Ποια είναι τα στάδια της ποινικής διερεύνησης;
Σκοπός της προδικαστικής διαδικασίας είναι:
- να εξακριβωθεί εάν έχει διαπραχθεί αδίκημα,
- να βρεθεί το πρόσωπο στο οποίο πρέπει να απαγγελθούν κατηγορίες για αξιόποινη πράξη,
- να διαπιστωθεί εάν είναι δυνατό να απορριφθεί η υπόθεση, να τεθεί στο αρχείο ή να παραπεμφθεί στο δικαστήριο.
Η προδικαστική ποινική διαδικασία περιλαμβάνει δύο στάδια - τη διερεύνηση και την άσκηση δίωξης.
Η διερεύνηση διενεργείται από διάφορες αστυνομικές αρχές, μεταξύ των οποίων η 
Κρατική αστυνομία, η Κρατική Ασφάλεια, η Οικονομική αστυνομία, η Στρατιωτική αστυνομία, η Υπηρεσία σωφρονιστικών αρχών, η Υπηρεσία για την πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς, η Συνοριοφυλακή, οι τελωνειακές αρχές, οι πλοίαρχοι πλοίων σε ανοικτή θάλασσα, οι διοικητές στρατιωτικών μονάδων των εθνικών ενόπλων δυνάμεων που επιχειρούν στο εξωτερικό. Τη διερεύνηση της υπόθεσης διεξάγει η αρχή εντός της αρμοδιότητας της οποίας διαπράχθηκε το αδίκημα. Η Εισαγγελία μπορεί επίσης να διενεργήσει διερεύνηση.
Η δίωξη ασκείται από τις εισαγγελικές αρχές.
Τα δικαιώματά μου κατά τη διερεύνηση της υπόθεσης
Κάντε κλικ στους ακόλουθους συνδέσμους για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματά σας κατά τα στάδια της διερεύνησης προ της δίκης στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας:
Διερεύνηση (1)
Σκοπός της διερεύνησης
Σκοπός της διερεύνησης είναι να εξακριβωθεί κατά πόσον έχει διαπραχθεί ένα αδίκημα, να βρεθεί το πρόσωπο στο πρέπει να απαγγελθούν κατηγορίες για αξιόποινη πράξη και να διαπιστωθεί εάν η υπόθεση μπορεί να απορριφθεί.
Ο ανακριτής (συνήθως αστυνομικός) θα συνεργαστεί μαζί σας. Κατά το στάδιο της διερεύνησης, μπορεί να τεθείτε υπό κράτηση για 48 ώρες, ενώ μπορεί να παραμείνετε υπό κράτηση για λόγους ασφαλείας.
Το συνολικό χρονικό διάστημα που προβλέπεται για τη διερεύνηση και τη δίωξη εξαρτάται από τη βαρύτητα του αδικήματος για το οποίο είστε ύποπτος (από 6 έως 22 μήνες με δυνατότητα παράτασης για επιπλέον 6 μήνες). Εάν δεν τηρηθούν οι εν λόγω προθεσμίες, όλα τα μέτρα ασφαλείας και οι περιορισμοί επί των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας σας πρέπει να ανακληθούν.
Ποια ενημέρωση θα λάβω σχετικά με το τι συμβαίνει;
Ο αστυνομικός που διενεργεί τη διερεύνηση θα σας ενημερώσει σχετικώς.
Θα έχω στη διάθεσή μου διερμηνέα σε περίπτωση που δεν μιλώ τη γλώσσα;
Ο αστυνομικός/ εισαγγελέας θα μεριμνήσει ώστε να σας παρασχεθεί διερμηνέας. Ο διερμηνέας μεταφράζει οτιδήποτε μπορεί να κριθεί ως απαραίτητο - έγγραφα, τα λεγόμενα του ανακριτή και του δικηγόρου, καθώς και τα αποδεικτικά σας στοιχεία.
Σε ποιο στάδιο θα μπορέσω να μιλήσω με δικηγόρο;
Εάν δεν μιλάτε την τοπική γλώσσα, δεν είναι υποχρεωτικό να έχετε δικηγόρο, αλλά συνιστάται καθώς ενδέχεται να μην γνωρίζετε τις διαδικασίες και τη νομοθεσία της χώρας. Μπορείτε να επιλέξετε ο ίδιος τον δικηγόρο σας ή να ζητήσετε από τον αρμόδιο ανακριτή να ορίσει για λογαριασμό σας συνήγορο υπηρεσίας.
Εάν έχετε τεθεί υπό κράτηση, θα κληθεί δικηγόρος που θα αναλάβει την εκπροσώπησή σας εντός 48 ωρών. Κάθε αλλοδαπός δικηγόρος που συμμετέχει στη διαδικασία συνιστάται να επικουρείται από έναν ημεδαπό δικηγόρο.
Ένας διερμηνέας θα τεθεί στη διάθεσή σας όσο το δυνατόν πιο άμεσα, καθώς η παρουσία του είναι απαραίτητη προκειμένου να σας εξηγήσει την κατάσταση και να προχωρήσει η ανάκριση.
Θα μου ζητηθούν οποιεσδήποτε πληροφορίες; Πρέπει να δώσω οποιεσδήποτε πληροφορίες;
Έχετε το δικαίωμα να δώσετε πληροφορίες, χωρίς όμως να είστε υποχρεωμένος. Έχετε το δικαίωμα να παραμείνετε σιωπηρός. Η πράξη σας αυτή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον σας ούτε να ερμηνευθεί ως άρνηση συνεργασίας με τις αρχές κατά τη διερεύνηση.
Τι θα γίνει εάν πω κάτι που βλάπτει την υπόθεσή μου;
Τα αποδεικτικά στοιχεία που θα προσκομίσετε για την υπεράσπισή σας θα εξεταστούν παράλληλα με τα υπόλοιπα αποδεικτικά στοιχεία της υπόθεσης. Δεν είστε υποχρεωμένος να ενοχοποιήσετε τον εαυτό σας. Έχετε το δικαίωμα να δηλώσετε οτιδήποτε θεωρείτε απαραίτητο. Έχετε δικαίωμα να αρνηθείτε να καταθέσετε.
Μπορώ να επικοινωνήσω με συγγενή ή φίλο;
Εάν έχετε τεθεί υπό κράτηση, έχετε δικαίωμα να ζητήσετε από τον ανακριτή να επικοινωνήσει με τα άμεσα μέλη της οικογένειάς σας, άλλα συγγενικά πρόσωπα, τον εργασιακό σας χώρο ή το εκπαιδευτικό σας ίδρυμα, κ.λπ.
Μπορώ να εξεταστώ από ιατρό, εάν το χρειάζομαι;
Ναι. Η διερεύνηση διενεργείται με σεβασμό προς τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Μπορώ να επικοινωνήσω με την πρεσβεία της χώρας μου, εάν προέρχομαι από άλλη χώρα;
Έχετε το δικαίωμα να ζητήσετε να ενημερωθεί σχετικώς η πρεσβεία/ το προξενείο της χώρας σας.
Κατάγομαι από άλλη χώρα. Πρέπει να είμαι παρών κατά τη διερεύνηση;
Οφείλετε να είστε παρών κατά τη διερεύνηση. Ο ανακριτής αποφασίζει εάν είναι δυνατή η συμμετοχή σας στη διαδικασία της διερεύνησης μέσω βιντεοδιάσκεψης ή τηλεφωνικώς.
Μπορεί να με στείλουν πίσω στη χώρα μου;
Είναι πιθανό να σας επιβληθεί η ποινή της απέλασης από τη Δημοκρατία της Λετονίας, αν και δεν είναι υποχρεωτικό βάσει νόμου. Η εν λόγω ποινή μπορεί να επιβληθεί μόνο κατόπιν δικαστικής απόφασης.
