System sądownictwa w Republice Chorwacji
Konstytucja Republiki Chorwacji stanowi, że władza państwowa w Chorwacji jest zorganizowana na zasadzie trójpodziału władz: władzę ustawodawczą sprawuje parlament Chorwacji (Hrvatski sabor), władzę wykonawczą – rząd Republiki Chorwacji, a władzę sądowniczą – chorwackie sądy. Sądy jako organy władzy sądowniczej sprawują wymiar sprawiedliwości zgodnie z konstytucją, ustawami i rozporządzeniami oraz umowami międzynarodowymi podpisanymi i ratyfikowanymi przez Chorwację. Urząd sędziowski sprawują sędziowie powoływani przez Krajową Radę Sądownictwa. Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu muszą być niezależni i niezawiśli, przy czym zgodnie z prawem przysługuje im immunitet. Sędzia sprawuje swój urząd dożywotnio i nie może wykonywać żadnego innego zawodu.
Organizacja systemu sądownictwa w Chorwacji
Ministerstwo Sprawiedliwości Republiki Chorwacji:
- dokonuje czynności prawnych i wykonuje innego rodzaju zadania:
z zakresu prawa cywilnego, karnego i gospodarczego oraz administracyjnego, struktury, funkcjonowania i kształcenia zawodowego sędziów, prokuratorów i pracowników sądów, organów prokuratury odpowiedzialnych za postępowania w sprawach o wykroczenia i organów odpowiedzialnych za wykonywanie sankcji karnych; podejmuje działania administracyjne i wykonuje inne zadania z zakresu działalności notariuszy i prokuratorów, opłat sądowych i notarialnych, międzynarodowej pomocy prawnej i innych form pomocy prawnej, wykonywania sankcji karnych, ułaskawień i warunkowych przedterminowych zwolnień, informatyzacji, działalności, instytucjonalizacji i koordynacji systemu wsparcia na rzecz ofiar i świadków w ramach systemu sądownictwa; podejmuje działania związane z udzielaniem ofiarom i świadkom informacji i wsparcia, jak również czynności związane z wypłatą odszkodowań na rzecz osób bezprawnie aresztowanych i niesłusznie skazanych oraz czynności administracyjne związane z wypłatą kompensaty dla ofiar przestępstw;
- nadzoruje funkcjonowanie administracji w systemie sądownictwa, w prokuraturze i w podmiotach prowadzących postępowania w sprawach o wykroczenia,
- podejmuje czynności administracyjne i innego rodzaju czynności z zakresu:
prawa własności, kwestii majątkowych związanych z wywłaszczeniem i innymi ograniczeniami prawa własności, kwestii majątkowych związanych z działkami budowlanymi, rolnymi i leśnymi, reparcelacją, sprzedażą i zakupem gruntów i budynków oraz działalnością rolniczą, która nie podlega właściwości innych organów rządowych, własnością obywateli państw trzecich, wypłatą odszkodowań za mienie skonfiskowane w trakcie rządów Związku Komunistów Jugosławii, które nie podlegają właściwości innych organów rządowych, oraz sukcesją majątku, praw i zobowiązań byłej SFRJ,
- podejmuje działania administracyjne i merytoryczne związane ze współpracą między rządem Republiki Chorwacji a międzynarodowymi trybunałami karnymi, reprezentowaniem Republiki Chorwacji przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu, Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości i innymi sądami międzynarodowymi, chyba że rząd chorwacki postanowi inaczej w odrębnej decyzji, a także – działania w zakresie ochrony praw człowieka i praw mniejszości narodowych,
- podejmuje działań związane z udziałem Chorwacji w pracach organów Unii Europejskiej w obszarach podlegających właściwości Ministerstwa Sprawiedliwości,
- podejmuje inne działania przewidziane w przepisach szczególnych, które wchodzą w zakres obowiązków Ministerstwa Sprawiedliwości.
Akademia Sądowa
Akademia Sądowa to niezależna instytucja publiczna zapewniająca kształcenie zawodowe na wysokim poziomie dla aplikantów w organach sądowych oraz dla studentów Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Akademia opracowuje i nieustannie udoskonala system doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości i doradców w organach sądowych.
