εξειδικευμένες υπηρεσίες, ανάλογα με την περίπτωση. Διοργανώνονται διαβουλεύσεις σε κτιριακές εγκαταστάσεις δικαστηρίων, ειρηνοδικεία, γραφεία παροχής νομικών συμβουλών, ορισμένες δημοτικές διοικήσεις και ούτω καθεξής. Μπορείτε να βρείτε γραφεία παροχής νομικών συμβουλών (maisons de justice/justitiehuizen) σε κάθε δικαστική περιφέρεια (τα στοιχεία επικοινωνίας τους είναι διαθέσιμα στα γαλλικά και τα ολλανδικά) ή μπορείτε να επικοινωνήσετε με μία από τις υπηρεσίες στήριξης των θυμάτων.
Για λεπτομερείς νομικές συμβουλές, βοήθεια και εκπροσώπηση, πρέπει να προσφύγετε στις υπηρεσίες δικηγόρου. Ανάλογα με το εισόδημά σας, μέρος ή το σύνολο της συνδρομής αυτής μπορεί να σας παρασχεθεί δωρεάν νομική συνδρομή σύμφωνα με τις ρυθμίσεις που ισχύουν στο πλαίσιο της νομικής συνδρομής δεύτερης γραμμής. Ορισμένες ειδικές κατηγορίες προσώπων, όπως οι ανήλικοι και τα άτομα με διανοητική αναπηρία, έχουν πάντοτε το δικαίωμα απολύτως δωρεάν εκπροσώπησης από δικηγόρο.
Για να ζητήσετε νομική συνδρομή δεύτερης γραμμής, πρέπει να απευθυνθείτε στο Γραφείο Παροχής Νομικής Συνδρομής (Bureau d'Aide Juridique/Bureau voor Juridische Bijstand) που βρίσκεται σε κάθε δικαστικό μέγαρο. Θα πρέπει να προσκομίσετε έγγραφα από τα οποία να προκύπτει είτε ότι ανήκετε σε μία από τις ειδικές κατηγορίες είτε ότι έχετε χαμηλό καθαρό εισόδημα. Το Γραφείο Νομικής Συνδρομής θα αποφασίσει εντός δεκαπέντε ημερών εάν θα εγκρίνει την αίτησή σας και θα σας αποστείλει τα στοιχεία επικοινωνίας του δικηγόρου που θα αναλάβει την υπόθεσή σας. Μπορείτε επίσης να ρωτήσετε κάποιον δικηγόρο της επιλογής σας εάν είναι διατεθειμένος να εργαστεί σύμφωνα με τις ρυθμίσεις που ισχύουν στο πλαίσιο της νομικής συνδρομής δεύτερης γραμμής. Εάν ο δικηγόρος συμφωνεί με αυτό, θα επικοινωνήσει με το Γραφείο Νομικής Συνδρομής για λογαριασμό σας προκειμένου να ζητήσει να εγκριθεί η αίτησή σας.
Εάν τα οικονομικά σας μέσα είναι περιορισμένα, υπό ορισμένες προϋποθέσεις μπορείτε να ζητήσετε απαλλαγή από ορισμένα διαδικαστικά έξοδα (π.χ. έξοδα δικαστικού επιμελητή και έξοδα αντιγράφων από το κατηγορητήριο) στο πλαίσιο των ρυθμίσεων του ευεργετήματος πενίας. Για να τύχετε του ευεργετήματος αυτού, θα πρέπει να υποβάλετε σχετικό αίτημα στο Γραφείο Νομικής Συνδρομής του ποινικού δικαστηρίου που χειρίζεται την υπόθεση. Αν έχετε ήδη την ιδιότητα του πολιτικώς ενάγοντα στην ποινική διαδικασία (λ. κατωτέρω), μπορείτε να υποβάλετε την αίτηση αυτή, εγγράφως ή προφορικώς, στο ποινικό δικαστήριο που χειρίζεται την υπόθεση.