Θα τεθώ υπό κράτηση ή θα αφεθώ ελεύθερος;
Ο αρμόδιος για τη διερεύνηση πταισματοδίκης αποφαίνεται σχετικά με την πιθανή κράτησή σας εντός 48 ωρών από τη σύλληψή σας. Είναι δυνατόν να τεθείτε υπό κράτηση, εφόσον προβλέπεται η εν λόγω ποινή για το αδίκημα που έχετε διαπράξει και εφόσον δεν υπάρχει άλλο μέτρο ασφαλείας που να διασφαλίζει ότι:
- δεν θα διαφύγετε της διερεύνησης/ δικαστικής διαδικασίας/ εκτέλεσης της απόφασης,
- δεν θα παρακωλύσετε την πορεία της διερεύνησης,
- δεν θα διαπράξετε άλλο αδίκημα.
Θα διεξαχθεί ακρόαση ενώπιον του αρμόδιου για τη διερεύνηση πταισματοδίκη πριν από τη λήψη της απόφασης σχετικά με την κράτησή σας. Έχετε το δικαίωμα να προσκομίσετε έγγραφα που υποδεικνύουν ότι η κράτησή σας δεν είναι εύλογη. Θα σας εξασφαλισθεί η παρουσία δικηγόρου και διερμηνέα.
Επιτρέπεται να φύγω από τη χώρα κατά τη διερεύνηση της υπόθεσης;
Μπορείτε να φύγετε από τη χώρα κατόπιν σχετικής άδειας από τον ανακριτή (συνήθως έγγραφης).
Θα μου ζητηθούν δακτυλικά αποτυπώματα, δείγματα γενετικού υλικού (DNA) (π.χ. τρίχες, σάλιο) ή άλλα σωματικά υγρά;
Κάντε κλικ στον ακόλουθο σύνδεσμο για να ενημερωθείτε σχετικά με τα δικαιώματά σας.
Υπάρχει περίπτωση να υποβληθώ σε σωματική έρευνα;
Κάντε κλικ στον ακόλουθο σύνδεσμο για να ενημερωθείτε σχετικά με τα δικαιώματά σας.
Μπορεί να ερευνηθούν το σπίτι μου, ο επιχειρηματικός χώρος μου, το αυτοκίνητό μου κ.λπ.;
Κάντε κλικ στον ακόλουθο σύνδεσμο για να ενημερωθείτε σχετικά με τα δικαιώματά σας.
Μπορώ να ασκήσω προσφυγή;
Έχετε το δικαίωμα να προσφύγετε κατά της απόφασης του αρμόδιου για τη διερεύνηση πταισματοδίκη ενώπιον του προέδρου του δικαστηρίου. Έχετε το δικαίωμα να προσφύγετε κατά των ενεργειών του ανακριτή/ εισαγγελέα ενώπιον του επιβλέποντος εισαγγελέα/ ανώτερου εισαγγελέα αντίστοιχα.
Οι καταγγελίες που αφορούν αποφάσεις του ανακριτή, του εισαγγελέα ή του αρμόδιου για τη διερεύνηση πταισματοδίκη θα πρέπει να υποβάλλονται σε διάστημα 10 ημερών. Ωστόσο, μπορείτε να καταγγείλετε τις ενέργειες των εν λόγω προσώπων καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας διερεύνησης.
Μπορείτε να υποβάλετε την καταγγελία σε οποιαδήποτε γλώσσα γνωρίζετε. Η καταγγελία πρέπει να εξετασθεί εντός 10 ημερών από την παραλαβή της. Εάν η καταγγελία δεν έχει συνταχθεί στην επίσημη γλώσσα της χώρας, η προθεσμία υπολογίζεται με βάση την ημερομηνία κατά την οποία θα καταστεί διαθέσιμη η μετάφρασή της. Θα λάβετε σχετική ενημέρωση.
Μπορώ να παραδεχθώ ενοχή για όλες ή ορισμένες από τις κατηγορίες πριν από τη δίκη;
Έχετε το δικαίωμα να παραδεχθείτε την ενοχή σας κατά τη διερεύνηση/ δίωξη για όλες/ ορισμένες από τις κατηγορίες ή και για μία κατηγορία.
Εάν παραδεχθείτε την ενοχή σας, η ενέργεια αυτή συνιστά ελαφρυντικό παράγοντα και ενδέχεται να οδηγήσει στην επιβολή λιγότερο αυστηρής ποινής ή να αποτελέσει τη βάση για την ολοκλήρωση της ποινικής διαδικασίας. Εάν συνεργασθείτε στο πλαίσιο της διερεύνησης/ δίωξης, μπορεί να διευκολυνθεί το αίτημά σας για λιγότερο αυστηρά μέτρα ασφαλείας/ αποφυλάκιση.
Είναι δυνατόν να αλλάξουν οι κατηγορίες πριν από τη δίκη;
Οι εναντίον σας κατηγορίες είναι δυνατόν να αλλάξουν σε περίπτωση που ο εισαγγελέας συγκεντρώσει πρόσθετα αποδεικτικά στοιχεία. Οι αρχικές κατηγορίες εναντίον σας πρέπει να αλλάξουν εάν αποδειχθούν εσφαλμένες. Σε αυτήν την περίπτωση, ο εισαγγελέας προβαίνει στην ανάκληση της δίωξης για τις εν λόγω κατηγορίες. Θα ενημερωθείτε για τις νέες κατηγορίες.
Επιτρέπεται να κατηγορηθώ για αδίκημα για το οποίο έχω ήδη κατηγορηθεί σε άλλο κράτος μέλος;
Μπορούν να απαγγελθούν κατηγορίες εναντίον σας. Ωστόσο, δεν μπορεί να δικαστείτε και να καταδικαστείτε ξανά, εάν έχετε ήδη δικαστεί ή απαλλαγεί από τις κατηγορίες για το ίδιο αδίκημα σε άλλο κράτος.
Θα ενημερωθώ σχετικά με τους μάρτυρες που κατέθεσαν εναντίον μου;
Θα σας δοθούν πληροφορίες σχετικά με τους μάρτυρες που κατέθεσαν εναντίον σας. Ο εισαγγελέας θα σας παραδώσει τη δικογραφία μετά την ολοκλήρωση της διερεύνησης της υπόθεσης και πριν από την παραπομπή της στο δικαστήριο, και συνεπώς θα ενημερωθείτε σχετικά με τις καταθέσεις των μαρτύρων.
Θα μου δοθούν πληροφορίες για άλλα στοιχεία σε βάρος μου;
Θα λάβετε τη δικογραφία στην οποία περιλαμβάνονται όλα τα αποδεικτικά στοιχεία που πρόκειται να χρησιμοποιήσει εναντίον σας ο εισαγγελέας στο δικαστήριο. Αντίγραφα της δικογραφίας θα λάβετε από τον εισαγγελέα.
Έχω ήδη καταδικαστεί για το ίδιο αδίκημα σε άλλο κράτος μέλος. Τι συμβαίνει στην περίπτωση αυτή;
Δεν είναι δυνατόν να δικαστείτε για το ίδιο αδίκημα στη Λετονία. Η αρχή «ου δις δικάζειν» (ne bis in idem) ισχύει για τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Θα μου ζητηθούν πληροφορίες για το ποινικό μου μητρώο;
Θα σας ζητηθούν πληροφορίες για το ποινικό σας μητρώο.
