Wat is het doel van een strafrechtelijk onderzoek?

Het doel van een strafrechtelijk onderzoek is om te reageren op de aangifte van een strafbaar feit door een lid van het publiek of een vermoeden van de Gardaí (leden van de Garda Síochána) dat er in strijd met het strafrecht is gehandeld, en om de pleger(s) op te sporen. Meestal doet een lid van het publiek aangifte van een incident en reageren de Gardaí door vast te stellen of er inderdaad een strafbaar feit is gepleegd. Wanneer dat het geval is, zal vervolgens een nader onderzoek worden ingesteld.

Wie voert het onderzoek uit?

In bijna alle gevallen berust het recht om het delict te onderzoeken bij An Garda Síochána, de Ierse politie. Het Bureau van de hoofdaanklager (de “Director of Public Prosecutions” – het Ierse Openbaar Ministerie), dat de meeste vervolgingen uitvoert namens de Ierse staat, kunnen de Gardaí juridische aanwijzingen geven over de wijze waarop het onderzoek het best kan worden uitgevoerd.

Uit welke fasen bestaat het strafrechtelijk onderzoek (opsporingsonderzoek)?

De eerste fase van een strafrechtelijk onderzoek bestaat in de aangifte van een strafbaar feit door een lid van het publiek of de constatering door een lid van de Garda dat er vermoedelijk een strafbaar feit is gepleegd. De Gardaí zullen vaststellen of het incident waarvan aangifte is gedaan een strafbaar feit is, en als dat het geval is een strafrechtelijk onderzoek instellen.

Het is in deze fase dat de Gardaí zullen besluiten of het vermeende strafbare feit als ‘ernstig’ moet worden beschouwd of niet. De term ‘ernstig’ duidt op een misdrijf waar in theorie een gevangenisstraf van ten minste vijf jaar op kan staan. Als het strafbare feit in deze categorie valt, kan het door de Gardaí worden onderzocht, waarbij deze gebruik kan maken van haar bevoegdheid om u aan te houden en in verzekering te stellen in een bureau van de Gardaí en u tijdens die inverzekeringstelling te verhoren. Het recht om personen aan te houden, in verzekering te stellen en te verhoren zullen verderop in dit informatieblad worden besproken.

Als het strafbare feit niet ernstig is, zijn de bevoegdheden van de Gardaí beperkter. In dat geval hebben ze doorgaans de bevoegdheid om het vermeende misdrijf te onderzoeken, maar niet om u voor verhoor aan te houden en vast te zetten. De Gardaí hebben dan alleen de bevoegdheid om u aan te houden om u het vermeende misdrijf ten laste te leggen. Als u voor een niet-ernstig misdrijf niet wordt aangehouden, zult u over het algemeen worden gedagvaard om in de rechtbank te verschijnen, waarmee het proces kan beginnen.

De derde fase van een onderzoek bestaat in het verzamelen van informatie die later tijdens het proces als bewijs kan worden gebruikt. Dit proces van het verzamelen van informatie kan veel verschillende vormen aannemen en het recht van de Gardaí om deze informatie te verzamelen is afhankelijk van de aard van het vermeende misdrijf. Het recht van de politie om u aan te houden en te verhoren geeft de politie ook onbeperkte bevoegdheden om forensisch bewijs en andere vormen van mogelijk bewijs van u te verkrijgen; dit zal later in dit informatieblad aan de orde komen.

De Gardaí zullen zelf of op aanwijzing van het Bureau van de hoofdaanklager besluiten of u al dan niet moet worden aangeklaagd en wat u in dat eerste geval ten laste moet worden gelegd. Het besluit om misdrijven van ernstige en niet-ernstige aard te vervolgen wordt vaak genomen door de Gardaí. Als een misdrijf van een ongebruikelijke of duidelijk ernstige aard is of als de hulp van het Bureau van de hoofdaanklager nodig is om te kunnen vervolgen, zullen de Gardaí het Bureau van de hoofdaanklager normaliter om advies vragen.

Mijn rechten tijdens het onderzoek

Klik op de onderstaande links voor meer informatie over uw rechten tijdens de verschillende fasen van het onderzoek.

