Εναγόμενοι (ποινική διαδικασία)

Που θα διεξαχθεί η δίκη και ποιος έχει δικαίωμα να παρίσταται;

Η δίκη διεξάγεται συνήθως στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο στη δικαιοδοσία του οποίου διαπράχθηκε η αξιόποινη πράξη. Η δίκη είναι δημόσια, εκτός από συγκεκριμένες υποθέσεις σεξουαλικών εγκλημάτων, υποθέσεις στις οποίες ο ύποπτος είναι ανήλικος και σε περιπτώσεις εγκλημάτων κατά της εθνικής ασφάλειας. Ολόκληρη η δίκη ή μέρος της μπορεί επίσης να διεξαχθεί κεκλεισμένων των θυρών και σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις. Οποιοσδήποτε διακόπτει τη δίκη ή επηρεάζει μάρτυρες μπορεί να αποβληθεί από τη δικαστική αίθουσα.

Ποιος δικάζει την υπόθεση;

Το δικαστήριο απαρτίζεται συνήθως από έναν προεδρεύοντα δικαστή, ο οποίος είναι νομικός, και τρεις λαϊκούς δικαστές. Οι λαϊκοί δικαστές δεν είναι ειδικευμένοι δικηγόροι, αλλά διορίζονται από τη δημοτική αρχή της περιοχής του δικαστηρίου. Επιπλέον, παρίσταται Γραμματέας του δικαστηρίου. Οι υπάλληλοι του δικαστηρίου κάθονται σε ένα έδρανο, ο εισαγγελέας σε άλλο έδρανο και εσείς και ο συνήγορός σας σε τρίτο έδρανο. Εάν υπάρχουν μάρτυρες, κάθονται σε διαφορετικό έδρανο.

Τι συμβαίνει εάν προκύψουν νέα στοιχεία κατά τη διάρκεια της δίκης;

Εάν προκύψουν νέα στοιχεία κατά την ακροαματική διαδικασία, ο εισαγγελέας μπορεί να τροποποιήσει το κατηγορητήριο. Εάν ομολογήσετε ενοχή για ορισμένες κατηγορίες, αυτό συνεπάγεται ότι δεν είναι απαραίτητο να παρουσιάσει ο εισαγγελέας τόσο λεπτομερή αποδεικτικά στοιχεία σε βάρος σας γι' αυτά τα στοιχεία του κατηγορητηρίου. Δεν μπορείτε, ωστόσο, να διαπραγματευθείτε με τον εισαγγελέα μείωση ποινής, εάν ομολογήσετε ενοχή.

Πρέπει να παρίσταμαι στη δίκη;

Σε περίπτωση λιγότερο σοβαρών αδικημάτων για τα οποία έχετε αποδεχθεί την ενοχή σας, η υπόθεση μπορεί να εκδικαστεί χωρίς την παρουσία σας. Κατά κανόνα, ωστόσο, πρέπει να παραστείτε προσωπικά. Εάν δεν εμφανιστείτε στη δίκη, το δικαστήριο μπορεί να σας καταδικάσει να πληρώσετε υπό όρους πρόστιμο ή να διατάξει την προσαγωγή σας από την αστυνομία. Ένα υπό όρους πρόστιμο είναι προκαθορισμένο χρηματικό ποσό το οποίο πρέπει να πληρώσετε.

Μπορώ να έχω διερμηνέα;

Εάν δεν κατανοείτε τη σουηδική γλώσσα, δικαιούστε να έχετε διερμηνέα ο οποίος θα μεταφράσει όλα όσα λέγονται κατά τη διάρκεια της δίκης. Σε αυτή την περίπτωση, είναι σημαντικό να δηλώσετε στο δικαστήριο πολύ πριν τη διεξαγωγή της δίκης ότι χρειάζεστε διερμηνέα. Ο διερμηνέας είναι συνήθως παρών στη δικαστική αίθουσα, αλλά ενδέχεται να προβλεφθεί και τηλεφωνική διερμηνεία.

Μπορώ να έχω δικηγόρο και πρέπει να έχω δικηγόρο;

Δεν είναι υποχρεωτικό να ορίσετε δικηγόρο και έχετε δικαίωμα να υπερασπίσετε μόνος σας τον εαυτό σας. Εάν έχετε δικαίωμα για δημόσιο συνήγορο υπεράσπισης και δεν έχετε αντίρρηση να διοριστεί κάποιος συνήγορός σας, το δικαστήριο θα ορίσει δικηγόρο ως δημόσιο συνήγορο υπεράσπισής σας. Εάν επιθυμείτε να έχετε έναν συγκεκριμένο δικηγόρο, πρέπει να ενημερώσετε το δικαστήριο εκ των προτέρων. Εάν δεν είστε ικανοποιημένος με τον δικηγόρο, επιτρέπεται υπό ορισμένες προϋποθέσεις να αλλάξετε τον δημόσιο συνήγορο υπεράσπισής σας.

