W niniejszej części przedstawiono w zarysie rumuński rejestr handlowy prowadzony przez Ministerstwo Sprawiedliwości – Krajowe Biuro Rejestru Handlowego (Oficiul Național al Registrului Comerțului, ONRC).
Rumuńskie Krajowe Biuro Rejestru Handlowego jest podmiotem publicznym posiadającym osobowość prawną, które podlega Ministerstwu Sprawiedliwości. Jest ono odpowiedzialne za prowadzenie i organizację centralnego elektronicznego rejestru handlowego oraz za zarządzanie tym rejestrem.
Biura rejestru handlowego (oficiile registrului comerțului, ORC) podlegające Krajowemu Biuru Rejestru Handlowego mieszczą się w Bukareszcie oraz w każdym z 41 rumuńskich okręgów. Biura te odpowiadają za prowadzenie i organizację lokalnych rejestrów handlowych oraz za zarządzanie tymi rejestrami.
Zgodnie z przepisami ustawy nr 26/1990 rejestr handlowy zawiera informacje dotyczące następujących podmiotów wpisanych do rejestru:
W rejestrze handlowym odnotowuje się wszystkie dokumenty, czynności i wzmianki, a także dane identyfikacyjne zainteresowanych podmiotów, które wymagają rejestracji z mocy prawa, oraz wszelkie inne akty lub dokumenty wyraźnie wskazane w przepisach prawa.
Strona internetowa rejestru handlowego (https://www.onrc.ro/index.php/en/) zawiera następujące elementy:
1. dokumenty
2. informacje i usługi uporządkowane według sekcji i usług;
3. informacje dotyczące Krajowego Biura Rejestru Handlowego oraz biur rejestru handlowego przy sądach;
4. różne rodzaje publicznie dostępnych informacji – dostęp bezpłatny;
5. formularze stosowane przez to biuro;
6. opis formalności związanych z dokonywaniem wpisów do rejestru handlowego dla każdej kategorii podmiotów i działalności gospodarczej;
7. dane statystyczne dotyczące odnotowanych operacji
Usługi online świadczone przez Krajowe Biuro Rejestru Handlowego są dostępne za pośrednictwem portalu usług elektronicznych Biura, który stworzono w ramach sektorowego programu operacyjnego „Zwiększanie konkurencyjności gospodarki”, „Inwestycje w przyszłość”, oraz stanowią element projektu „Usługi online (administracja elektroniczna) świadczone przez Krajowe Biuro Rejestru Handlowego na rzecz środowiska biznesu za pośrednictwem specjalnego portalu”.
Usługi online świadczone przez Krajowe Biuro Rejestru Handlowego za pośrednictwem portalu usług elektronicznych są następujące:
Serwis „Recom online” zapewnia dostęp do następujących informacji o przedsiębiorstwach:
Dostęp do informacji udzielanych w rejestrze handlowym można uzyskać online za pośrednictwem portalu usług elektronicznych Krajowego Biura Rejestru Handlowego. Użytkownicy uzyskują nieodpłatny dostęp do informacji po dokonaniu rejestracji (utworzeniu nazwy użytkownika i hasła).
Informacje na portalu Krajowego Biura Rejestru Handlowego są uporządkowane według świadczonych usług. Niektóre informacje są dostępne nieodpłatnie, a niektóre – za opłatą zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Dostępne informacje:
Dostęp do wszystkich sekcji strony https://www.onrc.ro/index.php/en/ można uzyskać bezpłatnie przez całą dobę.
Bezpłatne informacje zawarte w serwisie „Recom on-line” można wyszukiwać według następujących kryteriów:
Informacje ogólne dostępne bezpłatnie dla zainteresowanych osób w ramach serwisu „Recom online” obejmują:
Historia rumuńskiego rejestru handlowego
Rejestr handlowy utworzono w 1990 r. na mocy ustawy nr 26/1990 o rejestrze handlowym.
W drugiej połowie 2011 r. uruchomiono specjalny portal zapewniający nowe usługi online środowisku biznesowemu oraz innym zainteresowanym osobom.