Σας συνιστούμε επίσης να ελέγξετε προσεκτικά τα ασφαλιστήρια συμβόλαιά σας για να δείτε εάν σας παρέχουν ασφάλιση νομικής προστασίας. Επικοινωνήστε με τον ασφαλιστή σας.
Κατά τη διάρκεια της δίκης, μπορείτε να δεχθείτε τη συνδρομή από το προσωπικό ενός γραφείου παροχής νομικών συμβουλών που είναι επιφορτισμένο με την υποδοχή των θυμάτων ή μίας υπηρεσίας στήριξης των θυμάτων.
Εάν διατρέχετε κίνδυνο κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας και ο ανακριτής σας χορήγησε μερική ή πλήρη ανωνυμία κατά το στάδιο της έρευνας, μπορείτε να απαντήσετε σε ερωτήσεις κατά τη διάρκεια της δίκης μέσω τηλεδιάσκεψης ή βιντεοδιάσκεψης. Εάν είναι αναγκαίο, υπάρχει δυνατότητα παραμόρφωσης της φωνής και απόκρυψης του προσώπου σας.
Εάν κληθείτε να εμφανιστείτε στο δικαστήριο ως μάρτυρας και δεν έχει γίνει η ακροάσή σας κατά τη διάρκεια της έρευνας, ο ανακριτής μπορεί να διατάξει να μη γίνει ουδεμία μνεία της ταυτότητάς σας στα πρακτικά της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως.
Εάν είστε θύμα βιασμού ή σεξουαλικής κακοποίησης, θα προστατευτείτε από τη δημοσιοποίηση της ταυτότητάς σας στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Κάθε δημοσίευση ή διάδοση φωτογραφιών, σκίτσων ή άλλων εγγράφων που μπορεί να αποκαλύψει την ταυτότητά σας συνιστά πάντοτε αξιόποινο αδίκημα.
Εάν ο ύποπτος δεν τελεί υπό προσωρινή κράτηση και ανησυχείτε για την προοπτική να έλθετε σε άμεση επαφή μαζί του πριν από την έναρξη της εξέτασής σας, σας συνιστούμε να έλθετε σε επαφή με το προσωπικό του γραφείου παροχής νομικών συμβουλών. Ορισμένα δικαστικά μέγαρα διαθέτουν χωριστές αίθουσες αναμονής για τα θύματα, προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε τέτοια επαφή.
Εάν επιθυμείτε να ζητήσετε οικονομική αποζημίωση σε ποινική δίκη, πρέπει να παραστείτε υπό την ιδιότητα της πολιτικής αγωγής στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας. Στην πολιτική αγωγή σας μπορείτε να απαριθμήσετε όλες τις ζημίες που έχετε υποστεί, όπως σωματικές βλάβες και τις συναφείς ιατρικές δαπάνες, ηθική βλάβη, υλικές ζημίες (π.χ. απώλεια αποδοχών, επανάληψη έτους σπουδών, απώλεια θέσης εργασίας και ζημία σε οχήματα ή ρουχισμό), έξοδα κηδείας κ.λπ.
Το ποινικό δικαστήριο θα αποφανθεί επί της πολιτικής αγωγής σας και θα κρίνει ότι δικαιούστε αποζημίωση εφόσον ο κατηγορούμενος κριθεί ένοχος. Το δικαστήριο θα αξιολογήσει τότε το περιεχόμενο της αιτήσεως αποζημιώσεως.