Μπορώ να λάβω το λόγο στη δική και τι θα συμβεί εάν δεν το πράξω;

Ο κατηγορούμενος έχει πάντοτε το δικαίωμα να λάβει το λόγο κατά τη διάρκεια της δίκης. Από την άλλη πλευρά, δεν είστε υποχρεωμένος να το πράξετε. Εξαρτάται από την υπόθεση αν είναι προς όφελός σας να λάβετε τον λόγο ή να σιωπήσετε. Ο κατηγορούμενος δεν ορκίζεται και δεν έχει υποχρέωση να πει την αλήθεια. Εάν δεν πείτε την αλήθεια και αυτό αποκαλυφθεί από τον εισαγγελέα ή το δικαστήριο, το γεγονός αυτό μπορεί να πλήξει την αξιοπιστία των όσων έχετε πει.

Τι ισχύει για τα αποδεικτικά στοιχεία;

Πριν την έναρξη της επ’ ακροατηρίου διαδικασίας, έχετε δικαίωμα να μελετήσετε τα αποδεικτικά στοιχεία της κατηγορούσας αρχής. Οι μάρτυρες που θα εξεταστούν κατά τη διάρκεια της δίκης πρέπει να έχουν καταθέσει και κατά τη διάρκεια της έρευνας της αξιόποινης πράξης και οι δηλώσεις τους πρέπει να καταγραφούν πλήρως στην αστυνομική έρευνα. Έχετε δικαίωμα να θέσετε ερωτήσεις στους μάρτυρες κατηγορίας μέσω του δικηγόρου σας και να αμφισβητήσετε το περιεχόμενο των καταθέσεων τους.

Εάν επιθυμείτε να παρουσιάσετε τα δικά σας αποδεικτικά στοιχεία, έχετε δικαίωμα να το πράξετε. Αυτό αφορά τόσο τους μάρτυρες όσο και τα έγγραφα. Οι μάρτυρες υπεράσπισής σας πρέπει να καταθέσουν στην αστυνομία κατά τη διάρκεια της έρευνας για την αξιόποινη πράξη. Εάν δεν έχουν καταθέσει προηγουμένως, ο εισαγγελέας μπορεί να ζητήσει να εξεταστούν πρώτα από την αστυνομία. Αυτό σημαίνει ότι η συζήτηση μπορεί να αναβληθεί και να διεξαχθεί άλλη ημέρα. Ο δικηγόρος σας θα ξεκινήσει την ακρόαση με τους δικούς σας μάρτυρες, αλλά έχουν δικαίωμα να υποβάλουν ερωτήσεις στους μάρτυρες τόσο ο εισαγγελέας όσο και το δικαστήριο.

Το δικαστήριο μπορεί να απορρίψει στοιχεία που δεν έχουν σχέση με την υπόθεση. Στοιχεία που αφορούν την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα σας συνήθως δεν λαμβάνονται υπόψη ή έχουν πολύ περιορισμένη αποδεικτική αξία.

Πώς αρχίζει η δίκη;

Η δίκη αρχίζει με την ανάγνωση του κατηγορητηρίου από τον εισαγγελέα, ο οποίος ισχυρίζεται ότι είστε ένοχος. Ο δικηγόρος του θύματος υποβάλλει στη συνέχεια ενδεχόμενη αξίωση αποζημίωσης. Ο δικηγόρος σας δηλώνει στο δικαστήριο αν ομολογείτε ενοχή ή δηλώνετε αθώος για την αξιόποινη πράξη για την οποία κατηγορείστε καθώς και την απάντησή σας στην αξίωση αποζημίωσης.

Στη συνέχεια, ο εισαγγελέας αναλύει διεξοδικότερα τι έχει συμβεί, κατά την άποψή του, και εξετάζει ενδεχόμενα γραπτά αποδεικτικά στοιχεία. Ο δικηγόρος μπορεί στη συνέχεια να αναπτύξει την άποψή του για το ό,τι έχει συμβεί και να εξετάσει τα γραπτά αποδεικτικά στοιχεία.

Πώς θα εξεταστούμε εγώ και το θύμα;

Εάν παρίσταται θύμα (ο παθών), θα εξεταστεί. Καταρχήν υποβάλει ερωτήσεις ο εισαγγελέας, αλλά και ο δικηγόρος του θύματος και ο δικός σας δικηγόρος και οι δικαστές μπορούν να θέσουν ερωτήσεις στον παθόντα. Όταν ολοκληρωθεί η κατάθεση του θύματος, έχετε σειρά να λάβετε τον λόγο. Έχετε δικαίωμα, εάν επιθυμείτε, να μιλήσετε ο ίδιος πριν αρχίσει να σας θέτει ερωτήσεις ο εισαγγελέας. Ερωτήσεις μπορεί να σας θέσει και ο δικηγόρος σας, ο δικηγόρος του θύματος και το δικαστήριο.

