Oskarżeni (postępowanie karne)

Luxemburg

Inhalt bereitgestellt von
Luxemburg
Es gibt keine amtliche Übersetzung der Sprachfassung, die Sie ansehen.
Zur maschinellen Übersetzung dieses Inhalts. Sie dient lediglich zur Orientierung. Der Urheber dieser Seite übernimmt keinerlei Verantwortung oder Haftung für die Qualität dieses maschinell übersetzten Texts.

Z jakich etapów składa się postępowanie przygotowawcze w sprawie karnej?

Celem dochodzenia (enquête) i śledztwa (instruction) jest zebranie dowodów dotyczących przestępstwa i ustalenie, czy przestępstwo zostało popełnione przez jednego sprawcę czy przez kilku sprawców.

Prokurator wszczyna dochodzenie wstępne i powierza jego prowadzenie policji, która przesłuchuje domniemanych sprawców, zbiera dowody i sporządza protokół.

Po zakończeniu dochodzenia prokurator decyduje, czy sprawę należy umorzyć czy też skierować do sądu.

W sprawach dotyczących zbrodni lub skomplikowanych występków prokurator wyznacza sędziego śledczego, którego zadaniem jest ustalenie faktów oraz zbadanie okoliczności przemawiających na korzyść i niekorzyść oskarżonego. Sędzia stawia zarzuty każdej osobie, co do której zachodzi podejrzenie, że mogła być zamieszana w sprawę, oraz może, samodzielnie lub za pośrednictwem policji, przeszukiwać pomieszczenia, zatrzymywać rzeczy oraz podejmować wszelkie inne czynności śledcze. Sędzia ma prawo wydać postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania wobec każdego oskarżonego.

W toku śledztwa, przynajmniej w sprawach dotyczących zbrodni, sędzia podlega prokuratorowi, który decyduje, czy sprawę należy umorzyć czy też należy przekazać oskarżonego do dyspozycji sądu. Decyzję o ewentualnym uwzględnieniu żądań prokuratora podejmuje izba doradcza sądu okręgowego (chambre du conseil du tribunal d’arrondissement).

Moje prawa w toku dochodzenia i śledztwa

Przesłuchanie / dochodzenie wstępne prowadzone przez policję (1)

Co się dzieje podczas dochodzenia wstępnego?

W następstwie skargi wniesionej przez pokrzywdzonego lub stwierdzenia przez policję, że doszło do popełnienia zbrodni lub występku, prokurator wszczyna i prowadzi dochodzenie wstępne, w trakcie którego stara się ustalić sprawcę czynu zabronionego. W sprawach dotyczących wszystkich występków prokurator może powierzyć sprawę sędziemu śledczemu, którego zadaniem jest zebranie materiału dowodowego. W sprawach dotyczących zbrodni wyznaczenie sędziego śledczego jest obligatoryjne. Przesłuchaniu może podlegać każdy świadek. Prokurator, policja lub sędzia śledczy mogą w związku z tym wezwać cię do stawiennictwa w celu przesłuchania na okoliczność twojej ewentualnej roli w sprawie.

Co oznacza termin „oskarżony”?

Jeżeli sędzia śledczy nada ci status „oskarżonego”, czyli osoby, która jest oskarżona o popełnienie przestępstwa, nabywasz prawa, które przysługują oskarżonemu w toku postępowania przygotowawczego. Będziesz jednak uznawany za niewinnego do czasu udowodnienia winy potwierdzonej wyrokiem sądu.

Czego dowiem się o podejmowanych czynnościach?

Przysługuje ci prawo do uzyskania informacji o charakterze zarzutów i powodach ich postawienia tzn. o czynach, które ci się zarzuca i ich podstawie prawnej. Prawo do informacji zapewnia możliwość jak najlepszego przygotowania obrony. Informacje muszą być zrozumiałe i pełne, a przekaże je albo funkcjonariusz policji, albo sędzia śledczy.

Czy przysługuje mi prawo do skorzystania z pomocy tłumacza, jeżeli nie rozumiem języka?