Εάν, για οποιονδήποτε λόγο, δεν έχετε λάβει μέρος στην ποινική διαδικασία, μπορείτε να επιλέξετε να ασκήσετε αγωγή ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων. Έχετε αυτή τη δυνατότητα επίσης εάν η εισαγγελική αρχή αποφασίζει να μην συνεχίσει την ποινική δίωξη, θέτοντας την υπόθεση στο αρχείο. Η άσκηση αγωγής ενώπιον πολιτικού δικαστηρίου πραγματοποιείται με την κλήτευση του προσώπου που προκάλεσε τη ζημία, εκτός αν όλα τα μέρη είναι πρόθυμα να εμφανιστούν οικειοθελώς. Εάν ενέχεται ασφαλιστής (μετά από τροχαίο ατύχημα, για παράδειγμα), μπορείτε επίσης να κλητεύσετε τον ασφαλιστή. Η διαδικασία ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων διαφέρει θεμελιωδώς από την ποινική διαδικασία. Για παράδειγμα, πρέπει εσείς ο ίδιος να αποδείξετε ότι ο αντίδικός σας ευθύνεται για τη ζημία που έχετε υποστεί, αν και μπορείτε να το πράξετε με την προσκόμιση αντιγράφου του φακέλου της ποινικής υπόθεσης (που τέθηκε στο αρχείο). Εάν η ποινική διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη, το πολιτικό δικαστήριο πρέπει να αναστείλει τη διαδικασία εν αναμονή της αποφάσεως του ποινικού δικαστηρίου. Το πολιτικό δικαστήριο δεσμεύεται από τις πραγματικές διαπιστώσεις που περιλαμβάνονται στην απόφαση του ποινικού δικαστηρίου. Υπενθυμίζεται ότι η έγερση αξίωσης ενώπιον πολιτικού δικαστηρίου ενέχει επίσης έξοδα.
Εάν ο εισαγγελέας έχει εισηγηθεί τη μη άσκηση ποινικής δίωξης (με φιλικό διακανονισμό ή μεσολάβηση σε ποινικές υποθέσεις), αυτός είναι ένας ακόμη τρόπος για να λάβετε αποζημίωση από τον δράστη. Μπορείτε επίσης να λάβετε αποζημίωση από τον δράστη μέσω μεσολάβησης. Για παράδειγμα, στις περισσότερες περιπτώσεις θα λάβετε αποζημίωση εάν ο εισαγγελέας προτείνει μεσολάβηση σε ποινικές υποθέσεις ή φιλικό διακανονισμό με τον δράστη.
Δεν είναι πάντα δυνατόν να λάβετε αποζημίωση από τον δράστη (για παράδειγμα, μπορεί να είναι άγνωστος ή να μην είναι δυνατή η κράτησή του) ή να εισπράξετε την αποζημίωση στο ακέραιο από έναν ασφαλιστή. Εάν είστε παθών εμπρόθετης βίαιης πράξης, μπορείτε να λάβετε αποζημίωση από το Δημόσιο, υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το δικαίωμά σας για αποζημίωση από το Δημόσιο συμβουλευτείτε το δελτίο του Ευρωπαϊκού Δικαστικού Δικτύου σχετικά με την αποζημίωση των θυμάτων αξιόποινων πράξεων στο Βέλγιο (διαθέσιμο στα γαλλικά, τα ολλανδικά, τα γερμανικά, τα αγγλικά και σε άλλες γλώσσες).
Εάν ο κατηγορούμενος κριθεί ένοχος, υποχρεούται να σας αποζημιώσει για τα έξοδα που έχετε αναλάβει σε σχέση με την παράσταση πολιτικής αγωγής σας, στα οποία περιλαμβάνεται ένα μέρος των δικηγορικών σας εξόδων. Το δικαστήριο αποφαίνεται επί του ποσού της αποζημίωσης ταυτοχρόνως με την έκδοση της απόφασης στο πλαίσιο της ακροαματικής διαδικασίας
Εάν κινήθηκε η διαδικασία κατόπιν δικής σας άμεσης έγκλησης εναντίον του κατηγορουμένου ή εάν κινήσατε την ποινική διαδικασία μέσω της παράστασης πολιτικής αγωγής και στη συνέχεια ο κατηγορούμενος αθωωθεί, το δικαστήριο μπορεί να σας διατάξει να επιστρέψετε το σύνολο ή καθορισμένο ποσοστό των δαπανών που προσδιορίζει ο ίδιος με τις οποίες είχαν επιβαρυνθεί το Δημόσιο και ο κατηγορούμενος.