• Mijn rechten bij aanhouding (1)
• Verhoor en het politieonderzoek (2)
• Fouillering en andere doozoekingen (3)
• Voorgeleiding (4)
• Voorbereiding op het proces (5)

Mijn rechten bij aanhouding (1)

Als het misdrijf ‘ernstig’ is, hebben de Gardaí de bevoegdheid om u aan te houden en vast te houden voor verhoor. Dat betekent dat u door de Gardaí in verzekering wordt gesteld en u tijdens de rest van uw wettige voorarrest geen recht op verlof hebt.

Hebben de Gardaí een aanhoudingsbevel nodig?

Nee. Als de Gardaí u verdenken van een misdrijf dat ze aan het onderzoeken zijn, hebben ze niet noodzakelijkerwijs een aanhoudingsbevel nodig om u aan te houden.

Waar kan ik worden aangehouden?

De Gardaí kunnen u bij u thuis of op een openbare plek aanhouden. Er is niet meer dan een redelijk vermoeden dat u een misdrijf hebt gepleegd nodig om u te kunnen aanhouden.

Moeten de Gardaí mij de reden van mijn aanhouding vertellen?

Ja. De Gardaí moeten u vertellen waarom u bent aangehouden.

Mogen de Gardaí bij mijn aanhouding geweld gebruiken?

Ja. De Gardaí mogen gepast geweld gebruiken om u aan te houden.

Wat gebeurt er nadat ik ben aangehouden?

U zult naar een bureau van de Garda worden gebracht om te worden verhoord of in beschuldiging te worden gesteld. Uw rechten op het politiebureau zijn wettelijk beschermd en het lid van de Garda dat aan het hoofd van het bureau staat is verantwoordelijk voor de eerbiediging van uw rechten. De tijd dat u in een bureau van de Garda kunt worden vastgehouden hangt af van de wettelijke bevoegdheid op grond waarvan de Garda u heeft aangehouden. Ga naar de Ierse Raad voor burgerlijke vrijheden (ICCL) voor meer informatie over uw rechten.

Verhoor en het politieonderzoek (2)

Zal ik te horen krijgen welke rechten ik heb?

Ja. Als u op grond van een van deze wettelijke bevoegdheden in verzekering wordt gesteld, zult u te horen krijgen welke rechten u hebt in de tijd dat u wordt vastgehouden. Dat zal schriftelijk gebeuren, en als u geen Engels begrijpt moet deze schriftelijke mededeling worden vertaald.

Mag ik contact opnemen met de ambassade van mijn land?

Ja. Als u geen Ierse staatsburger bent, mag u uw ambassade of consulaat in kennis stellen van uw aanhouding.

Ik kom uit een ander land. Moet ik tijdens het onderzoek in Ierland blijven?

Niet noodzakelijkerwijs. Als u na de inverzekeringstelling niet in staat van beschuldiging wordt gesteld, bent u vrij om te vertrekken en op reis te gaan. Als de Ierse staat u op een latere datum in staat van beschuldiging wenst te stellen, kunt u speciaal voor dit doel vrijwillig terugkeren of uw uitlevering aanvechten in het land waar u woont. Als u na de inverzekeringstelling in staat van beschuldiging wordt gesteld, moet u worden voorgeleid voor een bevoegde rechtbank. Een rechter zal dan beslissen of u op borgtocht kunt worden vrijgelaten.

Krijg ik de gelegenheid om een advocaat te spreken?

Ja. U hebt het recht om onder vier ogen met uw advocaat te spreken. Als u geen advocaat kent, zal het verantwoordelijke lid van de Garda u helpen om er een te vinden met behulp van een lijst die op het bureau aanwezig is. (Zie ook Informatieblad 2)

Wanneer kan ik met een advocaat spreken?

Als u met een advocaat wilt spreken, mag u niet worden verhoord totdat uw advocaat is gearriveerd en u moet onmiddellijk met uw advocaat kunnen spreken.

Mag mijn advocaat aanwezig zijn bij mijn verhoor?

Nee. Wanneer zich tijdens uw verhoor zaken voordoen waarover u onzeker bent, hebt u echter het recht om juridisch advies in te winnen.

Wat als ik geen advocaat kan betalen?

