Fejn isir il-proċess?

• It-tribunal tal-pulizija jittratta r-reati l-inqas serji (reati punibbli b’multa ta’ 1 sa 25 Euro (ksur tal-kodiċi rurali, …) u l-ksur kollu tal-liġi tat-traffiku (inċidenti fatali, …);
• It-tribunal korrettiv jittratta d-delitti jew ir-reati korrettivi (dawk li għalihom setgħu jiġu ammessi immedjatament xi ċirkostanzi mitiganti);
• Il-Qorti bil-Ġurija tittratta r-reati l-aktar serji (dawk li għalihom ma jistgħux jew m’għandhomx jiġu aċċettati ċirkostanzi mitiganti).

Il-proċess ikun pubbliku?

Fil-prinċipju, il-proċess ikun pubbliku u jsir f’awla aċċessibbli għal kulħadd (spettaturi, ġurnalisti) ħlief jekk is-sigurtà ma tippermettix dan.

Meta inti tkun involut f’każ sesswali (stupru, …), tista’ titlob lill-qorti li tlaqqa’ s-seduta in camera, jiġifieri li tillimita l-aċċess fl-awla għall-persuni involuti fil-proċess.

Jekk il-każ jirrigwarda l-arrest ta’  kriminal li m’huwiex responsabbli tal-azzjonijiet tiegħu minħabba stat gravi ta’  mard mentali, dan jista’ jitlob li l-proċess isir fil-magħluq, u l-prosekutur pubbliku jista’ jopponi.

Min jiddeċiedi l-kawża?

Imħallfin professjonali quddiem it-tribunal tal-pulizija jew il-qorti kriminali. Iżda, fil-Qorti bil-Ġurija, 12-il ġurat jiddeċiedu huma waħedhom dwar il-ħtija tal-akkużat. Huma jiddeċiedu wkoll il-piena flimkien ma’ tliet maġistrati.

Il-kapi tal-akkuża jew preġudizzji jistgħu jinbidlu waqt il-proċess?

L-akkużi jistgħu jiġu kkunsidrati b’mod differenti mill-prosekuzzjoni u mill-imħallef. Pereżempju, jekk inti kissirt il-ħġieġa ta’ karozza, il-prosekutur jista’ jfittxek għal attentat ta’ serq meta fil-fatt, inti kellek biss l-intenzjoni li tkisser. Il-qorti tista’ tiddeċiedi mod ieħor, u tistma li dan kien dannu. Madankollu għandek tiġi avżat mill-qorti dwar dan biex ikollok il-possibbiltà li tiddefendi ruħek fuq din il-bażi ġdida.

X’jiġri jekk inwieġeb ħati għall-kapi kollha tal-akkuża jew xi wħud minnhom waqt il-proċess?

Il-piena ma tiġix imnaqqsa awtomatikament.

X’inhuma d-drittijiet tiegħi waqt il-proċess?

Għandi nkun preżenti waqt il-proċess? Għandi nkun preżenti waqt il-proċess kollu?

Dejjem tista’ tkun irrappreżentat minn avukat.  B’eċċezzjoni, inti jkollok tidher personalment meta l-qorti tiddeċiedi dan b’ordni li għandha tagħtik qabel is-seduta.

Jista’ jsir mingħajri?

Jekk ma tkunx preżenti jew irrappreżentat minn avukat sabiex twieġeb għall-akkużi, il-proċess isir mingħajrek u inti tiġi ġġudikat in absentia.

Jekk ngħix fi Stat Membru ieħor, nista’ nipparteċipa permezz tal-vidjow?

Le.

Inkun megħjun minn interpretu jekk ma nifhimx il-lingwa tal-imħallef?

Iva.

Għandi bżonn avukat?

Le, għajr quddiem il-qorti bil-ġurija.

Nista’ niġi pprovdut b’avukat?

Iva taħt ċerti kundizzjonijiet (ara skeda 1).

Nista’ nibdel l-avukat?

Iva, anki mingħajr raġuni.