Δίωξη (2)
Σκοπός του σταδίου της δίωξης
Σκοπός της δίωξης είναι να διαπιστωθεί η αξιόποινη πράξη, να ταυτοποιηθεί το πρόσωπο στο οποίο πρέπει να απαγγελθούν κατηγορίες για την εν λόγω πράξη και να αποφασισθεί εάν η υπόθεση μπορεί να απορριφθεί, να τεθεί στο αρχείο ή να παραπεμφθεί στο δικαστήριο. Ο εισαγγελέας θα συνεργαστεί μαζί σας.
Το συνολικό χρονικό διάστημα που προβλέπεται για τη διερεύνηση και τη δίωξη εξαρτάται από τη βαρύτητα του αδικήματος για το οποίο είστε ύποπτος (από 6 έως 22 μήνες με δυνατότητα παράτασης για επιπλέον 6 μήνες). Εάν δεν τηρηθούν οι εν λόγω προθεσμίες, όλα τα μέτρα ασφαλείας και οι περιορισμοί επί των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας πρέπει να ανακληθούν.
Ποια ενημέρωση θα λάβω σχετικά με το τι συμβαίνει;
Ο ανακριτής που είναι αρμόδιος για τα μέτρα διερεύνησης (πιθανόν τα ίδια μέτρα που λαμβάνονται κατά τη διερεύνηση) θα σας ενημερώσει σχετικώς.
Θα έχω στη διάθεσή μου διερμηνέα σε περίπτωση που δεν μιλώ τη γλώσσα;
Ο εισαγγελέας θα μεριμνήσει ώστε να σας παρασχεθεί διερμηνέας. Ο διερμηνέας μεταφράζει οτιδήποτε μπορεί να κριθεί ως απαραίτητο - έγγραφα, τα λεγόμενα του εισαγγελέα και του δικηγόρου, καθώς και τα αποδεικτικά σας στοιχεία.
Σε ποιο στάδιο θα μπορέσω να μιλήσω με δικηγόρο;
Εάν δεν μιλάτε την τοπική γλώσσα, συνιστάται να έχετε δικηγόρο, καθώς ενδέχεται να μην γνωρίζετε τις διαδικασίες και τη νομοθεσία της χώρας. Κάθε αλλοδαπός δικηγόρος που συμμετέχει στη διαδικασία συνιστάται να επικουρείται από έναν ημεδαπό δικηγόρο. Μπορείτε να επιλέξετε ο ίδιος τον δικηγόρο σας ή να ζητήσετε από τον εισαγγελέα να ορίσει για λογαριασμό σας συνήγορο υπηρεσίας.
Ένας διερμηνέας θα τεθεί στη διάθεσή σας όσο το δυνατόν πιο άμεσα, καθώς η παρουσία του είναι απαραίτητη προκειμένου να σας εξηγήσει την κατάσταση, να προχωρήσει η ανάκριση, κ.λπ.
Θα μου ζητηθούν οποιεσδήποτε πληροφορίες; Πρέπει να δώσω οποιεσδήποτε πληροφορίες;
Έχετε το δικαίωμα να δώσετε πληροφορίες, χωρίς όμως να είστε υποχρεωμένος. Έχετε το δικαίωμα να παραμείνετε σιωπηρός. Η πράξη σας αυτή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον σας ούτε να ερμηνευθεί ως άρνηση συνεργασίας.
Τι θα συμβεί εάν πω κάτι που μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον μου στην υπόθεση;
Τα αποδεικτικά στοιχεία που θα προσκομίσετε για την υπεράσπισή σας θα εξεταστούν παράλληλα με τα υπόλοιπα αποδεικτικά στοιχεία της υπόθεσης. Δεν είστε υποχρεωμένος να ενοχοποιήσετε τον εαυτό σας. Έχετε το δικαίωμα να δηλώσετε οτιδήποτε θεωρείτε απαραίτητο. Έχετε δικαίωμα να αρνηθείτε να καταθέσετε.
Μπορώ να επικοινωνήσω με συγγενή ή φίλο;
Εάν έχετε τεθεί υπό κράτηση, έχετε δικαίωμα να ζητήσετε από τον εισαγγελέα να επικοινωνήσει με τα άμεσα μέλη της οικογένειάς σας, άλλα συγγενικά πρόσωπα, τον εργασιακό σας χώρο ή το εκπαιδευτικό σας ίδρυμα, κ.λπ.
Μπορώ να εξεταστώ από ιατρό, εάν το χρειάζομαι;
Ναι. Η δίωξη διεξάγεται με σεβασμό προς τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Μπορώ να επικοινωνήσω με την πρεσβεία της χώρας μου, εάν προέρχομαι από άλλη χώρα;
Έχετε το δικαίωμα να ζητήσετε να ενημερωθεί σχετικώς η πρεσβεία/ το προξενείο της χώρας σας.
Κατάγομαι από άλλη χώρα. Πρέπει να είμαι παρών κατά τη διερεύνηση;
Οφείλετε να είστε παρών κατά το στάδιο της δίωξης. Ο εισαγγελέας αποφασίζει εάν είναι δυνατή η συμμετοχή σας στη διαδικασία της διερεύνησης μέσω βιντεοδιάσκεψης ή τηλεφωνικώς.
Μπορεί να με στείλουν πίσω στη χώρα μου;
Είναι πιθανό να σας επιβληθεί η ποινή της απέλασης από τη Δημοκρατία της Λετονίας, αν και δεν είναι υποχρεωτικό βάσει νόμου. Η εν λόγω ποινή μπορεί να επιβληθεί μόνο κατόπιν δικαστικής απόφασης
Θα τεθώ υπό κράτηση ή θα αφεθώ ελεύθερος;
Ο αρμόδιος για τη διερεύνηση πταισματοδίκης αποφαίνεται σχετικά με την κράτησή σας. Είναι δυνατόν να τεθείτε υπό κράτηση, εφόσον προβλέπεται η εν λόγω ποινή για το αδίκημα που έχετε διαπράξει και εφόσον δεν υπάρχει άλλο μέτρο ασφαλείας που να διασφαλίζει ότι δεν θα διαφύγετε της διερεύνησης/ δικαστικής διαδικασίας/ εκτέλεσης της απόφασης, ότι δεν θα παρακωλύσετε την πορεία της διερεύνησης και ότι δεν θα διαπράξετε άλλο αδίκημα.
Θα διεξαχθεί ακρόαση ενώπιον του αρμόδιου για τη διερεύνηση πταισματοδίκη πριν από τη λήψη της απόφασης σχετικά με την κράτησή σας. Έχετε το δικαίωμα να προσκομίσετε έγγραφα που υποδεικνύουν ότι η κράτησή σας δεν είναι εύλογη. Θα σας εξασφαλισθεί η παρουσία δικηγόρου και διερμηνέα.
Επιτρέπεται να φύγω από τη χώρα κατά τη διερεύνηση της υπόθεσης;
Μπορείτε να φύγετε από τη χώρα κατόπιν σχετικής άδειας από τον εισαγγελέα (συνήθως έγγραφης).
Θα μου ζητηθούν δακτυλικά αποτυπώματα, δείγματα γενετικού υλικού (DNA) (π.χ. τρίχες, σάλιο) ή άλλα σωματικά υγρά;
Κάντε κλικ στον ακόλουθο σύνδεσμο για να ενημερωθείτε σχετικά με τα δικαιώματά σας.
Υπάρχει περίπτωση να υποβληθώ σε σωματική έρευνα;
Κάντε κλικ στον ακόλουθο σύνδεσμο για να ενημερωθείτε σχετικά με τα δικαιώματά σας.