Als uw financiële middelen beperkt zijn, kunt u er recht op hebben dat uw advocaat wordt betaald door het Ierse systeem voor kosteloze rechtsbijstand (zie Informatieblad 1). Het is echter altijd aan te raden om juridisch advies in te winnen, waarna de kwestie van uw financiële draagkracht in een latere fase van het proces aan de orde kan komen.

Hoe lang kan ik tijdens mijn inverzekeringstelling worden verhoord en hoe zal ik worden verhoord?

U mag per keer maximaal vier uur achter elkaar worden verhoord. U moet op faire wijze worden verhoord. Het verhoor moet worden opgenomen met een videocamera, tenzij dit niet praktisch is. U hebt alleen recht op een kopie van de opname als u wordt vervolgd en de rechtbank beveelt dat uw juridisch adviseur een kopie moet krijgen. Tijdens het verhoor mogen er nooit meer dan twee Gardaí aanwezig zijn.

Moet ik antwoord geven op vragen?

Nee. U kunt tijdens het hele verhoor blijven zwijgen, maar u dient zich ervan bewust te zijn dat als u zwijgt, dit later in het proces in bepaalde omstandigheden als bewijs tegen u kan worden gebruikt. Als u weigert bepaalde vragen te beantwoorden, kan dit samen met ander bewijs worden gebruikt om een schuldigverklaring te ondersteunen.

Als ik wordt gevraagd om informatie, moet ik die dan verstrekken?

U bent verplicht om uw persoonsgegevens te verstrekken om de Gardaí in staat te stellen u te identificeren. U doet er goed aan om juridisch advies in te winnen voordat u besluit om verdere informatie te verstrekken. Als u bent aangehouden voor verhoor, wordt u verdacht van een ernstig misdrijf en kan elke informatie die u verstrekt in een toekomstig proces tegen u worden gebruikt.

Wat gebeurt er als ik iets zeg dat nadelig is voor mijn zaak?

U hebt het recht om niet mee te werken aan uw eigen veroordeling. Als uw antwoorden nadelig zijn voor uw zaak, zullen uw juridisch adviseurs u vertellen wat de gevolgen kunnen zijn, wat meestal zal zijn dat wat u zegt als bewijs tegen u kan worden gebruikt.

Moet ik mijn vingerafdrukken laten afnemen en mezelf laten fotograferen?

Ja. Als u op grond van een wettelijke bevoegdheid bent aangehouden, kunt u worden gedwongen om uw vingerafdrukken af te staan en te worden gefotografeerd. Het is strafbaar om het afnemen van vingerafdrukken of het nemen van uw foto te belemmeren.

Kunnen de Gardaí mijn vingerafdrukken voor altijd bewaren?

Ja. U of uw juridisch adviseur kunnen de Gardaí echter schriftelijk verzoeken om het materiaal te vernietigen als u niet wordt vervolgd of als u in het proces bent vrijgesproken.

Moet ik DNA of andere intieme lichaamssubstanties afgeven?

Als u op grond van een wettelijke bevoegdheid bent aangehouden, hebben de Gardaí toestemming van een hoge functionaris nodig om intieme monsters af te nemen, zoals DNA, speeksel, afgeknipte nagels, materiaal dat onder een nagel wordt aangetroffen of een uitstrijkje uit uw mond. De Gardaí zijn niet bevoegd om zonder machtiging afdrukken van uw voeten te maken of monsters uit de schaamstreek of lichaamsholten te nemen, tenzij u daarvoor toestemming geeft.

Mogen mijn woning, bedrijfspand, auto en dergelijke worden doorzocht?

Ja. De Ierse grondwet en het Europees Verdrag inzake de rechten van de mens schrijven voor dat uw lichamelijke integriteit moet worden gerespecteerd, maar deze rechten zijn beperkt. De Gardaí mogen met of zonder uw toestemming uw huis doorzoeken als ze een doorzoekingsbevel hebben of als ze uw woning betreden om u aan te houden. Voor meer informatie over doorzoekingen, zie Fouillering en andere doorzoekingen (3).

Kan ik beroep instellen tegen een inbreuk op mijn rechten?