Nista’ nesprimi ruħi waqt il-proċess?

Iva.

Fil-proċess ikolli nitkellem?

M’intix obbligat.

Xijkunu l-konsegwenzi jekk ma ngħidx il-verità waqt il-proċess?

Għandek id-dritt li ma tinkriminax lilek innifsek, u li tiżviluppa l-istrateġija ta’ difiża tiegħek kif tixtieq. Dan jinkludi wkoll id-dritt li tibqa' sieket.

X’inhuma d-drittijiet tiegħi fir-rigward tal-provi miġjuba kontrija?

Nista’ niċħad il-provi miġjuba kontrija?

Iva.

Kif?

Billi titlob lill-imħallef biex iwettaq investigazzjonijiet ulterjuri.

Għalfejn?

Sabiex turi l-improbabbiltà tal-akkuża.

Xi provi nista’ nġib favur il-kawża tiegħi?

Preżentazzjoni ta’ kwalunkwe dokument, talba għal opinjoni oħra, smigħ ta’ xhud ġdid, …

Nista’ nuża investigatur privat biex nikseb provi favur tiegħi?

Iva.

Provi bħal dawn ikunu ammissibbli?

Iva.

Nista’ nsejjaħ xhieda biex jitkellmu favur tiegħi?

Iva.

Jien jew l-avukat tiegħi nistgħu nistaqsu mistoqsijiet lix-xhieda l-oħrajn fil-każ?

Iva, permezz tal-pulizija jew l-imħallef.

Jien jew l-avukat tiegħi nistgħu nikkontestaw dak li jgħidu?

Iva.

Tiġi kkunsidrata informazzjoni dwar il-kondotta tiegħi?

Iva.

• X’tip ta’ informazzjoni?

Il-kundanni preċedenti.

• F’liema ċirkostanzi? F’liema stadju?

Dawn jistgħu jirduppjaw l-ammont tal-piena massima u jistgħu jostakolaw il-miżuri favur.

• Kundanni preċedenti fi Stat Membru ieħor jiġu kkunsidrati?

Iva, dawn jistgħu jiġu mgħoddija lill-imħallef.

X’jiġri meta jintemm il-proċess?

X’inhuma l-eżiti possibbli tal-proċess?

• L-inammissibbiltà tal-akkużi jekk regola importanti ma tkunx ġiet irrispettata. Jista’ jkun madankollu li jsir proċess ġdid;
• Li tiġi lliberat, jekk ma jkunx hemm biżżejjed evidenza biex tiġi ppruvata l-ħtija tiegħek mingħajr dubju dettat mir-raġuni;
• Li tinstab ħati.

F’każ ta’ kundanna, l-imħallef għandu 5 għażliet, skont it-tip ta’ reat u l-passat legali tiegħek:

• il-piena ta’ priġunerija;
• il-piena ta’ xogħol: li fi żmien sena twettaq xogħol mingħajr ħlas għall-komunità b’riskju li tingħata piena ta’ priġunerija jew multa;
• multa;
• is-sospensjoni tal-kundanna jew is-sospensjoni tas-sentenza bi jew mingħajr kundizzjonijiet (ma twettaqx aktar reati, issegwi taħriġ, ma tiffrekwentax ċerti postijiet aktar, …) għal perjodu bejn 1 sa 5 snin;
• sempliċi dikjarazzjoni ta’ ħtija.

X’inhu r-rwol tal-vittma waqt il-proċess?

Din tista’ tagħti l-verżjoni tagħha dwar il-fatti li jirrigwardawha u titlob kumpens finanzjarju.

Kif?

Verbalment jew billi tippreżenta nota bil-miktub.

F’liema stadju?

Waqt is-smigħ, eżatt wara li tkun ġejt interrogat mill-imħallef.

Għal tagħrif aktar komplut, ara l-iskedi dwar id-drittijiet tal-vittmi.

Links relatati

L-indirizzi tal-qrati

Sit tal-Ministeru tal-Ġustizzja

Indirizzi tal-ħabsijiet