Μπορείτε να ζητήσετε διαμεσολάβηση αποκατάστασης (médiation réparatrice/herstelbemiddeling) ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια της διαδικασίας: προτού η υπόθεσή σας παραπεμφθεί σε δικαστήριο, κατά την εκδίκασή της, καθώς και μετά από την έκδοση της απόφασης του δικαστηρίου. Η διαμεσολάβηση αποκατάστασης διενεργείται χωριστά από την ποινική διαδικασία και δεν την υποκαθιστά. Ως εκ τούτου, οι δικαστικές αρχές εξακολουθούν να φέρουν την ευθύνη για κάθε απόφαση που αφορά ποινική δίωξη, καταδίκη και την εφαρμογή ποινών.
Η διαμεσολάβηση αποκατάστασης δεν διενεργείται από το κράτος αλλά από δύο μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, την Suggnomè στη Φλάνδρα και την Médiante στη Βαλονία. Οι οργανώσεις αυτές διαθέτουν τοπικά παραρτήματα σε κάθε δικαστική περιφέρεια.
Η συμφωνία που επιτυγχάνεται συνεπεία της διαμεσολάβησης αποκατάστασης είναι εμπιστευτική και διαβιβάζεται στο δικαστήριο μόνο με τη σύμφωνη γνώμη αμφότερων των διαδίκων. Η απόφαση του δικαστηρίου πρέπει να κάνει μνεία της διαμεσολάβησης αποκατάστασης, αλλά δεν χρειάζεται να λάβει υπόψη την επιτευχθείσα συμφωνία.
Δικαστής του δικαστηρίου ανηλίκων μπορεί να εκδώσει απόφαση με την οποία διατάσσεται διαμεσολάβηση αποκατάστασης ή ομαδική διαβούλευση (concertation restauratrice en groupe/hergo).
Εάν είστε πολιτικώς ενάγων στην ποινική δίκη1 ή μάρτυρας, και δεν μιλάτε τη γλώσσα στην οποία διεξάγεται η διαδικασία, θα σας διοριστεί διερμηνέας. Ωστόσο, τα νομικά έγγραφα δεν μπορούν να μεταφραστούν δωρεάν.
Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται το εκάστοτε κράτος μέλος. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη όσον αφορά τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που περιλαμβάνονται ή για τα οποία γίνεται λόγος στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.
Μπορώ να ασκήσω έφεση στην καταδίκη ή στην αθώωση του κατηγορουμένου;
Είναι δυνατή η άσκηση επιπλέον ενδίκων μέσων;
Τι δικαιώματα έχω αφού αρχίσει η εκτέλεση της καταδικαστικής απόφασης του δικαστηρίου;
Ως πολιτικώς ενάγων (partie civile/burgerlijke partij), μπορείτε να ασκήσετε έφεση αν το δικαστήριο απορρίπτει την αξίωσή σας για αποζημίωση ή εάν θεωρείτε ότι η αποζημίωση που επιδικάστηκε είναι πολύ μικρή. Δεν μπορείτε να ασκήσετε έφεση αν ο εναγόμενος κριθεί αθώος ή εάν θεωρείτε ότι η ποινή που επιβλήθηκε στον εναγόμενο είναι πολύ ήπια. (Αποκλειστικά ο εισαγγελέας δικαιούται να ασκήσει έφεση για τους λόγους αυτούς.)
Πρέπει να αποφασίσετε γρήγορα, διότι σε ποινικές υποθέσεις η αίτηση για επανεξέταση πρέπει συνήθως να κατατεθεί εντός 15 ημερών από την έκδοση της απόφασης. Η αίτηση πρέπει να υποβληθεί στη Γραμματεία (greffe/griffie) του δικαστηρίου που εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση. Μπορείτε να λάβετε περαιτέρω πληροφορίες από τη Γραμματεία. Εφόσον ασκηθεί έφεση, η υπόθεση θα εξετασθεί και θα κριθεί εκ νέου από ανώτερο δικαστήριο. Θα ενημερωθείτε σχετικά με τον τόπο και τον χρόνο. Η αναιρετική διαδικασία είναι σχεδόν η ίδια με τη διαδικασία που ακολουθείται πρωτοδίκως. Δεν είναι απαραίτητο να δηλώσετε για δεύτερη φορά παράσταση πολιτικής αγωγής. Αλλά δεν μπορείτε να δηλώσετε παράσταση πολιτικής αγωγής για πρώτη φορά φορά στη βαθμίδα της έφεσης.