Μπορεί να ερευνηθούν το σπίτι μου, ο επιχειρηματικός χώρος μου, το αυτοκίνητό μου κ.λπ.;
Κάντε κλικ στον ακόλουθο σύνδεσμο για να ενημερωθείτε σχετικά με τα δικαιώματά σας.
Μπορώ να ασκήσω προσφυγή;
Έχετε το δικαίωμα να προσφύγετε κατά της απόφασης του αρμόδιου για τη διερεύνηση πταισματοδίκη ενώπιον του προέδρου του δικαστηρίου. Έχετε το δικαίωμα να προσφύγετε κατά των ενεργειών του εισαγγελέα ενώπιον ανώτερου εισαγγελέα.
Οι καταγγελίες που αφορούν αποφάσεις του εισαγγελέα ή του αρμόδιου για τη διερεύνηση πταισματοδίκη θα πρέπει να υποβάλλονται σε διάστημα 10 ημερών. Μπορείτε να υποβάλετε καταγγελίες που αφορούν ενέργειες του εισαγγελέα καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας διερεύνησης.
Μπορείτε να υποβάλετε την καταγγελία σε οποιαδήποτε γλώσσα γνωρίζετε. Η καταγγελία πρέπει να εξετασθεί εντός 10 ημερών από την παραλαβή της. Εάν η καταγγελία δεν έχει συνταχθεί στην επίσημη γλώσσα της χώρας, η προθεσμία υπολογίζεται με βάση την ημερομηνία κατά την οποία θα καταστεί διαθέσιμη η μετάφρασή της. Θα λάβετε σχετική ενημέρωση.
Μπορώ να παραδεχθώ ενοχή για όλες ή ορισμένες από τις κατηγορίες πριν από τη δίκη;
Έχετε το δικαίωμα να παραδεχθείτε την ενοχή σας κατά τη διερεύνηση/ δίωξη για όλες/ ορισμένες από τις κατηγορίες ή και για μία κατηγορία.
Εάν παραδεχθείτε την ενοχή σας, η ενέργεια αυτή συνιστά ελαφρυντικό παράγοντα και ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα την επιβολή λιγότερο αυστηρής ποινής. Εάν παραδεχθείτε την ενοχή σας και συνεργασθείτε στο πλαίσιο της διερεύνησης/ δίωξης, τούτο μπορεί να συμβάλει στην επιβολή λιγότερο αυστηρών μέτρων ασφαλείας/ στην αποφυλάκιση σας.
Εάν παραδεχθείτε την ενοχή σας, η ποινική διαδικασία ενδέχεται να περατωθεί. Πιθανές εκβάσεις είναι οι ακόλουθες:
- απαλλαγή από ποινική ευθύνη υπό όρους,
- έκδοση εισαγγελικής εντολής επί της επιβλητέας ποινής,
- επίτευξη συμφωνίας με τον εισαγγελέα για την παραδοχή ενοχής και την επιβλητέα ποινή, η οποία στη συνέχεια επικυρώνεται από το δικαστήριο, κ.λπ.
Είναι δυνατόν να αλλάξουν οι κατηγορίες πριν από τη δίκη;
Οι εναντίον σας κατηγορίες είναι δυνατόν να αλλάξουν σε περίπτωση που ο εισαγγελέας συγκεντρώσει πρόσθετα αποδεικτικά στοιχεία. Οι εναντίον σας κατηγορίες μπορούν να αλλάξουν εάν ο εισαγγελέας διαπιστώσει ότι είναι αποδεδειγμένα εσφαλμένες. Σε αυτήν την περίπτωση, ο εισαγγελέας προβαίνει στην ανάκληση της δίωξης για τις εν λόγω κατηγορίες. Θα ενημερωθείτε για τις νέες κατηγορίες.
Επιτρέπεται να κατηγορηθώ για αδίκημα για το οποίο έχω ήδη κατηγορηθεί σε άλλο κράτος μέλος;
Μπορούν να απαγγελθούν κατηγορίες εναντίον σας. Ωστόσο, δεν μπορεί να δικαστείτε και να καταδικαστείτε ξανά, εάν έχετε ήδη δικαστεί ή απαλλαγεί από τις κατηγορίες για το ίδιο αδίκημα σε άλλο κράτος.
Θα ενημερωθώ σχετικά με τους μάρτυρες που κατέθεσαν εναντίον μου;
Θα σας δοθούν πληροφορίες σχετικά με τους μάρτυρες που κατέθεσαν εναντίον σας. Ο εισαγγελέας θα σας παραδώσει τη δικογραφία, η οποία περιλαμβάνει τις καταθέσεις των μαρτύρων, μετά την ολοκλήρωση της διερεύνησης της υπόθεσης και πριν από την παραπομπή της στο δικαστήριο.
Θα μου δοθούν πληροφορίες για άλλα στοιχεία σε βάρος μου;
Θα λάβετε τη δικογραφία στην οποία περιλαμβάνονται όλα τα αποδεικτικά στοιχεία που πρόκειται να χρησιμοποιήσει εναντίον σας ο εισαγγελέας στο δικαστήριο. Αντίγραφα της δικογραφίας θα λάβετε από τον εισαγγελέα.
Έχω ήδη καταδικαστεί για το ίδιο αδίκημα σε άλλο κράτος μέλος. Τι συμβαίνει στην περίπτωση αυτή;
Δεν είναι δυνατόν να δικαστείτε για το ίδιο αδίκημα στη Λεττονία. Η αρχή «ου δις δικάζειν» (ne bis in idem) ισχύει για τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Θα μου ζητηθούν πληροφορίες για το ποινικό μου μητρώο;
Ναι, θα σας ζητηθούν πληροφορίες για το ποινικό σας μητρώο.
Επιμέρους διαδικαστικές ενέργειες (3)
Θα μου ζητηθούν δακτυλικά αποτυπώματα, δείγματα γενετικού υλικού (DNA) (π.χ. τρίχες, σάλιο) ή άλλα σωματικά υγρά;
Είναι δυνατόν να σας ζητηθούν δακτυλικά αποτυπώματα ή δείγματα γενετικού υλικού (DNA). Εφόσον κρίνεται αναγκαίο για τη διερεύνηση ενός συγκεκριμένου αδικήματος, είναι δυνατόν να σας ζητηθούν δείγματα άλλων σωματικών υγρών.
Έχετε δικαίωμα να ενημερωθείτε σχετικά με μια απόφαση που αφορά τη διενέργεια εξέτασης από εμπειρογνώμονα πριν αυτή διαβιβαστεί με σκοπό να εκτελεστεί, υπό την προϋπόθεση ότι η εξέταση σας αφορά. Έχετε το δικαίωμα να υποβάλετε ερωτήσεις σχετικά με την εξέταση από εμπειρογνώμονα πριν από τη διενέργειά της.
Υποχρεούστε να υποβληθείτε σε εξέταση από εμπειρογνώμονα. Είστε υποχρεωμένος να χορηγήσετε δείγματα για τη διεξαγωγή συγκριτικής εξέτασης ή να επιτρέψετε τη λήψη τους.
Εάν χορηγήσετε δείγματα για τη διεξαγωγή συγκριτικής εξέτασης οικειοθελώς, η ενέργειά σας θα ληφθεί υπόψη. Έχετε το δικαίωμα να ενημερωθείτε σχετικά με τα στοιχεία που καταχωρούνται και να ζητήσετε να προστεθεί οτιδήποτε κρίνετε απαραίτητο πριν υπογράψετε τον φάκελό σας. Εάν αρνηθείτε τη λήψη δειγμάτων για τη διεξαγωγή συγκριτικής εξέτασης, τα εν λόγω δείγματα θα συλλεγούν με την επιβολή εξαναγκαστικών μέτρων βάσει σχετικής απόφασης του αρμόδιου για τη διερεύνηση πταισματοδίκη.
