W Portugalii prawo do informacji o wymiarze sprawiedliwości jest podstawowym prawem obywatela, wyraźnie określonym w art. 20 ust. 2 portugalskiej konstytucji, a także wprowadzonym ustawą nr 34/2004 z dnia 29 lipca 2004 r. zmienioną ustawą nr 47/2007 z dnia 28 sierpnia 2007 r. ustalającą zasady dostępu do wymiaru sprawiedliwości i do sądów.

Zgodnie z art. 4 tej ustawy rząd ma obowiązek podejmować działania mające na celu upowszechnianie znajomości prawa i systemu prawnego, przy czym Ministerstwo Sprawiedliwości odpowiada za dostarczanie informacji prawnych w drodze publikacji lub wszelkich innych form komunikacji w celu lepszego umożliwienia wykonywania praw oraz wypełnienia przewidzianych prawem obowiązków.

Podawanie orzeczeń sądowych do wiadomości publicznej to międzynarodowa zasada, zapisana zarówno w art. 10 Powszechnej deklaracji praw człowieka, jak i w art. 6 europejskiej konwencji praw człowieka. Ta zasada jest przewidziana przede wszystkim w art. 206 konstytucji (również w odniesieniu do rozpraw sądowych) oraz w rozmaitych aktach normatywnych dotyczących różnych sądów. Są to następujące przepisy:

• art. 167 i 656 kodeksu postępowania cywilnego (Código de Processo Civil);
• art. 86 ust. 1, art. 87 i art. 321 ust. 3 kodeksu postępowania cywilnego;
• art. 3 i 115 ustawy w sprawie organizacji, funkcjonowania i trybu działania Trybunału Konstytucyjnego;
• art. 30 kodeksu postępowania sądowo-administracyjnego (Código de Processo nos Tribunais Administrativos).

Ministerstwo prowadzi szereg baz danych tekstów prawnych, dostępnych na stronie http://www.dgsi.pt/. Są one także publikowane w portugalskim Dzienniku Ustaw (Diário da República) oraz dostępne na stronie https://dre.pt/. Są to:

• orzeczenia i uchwały Trybunału Konstytucyjnego dotyczące niekonstytucyjności aktów normatywnych lub ich niezgodności z prawem bądź niekonstytucyjności zaniechania prawodawczego;
• orzeczenia Sądu Najwyższego (Supremo Tribunal de Justiça) i Trybunału Obrachunkowego (Tribunal de Contas) w sprawie ujednolicenia orzecznictwa oraz orzeczenia Najwyższego Sądu Administracyjnego (Supremo Tribunal Administrativo), które obowiązują ogólnie z mocy prawa;
• ogólnie wiążące orzeczenia innych sądów.

Sposób przedstawienia orzeczeń/ Tytuły

Strona internetowa http://www.dgsi.pt/ zapewnia dostęp do zbioru baz danych orzeczeń sądowych oraz do zbiorów piśmiennictwa Ministerstwa Sprawiedliwości.

Odwiedzając którąkolwiek z tych baz danych, widzimy ostatnio wprowadzone dokumenty oraz pasek nawigacyjny umożliwiający korzystanie z różnych typów wyszukiwania (swobodne wyszukiwanie według słów, pól i dziedzin).

Strona początkowa lub strona wyników zawiera dokumenty uporządkowane według tytułów, zawartości oraz następujących informacji:

• sygnatura akt;
• data sprawy;
• sędzia wydający orzeczenie;
• dziedzina.

Przykład tytułu

Orzeczenia Sądu Najwyższego

Formaty

Dostępny jest pełny tekst wyroku (z uwzględnieniem zasad ochrony danych osobowych) w formacie html.

Sądy, których to dotyczy

Bazy danych dostępne na stroniehttp://www.dgsi.pt/ zawierają orzecznictwo i stanowiska poniższych sądów/jednostek. Są to:

• Sąd Najwyższy;
• sądy apelacyjne (w Coimbrze, Évorze, Lizbonie, Porto i Guimarães);
• Trybunał Konstytucyjny;
• Najwyższy Sąd Administracyjny;
• centralne sądy administracyjne (dla Północy i Południa);
• Trybunał ds. Sporów o Właściwość;
• Urząd Prokuratora Generalnego Republiki – opinie Prokuratury;
• sądy pokoju.

Inne postępowania

W Portugalii udostępniane są informacje o wielu różnych sprawach, zgodnie z poniższą tabelą.

Zasady publikacji

Na szczeblu krajowym nie obowiązują żadne zasady w zakresie publikacji orzecznictwa. W Portugalii istnieją jednak wiążące zasady w zakresie publikacji sądowych.

Publikacji podlega w Portugalii jedynie wybrana część orzecznictwa. Stosuje się przy tym kryteria ważności i istotności.

Przydatne linki

Bazy danych tekstów prawnych