Struktura
- Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury
- Dyrekcja ds. kształcenia zawodowego aplikantów, doradców w organach sądowych i funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości
-
- Ośrodki regionalne w sądach okręgowych (županijski sud) w Zagrzebiu, Splicie, Rijece, Osijeku i Varaždinie;
- Akademią Sądową zarządzają sędziowie, prokuratorzy, profesorowie uniwersyteccy i inni eksperci.
Akademia Sądowa prowadzi aktywną działalność w obszarze współpracy międzynarodowej i bierze udział w realizacji projektów Unii Europejskiej zarówno w charakterze beneficjenta, jak i uczestnika. Celem tych projektów jest wzmocnienie struktury instytucjonalnej Akademii oraz zapewnienie możliwości rozwoju zawodowego grupom docelowym korzystającym z usług Akademii.
Ustawa o Akademii Sądowej
Sądy w Republice Chorwacji
Ustawa o sądach reguluje ustrój oraz właściwość rzeczową i miejscową sądów.
Władzę sądowniczą w Republice Chorwacji sprawują sądy działające jako odrębne organy władzy państwowej. Sądy wykonują swoje obowiązki w sposób niezawisły i niezależny w zakresie kompetencji określonym przez prawo.
Sądy stoją na straży porządku prawnego w Chorwacji ustalonego na mocy konstytucji, ustaw i umów międzynarodowych, zapewniając spójne stosowanie prawa i równość wszystkich jednostek wobec prawa.
Sądy rozstrzygają sprawy dotyczące podstawowych praw i obowiązków człowieka, praw i obowiązków Republiki Chorwacji oraz jednostek samorządu terytorialnego na szczeblu lokalnym i regionalnym, a także praw i obowiązków innych osób prawnych, orzekają kary i inne środki wobec sprawców zbrodni, wykroczeń i występków określone w ustawach i innych przepisach, badają legalność aktów generalnych i indywidualnych wydawanych przez organy administracji publicznej, rozstrzygają spory dotyczące stosunków osobistych między obywatelami, a także spory na gruncie prawa pracy, prawa gospodarczego, prawa majątkowego i inne sprawy cywilne oraz rozstrzygają inne kwestie prawne zgodnie z przepisami prawa.
Sądy wymierzają sprawiedliwość zgodnie z konstytucją, ustawami, traktatami międzynarodowymi i innymi obowiązującymi źródłami prawa.
Władzę sądowniczą w Republice Chorwacji sprawują sądy powszechne i szczególne oraz Sąd Najwyższy Republiki Chorwacji.
Sądy powszechne to sądy rejonowe (općinski sud) i okręgowe (županijski sud).
Sądy szczególne to sądy gospodarcze, sądy administracyjne, sądy ds. wykroczeń, Apelacyjny Sąd Gospodarczy Republiki Chorwacji (Visoki trgovački sud Republike Hrvatske), Apelacyjny Sąd Administracyjny Republiki Chorwacji (Visoki upravni sud Republike Hrvatske) i Apelacyjny Sąd ds. Wykroczeń Republiki Chorwacji (Visoki prekršajni sud Republike Hrvatske).
Właściwość sądów rejonowych i sądów ds. wykroczeń obejmuje terytorium jednej gminy lub większej ich liczby, jednej miejscowości lub części obszaru miejskiego lub większej ich liczby, natomiast właściwość sądów okręgowych, gospodarczych i administracyjnych obejmuje terytorium jednego okręgu (żupanii) lub większej ich liczby.
Właściwość Apelacyjnego Sądu Gospodarczego Republiki Chorwacji, Apelacyjnego Sądu Administracyjnego Republiki Chorwacji, Apelacyjnego Sąd ds. Wykroczeń Republiki Chorwacji i Sądu Najwyższego Republiki Chorwacji obejmuje całe terytorium Republiki Chorwacji.