Jeżeli nie rozumiesz żadnego z języków używanych przez organy sądowe (policję lub sędziego śledczego), uzyskasz pomoc tłumacza. Przetłumaczy on wszystkie zadawane pytania i twoje odpowiedzi.

Zatrzymanie (w tym europejski nakaz aresztowania) (2)

Co się dzieje w przypadku ujęcia sprawcy na gorącym uczynku?

W przypadku ujęcia sprawcy zbrodni lub występku na gorącym uczynku lub bezpośrednio po jego popełnieniu, tzn. tuż po wystąpieniu zdarzenia, oraz jeżeli zachodzą podejrzenia, że jesteś sprawcą przestępstwa, policja może cię niezwłocznie zatrzymać. Policja może cię zatrzymać na okres nieprzekraczający 24 godzin. Przedmioty, które mogły być wykorzystane do popełnienia przestępstwa, mogą zostać zatrzymane. Policja pobierze twoje odciski palców oraz wykona zdjęcia. Może również pobrać próbkę twojego DNA. Następnie staniesz przed sędzią śledczym.

Kiedy mogę skontaktować się z adwokatem i w jaki sposób?

Jeżeli policja sądowa zatrzymała cię na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu zbrodni lub występku, lub jeżeli jesteś przesłuchiwany przez sędziego śledczego, funkcjonariusze policji lub sędzia śledczy mają obowiązek poinformowania cię o prawie do skorzystania z pomocy adwokata oraz umożliwienia skontaktowania się z nim. Informacje te zostaną udzielone przed rozpoczęciem przesłuchania w znanym ci języku, na piśmie, i za potwierdzeniem odbioru pouczenia.

Czy mam prawo do kontaktu z rodziną lub przyjaciółmi?

Policja ma obowiązek przekazania zatrzymanemu pisemnego pouczenia w znanym mu języku o prawie do skontaktowania się z wybraną osobą, za pisemnym potwierdzeniem odbioru, a następnie umożliwienia zatrzymanemu skorzystania z telefonu. Osobą taką może być członek rodziny lub przyjaciel, chyba że zagraża to prawidłowemu przebiegowi postępowania.

Czy mam prawo do kontaktu z lekarzem, jeżeli tego potrzebuję?

W chwili zatrzymania policja przekaże zatrzymanemu pisemne pouczenie w znanym mu języku o prawie do niezwłocznego skorzystania z pomocy lekarza, za pisemnym potwierdzeniem odbioru. Prokurator może również, z własnej inicjatywy lub na wniosek członka rodziny, wyznaczyć lekarza, który przeprowadzi te badania.

Czy mam prawo do skontaktowania się z pracownikiem mojej ambasady, jeżeli jestem obywatelem innego państwa?

Masz prawo do skontaktowania się z jedną wybraną osobą, więc jeżeli tak postanowisz, osobą tą może być pracownik ambasady państwa pochodzenia.

Czy policja może mnie przeszukać?

Jeżeli w chwili zatrzymania jesteś podejrzewany o ukrywanie rzeczy, które mogą przyczynić się do ustalenia prawdy materialnej, lub które mogą stanowić niebezpieczeństwo dla ciebie lub innych osób, możesz zostać przeszukany przez funkcjonariusza tej samej płci.

Czy policja może przeszukać moje mieszkanie, biuro, samochód itp.?

W przypadku dochodzenia wstępnego przeszukanie można przeprowadzić wyłącznie wtedy, gdy wyrazisz na to zgodę na piśmie. W sprawach dotyczących zbrodni lub występków, których sprawcy zostali ujęci na gorącym uczynku, lub bezpośrednio po ich popełnieniu, zgoda ta nie jest wymagana i przeszukanie może być przeprowadzone w godzinach dziennych i nocnych. Jeżeli zachodzi podejrzenie, że popełniłeś zbrodnię lub występek, samochód może również stanowić przedmiot przeszukania.