Πώς θα εξεταστούν οι μάρτυρες;

Όταν τελειώσει η δική σας εξέταση, έχουν σειρά να καταθέσουν οι μάρτυρες. Πρώτα εξετάζονται οι μάρτυρες κατηγορίας και στη συνέχεια οι μάρτυρες υπεράσπισης. Ο εισαγγελέας, οι δικηγόροι και το δικαστήριο μπορούν να θέσουν ερωτήσεις στους μάρτυρες. Όλες οι καταθέσεις - του θύματος, οι δικές σας και των μαρτύρων, καταγράφονται με οπτικοακουστικά μέσα.

Εξέταση των στοιχείων της προσωπικής κατάστασής μου

Μετά την εξέταση των αποδεικτικών στοιχείων, εξετάζονται τα στοιχεία της προσωπικής κατάστασής σας. Αυτό σημαίνει ότι εξετάζονται τα οικονομικά σας, θέματα σχετικά με τη στέγασή σας, η οικογενειακή κατάσταση, ενδεχόμενα προβλήματα κατάχρησης ουσιών και ενδεχόμενες προηγούμενες καταδίκες στη Σουηδία ή σε άλλες χώρες. Αυτό έχει στόχο να διερευνηθεί η καταλληλότερη ποινή εντός των πιθανών ορίων στην υπόθεσή σας.

Πώς περατώνεται η δίκη;

Η δίκη περατώνεται με τις αγορεύσεις του εισαγγελέα, του παθόντος ή του δικηγόρου του και, τέλος, του δικηγόρου σας. Τόσο ο εισαγγελέας όσο και οι δικηγόροι αναπτύσσουν τα επιχειρήματα πώς πρέπει να κρίνει την υπόθεση το δικαστήριο και ποια ποινή να επιβάλει, εάν καταδικαστείτε.

Πότε και πώς ενημερώνομαι για την απόφαση του δικαστηρίου;

Το δικαστήριο μπορεί να εκδώσει την απόφασή του είτε αυθημερόν, μετά από σύντομη διάσκεψη, είτε να την ανακοινώσει μετά από μία εβδομάδα περίπου. «Έκδοση απόφασης» σημαίνει ότι το δικαστήριο διαβάζει σύνοψη της απόφασης παρουσία σας. Εάν η απόφαση απαγγελθεί οποιαδήποτε άλλη μέρα εκτός από την ημέρα της επ’ ακροατηρίου διαδικασίας, δεν είστε υποχρεωμένος να παραστείτε και η απόφαση θα αποσταλεί σε εσάς και τον δικηγόρο σας. Η απόφαση είναι πάντοτε γραπτή.

Τι ποινές μπορεί να επιβληθούν;

Φυλάκιση – για ορισμένη χρονικό διάστημα από 14 ημέρες έως 18 έτη ή ισόβια κάθειρξη. Οι ποινές φυλάκισης άνω των 6 μηνών εκτελούνται σε σωφρονιστικό ίδρυμα. Οι ποινές φυλάκισης μικρότερης διάρκειας μπορεί, υπό ορισμένες συνθήκες, να εκτελεστούν με συσκευή ηλεκτρονικής παρακολούθησης.

Προστατευτική εποπτεία – παρακολούθηση για ορισμένο χρονικό διάστημα, συνήθως ενός έτους, ακολουθούμενη από δύο έτη δικαστικής επιτήρησης. Αυτό μπορεί να συνδυαστεί με πρόστιμο, ανώτατη φυλάκιση τριών μηνών, παροχή κοινωνικών υπηρεσιών ή/και θεραπεία για απεξάρτηση από ουσίες ή για ασθένεια.

Καταδίκη με αναστολή – αναστολή για λιγότερο από δύο έτη. Μια καταδίκη με αναστολή συνδυάζεται συνήθως με επιβολή προστίμου ή παροχή κοινωνικής υπηρεσίας.

Πρόστιμο - είτε πρόστιμο συγκεκριμένου ποσού είτε πρόστιμο σε σχέση με τα οικονομικά μέσα σας και τη σοβαρότητα της αξιόποινης πράξης καθώς και τα ημερήσια έσοδά σας. Το ελάχιστο πάγιο πρόστιμο είναι 200 σουηδικές κορώνες (περίπου 20 ευρώ) και το ελάχιστο πρόστιμο σε σχέση με τα μέσα είναι 30 ημερήσια πρόστιμα 50 σουηδικών κορονών (περίπου 150 ευρώ).

Κοινωνική υπηρεσία – συνδυάζεται με την προστατευτική εποπτεία ή ποινή με αναστολή. Αυτό συνεπάγεται ένα συγκεκριμένο αριθμό ωρών, από 40 έως 240, μη αμειβόμενης εργασίας κατά τον ελεύθερο χρόνο σας.

Ειδική μέριμνα - οι χρήστες ουσιών μπορεί να καταδικαστούν σε θεραπεία για την πάθησή τους και τα άτομα που πάσχουν από σοβαρή ψυχονοητική διαταραχή μπορούν να καταδικαστούν σε ψυχιατρική θεραπεία. Στους νέους μπορεί να επιβληθούν άλλες κυρώσεις: υπηρεσία ανηλίκων και φροντίδα ανηλίκων.