Sąd Najwyższy Republiki Chorwacji to najwyższy organ władzy sądowniczej w Chorwacji.
Istnieje możliwość tworzenia na mocy prawa innego rodzaju sądów powszechnych lub szczególnych o szczególnej właściwości rzeczowej.
Sąd Najwyższy Republiki Chorwacji
| Sądy okręgowe (15) |
Apelacyjny Sąd Gospodarczy (1) |
Apelacyjny Sąd Administracyjny (1) |
Apelacyjny Sąd ds. Wykroczeń (1) |
| Sądy rejonowe (67) |
Sądy gospodarcze (7) |
Sądy administracyjne (4) |
Sądy ds. wykroczeń (61) |
Należy pamiętać, że od dnia 1 kwietnia 2015 r. w Chorwacji funkcjonować będzie nowa sieć sądów rejonowych i gospodarczych składająca się z 24 sądów rejonowych i 8 sądów gospodarczych. Od dnia 1 lipca 2015 r. funkcjonować będzie nowa sieć obejmująca 22 sądy ds. wykroczeń. Zostało to uregulowane przepisami ustawy o siedzibach i obszarach właściwości sądów (OG 128/14)
Informacje zawarte w niniejszym dokumencie są aktualne i prawidłowe na dzień jego opracowania, ale stosowne przepisy zostaną zmienione po dniu 1 kwietnia 2015 r. i 1 lipca 2015 r.
Siedziba Sądu Najwyższego Republiki Chorwacji znajduje się w Zagrzebiu.
- Sąd Najwyższy zapewnia jednolite stosowanie prawa i równość wszystkich jednostek wobec prawa.
- Sąd Najwyższy orzeka w sprawie zwyczajnych środków zaskarżenia w przypadkach określonych w przepisach szczególnych.
- Sąd Najwyższy orzeka w sprawie nadzwyczajnych środków zaskarżenia od prawomocnych orzeczeń sądów chorwackich.
- Sąd Najwyższy rozstrzyga w sporach o właściwość w przypadkach określonych w przepisach szczególnych.
- Sąd Najwyższy omawia aktualne problemy prawne związane z praktyką sądową, analizuje zapotrzebowanie na doskonalenie zawodowe sędziów, doradców i aplikantów sądowych oraz dokonuje innych czynności przewidzianych w przepisach prawa.
Vrhovni sud Republike Hrvatske (Sąd Najwyższy Republiki Chorwacji)
Trg Nikole Šubića Zrinskog 3
10 000 Zagrzeb
tel.: +385 1 486 22 22, +385 1 481 00 36
faks: +385 1 481 00 35
e-mail: vsrh@vsrh.hr
http://www.vsrh.hr/
Ustawa o sądach
Ustawa o siedzibach i obszarach właściwości sądów
Ustawy te są obecnie w mocy.
Nowa ustawa o siedzibach i obszarach właściwości sądów została przyjęta i opublikowana w dzienniku urzędowym (NN) nr 128/14 i wchodzi w życie w dniu 1 kwietniahttps://narodne-novine.nn.hr/clanci/sluzbeni/2014_10_128_2430.html 2015 r. lub w dniu 1 lipca 2015 r., zastępując aktualnie obowiązujące ustawy.
Urząd ds. Przeciwdziałania Korupcji i Przestępczości Zorganizowanej
Urząd ds. Przeciwdziałania Korupcji i Przestępczości Zorganizowanej to wyspecjalizowany organ prokuratury, którego właściwość obejmuje całe terytorium Republiki Chorwackiej. Urząd ten występuje w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach dotyczących korupcji i działalności zorganizowanych grup przestępczych.
Ured za suzbijanje korupcije i organiziranog kriminaliteta (Urząd ds. Przeciwdziałania Korupcji i Przestępczości Zorganizowanej)
Gajeva 30a
10 000 Zagrzeb
tel.: +385 4591 874
faks: +385 1 4591 878
e-mail: tajnistvo@uskok.dorh.hr
Ustawa o Urzędzie ds. Przeciwdziałania Korupcji i Przestępczości Zorganizowanej
