Co do zasady rozprawa jest jawna i odbywa się w sali rozpraw dostępnej dla publiczności (osób postronnych, dziennikarzy itp.), chyba że jest to wykluczone ze względów bezpieczeństwa.
Jeśli jesteś pokrzywdzony przestępstwem przeciwko obyczajności (np. ofiarą zgwałcenia), możesz zwrócić się do sądu o rozpoznanie sprawy przy drzwiach zamkniętych, tzn. o ograniczenie dostępu do sali rozpraw do osób, których rozprawa bezpośrednio dotyczy.
Jeśli sprawa dotyczy umieszczenia w zakładzie zamkniętym sprawcy, który nie odpowiada za swoje czyny z powodu zaburzeń psychicznych, sprawca taki może wnieść o rozpoznanie sprawy przy drzwiach zamkniętych, na co prokurator może nie wyrazić zgody.
Sędziowie zawodowi sądu policyjnego lub sądu poprawczego. Jeśli jednak sprawa toczy się przed sądem przysięgłych, o winie oskarżonego decydować będzie wyłącznie 12 przysięgłych. Następnie wspólnie z trzema sędziami zawodowymi zdecydują oni o wymiarze kary.
Prokurator i sędzia mogą odmiennie potraktować charakter zarzucanych czynów. Jeżeli na przykład rozbiłeś szybę samochodową, prokuratur może ścigać za usiłowanie kradzieży, podczas gdy w rzeczywistości jedynym twoim zamiarem było rozbicie szyby. Sąd może dokonać innej kwalifikacji tego czynu i uznać, że jest to przypadek zniszczenia rzeczy. Sąd ma jednak obowiązek poinformować cię o zmianie kwalifikacji, aby umożliwić ci przeprowadzenie obrony w oparciu o tę nową podstawę oskarżenia.
Kara nie ulega automatycznemu obniżeniu.
Czy muszę być obecny na rozprawie? Czy muszę być obecny w trakcie całej rozprawy?
Zawsze może cię reprezentować adwokat. W wyjątkowych przypadkach będziesz musiał stawić się osobiście na wezwanie do stawiennictwa w sądzie, które musi być doręczone przed rozprawą.
Czy rozprawa może odbywać się bez mojego udziału?
Jeśli nie jesteś obecny na rozprawie, aby odeprzeć stawiane ci zarzuty, ani w tym celu nie reprezentuje cię adwokat, rozprawa będzie się odbywać bez twojego udziału, a sąd wyda wyrok zaoczny.
Czy jeżeli mieszkam w innym państwie członkowskim mogę uczestniczyć w rozprawie za pośrednictwem wideokonferencji?
Nie.
Czy jeżeli nie znam języka, w którym prowadzone jest postępowanie, będzie mi przysługiwać prawo do skorzystania z pomocy tłumacza?
Tak.
Czy muszę mieć adwokata?
Nie, z wyjątkiem postępowania toczącego się przed sądem przysięgłych.
Czy zostanie mi wyznaczony obrońca?
Tak, pod pewnymi warunkami (zob. arkusz informacyjny 1).
Czy mam prawo do zmiany adwokata?
Tak, bez konieczności podania powodów.
Czy podczas rozprawy mogę zabrać głos?
Tak.
Czy podczas rozprawy muszę zabrać głos?
Nie ma takiego obowiązku.
Jakie konsekwencje zostaną wyciągnięte, jeśli w trakcie postępowania nie będę mówił prawdy?
Masz prawo do nieobciążania samego siebie oraz do swobodnego wyboru strategii obrony. Obejmuje to również prawo do odmowy wyjaśnień.
Czy mogę zakwestionować obciążające mnie dowody?
Tak.
W jaki sposób?
Zwracając się na rozprawie do sędziego o przeprowadzenie dodatkowych czynności.
Dlaczego?
Aby wykazać bezpodstawność zarzutów.
Jakie dowody mogę powołać na swoją korzyść?
Wszelkie dokumenty, wniosek o kontrekspertyzę, wniosek o przesłuchanie nowego świadka itp.
Czy aby zebrać dowody na moją korzyść, mogę skorzystać z usług prywatnego detektywa?
Tak.
Czy takie dowody są dopuszczalne?
Tak.
Czy mogę zwrócić się do świadka, by zeznawał na moją korzyść?
Tak.
Czy ja i mój obrońca możemy przesłuchiwać innych świadków w sprawie?
Tak, za pośrednictwem policji lub sędziego.
Czy ja i mój obrońca możemy kwestionować ich zeznania?
Tak.
Czy informacje o mnie z rejestru karnego będą brane pod uwagę?
Tak.
Informacje o dotychczasowych wyrokach skazujących.
Informacje te umożliwiają podwojenie wymiaru kary i mogą uniemożliwić zastosowanie środków na twoją korzyść.
Tak, informacje takie mogą zostać przekazane sędziemu.
Jak może zakończyć się rozprawa?
W przypadku wydania wyroku skazującego sędzia, zależnie od charakteru przestępstw popełnionych przez niego skazanego i informacji o dotychczasowej karalności, może wybrać pomiędzy:
Pokrzywdzony może zabierać głos odnośnie do okoliczności, które go dotyczą, oraz domagać się zasądzenia odszkodowania pieniężnego.
W jaki sposób?
Ustnie lub składając pisemny wniosek.
Na jakim etapie?
Podczas rozprawy, po przesłuchaniu cię przez sędziego.
Więcej informacji można znaleźć w arkuszu informacyjnym dotyczącym praw ofiar przestępstw.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.