Υπάρχει περίπτωση να υποβληθώ σε σωματική έρευνα;
Είναι δυνατόν να υποβληθείτε σε μακροσκοπική εξέταση, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν ίχνη αξιόποινης δραστηριότητας στο σώμα σας, τυχόν διακριτικά σημάδια ή χαρακτηριστικά, κ.λπ. Η μακροσκοπική εξέταση διενεργείται μόνο από πρόσωπο του ιδίου φύλου ή ιατρό γιατρό. Στη συνέχεια, συντάσσεται έγγραφο πόρισμα της μακροσκοπικής εξέτασης και έχετε το δικαίωμα να ενημερωθείτε σχετικώς και να υποβάλετε παρατηρήσεις.
Υπάρχει περίπτωση να υποβληθείτε σε σωματική έρευνα, εάν διαπιστωθεί ότι αποκρύπτετε αντικείμενα ή έγγραφα που είναι σημαντικά για τη διερεύνηση της υπόθεσης στα ρούχα σας, στα προσωπικά σας είδη, πάνω στο σώμα σας ή σε κοιλότητες του σώματός σας. Η σωματική έρευνα διενεργείται μόνο από πρόσωπο του ιδίου φύλου παρουσία επαγγελματία ιατρού. Δεν απαιτείται ειδική απόφαση για διενέργεια σωματικής έρευνας, εάν τελείτε υπό κράτηση. Επιπλέον, εάν υποβληθείτε σε σωματική έρευνα κατά τη διάρκεια έρευνας ενός χώρου ή μιας περιοχής στην οποία είστε παρών τη δεδομένη χρονική στιγμή, δεν απαιτείται σχετική απόφαση.
Μπορεί να ερευνηθούν το σπίτι μου, ο επιχειρηματικός χώρος μου, το αυτοκίνητό μου κ.λπ.;
Το σπίτι σας, ο επιχειρηματικός χώρος σας, το αυτοκίνητό σας κ.λπ. μπορούν να ερευνηθούν. Η σχετική απόφαση λαμβάνεται από τον αρμόδιο για τη διερεύνηση πταισματοδίκη ή το δικαστήριο, αλλά, σε επείγουσες περιπτώσεις, αρκεί η απόφαση του ανακριτή επικυρωμένη από τον εισαγγελέα.
Εσείς ή κάποιο άλλο ενήλικο μέλος της οικογένειάς σας έχετε το δικαίωμα να είστε παρόντες κατά τη διάρκεια της έρευνας, ιδίως εάν αυτή διεξάγεται στη μόνιμη κατοικία σας ή στον χώρο εργασίας σας, εκτός εάν έχετε συλληφθεί. Εάν εσείς ή κάποιο άλλο ενήλικο μέλος της οικογένειάς σας αδυνατείτε να είστε παρόντες κατά τη διάρκεια της έρευνας, πρέπει να κληθεί κάποιος εκπρόσωπος της τοπικής αυτοδιοίκησης, διαχειριστής / ιδιοκτήτης του χώρου/ κτιρίου.
Έχετε το δικαίωμα να ενημερωθείτε σχετικά με την απόφαση έρευνας πριν από τη διεξαγωγή της, ενώ ο ανακριτής είναι υποχρεωμένος να σας κοινοποιήσει την απόφαση. Όλα τα στοιχεία που προκύπτουν από την έρευνα και κατάσχονται πρέπει να σας κοινοποιούνται, να καταχωρούνται, να συσκευάζονται και να σφραγίζονται, εάν κρίνεται σκόπιμο.
Έχετε δικαίωμα να ζητήσετε την αποκατάσταση του χώρου στον οποίο διενεργήθηκε η έρευνα, εάν κάτι τέτοιο είναι πρακτικά δυνατό. Έχετε το δικαίωμα να ενημερωθείτε σχετικά με το πόρισμα της έρευνας και τις παρατηρήσεις των εμπειρογνωμόνων και να ζητήσετε πρόσβαση στο εν λόγω πόρισμα. Έχετε δικαίωμα παρουσίας δικηγόρου και διερμηνέα κατά τη διάρκεια της έρευνας.
Σχετικοί σύνδεσμοι
Δίκαιο ποινικής διαδικασίας
Ποινικό δίκαιο
Κρατικές αστυνομικές αρχές
Εισαγγελία
Νόμος περί ποινικού μητρώου
Νόμος περί διαδικασιών κράτησης
Νόμος περί προσωρινής κράτησης
Νόμος περί δικηγορικών συλλόγων
Πού θα διεξαχθεί η δίκη;
Η υπόθεση εκδικάζεται ενώπιον επαρχιακού δικαστηρίου/ ειρηνοδικείου ή σε περίπτωση πολύ σοβαρών ποινικών αδικημάτων ενώπιον περιφερειακού δικαστηρίου. Συνήθως, ο τόπος εξαρτάται από τον τόπο τέλεσης του αδικήματος. Θα λάβετε σχετική έγγραφη ειδοποίηση.
Η υπόθεση εκδικάζεται σε δημόσια συνεδρίαση, με ορισμένες εξαιρέσεις (σεξουαλικά αδικήματα, ανάγκη προστασίας κρατικών απορρήτων κ.λπ.).
Στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, η υπόθεση εξετάζεται από έναν δικαστή. Ωστόσο, ο πρόεδρος του δικαστηρίου μπορεί να απαιτήσει εξέταση της υπόθεσης από σώμα τριών επαγγελματιών δικαστών. Ο δικαστής ή το σώμα των δικαστών αποφαίνεται επί της υπόθεσης.
Είναι δυνατόν να αλλάξουν οι κατηγορίες κατά τη διάρκεια της δίκης;
Ο εισαγγελέας μπορεί να αλλάξει τις κατηγορίες κατά τη διάρκεια της δίκης και να απαγγείλει περισσότερο ή λιγότερο σοβαρές κατηγορίες.
Εάν ο εισαγγελέας απαγγείλει λιγότερο σοβαρές κατηγορίες, αλλά τα αποδεικτικά στοιχεία παραμένουν αμετάβλητα, οι νέες κατηγορίες καταχωρούνται στα πρακτικά των συνεδριάσεων του δικαστηρίου.
Εάν ο εισαγγελέας απαγγείλει λιγότερο σοβαρές κατηγορίες και τα αποδεικτικά στοιχεία έχουν αλλάξει ή εάν απαγγείλει σοβαρότερες κατηγορίες και τα αποδεικτικά στοιχεία παραμένουν αμετάβλητα, οι νέες κατηγορίες θα πρέπει να καταχωρηθούν στα πρακτικά των συνεδριάσεων του δικαστηρίου. Μπορείτε να ζητήσετε την έγγραφη κοινοποίησή τους.
Εάν ο εισαγγελέας απαγγείλει σοβαρότερες κατηγορίες επειδή προέκυψαν νέα αποδεικτικά στοιχεία σε σχέση με το αδίκημα, το δικαστήριο μπορεί να διατάξει διακοπή της συνεδρίασης. Στην περίπτωση αυτή, ο εισαγγελέας οφείλει να παρουσιάσει τις νέες κατηγορίες ενώπιον του δικαστηρίου σε διάστημα ενός μήνα.
Οι πληροφορίες σχετικά με τις νέες κατηγορίες θα αποσταλούν σε εσάς, στον δικηγόρο σας, στο θύμα και στον εκπρόσωπο του θύματος μαζί με την ημερομηνία διεξαγωγής της δίκης.
