Οργάνωση της Δικαιοσύνης – συστήματα απονομής δικαιοσύνης
Το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει τρεις δικαιοδοσίες: την Αγγλία και την Ουαλία, τη Σκωτία και τη Βόρεια Ιρλανδία.
Είδη δικαστηρίων – σύντομη περιγραφή
The Supreme Court (Το Ανώτατο Δικαστήριο)
Το 2009, το νέο Supreme Court of the United Kingdom (Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου) ανέλαβε τη δικαιοδοσία της επιτροπής ενδίκων μέσων της Βουλής των Λόρδων (House of Lords). Ανέλαβε επίσης τα καθήκοντα που έχουν ανατεθεί στη δικαστική επιτροπή του Privy Council [Ιδιαιτέρου Συμβουλίου του Στέμματος] (το ανώτατο εφετείο σε αρκετές ανεξάρτητες χώρες της Κοινοπολιτείας, υπερπόντια εδάφη του Ηνωμένου Βασιλείου και εξαρτώμενα εδάφη του Βρετανικού Στέμματος).
Το Supreme Court είναι το τελικό δικαστικό όργανο άσκησης ενδίκων μέσων στο Ηνωμένο Βασίλειο τόσο στις ποινικές όσο και στις αστικές υποθέσεις, παρότι δεν επιτρέπεται η άσκηση ενδίκων μέσων για σκωτικές ποινικές υποθέσεις στο Ανώτατο Δικαστήριο. Η άδεια παραπομπής μιας υπόθεσης στο Supreme Court παρέχεται συνήθως μόνον εφόσον αφορά νομικούς λόγους δημόσιας σημασίας.
The Court of Appeal (Το Εφετείο)
Το Court of Appeal εκδικάζει ποινικές προσφυγές από το Crown Court και αστικές προσφυγές από το High Court
The High Court
Το High Court εκδικάζει αστικές υποθέσεις, προσφυγές κατά αποφάσεων επί ποινικών υποθέσεων, ενώ είναι επίσης αρμόδιο να εξετάζει πράξεις ιδιωτών ή οργανώσεων προκειμένου να κρίνει τη νομιμότητα και την ορθότητά τους. Το High Court εκδικάζει συνήθως υποθέσεις εφόσον η αξία της σχετικής απαίτησης υπερβαίνει τις 30.000 λίρες GBP. Σε ορισμένες περιπτώσεις, υπόθεση που αφορά απαίτηση άνω των 30.000 λιρών GBP μπορεί να παραπεμφθεί από το High Court στο county court και, παρομοίως, υπόθεση που αφορά απαίτηση χαμηλότερη των 30.000 λιρών GBP μπορεί να παραπεμφθεί από το county court στο High Court.
Το High Court είναι οργανωμένο σε τρία τμήματα, ως εξής:
- The Family Division (Οικογενειακό τμήμα) -
Το οικογενειακό τμήμα ασχολείται με πολύπλοκες υποθέσεις διαζυγίου, κηδεμονίας, υιοθεσίας, ενδοοικογενειακής βίας κλπ. Ασχολείται επίσης με προσφυγές κατά αποφάσεων των magistrates' courts και των county courts που αφορούν γαμικές διαφορές, με τις υποθέσεις ατόμων ψυχικά ασθενών και με απλά ζητήματα επικύρωσης διαθηκών.
- The Queens Bench Division (Τμήμα Queen’s Bench)
Το τμήμα Queen’s Bench ασχολείται με μεγάλες ή/και σύνθετες αγωγές αποζημίωσης. Ασχολείται επίσης με περιορισμένο αριθμό προσφυγών κατά αποφάσεων των magistrates' courts ή των Crown courts, εξετάζει πράξεις οργανώσεων προκειμένου να κρίνει τη νομιμότητά τους και εκδικάζει αγωγές για συκοφαντία και συκοφαντική δυσφήμηση.