Cele Krajowego Biura Rejestru Handlowego:
Rumuński rejestr handlowy utworzono i funkcjonuje on zgodnie z przepisami ustawy nr 26/1990 o rejestrze handlowym, ponownie opublikowanej, z późniejszymi zmianami. Zezwolenie na ustanowienie podmiotów podlegających obowiązkowi wpisu do rejestru handlowego oraz na ich działalność i wpis do rejestru handlowego, jak również na rejestrowanie wszelkich zmian w dokumentach założycielskich lub innych wyraźnie określonych elementów wydaje się zgodnie z ustawą nr 26/1990, nadzwyczajnym dekretem rządowym nr 116/2009, ustawą nr 359/2004 oraz przepisami wykonawczymi dotyczącymi prowadzenia rejestrów handlowych, rejestrowania czynności oraz udzielania informacji, zatwierdzonymi zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości nr 2594/C/2008. Szczegółowe aspekty poszczególnych rodzajów działalności podlegających obowiązkowi wpisu do rejestru handlowego regulowane są przez szczególne akty ustawodawcze. Do najważniejszych aktów należą: ustawa nr 31/1990 Prawo spółek; ustawa nr 1/2005 o organizacji i funkcjonowaniu spółdzielni; ustawa nr 566/2004 o spółdzielniach rolniczych; nadzwyczajny dekret rządowy nr 44/2008 w sprawie prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, spółki jednoosobowe i przedsiębiorstwa rodzinne; oraz ustawa nr 161/2003 o niektórych środkach służących zapewnieniu przejrzystości w sprawowaniu urzędu publicznego, pełnieniu funkcji publicznych lub prowadzeniu działalności gospodarczej oraz zapobieganiu korupcji i jej penalizacji.
Jak wynika z poniższych przepisów krajowych, osoby trzecie mogą polegać na informacjach i dokumentach zawartych w rejestrze handlowym zgodnie z art. 17 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1132 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie niektórych aspektów prawa spółek.
1. Rejestr handlowy jest publicznie dostępny.
2. Biuro rejestru handlowego wydaje, na koszt osoby rejestrującej wniosek, informacje, wypisy z rejestru oraz zaświadczenia dotyczące danych wpisanych do rejestru handlowego i zaświadczenia potwierdzające rejestrację lub brak rejestracji danego dokumentu lub danej czynności, odpisy oraz uwierzytelnione odpisy wpisów dokonanych w rejestrze i przedłożonych dokumentów, z tytułu których pobiera się opłatę.
3. Istnieje również możliwość złożenia wniosku o wydanie dokumentów, o których mowa w ust. 2, oraz ich otrzymania drogą pocztową.
4. O dokumenty, o których mowa w ust. 2, można wnioskować i otrzymać je drogą elektroniczną w formacie elektronicznym wraz z zaawansowanym podpisem elektronicznym, który jest w nie wbudowany, załączony do nich lub logicznie z nimi powiązany, za pośrednictwem portalu usług online Krajowego Biura Rejestru Handlowego. O dokumenty te można również wnioskować za pośrednictwem elektronicznego punktu kompleksowej obsługi zgodnie z nadzwyczajnym dekretem rządowym nr 49/2009 o swobodzie przedsiębiorczości usługodawców oraz swobodzie świadczenia usług w Rumunii, zmienionym ustawą nr 68/2010.
5. Opłaty za wydanie odpisów lub przekazanie informacji, bez względu na sposób dostarczenia, nie mogą przekraczać kosztów administracyjnych poniesionych w związku z wydaniem takich odpisów lub przekazaniem informacji.
Art. 41
1. Elektroniczne odpisy dokumentów i informacje, o których mowa w art. 4, udostępnia się również za pośrednictwem systemu integracji rejestrów handlowych na koszt wnioskodawcy.
2. Opłaty pobierane za wydanie odpisów z rejestru handlowego lub udostępnienie informacji zawartych w tym rejestrze za pośrednictwem systemu integracji rejestrów handlowych nie mogą przekraczać związanych z tym kosztów administracyjnych.
Skutek prawny dokumentów należących do osób podlegających obowiązkowi wpisu do rejestru handlowego oraz czynności podejmowanych przez takie osoby uregulowano w art. 5 ustawy nr 26/1990 o rejestrze handlowym, ponownie opublikowanej, z późniejszymi zmianami:
1. Wpis do rejestru oraz wzmianki w rejestrze są skuteczne wobec osób trzecich od dnia ich dokonania w rejestrze handlowym lub opublikowania w części IV Dziennika Urzędowego Rumunii lub w innej publikacji zgodnie z przepisami prawa.