Τι θα συμβεί εάν παραδεχθώ ενοχή για όλες ή ορισμένες από τις κατηγορίες;
Εάν ο κατηγορούμενος παραδεχθεί την ενοχή του, ενδέχεται να επιβληθεί ελαφρύτερη ποινή. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση κατά την οποία η παραδοχή ενοχής αφορά μέρος των κατηγοριών.
Εάν παραδεχθείτε την ενοχή σας για όλες τις κατηγορίες, η υπόθεση εκδικάζεται χωρίς να εξετασθούν τα αποδεικτικά στοιχεία. Αξιολογούνται μόνο τα αποδεικτικά στοιχεία που αφορούν εσάς προσωπικά και εκείνα που αφορούν ζημίες για την καταβολή αποζημίωσης. Στην περίπτωση αυτή, τίθενται περιορισμοί ως προς τη δυνατότητα προσφυγής κατά της δικαστικής απόφασης.
Πρέπει να είμαι παρών κατά τη διάρκεια της δίκης;
Οφείλετε να παραστείτε σε όλες τις συνεδριάσεις του δικαστηρίου μέχρι την έκδοση της απόφασης. Μπορείτε να ζητήσετε να διεξαχθεί η δίκη ερήμην σας, αλλά στην περίπτωση αυτή, οφείλει να παραστεί ο εκπρόσωπός σας.
Εάν βρίσκεστε στο εξωτερικό, εάν δεν είναι γνωστός ο τόπος στον οποίο βρίσκεστε ή εάν δεν είναι δυνατή η παρουσία σας στο δικαστήριο, η εκδίκαση της υπόθεσης διεξάγεται in absentia. (ήτοι ερήμην σας)
Δεν έχετε δικαίωμα να συμμετάσχετε στη δίκη μέσω βιντεοδιάσκεψης από άλλο κράτος μέλος.
Θα έχω στη διάθεσή μου διερμηνέα κατά τη διάρκεια της δίκης;
Το δικαστήριο θα σας εξασφαλίσει τις υπηρεσίες διερμηνέα.
Θα έχω δικηγόρο κατά τη διάρκεια της δίκης;
Εσείς οι ίδιοι θα αποφασίσετε εάν χρειάζεστε δικηγόρο. Είναι υποχρεωτική η εκπροσώπησή σας από δικηγόρο στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- εάν είστε ανήλικος/ ανίκανος για δικαιοπραξία/ έχετε μαθησιακές διαταραχές,
- εάν η απόφαση αφορά τη χρήση εξαναγκαστικών μέτρων ιατρικής φύσης,
- εάν δεν είστε σε θέση να ασκήσετε τα δικονομικά σας δικαιώματα λόγω σωματικής/ διανοητικής ανικανότητας,
- εάν είστε αναλφάβητος/ έχετε λάβει χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και αδυνατείτε να ασκήσετε τα δικονομικά σας δικαιώματα,
- εάν έχει κινηθεί διαδικασία διαπραγμάτευσης για την επίτευξη συμφωνίας με την εισαγγελία,
- εάν η υπόθεση εκδικάζεται ερήμην σας.
Στις παραπάνω περιπτώσεις, θα διορισθεί αυτεπαγγέλτως δικηγόρος για λογαριασμό σας και μπορείτε να αρνηθείτε τις υπηρεσίες του, εκτός εάν εφαρμόζονται εξαναγκαστικά μέτρα ιατρικής φύσης. Έχετε δικαίωμα να ζητήσετε άλλο δικηγόρο.
Μπορώ να μιλήσω κατά τη δίκη;
Έχετε το δικαίωμα να προσκομίσετε αποδεικτικά στοιχεία και να διατυπώσετε τη γνώμη σας ενώπιον του δικαστηρίου. Δεν είστε υποχρεωμένος να προσκομίσετε αποδεικτικά στοιχεία - η εν λόγω ενέργεια δεν θα εκληφθεί ως άρνηση συνεργασίας με τις δικαστικές αρχές. Έχετε δικαίωμα να υποβάλετε τα αποδεικτικά στοιχεία για την υπεράσπισή σας στο δικαστήριο εγγράφως. Το δικαστήριο θα διαβάσει τα εν λόγω έγγραφα. Δεν είστε υποχρεωμένος να ενοχοποιήσετε τον εαυτό σας· η απόδειξη της ενοχής σας είναι υποχρέωση του εισαγγελέα.
Δεν υποχρεούστε να πείτε την αλήθεια και δεν είναι δυνατόν να κινηθεί νέα διαδικασία εναντίον σας επειδή προσκομίσατε εσκεμμένα ψευδή αποδεικτικά στοιχεία ή επειδή αρνηθήκατε να προσκομίσετε αποδεικτικά στοιχεία. Η συμπεριφορά σας μπορεί να ληφθεί υπόψη κατά την επιβολή της ποινής, δεν είναι όμως δυνατόν να αποτελέσει επιβαρυντικό παράγοντα.
Ποια είναι τα δικαιώματά μου σε σχέση με τα εις βάρος μου αποδεικτικά στοιχεία;
Μπορείτε να προσκομίσετε νέα αποδεικτικά στοιχεία κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων του δικαστηρίου προκειμένου να ισχυροποιήσετε το άλλοθί σας, να αποκλείσετε ποινική ευθύνη/ να ελαφρύνετε την ενοχή σας και να αμφισβητήσετε τα αποδεικτικά στοιχεία του εισαγγελέα.
Έχετε δικαίωμα να υποβάλετε ερωτήσεις στους μάρτυρες και το θύμα, να καλέσετε μάρτυρες ακόμα και εάν δεν έχουν ήδη καταθέσει, να υποβάλετε έγγραφα και φυσικά/ ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία και να ζητήσετε από το δικαστήριο να διατάξει την προσκόμιση αντικειμένων/ εγγράφων.
Έχετε δικαίωμα να προσκομίσετε αποδεικτικά στοιχεία καθ' όλη τη διάρκεια της δικαστικής διαδικασίας – μέχρις ότου το δικαστήριο ανακοινώσει την ολοκλήρωση της δικαστικής διερεύνησης.
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις υπηρεσίες γραφείου ιδιωτικών ερευνών. Το δικαστήριο αξιολογεί όλα τα αποδεικτικά στοιχεία στο σύνολό τους κατά την έκδοση της απόφασής του.
Το δικαστήριο αποφαίνεται επί της κλήσης των μαρτύρων υπεράσπισης αφού ζητήσει τη γνώμη των υπολοίπων συμμετεχόντων στη διαδικασία. Εάν το αίτημά σας απορριφθεί, μπορείτε να υποβάλετε επανειλημμένα νέα αιτήματα.
Εσείς και ο δικηγόρος σας έχετε το δικαίωμα να υποβάλετε ερωτήσεις σε όλους τους μάρτυρες της υπόθεσης. Οι καταθέσεις των μαρτύρων αναλύονται στη δήλωση υπεράσπισης που προσκομίζετε αυτοπροσώπως ή μέσω του δικηγόρου σας.
Θα ληφθούν υπόψη οι πληροφορίες σχετικά με το ποινικό μου μητρώο;
Οι πληροφορίες σχετικά με τις εις βάρος σας καταδικαστικές αποφάσεις που δεν διαγράφονται από το ποινικό μητρώο λαμβάνονται υπόψη. Οι καταδικαστικές αποφάσεις που έχουν διαγραφεί από το ποινικό σας μητρώο λόγω παραγραφής μπορούν να ερμηνευθούν ως στοιχεία που χαρακτηρίζουν την προσωπικότητά σας. Οι εν λόγω καταδικαστικές αποφάσεις λαμβάνονται υπόψη κατά την επιμέτρηση της ποινής, καθώς και κατά την απόφαση κράτησης.