Έφεση (appel/hoger beroep) επί πραγματικών και νομικών ζητημάτων δεν μπορεί να ασκηθεί κατά απόφασης κακουργιοδικείου, αλλά μπορεί μόνο να ασκηθεί αναίρεση ενώπιον του Ακυρωτικού Δικαστηρίου αποκλειστικά επί νομικών ζητημάτων (pourvoi/voorziening).
Απόφαση που εκδόθηκε κατόπιν έφεσης (appel/hoger beroep) δεν επιδέχεται περαιτέρω πλήρη αναίρεση.
Έφεση δεν μπορεί να ασκηθεί κατά απόφασης κακουργιοδικείου, αλλά μπορεί μόνο να ασκηθεί αναίρεση επί νομικών ζητημάτων ενώπιον του Ακυρωτικού Δικαστηρίου.
Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο δεν εξετάζει τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης: εξετάζει απλώς εάν έγιναν διαδικαστικά σφάλματα ή εάν ο νόμος εφαρμόστηκε ή ερμηνεύθηκε λανθασμένα. Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο μπορεί μόνο να επικυρώσει ή να αναιρέσει την απόφαση. Δεν μπορεί να εξετάσει την ουσία της υπόθεσης ή να εκδώσει νέα απόφαση. Αν αναιρέσει την απόφαση, την παραπέμπει προς επανεκδίκαση από άλλο δικαστήριο του ίδιου βαθμού με το δικαστήριο που εξέδωσε την προγενέστερη απόφαση. Η απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου δεν είναι δεσμευτική για το νέο δικαστήριο.
Είναι σημαντικό να γίνει εκ προοιμίου κατανοητό ότι, ως θύμα, δεν θα ενημερωθείτε αυτόματα για την απόφαση του δικαστηρίου (εκτός εάν είσθε πολιτικώς ενάγων). Αν εσείς ή ο δικηγόρος σας δεν ήταν δυνατόν να είσθε παρόντες στo δικαστήριο κατά την έκδοση της απόφασης, θα πρέπει να επικοινωνήσετε ο ίδιος με τις αρχές ή να ζητήσετε από το προσωπικό του γραφείου νομικής αρωγής (maison de justice/justitiehuis) να σας ενημερώσει σχετικά.
Ως θύμα, μπορείτε υπό ορισμένες προϋποθέσεις να ζητήσετε να τύχετε ακρόασης και/ή να ενημερωθείτε σχετικά με τις ρυθμίσεις για τον τρόπο έκτισης της ποινής που ενδεχομένως θεσπίστηκαν για τον δράστη στο πλαίσιο της εκτέλεσης στερητικής της ελευθερίας ποινής, για παράδειγμα όσον αφορά την άδεια εξόδου από τη φυλακή, την περιορισμένη κράτηση, την ηλεκτρονική επιτήρηση, την προσωρινή απόλυση με σκοπό την απέλαση ή παράδοση σε άλλη χώρα ή την υπό όρους απόλυση.
Εάν η αγωγή που καταθέσατε ως πολιτικώς ενάγων κηρύχθηκε αποδεκτή και βάσιμη , μπορείτε υπό ορισμένες προϋποθέσεις να ζητήσετε να ενημερωθείτε και/ή να τύχετε ακρόασης σε περίπτωση που χορηγηθεί στον καταδικασθέντα ειδική ρύθμιση για την έκτιση της ποινής.
Διαφορετικά, μπορείτε να ζητήσετε να αναγνωριστείτε ως θύμα υποβάλλοντας σχετικό αίτημα στο Δικαστήριο Έκτισης Ποινών (tribunal d’application des peines/strafuitvoeringsrechtbank). Το αίτημά σας θα γίνει δεκτό εάν το δικαστήριο κρίνει ότι έχετε άμεσο και θεμιτό συμφέρον.
Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, έχετε τα ακόλουθα δικαιώματα ως θύμα:
Ορισμένα παραδείγματα
Εάν επιθυμείτε να ασκήσετε οποιοδήποτε από τα εν λόγω δικαιώματα πρέπει να συμπληρώσετε έντυπο δήλωσης θύματος και να το προσκομίσετε ή να το αποστείλετε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου Έκτισης Ποινών ή σε ένα κέντρο δικαιοσύνης.
Κατά τις ακροάσεις του Δικαστηρίου Έκτισης Ποινών έχετε πάντοτε δικαίωμα συνδρομής ή εκπροσώπησης από δικηγόρο. Μπορείτε επίσης να ζητήσετε βοήθεια από μία από τις αναγνωρισμένες από τον Βασιλέα οργανώσεις, όπως π.χ. οι υπηρεσίες υποστήριξης θυμάτων ή οι υπηρεσίες υποδοχής των θυμάτων του δικαστηρίου, για παράδειγμα όταν πρόκειται να γίνει η ακρόασή σας σε κάποια συνεδρίαση του Δικαστηρίου Έκτισης Ποινών.
Μπορείτε να λάβετε περισσότερες πληροφορίες από το γραφείο νομικής αρωγής, από τα γραφεία αρωγής των θυμάτων ή από τον δικηγόρο σας.
Κατά τη διάρκεια και μετά την έκτιση της ποινής, είτε ο δράστης εκτίει την ποινή εντός της φυλακής είτε εκτός αυτής, μπορείτε πάντοτε να προσφύγετε σε διαμεσολάβηση.
Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται το εκάστοτε κράτος μέλος. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη όσον αφορά τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που περιλαμβάνονται ή για τα οποία γίνεται λόγος στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.
Η τοπική και η ομοσπονδιακή αστυνομία
Η Ομοσπονδιακή Δημόσια Υπηρεσία Δικαιοσύνης
Η Επιτροπή Οικονομικής Αρωγής των Θυμάτων Πράξεων Βίας από Πρόθεση
Μη θρησκευτικές υπηρεσίες αρωγής πολιτών
Το Κοινωνικό και Ψυχολογικό Κέντρο
Η Υπηρεσία Παροχής Βοήθειας στους Νέους
Η τοπική και η ομοσπονδιακή αστυνομία υπάγονται στο Υπουργείο Εσωτερικών. Η τοπική αστυνομία είναι αρμόδια για τη βασική αστυνόμευση και για την εφαρμογή της αρχής της «αστυνόμευσης στραμμένης προς την κοινότητα». Η ομοσπονδιακή αστυνομία είναι αρμόδια για τα πιο εξειδικευμένα αστυνομικά καθήκοντα.
Η τοπική και η ομοσπονδιακή αστυνομία
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:
E-mail: ibznet@ibz.fgov.be
Η Ομοσπονδιακή Δημόσια Υπηρεσία Δικαιοσύνης διαθέτει αρκετά τμήματα και επιτροπές που μεριμνούν για τα συμφέροντα των θυμάτων, καθώς και τη Γενική Διεύθυνση Νομοθεσίας, Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και Ελευθεριών και τη Γενική Διεύθυνση Κέντρων Νομικής Αρωγής.
Η Γενική Διεύθυνση Νομοθεσίας, Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και Ελευθεριών
Στη Γενική Διεύθυνση Κέντρων Νομικής Αρωγής
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:
Ομοσπονδιακή Δημόσια Υπηρεσία Δικαιοσύνης: ιστότοπος: https://justitie.belgium.be
Για τα στοιχεία επικοινωνίας των κέντρων νομικής αρωγής, κάντε κλικ εδώ.
Η Επιτροπή για την οικονομική ενίσχυση των θυμάτων πράξεων βίας από πρόθεση (Commission pour l’aide financière aux victimes d'actes intentionnels de violence/Commissie voor financiële hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden) συστάθηκε με τον νόμο της 1ης Αυγούστου 1985. Διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην παροχή κρατικής οικονομικής ενίσχυσης σε θύματα βίαιων εγκληματικών πράξεων.