U dient uw juridisch adviseurs in kennis te stellen van elke inbreuk op uw rechten, en zij zullen u adviseren hoe en wanneer u deze inbreuken kunt aanvechten.

Wie is het verantwoordelijke lid van de Garda?

Het verantwoordelijke lid van de Garda is de Garda-functionaris die verantwoordelijk is voor uw welzijn en de bescherming van uw rechten. Op elk bureau van de Garda moet een dergelijke functionaris aanwezig zijn. Als u tijdens de periode dat u in verzekering bent gesteld problemen ondervindt, is het verstandig om een gesprek met het verantwoordelijke lid aan te vragen.

Mag ik contact opnemen met mijn familie?

U hebt het recht om een familielid in kennis te laten stellen van het feit dat u bent aangehouden, maar niet noodzakelijkerwijs om met hem of haar te spreken.

Wat als ik me niet lekker voel en hoe zit het met mijn recht om te rusten en me op te frissen?

Tijdens de inverzekeringstelling hebt u recht op medische behandeling als u die nodig hebt en op passende rustperioden en tijd om u op te frissen.

Zal er een verslag worden opgesteld over mijn inverzekeringstelling?

Er zal een verslag van uw inverzekeringstelling worden opgemaakt en uw juridisch adviseur heeft recht op een kopie daarvan.

Wat als ik geen Engels spreek of begrijp?

U hebt recht op een tolk. U en uw juridisch adviseur moeten er op aandringen dat de tolk die een gesprek onder vier ogen tussen u en uw advocaat vertaalt, niet dezelfde tolk is die uw verhoor door de Gardaí heeft vertaald. Er dient te allen tijde een tolk beschikbaar te zijn, ongeacht of een advocaat of een Garda met u wil spreken.

Hoe lang mag ik worden vastgehouden?

Dat hangt af van de bevoegdheid op grond waarvan u bent aangehouden.De langste periode die de Ierse wet toestaat is zeven dagen.

Fouillering en andere doorzoekingen (3)

Moeten de Gardaí mij vertellen waarom mijn woning wordt doorzocht?

U kunt vragen, en de Gardaí dienen u te vertellen, waarom en op grond van welke bevoegdheid de doorzoeking plaatsvindt. Als uw woning wordt doorzocht, hebt u in een later stadium recht op een kopie van het doorzoekingsbevel.

Hoe moeten de Gardaí de doorzoeking uitvoeren?

De Gardaí moeten de doorzoeking uitvoeren onder eerbiediging van uw recht om niet te worden vernederd.

Kunnen de Gardaí dingen meenemen?

Ja. De Gardaí kunnen voorwerpen waarvan ze redelijkerwijs vermoeden dat deze als bewijs kunnen dienen in beslag nemen. Ook kunnen ze voorwerpen meenemen die niet op enig bevel staan vermeld, maar die als bewijs kunnen dienen voor een ander misdrijf.

Mag ik in mijn woning blijven terwijl de Gardaí een doorzoeking uitvoeren?

Ja. U mag niets doen wat een wettige doorzoeking belemmert, maar u mag wel aanwezig zijn bij de doorzoeking.

Mag ik persoonlijk worden gefouilleerd?

Ja. Als een Garda een redelijk vermoeden heeft dat u een misdrijf hebt gepleegd, is deze bevoegd om u zonder uw toestemming te fouilleren.

Moet ik daarvoor eerst worden aangehouden?

Nee. U kunt voorafgaand aan uw aanhouding worden gefouilleerd.

Moeten de Gardaí mij de reden van de fouillering vertellen?

Ja. De Gardaí moeten u vertellen waarom u wordt gefouilleerd en op grond van welke bevoegdheid dat gebeurt.

Mag ik worden gevisiteerd?

Ja. U mag alleen worden gevisiteerd als dat nodig is. Een visitatie mag alleen plaatsvinden in een privéruimte van een bureau van de Garda en niet op een manier die u irriteert. Indien mogelijk moet een arts de visitatie uitvoeren.

Zal ik worden gevisiteerd door iemand van hetzelfde geslacht?

Als de handeling uit meer dan een doorzoeking van uw kleding bestaat, moet deze worden uitgevoerd door iemand van hetzelfde geslacht.

Voorgeleiding (4)

Word ik in verzekering gesteld of vrijgelaten?