- The Chancery Division (Τμήμα Chancery)
Το τμήμα Chancery ασχολείται με υποθέσεις που αφορούν καταπιστεύματα, αμφισβητούμενες διαθήκες, εταιρίες υπό εκκαθάριση, πτωχεύσεις, υποθήκες, φιλανθρωπικές δωρεές, αμφισβητούμενα έσοδα (συνήθως φορολογία εισοδήματος) κλπ.
The Crown Court
Το Crown Court ασχολείται με τις ακόλουθες κατηγορίες υποθέσεων:
- πιο σοβαρά ποινικά αδικήματα που εκδικάζονται από δικαστή και στις περισσότερες περιπτώσεις από ενόρκους
- καταδικαστικές αποφάσεις του magistrates' court που παραπέμπονται στο Crown court για επιμέτρηση ποινής.
Οι ποινές φυλάκισης και τα πρόστιμα που επιβάλλονται από το Crown court είναι αυστηρότερα σε σχέση με τα αντίστοιχα των magistrates' court.
The County Court
Το county court ασχολείται με αστικές υποθέσεις που εκδικάζονται από δικαστή ή περιφερειακό δικαστή (district judge). Το county court αναλαμβάνει συνήθως υποθέσεις που αφορούν απαιτήσεις αξίας κάτω των 30.000 λιρών GBP (ή 45.000 λιρών GBP σε εταιρικές υποθέσεις). Οι υποθέσεις που αφορούν απαιτήσεις υψηλότερης αξίας εκδικάζονται από το High Court – βλ. παραπάνω. Όλες οι απαιτήσεις που προκύπτουν από κανονιστικά ρυθμιζόμενες συμβάσεις πίστωσης πρέπει να ξεκινούν από το county court, ανεξάρτητα από το ύψος τους.
Παραδείγματα υποθέσεων που εκδικάζονται από το County Court:
- διαφορές μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών: π.χ. περιπτώσεις κατοχής (έξωσης), καθυστερούμενων ενοικίων, επισκευών
- διαφορές που αφορούν καταναλωτές: π.χ. ελαττωματικά προϊόντα ή υπηρεσίες
- απαιτήσεις αποζημίωσης λόγω σωματικής βλάβης (για βλάβες που προκαλούνται εξ αμελείας): π.χ. τροχαία ατυχήματα, πτώσεις λόγω κοιλωμάτων στο πεζοδρόμιο, εργατικά ατυχήματα
- υποθέσεις διαζυγίου χωρίς υπεράσπιση, αλλά σε ορισμένα μόνο county courts
- Race and sex discrimination cases υποθέσεις διακρίσεων λόγω φυλής ή φύλου
- προβλήματα που προκύπτουν από οφειλές: π.χ. περιπτώσεις πιστωτών που αξιώνουν την πληρωμή τους
- προβλήματα σχετικά με την απασχόληση: π.χ. οφειλόμενα ημερομίσθια ή μισθοί ή αποζημίωση λόγω καταγγελίας σύμβασης
- προσφυγές από τα magistrates' court, οι οποίες εκδικάζονται από έναν δικαστή (και τουλάχιστον δύο ειρηνοδίκες, εάν ο εναγόμενος είναι νεαρό άτομο)
Υποθέσεις μικροδιαφορών
Οι υποθέσεις μικροδιαφορών εκδικάζονται επίσης από το County Court. Κατά κανόνα, οι μικροδιαφορές αφορούν απαιτήσεις το ύψος των οποίων δεν υπερβαίνει τις 3 000 λίρες GBP.
The Magistrates’ Court
Τα magistrates’ courts ασχολούνται με ποινικές και ορισμένες αστικές υποθέσεις. Η εκδίκαση των υποθέσεων γίνεται από περιφερειακό δικαστή (district judge) (Magistrates' court).
- Ποινικές υποθέσεις στο magistrates’ court
Τα magistrates’ courts ασχολούνται με ποινικά αδικήματα στα οποία ο εναγόμενος δεν δικαιούται εκδίκαση από σώμα ενόρκων. Τα αδικήματα αυτά είναι γνωστά ως πταίσματα. Τα πταίσματα τιμωρούνται με μέγιστη ποινή φυλάκισης έξι μηνών και/ή πρόστιμο ύψους έως 5 000 λίρες GBP.