W toku śledztwa przeszukanie zamieszkałych pomieszczeń może się odbywać wyłącznie między godziną 06:30 a 20:00. Możesz otrzymać kopię dokumentów, które zostały zatrzymane, oraz domagać się zwrotu zatrzymanych przedmiotów. Organy państwa zwrócą ci je, jeżeli uznają, że nie mają one związku z postępowaniem lub ich zatrzymanie nie służy zabezpieczeniu praw stron oraz jeżeli zwrot ten nie stanowi zagrożenia dla osób lub rzeczy. Zwrotu można odmówić, jeżeli prawo przewiduje ich przepadek.

Czy zostaną ode mnie pobrane próbki DNA, odciski palców lub próbki innych płynów ustrojowych?

Na podstawie postanowienia prokuratora lub sędziego śledczego, oraz za twoją pisemną zgodą, funkcjonariusz policji może pobrać od ciebie próbkę DNA w celu ustalenia twojego profilu DNA do porównania. Możesz zostać zmuszony do poddania się pobraniu próbek DNA, jeżeli istnieje bezpośredni związek między tobą i popełnionymi czynami, oraz jeżeli czyny te są zagrożone karą od dwóch lat pozbawienia wolności.

Nie możesz zostać zmuszony do poddania się pobraniu krwi.

Prokurator może zarządzić pobranie odcisków palców, jeżeli zachodzi podejrzenie, że uczestniczyłeś w zbrodni ujawnionej na gorącym uczynku (crime flagrant), a także podczas dochodzenia wstępnego. Policja może następnie używać odcisków palców w celu zapobiegania przestępstwom, ich ścigania i stwierdzania ich popełnienia.

Jeżeli pobranie odcisków palców jest bezwzględnie konieczne w celu potwierdzenia tożsamości sprawcy, mogą one zostać pobrane w toku dochodzenia w sprawach o zbrodnie lub występki, których sprawcy zostali ujęci na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa, w toku dochodzenia wstępnego, w ramach sądowej pomocy prawnej (commission rogatoire) lub na podstawie nakazu przeszukania wydanego przez organ sądowy za zezwoleniem prokuratora lub sędziego śledczego. Policja może następnie używać odcisków palców w celu zapobiegania przestępstwom, ich ścigania i stwierdzania ich popełnienia, chyba że w sprawie danej osoby nie toczy się żadne postępowanie ani nie jest ona objęta środkiem wykonawczym.

W jaki sposób sędzia śledczy może mnie wezwać na przesłuchanie?

Jeżeli pozostajesz na wolności, sędzia śledczy może wezwać cię do osobistego stawiennictwa pismem, mianowicie wezwanie. Wezwanie zawiera informację o obowiązku stawienia się w określonym dniu i czasie. Następnie zostaniesz niezwłocznie przesłuchany.

Sędzia może również wystawić nakaz doprowadzenia cię przez policję na przesłuchanie, jeżeli uzna, że zachodzi obawa ucieczki, niebezpieczeństwo zniszczenia dowodów lub że nie stawisz się na jego żądanie. W sprawach o zbrodnie istnieje domniemanie ucieczki sprawcy, jeżeli czyn jest zagrożony karą orzekaną za zbrodnie.

Nakaz aresztowania może być wydany w sytuacjach, gdy oskarżony ukrywa się przed wymiarem sprawiedliwości lub mieszka za granicą, a zarzucane mu czyny są zagrożone karą pozbawienia wolności.

Czy muszę brać udział w postępowaniu przygotowawczym (instruction) i czy mogę brać w nim udział za pośrednictwem wideokonferencji, jeżeli jestem obywatelem innego kraju, ?

Musisz być obecny na przesłuchaniu. Prawo nie przewiduje możliwości udziału w nim za pośrednictwem wideokonferencji.

Przesłuchanie przez sędziego śledczego i tymczasowe aresztowanie (3)

W jakim celu odbywa się przesłuchanie przez sędziego śledczego?

Sędzia śledczy potwierdza twoją tożsamość i informuje cię o czynnościach, które do tej pory zostały podjęte. Następnie sędzia informuje cię o postawieniu ci zarzutów, tzn. że od tej chwili jesteś formalnie oskarżony o popełnienie danego przestępstwa i przesłuchuje cię na okoliczność zarzucanych czynów (lub czynów, których„popełnienie zostało ci zarzucone”).