Οι πληροφορίες σχετικά με το ποινικό σας μητρώο ζητούνται στα στάδια της διερεύνησης και της δίωξης· οι εν λόγω πληροφορίες είναι δυνατόν να κατατεθούν κατά τις συνεδριάσεις του δικαστηρίου. Το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη το ποινικό σας μητρώο κατά την έκδοση της απόφασής του.
Η νομοθεσία επιτρέπει την επικοινωνία με τις αρμόδιες αρχές άλλου κράτους μέλους και τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με προηγούμενες καταδίκες σας στο εν λόγω κράτος.
Τι θα συμβεί στο τέλος της δίκης;
Το δικαστήριο εκδίδει απαλλακτική ή καταδικαστική απόφαση. Μπορεί ακόμα να αποφασίσει την περάτωση της ποινικής διαδικασίας, εφόσον δεν δικαιολογείται συνέχιση της δίκης βάσει των συνθηκών. Το παραπάνω μπορεί να συμβεί εάν δεν υπάρχουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία που να αιτιολογούν τις κατηγορίες ή εάν ο εισαγγελέας αποσύρει τις κατηγορίες.
Ενδεχόμενες ποινές:
- στέρηση της ελευθερίας (3 μήνες - 15 έτη, και για σοβαρά αδικήματα, έως 20 έτη/ ισόβια κάθειρξη),
- κοινωνική εργασία (40 - 280 ώρες),
- πρόστιμο (3πλάσιο - 200πλάσιο του κατώτατου μηνιαίου μισθού),
- κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων (τα περιουσιακά στοιχεία κατάσχονται χωρίς να καταβάλλεται αποζημίωση και κρατούνται από το κράτος),
- έκδοση από τη Λεττονία (συμπληρωματική ποινή: απαγόρευση εισόδου για 3- 10 έτη),
- περιορισμός δικαιωμάτων (συμπληρωματική ποινή: απαγόρευση άσκησης ορισμένων ή οποιωνδήποτε εμπορικών δραστηριοτήτων, ορισμένων επαγγελμάτων/ άλλων μορφών δραστηριοτήτων, απαγόρευση ανάληψης συγκεκριμένων αξιωμάτων, απόκτησης υποχρεωτικών εγκρίσεων/ αδειών για περίοδο 1-5 ετών),
- αναστολή (1-3 έτη).
Ποιος είναι ο ρόλος του θύματος κατά τη διάρκεια της δίκης;
Ένα πρόσωπο αναγνωρίζεται ως θύμα κατόπιν απόφασης του ανακριτή/ εισαγγελέα, εφόσον το εν λόγω πρόσωπο έχει υποβάλει εγγράφως σχετικό αίτημα. Το δικαστήριο μπορεί να αναγνωρίσει ένα πρόσωπο ως θύμα μέχρι και την έναρξη της δικαστικής διερεύνησης.
Το θύμα μπορεί να υποβάλει αίτηση σχετικά με τις ζημίες που υπέστη, να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία, να επηρεάσει την εξέλιξη της υπόθεσης (επίτευξη συμβιβασμού με τον κατηγορούμενο, αποδοχή της συμφωνίας στην οποία κατέληξε ο εισαγγελέας όσον αφορά την ποινή κ.λπ.).
Το θύμα διατυπώνει τη γνώμη του/της σχετικά με την ποινή και τις αποζημιώσεις που αξιώνονται κατά τη διάρκεια της δίκης. Το θύμα έχει δικαίωμα προσφυγής κατά της απόφασης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου και της απόφασης του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου.
Σχετικοί σύνδεσμοι
Δίκαιο ποινικής διαδικασίας
Ποινικό δίκαιο
Νόμος περί ποινικού μητρώου
Νόμος περί διαδικασιών κράτησης
Νόμος περί δραστηριοτήτων ιδιωτικών ερευνητών
Λιτανικά Δικαστήρια
Μπορώ να ασκήσω έφεση;
Έχετε δικαίωμα να ασκήσετε έφεση κατά της απόφασης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου υποβάλλοντας την αίτηση έφεσης εντός 10 ημερών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης. Το δικαστήριο μπορεί να παρατείνει την προθεσμία κατά 10 ημέρες (ήτοι συνολική προθεσμία 20 ημερών).
Η αίτηση έφεσης θα πρέπει να απευθύνεται σε ανώτερο κατά μία βαθμίδα δικαστήριο (στο Τμήμα ποινικών υποθέσεων ενός περιφερειακού δικαστηρίου / στον Σύλλογο ποινικών υποθέσεων του Ανώτατου Δικαστηρίου), αλλά η κατάθεσή της θα πρέπει να γίνει στο δικαστήριο που εξέδωσε την απόφαση.
Δεν είναι δυνατόν να ασκήσετε ξεχωριστή έφεση κατά των γραπτών ή προφορικών αποφάσεων που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια μιας δίκης. Οι συγκεκριμένες αποφάσεις εφεσιβάλλονται μόνο παράλληλα με την άσκηση έφεσης κατά της δικαστικής απόφασης.
Αίτηση έφεσης υποβάλλεται εφόσον κρίνετε ότι η απόφαση του δικαστηρίου είναι εσφαλμένη - παραδείγματος χάριν, εάν επιβληθεί ιδιαιτέρως αυστηρή ποινή ή εάν η νομική ερμηνεία της συμπεριφοράς σας δεν είναι κατάλληλη (αίτηση σχετικά με την ακαταλληλότητα ενός άρθρου ή μέρους ενός άρθρου του Ποινικού Δικαίου) κ.λπ.
Τι γίνεται εάν ασκήσω έφεση;
Εάν ασκήσετε έφεση, η εκτέλεση της απόφασης αναστέλλεται. Εάν βρίσκεστε στη φυλακή κατά την άσκηση της έφεσης, η προθεσμία των 10/ 20 ημερών για την υποβολή αίτησης έφεσης υπολογίζεται από την ημερομηνία επίδοσης της δικαστικής απόφασης σε γλώσσα που κατανοείτε.
Εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα υγείας / οικογενειακές υποχρεώσεις που ενδεχομένως απαιτούν την αποφυλάκισή σας, μπορείτε να αιτηθείτε επανεξέταση των λόγων κράτησης. Το δικαστήριο δεν υποχρεούται να κάνει δεκτό το εν λόγω αίτημα.
Το δικαστήριο θα σας ενημερώσει σχετικά με την ημερομηνία έναρξης της εκδίκασης της έφεσης. Δεν προβλέπεται συγκεκριμένη προθεσμία για την εκδίκαση. Ωστόσο, τα δικαστήρια μεριμνούν για την επανεξέταση των υποθέσεων εντός εύλογου χρονικού διαστήματος.
Έχετε δικαίωμα να προσκομίσετε νέα αποδεικτικά στοιχεία κατά την έφεσή σας, να εξηγήσετε γιατί είναι απαραίτητη η εξέτασή τους και να αναφέρετε τους λόγους για τους οποίους δεν παρουσιάσατε τα εν λόγω αποδεικτικά στοιχεία ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου. Δικαιούστε να ζητήσετε από το δευτεροβάθμιο δικαστήριο να εξετάσει τα αποδεικτικά στοιχεία, εφόσον κρίνετε ότι είναι απαραίτητο για τη θεμελίωση της έφεσής σας.