2. Osoby podlegające obowiązkowi złożenia wniosku o wpis nie mogą dochodzić skuteczności niezarejestrowanych dokumentów ani czynności wobec osób trzecich, chyba że są w stanie udowodnić, iż osoby takie miały wiedzę na temat tych dokumentów oraz czynności.
3. Krajowe Biuro Rejestru Handlowego publikuje na swojej stronie internetowej i na portalu usług online oraz przedstawia do publikacji na europejskim portalu e-sprawiedliwość aktualne informacje o przepisach krajowych w odniesieniu do ujawniania oraz skuteczności wobec osób trzecich dokumentów należących do osób podlegających obowiązkowi wpisu do rejestru handlowego oraz czynności i wzmianek dokonywanych przez takie osoby.
Co więcej, spółki podlegają w tym zakresie przepisom szczególnym, tj. art. 50–53 ustawy nr 31/1990 Prawo spółek, ponownie opublikowanej, z późniejszymi zmianami:
Art. 50
1. Spółka nie może dochodzić skuteczności wobec osób trzecich dokumentów ani czynności, których nie ujawniono zgodnie z prawem, chyba że jest w stanie udowodnić, iż osoby takie miały wiedzę na temat tych dokumentów lub czynności.
2. Żadne działania podejmowane przez spółkę przed upływem 16. dnia od daty publikacji w części IV Dziennika Urzędowego Rumunii postanowienia wydanego przez sędziego rozpoznającego sprawę (obecnie rozpoznawać wnioski może dyrektor biura rejestru handlowego/osoba wyznaczona przez dyrektora generalnego Krajowego Biura Rejestru Handlowego zgodnie z nadzwyczajnym dekretem rządowym nr 116/2009, z późniejszymi zmianami) nie wywołują skutków prawnych wobec osób trzecich, jeżeli osoby te są w stanie udowodnić, że nie mogły mieć wiedzy na temat takich działań.
Art. 51
Osoby trzecie mogą jednak powołać się na dokumenty lub czynności, w odniesieniu do których nie dopełniono obowiązku publikacji, chyba że brak publikacji pozbawia te dokumenty lub czynności skutków prawnych.
Art. 52
1. W przypadku rozbieżności między tekstem przekazanym do biura rejestru handlowego a tekstem opublikowanym w części IV Dziennika Urzędowego Rumunii lub w prasie spółka nie ma prawa dochodzić skuteczności opublikowanego tekstu wobec osób trzecich. Osoby trzecie mają prawo dochodzić skuteczności opublikowanego tekstu wobec spółki, chyba że spółka jest w stanie udowodnić, iż osoby trzecie znały tekst przekazany do biura rejestru handlowego.
Art. 12 ust. 1 ustawy nr 26/1990 o rejestrze handlowym, ponownie opublikowanej, z późniejszymi zmianami, stanowi, co następuje:
1. Rejestr handlowy obejmuje: rejestr służący do rejestracji osób prawnych będących spółkami, spółkami krajowymi lub przedsiębiorstwami krajowymi, podmiotami prawa publicznego, ugrupowaniami interesów gospodarczych, organizacjami spółdzielczymi, spółkami europejskimi, europejskimi ugrupowaniami interesów gospodarczych lub innymi osobami prawnymi wyraźnie przewidzianymi w przepisach prawa, których siedziba główna lub dodatkowe biura znajdują się w Rumunii, rejestr służący do rejestracji osób prawnych będących spółdzielniami lub spółdzielniami europejskimi, których siedziba główna lub dodatkowe biura znajdują się w Rumunii, oraz rejestr służący do rejestracji osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, spółek jednoosobowych oraz przedsiębiorstw rodzinnych, których siedziba główna lub dodatkowe biura znajdują się w Rumunii. Rejestry te prowadzi się w postaci systemu elektronicznego.
Zgodnie z art. 51 ust. 2 ustawy nr 26/1990 o rejestrze handlowym, ponownie opublikowanej, z późniejszymi zmianami „wpisów w rejestrze handlowym dokonuje się w sposób elektroniczny zarówno w biurach rejestru handlowego przy sądach, jak i w centralnym rejestrze elektronicznym”.
Dodatkowe informacje można uzyskać tutaj.
Oficjalna strona internetowa rumuńskiego rejestru handlowego
Portal usług elektronicznych rumuńskiego Krajowego Biura Rejestru Handlowego
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.