Η Επιτροπή
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:
Ιστότοπος: https://justice.belgium.be
Στη Φλάνδρα και τις Βρυξέλλες υπάρχουν 11 Κέντρα Γενικής Πρόνοιας (Centra Algemeen Welzijnswerk — CAWs), καθένα από τα οποία διαθέτει τμήμα που παρέχει συνδρομή σε θύματα αξιόποινων πράξεων.
Τα Κέντρα
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:
Ιστότοπος: http://https://www.caw.be
Για τα στοιχεία επικοινωνίας των 25 Κέντρων Γενικής Πρόνοιας, κάντε κλικ εδώ.
Στη Βαλονία, οι μη θρησκευτικές υπηρεσίες αρωγής πολιτών (Services Laïques d'Aide aux Justiciables) προσφέρουν βοήθεια όχι μόνο σε θύματα, αλλά π.χ. και σε κρατουμένους και πρώην κρατουμένους.
Οι εν λόγω υπηρεσίες
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:
Ιστότοπος: http://www.ulb.ac.be/
Για τα στοιχεία επικοινωνίας των τοπικών παραρτημάτων, κάντε κλικ εδώ.
Το Κοινωνικό και Ψυχολογικό Κέντρο (Sozial-Psychologisches Zentrum — SPZ) είναι οργανισμός που λειτουργεί στο γερμανόφωνο τμήμα της χώρας και προσφέρει βοήθεια σε θύματα αξιόποινων πράξεων
Το Κέντρο
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:
SPZ Eupen: info.eupen@spz.be
SPZ St. Vith: http://www.ulb.ac.be/
Τα Κέντρα Παιδικής Μέριμνας (Vertrouwenscentra Kindermishandeling) είναι εξειδικευμένα κέντρα τα οποία έχουν συσταθεί από τις φλαμανδικές αρχές και έχουν ειδικό τρόπο λειτουργίας που αποσκοπεί στην ασφάλεια και την ευημερία του παιδιού.
Τα Κέντρα
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:
Ιστότοπος: http://www.kindinnood.org/
ια τα στοιχεία επικοινωνίας των Κέντρων Παιδικής Μέριμνας, κάντε κλικ εδώ.
Η Ομοσπονδία Παιδικών Ομάδων SOS(Fédération des Équipes SOS-Enfants) παρέχει εξειδικευμένη βοήθεια σε παιδιά-θύματα κακοποίησης στη Βαλονία.
Οι Παιδικές Ομάδες SOS
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:
Ιστότοπος: http://www.federationsosenfants.be/
Η Υπηρεσία Παροχής Βοήθειας στους Νέους (Jugendhilfedienst — JHD) παρέχει εξειδικευμένη βοήθεια σε ανηλίκους-θυμάτων εγκληματικών πράξεων στο γερμανόφωνο τμήμα του Βελγίου.
Η Υπηρεσία
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:
Ιστότοπος: https://ostbelgienlive.be/desktopdefault.aspx/tabid-6204/10670_read-3830/
Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται το εκάστοτε κράτος μέλος. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη όσον αφορά τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που περιλαμβάνονται ή για τα οποία γίνεται λόγος στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.
Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται το εκάστοτε κράτος μέλος. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη όσον αφορά τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που περιλαμβάνονται ή για τα οποία γίνεται λόγος στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.
Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται το εκάστοτε κράτος μέλος. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη όσον αφορά τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που περιλαμβάνονται ή για τα οποία γίνεται λόγος στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.
Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται το εκάστοτε κράτος μέλος. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη όσον αφορά τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που περιλαμβάνονται ή για τα οποία γίνεται λόγος στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.
Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται το εκάστοτε κράτος μέλος. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη όσον αφορά τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που περιλαμβάνονται ή για τα οποία γίνεται λόγος στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.
Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται το εκάστοτε κράτος μέλος. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη όσον αφορά τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που περιλαμβάνονται ή για τα οποία γίνεται λόγος στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.