Jakie prawa przysługują mi w trakcie przesłuchania przez sędziego śledczego?

Masz prawo do uzyskania informacji o każdym z czynów, którego popełnienie zostało ci zarzucone oraz o czynnościach podjętych w toku postępowania w sprawach o zbrodnie lub występki ujawnione na gorącym uczynku (procedure de flagrant crime ou delit) lub w toku dochodzenia wstępnego.

Sędzia śledczy ma obowiązek pouczyć cię o prawie do skorzystania z pomocy adwokata z wyboru. Informację tę sędzia przekazuje przed rozpoczęciem przesłuchania na piśmie w znanym ci języku, za potwierdzeniem odbioru. Jeżeli nie wskażesz adwokata, sędzia śledczy ma obowiązek ustanowić obrońcę z urzędu, o ile o niego wystąpisz.

Możesz być przesłuchiwany wyłącznie w obecności adwokata, chyba że wyraźnie zrzekniesz się tego prawa.

Masz prawo stawić się i odmówić składania wyjaśnień. Musisz zostać poinformowany, że takie prawo ci przysługuje.

W każdym momencie możesz dokonać sprostowania złożonych wyjaśnień; wyjaśnienia mogą zostać wykorzystane przeciwko tobie tylko wówczas, gdy złożyłeś je bez przymusu i dobrowolnie.

Masz prawo do zadawania pytań świadkom.

Do momentu zakończenia pierwszego przesłuchania nie możesz kontaktować się ze swoim adwokatem. Sędzia może, w drodze uzasadnionego postanowienia, zakazać kontaktów (pisemnych) z osobami bliskimi przez okres nieprzekraczający 10 dni.

Czy będę mógł skorzystać z pomocy tłumacza jeżeli nie znam języka, w którym toczy się postępowanie?

Sędzia śledczy ma obowiązek przeprowadzić twoje przesłuchanie w obecności tłumacza, który będzie tłumaczył wszystkie pytania i odpowiedzi, a następnie twoje wyjaśnienia, które zostaną odczytane po ich zaprotokołowaniu.

Czy mogę zostać odesłany do państwa pochodzenia?

Nie. Poza przypadkami, w których jesteś poszukiwany przez organy państwa pochodzenia w związku z popełnieniem tego samego przestępstwa, a organy luksemburskie wyrażą zgodę na przeprowadzenie postępowania przygotowawczego w państwie pochodzenia, będziesz zmuszony do pozostania w Luksemburgu, a w razie konieczności pozbawiony wolności.

Czy zostaną uwzględnione informacje znajdujące się na mój temat w rejestrze karnym?

W praktyce organy sądowe sprawdzają w trakcie postępowania dotychczasowy sposób życia sprawcy, a więc z konieczności również informacje w rejestrze karnym.

Czy zostanę poinformowany o świadkach zeznających na moją niekorzyść oraz o obciążających mnie dowodach?

W ramach przysługującego ci prawa do zapoznania się z aktami sprawy będziesz mógł, zwykle za pośrednictwem adwokata, uzyskać informację o zeznających na twoją niekorzyść świadkach oraz o obciążających cię dowodach. Z aktami sprawy możesz zapoznać się po pierwszym przesłuchaniu. W każdej chwili możesz również wystąpić do sędziego śledczego o zezwolenie na zapoznanie się z informacjami zawartymi w aktach sprawy.

Czy zostanę zwolniony czy też tymczasowo aresztowany?

Po przedstawieniu zarzutów i przesłuchaniu sędzia śledczy może cię zwolnić. Może także zastosować tymczasowe aresztowanie, wystawiając nakaz aresztowania. W takim przypadku policja umieści cię w zakładzie karnym. Dla dobra śledztwa sędzia śledczy może zakazać kontaktów z osobami z zewnątrz. Jeżeli zakaz ten zostanie uchylony, będziesz miał prawo do wykonywania połączeń telefonicznych z zakładu karnego do osób bliskich, pod warunkiem podporządkowania się regulaminowi wewnętrznemu zakładu karnego.

