W Portugalii prawo do informacji o wymiarze sprawiedliwości jest podstawowym prawem obywatela, wyraźnie określonym w art. 20 ust. 2 portugalskiej konstytucji, a także wprowadzonym ustawą nr 34/2004 z dnia 29 lipca 2004 r., w jej obecnym brzmieniu, ustalającą zasady dostępu do wymiaru sprawiedliwości i do sądów.
Zgodnie z art. 4 tej ustawy rząd ma obowiązek podejmować działania mające na celu upowszechnianie znajomości prawa i systemu prawnego, przy czym Ministerstwo Sprawiedliwości odpowiada za dostarczanie informacji prawnych w drodze publikacji lub wszelkich innych form komunikacji w celu umożliwienia lepszego korzystania z praw oraz wypełniania przewidzianych prawem obowiązków.
Publikowanie orzeczeń sądowych to międzynarodowa zasada, zapisana zarówno w art. 10 Powszechnej deklaracji praw człowieka, jak i w art. 6 europejskiej konwencji praw człowieka. Zasada ta jest wyrażona przede wszystkim w art. 206 konstytucji (również w odniesieniu do rozpraw sądowych) oraz w rozmaitych aktach normatywnych dotyczących różnych sądów. Są to następujące przepisy:
- art. 163 i 606 kodeksu postępowania cywilnego (Código de Processo Civil)
- art. 86 ust. 1, art. 87 i art. 321 ust. 3 kodeksu postępowania karnego (Código de Processo Penal)
- art. 3 i 115 ustawy w sprawie organizacji, funkcjonowania i trybu działania Trybunału Konstytucyjnego (lei de organização, funcionamento e processo do Tribunal Constitucional)
- art. 30 kodeksu postępowania sądowo-administracyjnego (Código de Processo nos Tribunais Administrativos).
Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi szereg baz tekstów prawnych, dostępnych na stronie http://www.dgsi.pt/. Są one także publikowane w portugalskim dzienniku urzędowym (Diário da República) oraz dostępne na stronie https://dre.pt/. Są to:
- orzeczenia i uchwały Trybunału Konstytucyjnego dotyczące niekonstytucyjności aktów normatywnych lub ich niezgodności z prawem bądź niekonstytucyjności zaniechania prawodawczego;
- orzeczenia Sądu Najwyższego (Supremo Tribunal de Justiça) i Trybunału Obrachunkowego (Tribunal de Contas) w sprawie ujednolicenia orzecznictwa oraz orzeczenia Najwyższego Sądu Administracyjnego (Supremo Tribunal Administrativo), które mają moc powszechnie obowiązującą;
- orzeczenia innych sądów, które mają moc powszechnie obowiązującą.
Sposób przedstawiania orzeczeń / Tytuły
Strona internetowa http://www.dgsi.pt/ zapewnia dostęp do zbioru baz orzeczeń sądowych oraz do zbioru piśmiennictwa Ministerstwa Sprawiedliwości.
Na stronach internetowych tych zbiorów dostępna jest lista ostatnio dodanych dokumentów oraz pasek nawigacyjny umożliwiający korzystanie z różnych rodzajów wyszukiwania (wyszukiwanie dowolne, według słów, pól i dziedzin).
Zarówno w widoku wpisywania, jak i rezultatów wyszukiwania wyświetla się lista dokumentów ułożonych według tytułów, z następującymi informacjami:
- sygnatura akt
- data rozprawy
- sprawozdawca
- dziedzina
Przykłady tytułów
ROZPRAWA |
SYGN. AKT |
SPRAWOZDAWCA |
DZIEDZINA |
25.3.2009 |
08S2592 |
BRAVO SERRA |
ZAKOŃCZENIE UMOWY O PRACĘ |
Jakie formaty są stosowane?
Dostępny jest pełny tekst orzeczenia (z uwzględnieniem zasad ochrony danych osobowych) w formacie html.
Sądy, których orzecznictwo jest udostępniane na stronie internetowej
Bazy dostępne na stronie http://www.dgsi.pt/ zawierają orzecznictwo i stanowiska następujących sądów/organów:
- Sąd Najwyższy
- sądy apelacyjne (w Coimbrze, Évorze, Lizbonie, Porto i Guimarães)
- Trybunał Konstytucyjny
- Najwyższy Sąd Administracyjny
- centralne sądy administracyjne (dla Północy i Południa)
- Sąd ds. Sporów o Właściwość (Tribunal dos Conflitos)
- Urząd Prokuratora Generalnego Republiki – opinie Prokuratury
- sądy pokoju.
Dalsze postępowanie
W Portugalii udostępniane są informacje o wielu różnych sprawach, zgodnie z poniższą tabelą.
Czy dostępne są informacje: |
Sądy najwyższe |
Inne sądy |
dotyczące środków odwoławczych? |
Tak |
Tak |
dotyczące tego, czy sprawa jest nadal w toku? |
Nie |
Nie |
dotyczące wyniku środka odwoławczego? |
Tak |
Tak |
dotyczące prawomocności orzeczenia? |
Nie |
Nie |
dotyczące dalszego postępowania w sprawie przed: |
||
innym sądem krajowym (np. Trybunałem Konstytucyjnym) Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej Europejskim Trybunałem Praw Człowieka |
Tak Tak Tak |
Tak Tak Tak |
Reguły dotyczące publikacji
Na szczeblu krajowym nie ma wiążących reguł publikacji orzecznictwa. Wiążące przepisy w tym zakresie obowiązują jednak na szczeblu poszczególnych sądów.
Publikacji podlega w Portugalii jedynie wybrana część orzeczeń. Przy ich wyborze brane są pod uwagę kryteria ważności i istotności.
Powiązane strony
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.