U kunt in verzekering worden gesteld als u aan de rechter wordt voorgeleid en de rechtbank weigert u op borgtocht vrij te laten.

Kan ik een verzoek om vrijlating op borgtocht indienen?

In de meeste gevallen kunt u tijdens uw eerste verschijning in de districtsrechtbank (lagere rechtbank) een verzoek om vrijlating op borgtocht indienen. In bijzondere omstandigheden (bijvoorbeeld als u van moord wordt beschuldigd) moet u uw verzoek bij het hof van beroep indienen en daarom enige tijd in hechtenis doorbrengen voordat de aanvraag wordt behandeld.

U hebt het recht om te worden vertegenwoordigd door een advocaat, en afhankelijk van uw inkomen zullen de kosten hiervan worden betaald uit hoofde van de regeling voor kosteloze rechtsbijstand.

Kan ik te weten komen waarom de Gardaí tegen vrijlating op borgtocht zijn?

Ja. U moet van te voren worden verteld waarom de Gardaí tegen uw vrijlating op borgtocht zijn. U hebt recht op borgtocht, maar dat is niet absoluut. Het kan worden geweigerd als de rechter van oordeel is dat als u op borgtocht wordt vrijgelaten, u niet zult komen opdagen bij het proces, getuigen zult beïnvloeden of nieuwe ernstige misdrijven zult plegen terwijl u in vrijheid uw proces afwacht.

Kan ik voorwaardelijke borgtocht krijgen?

Ja. U kunt op borgtocht worden vrijgelaten onder bepaalde voorwaarden, bijvoorbeeld dat u uw paspoort moet inleveren, in Ierland moet blijven terwijl u op het proces wacht en u regelmatig moet melden bij een bureau van de Garda om ervoor te zorgen dat u deze voorwaarden naleeft. De rechtbank kan ook van u verlangen dat u een bedrag in contanten deponeert of bevelen dat de bankrekening van een familielid of een vriend wordt geblokkeerd als garantie dat u zich houdt aan de voorwaarden van de borgtocht.

Voorbereiding van het proces, of vóór het proces schuld bekennen (5)

Kan ik vóór het proces schuld bekennen aan alle of enkele beschuldigingen?

Ja. U zult alleen een proces krijgen als u verklaart dat u niet schuldig bent. Als u schuld bekent, zult u geen proces krijgen, maar zal er een hoorzitting plaatsvinden waar het vonnis zal worden uitgesproken.

Wat gebeurt er nu?

Als u geen proces wilt, dient u schuld te bekennen aan één of enkele van de misdrijven die u ten laste worden gelegd. Onderhandelen over strafvermindering heeft in Ierland geen wettelijke basis, maar in de praktijk kan het Bureau van de hoofdaanklager een voorstel accepteren om enkele beschuldigingen te handhaven en andere in te trekken. Als u zichzelf schuldig verklaart, zult u op een latere datum het vonnis horen en kunt u wel of niet in hechtenis worden genomen tot de zitting waarop het vonnis wordt uitgesproken.

Wat gebeurt er tijdens de zitting waarop vonnis wordt gewezen?

Tenzij er een verplichte straf bestaat, zoals levenslang in geval van moord, hebt u recht op een hoorzitting waarop vonnis zal worden gewezen en uw juridisch adviseur de rechtbank kan toespreken in verband met het misdrijf en uw persoonlijke omstandigheden.

Kan de tenlastelegging vóór het proces worden veranderd?

Ja. Het Bureau van de hoofdaanklager kan tot de datum van het proces en ook tijdens het proces nieuwe beschuldigingen aan de tenlastelegging toevoegen. Ook kan het tot aan het proces beschuldigingen intrekken. Het Bureau van de hoofdaanklager heeft het recht om tot de datum van het proces en ook tijdens het proces aanvullend bewijs in te dienen. Het Bureau van de hoofdaanklager moet eerlijke procedures hanteren en mag bewijs of materiaal waarover het beschikt en dat relevant is voor u en uw juridisch adviseurs niet achterhouden.

Kan mij een feit ten laste worden gelegd dat me al in een andere lidstaat ten laste is gelegd?