Na każdym etapie postępowania możesz ubiegać się o warunkowe uchylenie tymczasowego aresztowania. Uchylenie może być uwarunkowane obowiązkiem złożenia poręczenia majątkowego oraz wskazania miejsca pobytu w Luksemburgu.

Czy w toku postępowania mam prawo opuszczać terytorium kraju?

Co do zasady, o ile nie przebywasz w zakładzie karnym, możesz opuszczać terytorium kraju. Jeżeli jednak jesteś zagrożony karą pozbawienia wolności orzekaną przez sąd poprawczy, lub wyższą karą (powyżej dwóch lat pozbawienia wolności, jeżeli jesteś rezydentem Luksemburga), sędzia śledczy lub izba doradcza sądu okręgowego mogą nakazać oddanie cię pod dozór sądowy, którego jednym z warunków może być np. zakaz opuszczania terytorium określonego przez sędziego śledczego.

Zostałem już osądzony w innym państwie członkowskim w związku z tym samym przestępstwem. Co się stanie w takiej sytuacji?

Nie możesz ponieść kary za to samo przestępstwo dwa razy, o ile znamiona czynu są takie same. Jeżeli jednak w innym kraju nie zapadł jeszcze prawomocny wyrok, istnieje możliwość wszczęcia kolejnego postępowania. Jeżeli w tym państwie członkowskim trwa postępowanie przygotowawcze, istnieje możliwość przekazania danej osoby, aby została osądzona w tym państwie, a nie w Luksemburgu.

Posiedzenie izby doradczej w sprawie uchylenia tymczasowego aresztowania (4)

Jeżeli zostałem aresztowany, do kogo mogę się zwrócić w sprawie uchylenia tymczasowego aresztowania i w jaki sposób mogę to zrobić?

Możesz wystąpić o uchylenie w każdym przypadku, tzn. na dowolnym etapie postępowania i dowolną liczbę razy. Wniosek należy wnieść do izby doradczej sądu okręgowego.

W razie zastosowania tymczasowe aresztowania masz również prawo domagać się jego warunkowego uchylenia, składając podpisany wniosek na ręce pracowników zakładu karnego.

Jak wygląda procedura i jak długo trwa?

Twój wniosek o warunkowe uchylenie tymczasowego aresztowania zostanie rozpatrzony w trybie pilnym i nie później niż w terminie trzech dni od jego złożenia. Jako oskarżony musisz zostać wysłuchany, a w stosownym przypadku wysłuchany musi być również twój adwokat. Izba odwoławcza sądu okręgowego orzeka na podstawie pisemnej i uzasadnionej opinii sędziego śledczego.

Czy można uchylić tymczasowe aresztowanie pod warunkiem złożenia pewnej kwoty pieniężnej (poręczenia majątkowego)?

Warunki poręczenia majątkowego określa kodeks. Sąd może uchylić tymczasowe aresztowanie pod warunkiem złożenia określonego przez niego poręczenia majątkowego. Kwota ta stanowi zabezpieczenie, że ponownie stawisz się przed sędzią śledczym oraz przed sądem i że stawisz się w celu wykonania kary oraz zapłaty grzywny i kosztów sądowych

Czy w przypadku uchylenia tymczasowego aresztowania zostanę oddany pod dozór sądowy?

Uchylenie tymczasowego aresztowania może być uwarunkowane oddaniem cię pod dozór sądowy. Organy sądowe mogą nałożyć na ciebie pewne warunki, takie jak np. zakaz spotykania się z pewnymi osobami lub zakaz opuszczania terytorium kraju.

Czy istnieje możliwość zaskarżenia postanowienia sądu?

W razie uchylenia tymczasowego aresztowania prokurator może zaskarżyć to postanowienie w terminie jednego dnia od daty jego wydania. W takim przypadku w oczekiwaniu na rozstrzygnięcie sądu apelacyjnego pozostaniesz w areszcie.

Od postanowienia sądu oddalającego twój wniosek o warunkowe uchylenie tymczasowego aresztowania przysługuje prawo wniesienia zażalenia do sądu apelacyjnego.

Dochodzenie prowadzone przez prokuratora/sędziego śledczego i prawo do obrony (5)

Jakie uprawnienia przysługują sędziemu śledczemu?