Τα magistrates’ courts ασχολούνται επίσης με αδικήματα για τα οποία ο εναγόμενος δικαιούται εκδίκαση από σώμα ενόρκων αλλά επιλέγει την εκδίκαση της υπόθεσής του από το magistrates' court. Όταν ο εναγόμενος επιλέγει εκδίκαση από σώμα ενόρκων, η υπόθεση παραπέμπεται στο Crown court.
- Δικαστήριο ανηλίκων (youth court)
Το δικαστήριο ανηλίκων ασχολείται με υποθέσεις νεαρών ατόμων που έχουν διαπράξει ποινικά αδικήματα και είναι ηλικίας μεταξύ 10 και 17 ετών. Το δικαστήριο ανηλίκων υπάγεται στο magistrates' court και οι υποθέσεις που αναλαμβάνει εκδικάζονται από district judge (magistrates' court) και δύο ακόμα ειδικά εκπαιδευμένους λαϊκούς δικαστές. Εάν ο ανήλικος βαρύνεται με κατηγορία διάπραξης πολύ σοβαρού αδικήματος, το οποίο στην περίπτωση ενήλικα θα επέσυρε ποινή φυλάκισης 14 χρόνων ή υψηλότερη, το δικαστήριο ανηλίκων μπορεί να τους παραπέμψει για εκδίκαση στο Crown court.
- Αστικές υποθέσεις στο magistrates’ court
Τα magistrates’ courts ασχολούνται και με τις ακόλουθες αστικές υποθέσεις:
- Ορισμένες οφειλές που διέπονται από το αστικό δίκαιο: π.χ. καθυστερούμενες οφειλές από φορολογία εισοδήματος, ασφαλιστικές εισφορές, καθυστερούμενες οφειλές ΦΠΑ, δημοτικούς φόρους ακινήτων
- Άδειες: π.χ. χορήγηση, ανανέωση ή ανάκληση αδειών για καφετέριες και κέντρα διασκέδασης
- Ορισμένες γαμικές διαφορές: π.χ. υποθέσεις διατροφής και απομάκρυνση συζύγου από τη συζυγική στέγη
- Ευημερία των παιδιών: π.χ. φροντίδα ή εντολές εποπτείας από όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης, διαδικασίες υιοθεσίας και εντολές για τη διαμονή των τέκνων με τον έναν ή τον άλλον γονέα.
Coroners’ Courts
Πρόκειται για δικαστήρια που εξετάζουν υποθέσεις αιφνίδιων, βίαιων ή μη φυσικών θανάτων.
Ιεράρχηση των δικαστηρίων
Περισσότερες λεπτομέρειες και σχηματική παρουσίαση της δομής των δικαστηρίων στη Βόρεια Ιρλανδία παρέχονται από τον δικτυακό τόπο της Northern Ireland Courts and Tribunals Service [Υπηρεσίας δικαστηρίων και δικαιοδοτικών οργάνων της Βόρειας Ιρλανδίας].
Διοίκηση των δικαστηρίων
Με την ευθύνη για την διοίκηση των δικαστηρίων στη Βόρεια Ιρλανδία επιφορτίζεται η Northern Ireland Courts and Tribunals Service.
Στα ανωτέρω περιλαμβάνεται:
- Η παροχή διοικητικής υποστήριξης για τα δικαστήρια της Βόρειας Ιρλανδίας και τις δικαστικές αρχές
- Η εκτέλεση των αποφάσεων σε αστικές υποθέσεις μέσω της κεντρικής υπηρεσίας εκτέλεσης, για την οποία μεριμνά το Γραφείο Εκτέλεσης Δικαστικών Αποφάσεων
- Η παροχή διοικητικής υποστήριξης για διάφορα δικαστήρια.
Σχετικοί σύνδεσμοι
Northern Ireland Courts and Tribunals Service [Υπηρεσία δικαστηρίων και δικαιοδοτικών οργάνων της Βόρειας Ιρλανδίας]