Τι γίνεται κατά την εκδίκαση της έφεσης;
Κατά την εκδίκαση της έφεσης, καλούνται να συμμετέχουν οι ακόλουθοι: ο εισαγγελέας, όλα τα πρόσωπα που προσέβαλαν τη δικαστική απόφαση, οι συνήγοροι υπεράσπισης/ εκπρόσωποι. Η αίτησή σας εξετάζεται από σώμα τριών επαγγελματιών δικαστών.
Κατά την εκδίκαση εξετάζεται μόνο η αίτησή σας, εκτός εάν το δικαστήριο έχει αμφιβολίες σχετικά με τα πορίσματα του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου.
Στην κατ' έφεση δίκη, το δικαστήριο μπορεί να λάβει μία εκ των ακολούθων πέντε αποφάσεων:
- επικύρωση της απόφασης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου· ακύρωση της απόφασης και έκδοση νέας·
- μερική ακύρωση της απόφασης και έκδοση νέας όσον αφορά το μέρος που ακυρώθηκε·
- ακύρωση της απόφασης και περάτωση της υπόθεσης·
- ακύρωση της απόφασης στο σύνολό της ή εν μέρει και αναπομπή της υπόθεσης στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο για νέα εκδίκαση.
Τι γίνεται εάν η έφεση είναι επιτυχής/ανεπιτυχής;
Εάν η έφεσή σας τελεσφορήσει και κανένα άλλο πρόσωπο (εισαγγελέας/ θύμα) δεν προσβάλει την απόφαση του δικαστηρίου στο πλαίσιο της διαδικασίας αναίρεσης, η απόφαση του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου τίθεται σε ισχύ.
Εάν η έφεσή σας είναι ανεπιτυχής, έχετε δικαίωμα να προσβάλετε την απόφαση του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου στο πλαίσιο της διαδικασίας αναίρεσης ενώπιον του Τμήματος ποινικών υποθέσεων της Γερουσίας του Ανώτατου Δικαστηρίου. Η αίτηση αναίρεσης πρέπει να κατατεθεί εντός 10 ημερών από την ημερομηνία κατά την οποία η απόφαση του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου κατέστη διαθέσιμη. Το δικαστήριο μπορεί να παρατείνει την προθεσμία κατά 10 ημέρες (ήτοι συνολική προθεσμία 20 ημερών).
Εάν απαλλαγείτε από τις κατηγορίες ή η υπόθεση περατωθεί για νομικούς λόγους, δικαιούστε αποζημίωση.
Εάν η έφεσή σας γίνει δεκτή, καταχώρηση της καταδίκης σας θα τηρείται στο μητρώο της Υπηρεσίας πληροφοριών του Υπουργείου Εσωτερικών της Λετονίας.
Οι προϋποθέσεις υποβολής αίτησης αναίρεσης είναι πολύ αυστηρές - θα πρέπει να αποδείξετε ότι υπήρξε σημαντική παράβαση του Ποινικού Δικαίου/ Δικαίου ποινικής διαδικασίας.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, έχετε δικαίωμα να αιτηθείτε επανεκκίνηση της ποινικής διαδικασίας, εφόσον προκύψουν νέα στοιχεία μετά τη θέση της απόφασης σε ισχύ. Δεν προβλέπεται συγκεκριμένη προθεσμία για την εν λόγω επανεξέταση. .
Σε ορισμένες περιπτώσεις, (εάν υπήρξαν σημαντικές παραβάσεις του Ποινικού Δικαίου/ Δικαίου ποινικής διαδικασίας) ακόμα και εάν δεν έχετε υποβάλει αίτηση αναίρεσης, ο δικηγόρος σας εξακολουθεί να μπορεί να υποβάλει αίτηση επανεξέτασης της ισχύουσας απόφασης. Δεν προβλέπεται συγκεκριμένη προθεσμία για την υποβολή της εν λόγω αίτησης.
Οι αποφάσεις του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου τίθενται σε ισχύ και καθίστανται οριστικές και αμετάκλητες, εάν δεν προσβληθούν με έφεση/ αναίρεση. Οι αποφάσεις του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου τίθενται σε ισχύ και καθίστανται οριστικές και αμετάκλητες, εάν δεν προσβληθούν με αναίρεση. Οι αποφάσεις του ακυρωτικού δικαστηρίου τίθενται σε ισχύ και καθίστανται οριστικές και αμετάκλητες την ημέρα επανεξέτασης της υπόθεσης.
Κατάγομαι από άλλο κράτος μέλος. Είναι δυνατόν να με στείλουν πίσω στη χώρα μου μετά τη δίκη;
Σε περίπτωση που σας επιβληθεί στερητική της ελευθερίας ποινή, είναι δυνατόν να εκδοθείτε στη χώρα σας μετά τη δίκη, εφόσον οι αρμόδιες αρχές της χώρας σας υποβάλουν σχετικό αίτημα το οποίο γίνει δεκτό από την Γενική Εισαγγελία της Λετονίας ή αντίστροφα - δηλαδή εάν η εισαγγελία ζητήσει την έκδοσή σας, ώστε να εκτίσετε την ποινή σας στη χώρα σας. Η μεταφορά σας δεν πραγματοποιείται αυτομάτως.
Προκειμένου να είναι δυνατή η μεταφορά πρέπει:
- να είστε υπήκοος της χώρας στην οποία θα εκτίσετε την ποινή,
- να έχει τεθεί σε ισχύ η απόφαση του δικαστηρίου,
- να υπολείπονται τουλάχιστον 6 μήνες από την ποινή σας,
- το αδίκημα που διαπράξατε να συνιστά αδίκημα και στη χώρα σας,
- να έχετε ζητήσει να εκτίσετε την ποινή στη χώρα σας/ συμφωνήσει για τη μεταφορά σας.
Η διοίκηση του σωφρονιστικού καταστήματος θα σας ενημερώσει σχετικά με το δικαίωμα υποβολής αιτήματος μεταφοράς εντός 10 ημερών από την παραλαβή της εντολής εκτέλεσης της απόφασης. Το αίτημά σας πρέπει να υποβληθεί εγγράφως στη Γενική Εισαγγελία της Λετονίας.
Εάν δεν επιθυμείτε να εκτίσετε την ποινή στη χώρα σας/ δεν συμφωνείτε με το αίτημα που υπέβαλαν οι αρχές της χώρας σας, οφείλετε να δηλώσετε εγγράφως την άρνησή σας ενώπιον της Γενικής Εισαγγελίας της Λετονίας. Το αίτημα μεταφοράς πρέπει να εξετασθεί εντός χρονικού διαστήματος 10 ημερών.
Πληροφορίες σχετικά με τις κατηγορίες/καταδίκες
Οι πληροφορίες σχετικά με τις καταδίκες σας στη Λετονία καταχωρούνται, χωρίς να απαιτείται η συγκατάθεσή σας, στη βάση δεδομένων του ειδικού μητρώου της Υπηρεσίας πληροφοριών του Υπουργείου Εσωτερικών της Λετονίας μέχρι την παραγραφή/ ακύρωση της καταδίκης. Εάν σας έχει επιβληθεί διοικητική ποινή, η καταχώρηση παραμένει στο ποινικό μητρώο για 1 έτος μετά την επίδοσή της και, στη συνέχεια, τίθεται στο αρχείο του μητρώου. Δεν υπάρχει δυνατότητα προσφυγής κατά της συγκεκριμένης διαδικασίας.
Σχετικοί σύνδεσμοι
Δίκαιο ποινικής διαδικασίας
Ποινικό δίκαιο
Λιτανικά Δικαστήρια
Νόμος περί ποινικού μητρώου
Νόμος περί καταβολής αποζημίωσης για ζημίες που προκαλούνται από αρμόδια για τη διαδικασία μέρη