W toku dochodzenia sędzia śledczy jest uprawniony do podejmowania szeregu różnych czynności mających na celu ustalenie prawdy materialnej dotyczącej popełnienie przestępstwa.

Sędzia może zatem zarządzić przeszukanie, przesłuchanie świadków, przeprowadzenie konfrontacji, sporządzenie opinii biegłego lub nawet kontrolę rozmów telefonicznych oraz ewentualnie infiltrację środowiska przestępczego.

Czy mogę domagać się stwierdzenia nieważności danej czynności podjętej w toku śledztwa?

Masz prawo wystąpić do izby doradczej sądu okręgowego z wnioskiem o stwierdzenie nieważności danej czynności podjętej w toku śledztwa.

Z wnioskiem takim musisz wystąpić w toku śledztwa w terminie pięciu dni od dnia, w którym dowiedziałeś się o tej czynności. Jeżeli nie wystąpisz z takim wnioskiem w toku śledztwa, nie będziesz miał możliwości tego zrobić w toku postępowania sądowego.

Czy przysługują mi inne środki zaskarżenia?

Oprócz wniesienia wniosku o stwierdzenie nieważności czynności, można się także domagać przestrzegania praw i uprawnień przewidzianych przepisami oraz umożliwienia ich wykonywania. Jeżeli sąd nie ustosunkuje się do zarzutu albo się do niego nie przychyli, może to stanowić podstawę do domagania się w innym sądzie orzeczenia, że postępowanie nie było przeprowadzone rzetelnie.

O co mogę się zwrócić do sędziego śledczego?

Możesz wystąpić do sędziego śledczego, za pośrednictwem twojego adwokata, o podjęcie wszelkich czynności mogących wykazać twoją niewinność. Można zatem wystąpić o przeprowadzenie przeszukania, ponownego przesłuchania, przesłuchania nowych świadków na twoją korzyść, o przeprowadzenie konfrontacji lub sporządzenie opinii biegłego.

Masz prawo przedstawić sędziemu wszelkie dokumenty świadczące o twojej niewinności oraz wystąpić o zwrot zatrzymanych dokumentów, przedmiotów lub o uchylenie zajęcia rachunku bankowego.

Zamknięcie śledztwa i skierowanie sprawy do sądu (6)

Co się dzieje po zakończeniu śledztwa?

Sędzia śledczy wydaje postanowienie o zakończeniu śledztwa. Sędzia uznaje tym samym, że przeprowadził wszystkie czynności w celu ustalenia prawdy oraz że sprawcy mogą zostać przekazani do dyspozycji sądu.

Jakie prawa przysługują mi po wydaniu postanowienia o zakończeniu śledztwa?

Akta sprawy, wraz z opinią sędziego śledczego, są udostępniane tobie i twojemu adwokatowi w terminie co najmniej ośmiu dni przed uzgodnionym terminem, w którym sprawą zajmie się izba doradcza sądu okręgowego. Masz prawo do zapoznania się z wszystkimi informacjami uzyskanymi w wyniku śledztwa.

Przed wydaniem przez izbę doradczą sądu okręgowego postanowienia o umorzeniu sprawy (sprawa zostaje umorzona z braku dowodów) lub o skierowaniu sprawy do sądu (aby osądzić oskarżonych) masz prawo wniesienia uwag, w praktyce za pośrednictwem adwokata.

Od postanowienia sędziego śledczego i izby doradczej sądu okręgowego przysługuje prawo wniesienia zażalenia do sądu apelacyjnego.

Czy przed rozprawą główną mogę przyznać się do winy w odniesieniu do części lub wszystkich zarzutów?

Prawo luksemburskie nie przewiduje obecnie instytucji przyznania się do winy.

Czy przed rozprawą główną może dojść do zmiany zarzutów?

Zarzuty mogą ulec zmianie przed rozprawą w zależności od okoliczności ustalonych w toku dochodzenia lub śledztwa.

Ciekawe strony

Kodeks karny

Kodeks postępowania karnego

Ostatnia aktualizacja: 05/04/2016

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.