Als u al eerder in een EU-lidstaat voor een misdrijf bent aangeklaagd en berecht, kunt u niet meer voor hetzelfde misdrijf worden aangeklaagd in andere lidstaat. Als u echter in een EU-lidstaat bent aangeklaagd maar de aanklacht is ingetrokken, kunt u in Ierland alsnog voor dat misdrijf worden aangeklaagd.

Zal ik worden geïnformeerd over het bewijs dat tegen mij is verzameld?

Ja. U moet documenten krijgen (het zogeheten ‘bewijzenboek’) waarin het bewijs tegen u is verzameld. Ook al het materiaal dat tijdens het onderzoek naar het vermeende misdrijf is geproduceerd, maar dat het Bureau van de hoofdaanklager niet van plan is te gebruiken, moet aan u bekend worden gemaakt.

Krijg ik te horen wie er tegen mij getuigt?

Ja. U kunt tot op zekere hoogte informatie krijgen over de personen die tegen u getuigen. U hebt het recht om te weten of ze een strafblad hebben. U hebt het recht om te proberen om tijdens het proces, door middel van een kruisverhoor door uw advocaat of privéonderzoek door uw juridisch adviseurs, informatie over hen te verkrijgen.

U hebt geen recht op een uitputtende lijst van persoonsgegevens van een getuige. U hebt niet het recht om een getuige zodanig te beïnvloeden dat dit kan worden gezien als een poging om de getuige te intimideren of de rechtsgang te hinderen.

Wanneer zal het ‘bewijzenboek’ aan mij worden overhandigd?

Als u wordt berecht voor een ernstig misdrijf, moeten deze documenten binnen 42 dagen na de datum waarop de tenlastelegging is ingediend aan u worden overhandigd. De rechtbank kan de periode waarbinnen de staat deze documenten aan u moet overhandigen naar eigen goeddunken verlengen.

Wat zal ik dan ontvangen?

U zult een boek ontvangen met documenten die de basis vormen van de zaak tegen u. Het boek omvat niet de volledige zaak van de staat en de staat heeft het recht om tot de datum van het proces en ook tijdens het proces aanvullend bewijs aan te dragen. Het bewijs waarop de staat zich moet baseren om een veroordeling te verkrijgen zal in de meeste gevallen mondeling aan de rechtbank moeten worden verstrekt door getuigen die onder ede staan.

Hoe krijg ik mijn ‘bewijzenboek’

Een lid van de Garda zal u het ‘bewijzenboek’ in de rechtbank overhandigen. Aanvullend bewijs zal doorgaans aan uw juridisch adviseur worden overhandigd, in zijn of haar kantoor of in de rechtbank.

Wordt er naar mijn strafblad geïnformeerd?

Ja. De Gardaí hebben het recht om ten behoeve van het onderzoek uw antecedenten na te trekken, en ze kunnen dat ook doen om een beslissing te kunnen nemen over uw geschiktheid voor vrijlating op borgtocht als u in staat van beschuldiging wordt gesteld. Ook mogen ze naar uw strafblad verwijzen als u wordt veroordeeld, om de rechter(s) in staat te stellen een passende straf te bepalen. Een lijst van buitenlandse veroordelingen kan worden toegelaten.

Kunnen de Gardaí onbeperkt naar mijn antecedenten verwijzen?

Nee. Tijdens het proces mogen ze niet naar uw antecedenten verwijzen, tenzij uw juridisch adviseurs tijdens een kruisverhoor of in bewijs dat bij de rechtbank wordt ingediend uw verleden aanvoeren.

Links

Meer informatie over de bevoegdheid om iemand te fouilleren of anderszins te onderzoeken, in verzekering te stellen en in staat van beschuldiging te stellen

Meer informatie over de rol van de Gardaíhttps://www.garda.ie

Het Bureau van de Chief State Solicitors en het Bureau van de hoofdaanklagerhttps://www.dppireland.ie

Meer informatie over wetgeving https://www.irishstatutebook.ieDe Wet Strafrechtspleging ("Criminal Justice Act 1984") (Behandeling van personen die in verzekering zijn gesteld in een bureau van de Garda) Bepalingen 1987

Ierse Raad voor burgerlijke vrijheden